Akwarystyka - zaproś naturę do swojego domu

Skrawek natury w domu

Przyroda bywa z jednej strony niebezpieczna, z drugiej zaś potrafi zachwycać i koić nerwy współczesnego człowieka, który w ciągłym pędzie, otoczony technologią i wszechobecnym betonem, powoli zapomina o tym, jak to jest spacerować po lesie czy leżeć nad wijącą się wśród łąk rzeką. Do niedawna mogliśmy bez większych przeszkód docierać nawet do najbardziej egzotycznych zakątków Ziemi, jednak z powodu pandemii możliwość ta została ograniczona. Świat przyrody oddalił się od nas jeszcze bardziej. Podczas kolejnych fal szalejącej pandemii coraz częściej zamieniamy cztery strony świata na cztery ściany naszych mieszkań. Tymczasem wcale nie musimy rezygnować z obcowania z przyrodą. Można ją zaprosić do domu. Wystarczy... założyć akwarium!

Wszystko, co niezbędne do akwarium, znajdziemy w dobrym sklepie akwarystycznym np. https://trzmiel.com.pl. Zanim jednak sięgniemy do portfela, warto zdobyć przynajmniej podstawową wiedzę na ten temat. Dzięki niniejszemu artykułowi dowiesz się, jak wykonać pierwsze kroki podczas zakładania akwarium i być może akwarystyka stanie się twoją życiową pasją.

Gdzie i na czym postawić akwarium?

Pierwszą rzeczą, jaką powinieneś przemyśleć, jest miejsce dla akwarium. W zależności od jego litrażu, a więc i ciężaru, należy dobrać odpowiednio wytrzymały mebel. Standardowe komody, stoły czy biurka mogą okazać się niewystarczające. Nawet jeżeli przez pewien okres udźwigną ciężar zbiornika, to z czasem pod wpływem wody mogą ulec odkształceniu. W rezultacie może dojść do pęknięcia lub rozszczelnienia akwarium, zalania własnego mieszkania, a może nawet i sąsiadów! Z tej racji warto zainwestować w szafkę akwarystyczną lub stelaż. Meble tego typu przystosowane są do tego, by pomieścić różnego rodzaju wyposażenie do akwarystyki, wyróżniają się także estetyką, istotną dla naszego mieszkania.

Przy wyborze lokalizacji najlepiej unikać miejsc przechodnich. Intensywny ruch i hałas będą stresować zwierzęta, a na dodatek istnieje ryzyko nieumyślnego uszkodzenia akwarium. Nie najlepszym wyborem będzie przedpokój czy też blat kuchenny! Zbiornik powinien stać tam, gdzie nie ma gwałtownych zmian temperatury. Nie zaleca się umieszczania go także bezpośrednio przy oknie. W tym przypadku nie tylko chodzi o wahania temperatury, lecz także o bezpośrednie działanie słońca, które może powodować problemy z glonami. Ze względu na parującą z akwarium wodę nie powinno się także ustawiać go w pobliżu komputera czy telewizora.

Akwarium otwarte czy przykryte?

Pokrywa przyda się, jeżeli mamy dzieci lub zwierzęta, np. koty czy latające w mieszkaniu ptaki. Będzie niezbędna, jeżeli chcemy hodować gatunki ryb mające tendencję do wyskakiwania ponad taflę wody lub oddychające powietrzem atmosferycznym (np. bojownik, gurami). Pokrywa ogranicza parowanie wody z akwarium. Nie brakuje zwolenników zbiorników otwartych, dla których argumentem jest atrakcyjniejszy wygląd oraz łatwiejszy dostęp. Rozwiązaniem pośrednim może być wykorzystanie szyby nakrywowej.

Jaki litraż?

Im akwarium jest większe, tym wyższy jest koszt jego zakupu i eksploatacji. Wraz ze wzrostem pojemności potrzebny będzie wydajniejszy filtr oraz mocniejsze oświetlenie i grzałka. Litraż ma ścisły związek z wyborem gatunków ryb i roślin, które planujemy zakupić. Zbiornik odpowiedni dla bojownika nie pasuje dla skalara. Zbyt mały litraż będzie dla zwierzęcia udręką. Utrzymanie równowagi biologicznej jest łatwiejsze w większym zbiorniku. Akwaria kilkudziesięciolitrowe mogą z tej racji przysparzać początkującym więcej problemów niż stu- lub dwustulitrowe. W przypadku większych zbiorników więcej kłopotów może natomiast sprawić podmiana wody.

Woda w akwarium

Niektórzy akwaryści wykorzystują wodę wodociągową, inni demineralizowaną z filtra odwróconej osmozy (RO). Stosowanie wody RO z mineralizatorem daje przede wszystkim możliwość kontroli jej parametrów i łatwego dostosowania ich do potrzeb konkretnych gatunków. Niezależnie od rodzaju wody przydadzą się testy, które pozwalają na dostosowanie warunków do potrzeb naszych podopiecznych i ułatwiają ustalenie przyczyn najróżniejszych problemów, takich jak choroby ryb czy roślin.

Filtracja

Można śmiało stwierdzić, że filtr jest kluczowym elementem wyposażenia do akwarystyki. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na jego wydajność oraz powierzchnię filtracyjną mediów, z jakich możemy korzystać w przypadku danego modelu. Najlepiej, jeśli wybierzesz urządzenie, które umożliwia skuteczną filtrację mechaniczną i biologiczną, a w pewnych sytuacjach także chemiczną.

Filtracja mechaniczna to taka, dzięki której woda w akwarium jest wizualnie czysta, pozbawiona pływających w niej drobinek i zawiesin. Do tego celu służą przede wszystkim różnego rodzaju gąbki, włókniny i waty filtracyjne.

