Nazwa tej stosunkowo nowej w Polsce rasy pochodzi od jej przeznaczenia.
W języku włoskim słowo lago oznacza
jezioro, a psy te było pierwotnie przeznaczone do pracy łowieckiej w wodzie.
„Cán lágot” to w jednym z dialektów pies wodny. Natomiast romagnolo oznacza nazwę regionu, z którego rasa ta się wywodzi –
Emilia Romagna. Ta niezwykle ciekawa rasa jest hodowana w naszym kraju i
zyskuje opinie coraz bardziej popularnej. Jest to jedyny na świecie pies na
trufle.
Jeśli
szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym
miejscu artykuły o włoskich rasach psów.
Pochodzenie, wygląd,
charakter lagotto romagnolo
Rys historyczny rasy
Lagotto romagnolo jest to włoski
pies dowodny, blisko spokrewniony z pudlem, hiszpańskim psem dowodnym i
barbetem. Jego krewnym jest również portugalski pies dowodny. Psy
przypominające lagotto romagnolo były znane już przed naszą erą, ale po raz
pierwszy podobny pies został utrwalony na fresku, znajdującym się w pałacu
książęcym w Mantui (1474). Autorem malowidła jest włoski malarz epoki
renesansu, Andrea Mantegna.
Lagotto romagnolo został wyhodowany
do pomocy myśliwemu – jako pies wodny, aportujący upolowane ptactwo z wody.
Region, w którym występowały, był podmokły, obfitujący w jeziora, które z
czasem zaczęto osuszać, a osuszone tereny przekształcać w pola uprawne. Ptactwo
wodne przeniosło się w inne miejsca, natomiast psy zaczęto szkolić do nowych
zadań. Tym razem było to poszukiwanie rosnących pod ziemią trufli, które często
występują w północnych regionach Włoch. Jak się okazało, był to przysłowiowy
strzał w dziesiątkę. W 1880 roku w niewielkiej włoskiej miejscowości Roddi
utworzono ośrode, szkolący lagotto i ich właścicieli do poszukiwania trufli. Te
podziemne grzyby goszczą także i dziś jako wykwintny dodatek na stołach nawet
głów państw, a na rynku osiągają zawrotne ceny. Wyszkolenie psa również nie
jest tanie, a trwa od 2 nawet do 4 lat.
Aż do XX wiek u lagotto romagnolo
znany był jedynie lokalnie, i to pod różnymi nazwami. Dopiero w latach 70. XX
wieku grupa entuzjastów rozpoczęła starania o oficjalne uznanie rasy. Jej
włoski klub został utworzony w 1988 roku, natomiast oficjalne uznanie przez FCI
nastąpiło dopiero w roku 1995. Obecnie lagotto romagnolo jest to pies bardzo
popularny jako wodny, ale i na trufle w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii,
Skandynawii, Szwajcarii i Holandii, popularność rasy rośnie również w Europie
środkowej, w tym w Polsce. Pierwsza suczka została sprowadzona do naszego kraju
w 2005 roku, do hodowli Górska Fantazja, dwa lata później urodził się w niej
pierwszy miot. Dziś funkcjonuje u nas kilka hodowli lagotto romagnolo. Oprócz
Górskiej Fantazji prężnie rozwijają się i mają dobre opinie hodowle Z
Ustrońskiego Zakątka, Animus Amicitiae czy Eminentia Canis. W sieci można
znaleźć forum poświęcone polskim hodowlom rasy.
Lagotto romagnolo – opis wyglądu
Ten włoski pies dowodny jest
niewielkiego lub średniego wzrostu, o mocnej, proporcjonalnej budowie,
naturalnym wyglądzie i kędzierzawej, gęstej, wełnistej szacie. Rasa
sklasyfikowana jest pod numerem wzorca FCI 298, w grupie 8 -aportery, płochacze
i psy dowodne, sekcji 3 – psy dowodne. Nie jest objęta obowiązkiem pracy.
