Salamandra plamista - charakterystyka, występowanie, zdjęcia, ciekawostki

Salamandra plamista – charakterystyka płaza, opis, informacje, występowanie

Jak wygląda salamandra plamista? Jakie ma ubarwienie? Opis gatunku i informacje

Mimo że inna nazwa salamandry plamistej to jaszczur ognisty lub jaszczur plamisty, zwierzę to nie należy do gromady gadów, a jest to gatunek zaliczający się do płazów. Wygląd płaza jest nie do pomylenia z innymi gatunkami zarówno jaszczurek, jak i płazów. Co sprawia, że zwierzę jest takie wyjątkowe?

Salamandra plamista to największy w Europie płaz ogoniasty. Jej długość ciała to od 10 do 24 centymetrów, a rekordowe osobniki osiągają długość nawet do 32 centymetrów (największy pająk na świecie, ptasznik goliat, osiąga podobny rozmiar). Zwierzę posiada dużą masywną spłaszczoną głowę, wyraźnie odznaczającą się od tułowia. Oczy salamandry są wyłupiaste i okrągłe w kolorze czarnym. Na bokach głowy posiada parotydy – gruczoły, z których wydobywa się jad. Służą one salamandrze plamistej do obrony przed drapieżnikami. Kiedy napastnik chwyci zwierzę w zęby, salamandra natychmiast wydziela jad, drażniący błony śluzowe. Cena w takich sytuacjach jest wysoka, bo na szali stawia swoje życie.

Ciało salamandry jest koloru czarnego. Zwierzę posiada na jego całej długości charakterystyczne żółte lub pomarańczowe plamki, które układają się w 4 rzędach. Jest to typowa cecha tego gatunku, odróżniająca go od innych zwierząt. Dla drapieżników jest to jednocześnie sygnał oznaczający, że zwierzę jest trujące, więc lepiej go unikać. Każda salamandra posiada plamki o zupełnie innym kształcie – nie znajdziemy dwóch identycznych płazów. Skóra jaszczurki jest błyszcząca i stale nawilżona. Ciało jest zakończone ogonem o tępej końcówce. Samice są większe od samców.

Gdzie występuje salamandra plamista? Czy spotkasz ją w Polsce? Środowisko życia płaza

Salamandra plamista występuje nie tylko w Polsce, ale także na terenie innych europejskich krajów. Zasięg jej występowania obejmuje Francję, Portugalię, Austrię, Włochy, Szwajcarię, Słowację, Niemcy, Hiszpanię, Czechy, Grecję. Każda z populacji może cechować się różnymi odmianami i formami.

W Polsce salamandrę plamistą spotkamy jedynie w południowych rejonach kraju, a dokładnie w okolicach górskich i podgórskich. Siedliska płaza znajdują się w Sudetach wraz z Pogórzem i Karpatach (Bieszczady, Beskid Żywiecki). Pionowy zasięg występowania salamandr zaczyna się na 250 metrach nad poziomem morza, a kończy się na 1087 metrach, chociaż odnaleziono również populację salamandry na wysokości 1125 m n.p.m. na Polanie Kopieniec. Zwierzę licznie występuje w polskich parkach narodowych takich jak m.in. Babiogórski i Bieszczadzki Park Narodowy.

Jakie jest środowisko życia salamandry? Salamandra plamista jest płazem żyjącym na terenach leśnych. Mimo że jest płazem, całe dorosłe życie spędza na lądzie. Zwierzę musi żyć w warunkach wilgotnych, które będą salamandrze plamistej zapewniać stałe nawilżanie skóry. Płaza napotkamy w wilgotnych lasach liściastych (szczególnie bukowych) i mieszanych oraz na polach i łąkach w okolicach siedlisk ludzkich, szczególnie na terenach zacienionych. Zwierzę raczej unika terenów lasów iglastych lub występuje tam rzadko.

Zachowanie salamandry plamistej i tryb życia – opis życia

Tryb życia i rozmnażanie salamandry – opis i charakterystyka

Salamandra plamista jest płazem preferującym wilgotne warunki, unika słońca oraz suchego otoczenia. Jej aktywność przypada zwykle na godziny wieczorne i nocne (podobny tryb życia ma największy pająk na świecie – ptasznik goliat). W ciągu dnia spędza czas w ukryciu - w szczelinach drzew, norach, między kamieniami, pomiędzy mchem. Wystawienie się na upał i słońce powodowałoby przesuszenie skóry, dlatego okresy letnie nie są dla płaza komfortowe. Jaszczurka ma dobrze rozwinięte pazury, które pozwalają jej samodzielnie wykopać tunele, w których później może się skrywać.