Dzięki filtracji biologicznej neutralizowane są szkodliwe dla zwierząt w akwarium związki azotu. Do tego celu wykorzystuje się media służące osiedlaniu się milionów bakterii nitryfikacyjnych. Współczesny sklep akwarystyczny oferuje szeroki wybór tego rodzaju mediów filtracyjnych.

Filtracja chemiczna pozwala z kolei zmniejszyć zawartość niepożądanych związków w wodzie poprzez wykorzystanie absorbentów, takich jak węgiel aktywny i zeolit.

Filtr powinien być w stanie przefiltrować całą pojemność akwarium od 3 do nawet 10 razy w ciągu godziny. Powinieneś zwrócić uwagę na możliwość zastosowania różnych mediów filtracyjnych i na to, jaką ich ilość pomieści dany model.

Istotną informacją jest to, że filtr powinien być włączony 24 godziny na dobę!

Oświetlenie

Najpopularniejszym rodzajem oświetlenia stosowanym we współczesnych akwariach są diody LED. Dają one nie tylko duże możliwości w kwestii efektywności i uzyskania spektrum światła odpowiedniego dla prawidłowego wzrostu roślin, ale charakteryzują się także niedużym poborem mocy. Powinno się wybierać oświetlenie o długości adekwatnej do gabarytów zbiornika i mocy (efektywności) odpowiedniej do jego litrażu oraz gatunków roślin, jakie zamierzamy hodować. Rośliny mało wymagające zadowolą się 20–30 lumenami na litr wody, średnio wymagające 30–50 lm/l, natomiast gatunki o wysokich wymaganiach mogą potrzebować nawet ponad 50 lm/l.

Aranżacja

Przed startem zbiornika warto także przemyśleć jego aranżację. To, jak urządzisz swoje akwarium, oczywiście zależy przede wszystkim od ciebie. Dla dobra zwierząt, a także w tym celu, aby zbiornik cieszył oko, warto jednak urządzić go zgodnie z ogólną charakterystyką danego biotopu. Trzeba przyznać, że akwarystyka słodkowodna jest w tym względzie bardzo bogata! Chodzi o to, aby warunki panujące w akwarium były zbliżone do tych, jakie można zaobserwować w części świata, z której pochodzą dane zwierzęta i rośliny. Wielu akwarystów wzoruje się np. na biotopie Ameryki Południowej, Azji lub jezior afrykańskich, takich jak Malawi czy Tanganika. Dzięki temu zyskujemy większe prawdopodobieństwo, że zwierzęta oraz rośliny w naszym zbiorniku będą zdrowsze i szczęśliwsze. Na przykład skalary i neony preferują inną twardość i odczyn wody niż żyworódki z terenów Ameryki Środkowej. Choć oczywiście większość gatunków wykazuje pewien zakres tolerancji, zapewnienie im warunków zbliżonych do naturalnych zmniejszy ryzyko wystąpienia chorób i wpłynie pozytywnie na ich żywotność. Podsumowując – chodzi o to, aby nie łączyć gatunków czujących się dobrze w skrajnie różnych warunkach, zarówno pod względem aranżacji, jak i parametrów wody.

W tym miejscu trzeba także wspomnieć o doborze elementów aranżacji. Wielu początkujących akwarystów zastanawia się, czy wybrać naturalne, czy sztuczne ozdoby. Chociaż ozdoby sztuczne mają wielu przeciwników, dla twojego akwarium najważniejsze jest, aby nie emitowały do wody szkodliwych substancji oraz aby były pozbawione ostrych krawędzi, o które mogłyby się poranić np. ryby. Za prawdziwymi korzeniami i kamieniami przemawia natomiast fakt, że zwykle wyglądają estetyczniej i są po prostu częścią naturalnego krajobrazu. Warto pamiętać jednak, że drewno potrafi zabarwić wodę lub delikatnie obniżać jej odczyn. Niektóre rodzaje skał natomiast podnoszą twardość wody.

Podłoże

Kolejnym istotnym elementem wystroju akwarium jest podłoże. W kwestii kolorów czy też wielkości frakcji wybór jest ogromny i zależy w dużej mierze od gustu akwarysty. Wybór danego rodzaju podłoża może mieć jednak wpływ na pozostałe elementy podwodnego ekosystemu. W takim ujęciu można podzielić je na aktywne (zmieniające parametry wody) oraz neutralne (jałowe). Podłoża aktywne zawierają substancje odżywcze wpływające na wzrost roślin, natomiast neutralne, takie jak żwir czy piasek kwarcowy, wymagają użycia kulek lub kapsułek nawozowych stymulujących wzrost roślin. Niezbędna może być także suplementacja nawozów płynnych.

Co w akwarystyce jest najważniejsze?

Odpowiadając na to pytanie, prawdopodobnie większość doświadczonych pasjonatów powie, że najważniejszym aspektem akwarystyki jest… cierpliwość. Zarówno wzrost roślin, jak i wyeliminowanie różnego rodzaju problemów, takich jak niekontrolowany rozwój glonów, wymagają czasu, konsekwencji, a przede wszystkim właśnie cierpliwości. Akwaria tworzą namiastkę podwodnego ekosystemu, który w każdym przypadku będzie funkcjonował nieco inaczej. Z tego względu nie ma idealnych, uniwersalnych rozwiązań, które można zastosować we wszystkich akwariach. Przede wszystkim należy pamiętać, że każdy parametr, jaki zmienimy, np. moc oświetlenia, rodzaj podawanych nawozów czy temperatura, wpłynie na to, co będzie się dziać w zbiorniku. Zazwyczaj skutki tych zmian nie są widoczne od razu, a dopiero po kilku lub kilkudziesięciu dniach. Nawet jeśli początkowo nie wszystko idzie po twojej myśli, nie zniechęcaj się!