Owczarek holenderski

Owczarek holenderski (Dutch Shepherd Dog) to rasa bardzo rzadka w Polsce i prawie nie widywana na wystawach. Te, które przyjeżdżają na nasze wystawy, pochodzą głównie z zagranicy. Nie jest to jednak rasa popularna nawet w swojej ojczyźnie. Owczarek holenderski to pies pasterski, blisko spokrewniony z owczarkami belgijskimi i owczarkiem niemieckim. Hodowany jest także w Polsce, choć dotąd nie znalazł większego zainteresowania. Przybliżamy tę ciekawą rasę.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.

Pochodzenie, wygląd i usposobienie owczarka holenderskiego

Rys historyczny rasy

Korzenie owczarka holenderskiego sięgają XIX wieku. Wtedy był on bardzo podobny do owczarków belgijskich i niemieckiego. Wykorzystywany był do pracy w gospodarstwach jako pies pasterski – pilnujący pasących się stad i zaganiający je do zagród, a także ciągnący wózki z bańkami na mleko. Spełniał też funkcję psa stróżującego, ostrzegając gospodarzy przed intruzami.

W początkach XX wieku hodowla owiec w Holandii nieco podupadła. Owczarek holenderski stracił zajęcie jako pies pasterski. Jednak jego inteligencja i podatność na szkolenie sprawiły, że zaczęto go wykorzystywać jako psa policyjnego, a właśnie wówczas szkolenie psów dla policji zaczęło się rozwijać. Następnie zaczęto układać owczarki jako przewodników niewidomych i psy ratownicze.

Została również podjęta planowa praca hodowlana. W 1898 roku opracowano pierwszy wzorzec rasy. Wówczas u owczarków holenderskich w większości dominowało umaszczenie białe. W 1909 roku zapadła decyzja o wyeliminowaniu tego koloru. Zaczęto kojarzyć istniejące pogłowie z innymi owczarkami (belgijski i niemiecki), bowiem holenderskich bez bieli było zbyt mało, a to niosło za sobą ryzyko silnego zawężenia puli genetycznej. Jeszcze dziś gdzieniegdzie rodzą się szczeniaki z niepożądanymi białymi znaczeniami. Na skutek selekcji hodowlanej udało się wyodrębnić owczarki holenderskie o trzech odmianach szaty, Obecnie Dutch Shepherd występuje jako krótkowłosy, szorstkowłosy i długowłosy.

Opis wyglądu i charakter owczarka holenderskiego

Owczarek holenderski jest psem średniej wielkości (psy 57 – 62 cm, suki 55 – 60 cm wysokości w kłębie), o proporcjonalnej budowie i dobrym umięśnieniu. Kufa jest nieznacznie dłuższa od mózgoczaszki. Uszy stojące, średniej wielkości, przy pobudzeniu niesione wysoko i skierowane ku przodowi. Nos zawsze czarny. Oczy średniej wielkości, w kształcie migdała, nieco skośnie osadzone, im ciemniejsze, tym lepsze. Pożądane pełne uzębienie (42 zęby), zgryz nożycowy.

Wyróżnia się trzy odmiany szaty:

1. Krótkowłosy – dość twardy, krótki włos okrywowy na całym ciele, podszerstek wełnisty. Na szyi wyraźna kryza, z tyłu kończyn tylnych portki do wysokości stawu skokowego, na ogonie szczotka
2. Długowłosy – włos okrywowy na całym ciele długi, prosty, bez loków i pofalowań, w dotyku szorstki. Podszerstek wełnisty jak u krótkowłosego. Z tyłu kończyn przednich frędzle, skracające się ku dołowi. Na głowie, uszach i kończynach tylnych poniżej stawu skokowego sierść krótka i gęsta. Ogon obwicie owłosiony
3. Szorstkowłosy – na całym ciele włos okrywowy gęsty i twardy, zmierzwiony, z wełnistym podszerstkiem. Na kufie wąsy i broda. Krzaczaste brwi. Wygląd głowy nieco kanciasty (złudzenie). Z tyłu wyraźne portki, ogon silnie owłosiony.

Niekiedy słyszy się o podobieństwie odmiany długowłosej do rasy… owczarek syberyjski. Należy tu wyjaśnić, że rasa „owczarek syberyjski” w ogóle nie istnieje. Natomiast umaszczenie osobników długowłosych może przywodzić na myśl owczarka kaukaskiego, z którym holender nie ma nic wspólnego.

Umaszczenie owczarka holenderskiego we wszystkich odmianach włosa jest pręgowane. Ciemne pręgi występują na całym ciele, na tle złotym (od jasnopiaskowego do kasztanowego) bądź srebrnym. Pożądana jest czarna maska, natomiast niepożądane pręgowanie zbyt gęste. U odmiany szorstkowłosej pręgowanie jest mniej wyraźne niż u krótkowłosej i długowłosej. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o psie rasy owczarek rosyjski.

Wady dyskwalifikujące:

• Agresja
• Wyraźna lękliwość
• Nietypowość wyglądu
• Wszelkie wady budowy

Owczarek holenderski to pies jednego pana, którego sobie wybiera z całej rodziny, choć jest oddany i lojalny wobec wszystkich domowników. Jest przyjazny dla dzieci, choć nie lubi narzucania się. Akceptuje inne psy i pozostałe zwierzęta domowe. Niezbyt ufny w stosunku do obcych. Jeżeli poczuje się zagrożony, może złapać zębami. Mimo to opinie o tej rasie są jak najlepsze.