Sylwetka lagotto romagnolo jest
kwadratowa – wysokość w kłębie jest taka sama jak długość. Głowa umiarkowanie
szeroka, mózgoczaszka nieco dłuższa od kufy. Stop umiarkowany. Nos duży,
ruchliwy, nozdrza szeroko rozwarte, nos barwy brązowej – od jasnej do ciemnej,
decyduje umaszczenie. Czarny nos dyskwalifikuje – inaczej niż np. u fila
brasileiro czy lhasa apso, u których wadliwy jest nos inny niż czarny. Zgryz
nożycowy lub cęgowy, dozwolone również odwrócone nożyce. Oczy sporej wielkości,
zaokrąglone, szeroko rozstawione, koloru od ochry, przez orzechowy do
ciemnobrązowego, zależnie od umaszczenia. Uszy średniej wielkości, w spoczynku
wiszące, w pobudzeniu lekko uniesione. Ucho mocno owłosione wewnątrz i
zewnątrz. Na zewnątrz sierść na uszach ma luźniejsze skręty. Ogon osadzony nie
za wysoko i nie za nisko, ku końcowi zwężający się, długością sięgający stawu
skokowego, z wełnistym, twardym owłosieniem. Noszony sierpowato, w akcji
uniesiony, ale niezbyt wysoko.
Szata lagotto romagnolo jest
dwuwarstwowa. Włos okrywowy wełnisty, twardy w dotyku, poskręcany w ciasne
pierścionki (uwaga: to nie to samo, co włos lokowaty!). Spomiędzy pierścionków
widać gęsty podszerstek. Pierścionki są na całym ciele jednakowe (w tym na
ogonie), oprócz głowy, gdzie włos jest luźniej skręcony. Szata lagotto jest
nieprzemakalna, co jest pozostałością po użytkowaniu rasy do pracy w wodzie.
Włos nie może być układany we fryzurę jak u pudla – również psa z kręconą
sierścią, ale inną w gatunku. Strzyżenie lagotto nie może zmieniać jego
naturalnej sylwetki.
Umaszczenie lagotto może być
jednolite: brudno-białe, czekoladowe lub pomarańczowe, lub łaciate – każdy z
wymienionych kolorów z białym. Dopuszczalne jest podpalanie w różnych
odcieniach. U niektórych psów może występować brązowa maska. Niedopuszczalny
jest kolor czarny w żadnym z wariantów umaszczenia, stanowi wadę
dyskwalifikującą.
Wysokość w kłębie: psy 43 - 48 cm
(idealna 46 cm). Suki 41 - 46 cm (idealna 43 cm). Tolerancja 1 cm w górę i w
dół. Waga: psy 13 - 16 kg, suki 11 - 14 kg. Ruch lekki i swobodny, nigdy
inochód (w przeciwieństwie do np. wspomnianego fila brasileiro, u którego jest
to cecha rasy).
Wady dyskwalifikujące:
- Agresja,
lękliwość
-
Tyłozgryz,
przodozgryz
-
Oko
porcelanowe
-
Ogon
zakręcony nad grzbietem lub szczątkowy, brak ogona wrodzony lub nabyty (ogon
cięty)
-
Sierść
nieskręcona, za krótko ostrzyżona, sznurowa, stylizowana
-
Umaszczenie
czarne, łaty czarne lub czarna pigmentacja miejsc nieowłosionych
-
Wilcze pazury – pojedyncze lub podwójne.
Jeśli szukasz więcej porad i
informacji, sprawdź także ten artykuł na
temat psa rasy lagotto romagnolo.
Lagotto romagnolo –
charakter, pielęgnacja, zdrowie, hodowla
Opis psychiki i usposobienia rasy
Ten włoski pies dowodny odznacza
się wrodzonym ogromnym talentem do tropienia, ma doskonały węch. Jednak w
drodze selekcji hodowlanej wyeliminowano u tego psa instynkt łowiecki, dlatego
lagotto nie reaguje na tropy lub farbę zwierzyny. Jest za to jedyną rasą na
świecie wykorzystywaną do szukania trufli.
Ten wodny pies jest szalenie
pojętny, bardzo inteligentny, łatwy do ułożenia. Nie ma zbyt dużych wymagań,
jest znakomitym psem do towarzystwa dla całej rodziny. Jest też czujny i może
być dobrym stróżem, aczkolwiek nie nadaje się do kojca. Bardzo przywiązuje się
do swojej rodziny, jest wierny i bezgranicznie oddany. Potrzebuje kontaktu z
człowiekiem i ma opinie „przylepy”. Wykazuje cierpliwość w stosunku do dzieci
oraz do innych zwierząt domowych.
Lagotto romagnolo uczy się szybko i
chętnie, poza tym lubi zabawę, dlatego można go układać do różnych psich
sportów. Doskonale sobie poradzi w agility, frisbee, dogoterapii, obedience, a
nawet w ratownictwie wodnym – jako pies dowodny uwielbia pływać. Polecenia
wykonuje ochoczo i wesoło, czym może rozbawić obserwujących.