Kiedy nastaje wieczór, zwierzę opuszcza kryjówkę, by rozpocząć polowanie. Podobnie jak wiele innych rodzimych gadów i płazów, na zimę zapada w sen. Wówczas wspólnie z innymi osobnikami swojego gatunku, a nawet z innymi zwierzętami, takimi jak padalce i jaszczurki zwinki zimują w norach. Okres zimowania trwa od października do marca – w zależności od populacji może trwać różnie. Poza okresem zimowania salamandry są samotnikami – nie żyją w grupach, a samice i samce spotykają się jedynie w okresie godowym.

Mimo że zwierzę preferuje wilgotne warunki, omija zbiorniki wodne, ponieważ nie umie pływać i przypadkowe wpadnięcie do wody skończyłoby się utonięciem. Jedynie podczas składania jaj, samica umieszcza kloakę w wodzie, by znieść rozwinięte larwy lub jaja, z których zaraz po porodzie wychodzi larwa. Okres godowy salamandry rozpoczyna się w kwietniu i może trwać przez całe lato aż do jesieni. Wówczas samce przeczesują teren w poszukiwaniu samic. Kopulacja odbywa się w płytkiej wodzie lub na lądzie. Ciąża samicy trwa do 5 miesięcy. Larwa salamandry jest koloru szarobrązowego – ta postać jest niezwykle agresywna i nie boi się zaatakować większego od siebie przeciwnika. Po 3-5 miesiącach larwa przeobraża się w dorosłą postać i opuszcza zbiornik wodny, spędzając resztę życia na lądzie. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat salamandry meksykańskiej?

Pożywienie salamandry – co je ognisty jaszczur? Informacje o salamandrze plamistej

Salamandra plamista jest drapieżnikiem, który żywi się innymi żywymi organizmami. Pożywienie dorosłej salamandry to m.in. ślimaki bezskorupowe lub skąposzczety, takie jak na przykład dżdżownice. Dieta płaza to także pajęczaki i drobne owady, jednak jest to tylko sporadyczny posiłek, ponieważ zwierzę poluje bardzo nieporadnie i ofiara najczęściej zdąży uciec przed schwytaniem.

Larwa salamandry żyjąca w wodzie również żywi się ślimakami i skąposzczetami żyjącymi w obrębie zbiornika. Na swoje ofiary poluje zasadzkowo, a więc ukrywa się wśród roślinności i atakuje niespodziewanie zaskoczoną ofiarę. Potrafi przy tym upolować zwierzę większe od siebie.

Z uwagi na nocny tryb życia i ubarwienie zwierzę nie ma zbyt wielu wrogów. Przede wszystkim są to ryby łososiowate, które zjadają młode salamandry – cena w tym przypadku jest wysoka, bo tracą one życie. Z tego też względu samice starają się wybierać zbiorniki, gdzie nie ma drapieżników zagrażających młodym.

Co wiemy o salamandrze plamistej? Ciekawostki i informacje

Czy salamandra plamista jest w Polsce pod ochroną? Czy zwierzę jest odpowiednie dla dzieci?

Czy salamandrze plamistej przysługuje ochrona gatunkowa? Tak. Podobnie jak wiele innych gatunków rodzimych płazów i gadów, salamandra plamista jest pod ochroną. Jeszcze do 2014 roku zwierzę było pod ścisłą ochroną, jednak wówczas gatunek ten został przeniesiony do listy zwierząt mających tylko częściową ochronę.

Całkowita populacja salamandry plamistej stopniowo się zmniejsza. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest m.in. wycinka lasów, będących ich naturalnym środowiskiem, zatruwanie zbiorników wodnych oraz susze. Wiele salamandr ginie także na drogach, gdzie są rozjeżdżane przez samochody.

Hodowla salamandry jest w Polsce niemożliwa – częściowa ochrona zabrania jej odławiania bez zgody regionalnego dyrektora ochrony środowiska. W innych krajach hodowla salamandry jest możliwa – wszystko zależy od regulacji danego państwa i tego, czy jest pod ochroną.