Jest to pies czujny i aktywny, jak każdy owczarek. Ruchliwy i lubiący pracować, choć jest spokojniejszy niż owczarek belgijski (wszystkie ich rasy). Dobrze poddaje się szkoleniu i doskonale sprawdza się jako pies służbowy, mimo że nie jest to rasa objęta obowiązkiem pracy. Jest też wyśmienitym stróżem, nie wpuści na posesję intruza, natomiast przyjaciół domu będzie witał z radością.

Pielęgnacja, zdrowie, żywienie i hodowla owczarka holenderskiego

Jak dbać o owczarka holenderskiego

Pielęgnacja owczarka holenderskiego nie zajmuje wiele czasu. Każdą odmianę włosa wystarczy starannie wyszczotkować raz na kilka dni. Jedynie w okresie linienia (zwłaszcza odmiany długowłosej, która gubi sierść najobficiej) konieczne jest codzienne szczotkowanie celem usunięcia martwego podszerstka, który wychodzi całymi kępami. Kąpać psa trzeba jedynie w razie silnego zabrudzenia, natomiast w okresie letnim można, w ramach zajęć ruchowych, wybrać się z psem nad jezioro i pozwolić mu popływać, co uwielbia.

Warto wykonać holendrowi badanie oczu w kierunku chorób dziedzicznych, występujących u owczarków. Nie ma takiej potrzeby, jeżeli oboje rodzice psa byli przebadani genetycznie i są zdrowi, wówczas szczeniaki z tego skojarzenia są oczywiście zdrowe. Gwoli ścisłości, schorzenia oczu u tej rasy zdarzają się sporadycznie.

Jeżeli pies sam nie ściera pazurów, należy co pewien czas sprawdzać, czy nie są za długie i w miarę potrzeby przycinać. Można to zrobić samodzielnie za pomocą gilotynki, ale mniej wprawne osoby powinny skorzystać z pomocy lekarza weterynarii lub doświadczonego hodowcy.

Jak każda rasa, owczarek holenderski wymaga regularnego odrobaczania i szczepień ochronnych. Odrobaczanie zawsze wykonuje się na tydzień przed szczepieniem. Przeciwko wściekliźnie szczepi się psa obowiązkowo raz w roku, a przeciwko pozostałym chorobom zakaźnym szczeniaki trzykrotnie, następnie po roku i dalej co dwa lata.

Żywienie, wystawy, szkolenie i hodowla

Owczarek holenderski nie jest wybredny w jedzeniu. Można mu podawać karmę suchą lub mokrą dobrego producenta, adekwatną do wieku i trybu życia. Psom pracującym i sportowym podaje się karmę dla psów aktywnych. Karma gotowa nie wymaga suplementacji, bowiem jest zbilansowana pod względem składników odżywczych i substancji witaminowo-mineralnych. Natomiast jeżeli pies otrzymuje posiłki przygotowywane w domu, trzeba do nich dodawać suplementy. Można je nabyć w gabinetach weterynaryjnych lub w sklepach zoologicznych, gdzie jednak koniecznie należy sprawdzić opis na etykiecie i datę ważności preparatu.

Owczarek holenderski na wystawach pojawia się niezmiernie rzadko. Jeśli już występuje, najczęściej pojedynczo, zazwyczaj jest to krótkowłosy – tej odmiany jest najwięcej. Następny w kolejności jest szorstkowłosy, natomiast długowłosy jest absolutnym rarytasem. Wszystkie trzy odmiany włosa występują razem, jako jedna rasa. Wprawdzie słyszy się opinie, że należałoby je rozdzielić jako osobne rasy (jak np. jamniki), jednak ich liczebność jest tak niewielka, że tymczasem FCI nie planuje rozdzielenia.

Szkolenie holendra należy rozpocząć od psiego przedszkola, gdzie szczeniak przejdzie socjalizację. Następnie można rozpocząć naukę posłuszeństwa. Jeżeli pies ma być przeznaczony do pracy w służbie celnej, policji czy jako pies ratowniczy, musi mieć zdany egzamin z posłuszeństwa i być zakwalifikowany do szkolenia specjalistycznego. Można go też układać do różnych sportów, mających bardziej rozrywkowy charakter. Sprawdzi się w agility, frisbee i dog dance.

Hodowla tej rasy wymaga sporych nakładów finansowych, bowiem w Polsce jest zaledwie kilka osobników hodowlanych i w zasadzie należałoby sprowadzić szczeniaki z zagranicy. Rozszerzyłoby to krajową pulę genetyczną i być może rasa stałaby się bardziej popularna, na co z pewnością zasługuje. Suki owczarka holenderskiego są plenne, w polskiej hodowli w 2019 roku urodziło się aż 11 szczeniąt w miocie. Cena szczeniaka kształtuje się na tym samym poziomie, co cena owczarka szwajcarskiego – przypomnijmy, że cena owczarka szwajcarskiego (białego) to w przeliczeniu około 1000 euro. Za granicą może być nieco wyższa.