Rasa ta, z uwagi na inteligencję,
przyjazne usposobienie i łatwość w układaniu nadaje się dla wszystkich, nawet
dla początkujących właścicieli. Jedynie strzyżenie należy powierzać fachowcowi,
podobnie jak grooming innych ras tego wymagających (lhasa apso, shih tzu).
Pielęgnacja, zdrowie, hodowla i jej zagadnienia
Rasa ta wymaga okresowego
strzyżenia sierści z uwagi na jej skłonność do filcowania się. Psa wystawowego
strzyże się w taki sposób, aby długość włosa na całym ciele nie przekraczała 4
cm. Nie może też być zbyt krótka. Na głowie pozostawia się nieco dłuższy włos,
nie może on jednak przeszkadzać w widzeniu. natomiast w okolicach genitaliów i
odbytu strzyże się zupełnie krótko. Po zabiegu strzyżenia pies powinien
wyglądać naturalnie i mieć niezmienioną sylwetkę.
Ten włoski pies wodny jest na ogół
zdrowy i długowieczny. Jednak, mimo niewielkiego wzrostu i masy, rasa ta miewa
problemy z dysplazją stawów biodrowych. Rzadko objawia się ona klinicznie,
właśnie w związku z niedużym wzrostem i niedużym ciężarem ciała. Warto jednak
wykonywać prześwietlenia u psów i suk w wieku powyżej 15 miesięcy, bowiem jest
to schorzenie dziedziczne. Nie ma wprawdzie takiego wymogu hodowlanego, ale
każda szanująca się hodowla badania wykonuje.
Niekiedy zdarza się młodzieńcza
padaczka lagotto (JE – Junior Epilepsy), ustępująca samoistnie w wieku około
9-13 tygodni. Częściej występuje i poważniejszym problemem jest choroba
spichrzeniowa lagotto (LSD – Lagotto Storage Disease). Odkryta została ona
stosunkowo niedawno, a ujawnia się w wieku od 4 miesięcy do około 4 lat.
Objawia się napadami braku koordynacji ruchowej, oczopląsem i zmianami w
zachowaniu, zwłaszcza narastającą agresją. Przed zakwalifikowaniem psa lub suki
do hodowli niezbędne jest wykonanie testów genetycznych z krwi. Oba wymienione
schorzenia dziedziczą się w sposób autosomalny recesywny. Polega to na tym, że
osobnik chory może urodzić się ze skojarzenia pary, w której oboje rodzice,
fenotypowo zdrowi, posiadają gen danej choroby i zejdą się one w parze
chromosomów u potomka. Dlatego osobnika, który jest nosicielem uszkodzonego
genu (Carrier) można kojarzyć wyłącznie z osobnikiem zdrowym (Free).
Hodowla lagotto romagnolo nie
nastręcza trudności. Suki rodzą dobrze i są doskonałymi, troskliwymi matkami.
Szczeniaki rodzą się niemal białe w kontrastowe brązowe łaty lub bez nich.
Dopiero z biegiem czasu wybarwiają się do ostatecznego umaszczenia.
Cena szczeniaka uzależniona jest od
szeregu czynników, m.in.:
- Pochodzenie
po dobrej parze rodzicielskiej – dobrym reproduktorze (takim, po którym
szczeniaki z różnymi sukami dziedziczą najlepsze cechy) i dobrej suce
hodowlanej (takiej, która z różnymi psami daje wyrównane szczeniaki). Im
bardziej sprawdzona para rodzicielska, tym cena wyższa.
-
Osiągnięcia
wystawowe – wprawdzie nie jest to wyznacznik wartości reprodukcyjnej czy
hodowlanej osobnika, niemniej szczeniaki po utytułowanej parze szybciej
znajdują nabywców, a ich cena jest wyższa.
-
Rodowód –
pochodzenie w dalszych pokoleniach, współczynnik inbredu (krycia krewniaczego w
celu utrwalenia pożądanej cechy) – może to uprawdopodobnić odziedziczenie
dobrych cech i wówczas cena rośnie.
- Opinie,
jakimi cieszy się hodowla – im więcej tytułów wystawowych hodowla
zgromadziła dla psów ze swoim przydomkiem, tym szczeniaki droższe. Niebagatelną
rolę odgrywa tu również reklama w mediach i na niejednym forum kynologicznym.