Gończy słowacki (slovenský kopov) to pies myśliwski, wyglądem
przypominający gończego polskiego, od którego jest nieco mniejszy. W
odróżnieniu od gończego polskiego ma też nieco inny kształt głowy, zwłaszcza
kufy, i występuje tylko w jednym umaszczeniu. Posiada doskonały węch i bardzo
silny instynkt łowiecki. Z tego względu hodowany jest przede wszystkim przez
myśliwych.
Jeśli
szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach
gończych.
Pies gończy słowacki -
pochodzenie, opis wyglądu rasy
Pies gończy słowacki kopov - rys historyczny rasy
Kopov, inaczej niż gończy polski,
nie jest rasą młodą. Właściwie nie wiadomo, skąd dokładnie pochodzi. Istnieje
hipoteza, że protoplaści tak gończych słowackich, jak i węgierskich, przybyli
na obszar dzisiejszych Węgier i Słowacji w IV wieku przed naszą erą z Celtami.
Wówczas ziemie te zamieszkiwali Scytowie, którzy mieli różne własne psy do
polowań i stróżowania. Zaczęło dochodzić do rozmaitych niekontrolowanych
krzyżówek, w rezultacie których stopniowo ukształtowały się psy, przystosowane
do życia w miejscowych warunkach – w lasach pełnych zwierzyny, do których
przybywali na polowania zamożni myśliwi z Panonii.
W XVIII wieku pogłowie gończych
słowackich było jeszcze bardzo niewyrównane w typie, jednak zabroniono ich
kojarzenia z innymi rasami gończych. W owych czasach eksterier nie odgrywał
istotnej roli u psów typowo użytkowych, a kopov był psem wszechstronnym –
myśliwskim i stróżującym. Instynkt stróżowania pozostał zresztą rozwinięty u
nich do dziś.
Pierwsze próby ujednolicenia
pogłowia podjęte zostały na przełomie XIX i XX wieku. Po I wojnie światowej
rozpoczęła się planowa hodowla, a w 1936 roku w Bańskiej Bystrzycy odbyła się
pierwsza wystawa, na której został oceniony dotychczasowy dorobek hodowlany w
rasie. Wzorzec gończego słowackiego został opracowany podczas II wojny
światowej, w okresie istnienia Pierwszej Republiki Słowackiej, uzależnionej od
III Rzeszy. Wtedy też założono księgę rodowodową rasy.
Druga wystawa o randze przeglądu
hodowlanego odbyła się po wojnie, w 1946 roku, kiedy nastąpiło ponowne
połączenie Słowacji z Czechami. Oceniono na niej psy, które ocalały z pożogi
wojennej i utworzono klub gończego słowackiego w celu koordynacji działań
hodowlanych, których zadaniem było wyrównanie eksterieru kopova, zachowując
jego użytkowy charakter. Rasa została zatwierdzona przez FCI w 1963 roku, pod
numerem wzorca 244.
Spotyka się określenie gończego
słowackiego „czeski kopov”. Jest to błąd – rasa jest słowacka, a Słowacy są
niezwykle wrażliwi na „odbieranie” im ich rdzennej rasy. Zatem nie czeski, a
słowacki kopov.
Pies gończy słowacki -
opis eksterieru i psychiki
Gończy słowacki to średniej
wielkości pies myśliwski, o posturze lżejszej niż gończy polski, ale mocnym
kośćcu i sylwetce nieco wydłużonego prostokąta. Głowa w części mózgoczaszkowej
lekko zaokrąglona, stop o kącie około 45 stopni. Nos zawsze tylko czarny, nieco
spiczasty, kufa proporcjonalna do czaszki. Szczęki mocne, dobrze rozwinięte, z
pełnym uzębieniem. Zgryz nożycowy. Oczy o kształcie migdała, ciemne, głęboko
osadzone, o odważnym wyrazie. Uszy osadzone nieco poniżej linii oczu,
zwisające, zaokrąglone na końcach. Ogon osadzony nisko (poniżej linii grzbietu)
sięgający stawu skokowego. W spoczynku swobodnie zwisający, w akcji zakręcony
do góry pod kątem 150 stopni.
Szata kopova jest dwuwarstwowa.
Włos okrywowy ma długość 2 – 5 cm, jest średnio gruby, gęsty i dobrze
przylegający. Na grzbiecie i ogonie nieco dłuższy. Podszerstek obfity i gęsty
zimą, latem nieco rzadszy, ale również występuje. Umaszczenie zawsze i tylko
czarne podpalane. Podpalania występuje na kończynach i może mieć kolor od
brązowego do mahoniowego. A może zainteresuje cię także ten artykuł na
temat teriera irlandzkiego?
Wysokość w kłębie: pies – 45-50 cm,
suka 40-45 cm. Waga od 15 do 20 kg.
Wady powinny być oceniane w
zależności od stopnia nasilenia. Do wad zalicza się:
- Krępą
i ciężką sylwetkę, ciężką głowę
-
Obwisłe
wargi
-
Braki
w uzębieniu
-
Przodozgryz
lub tyłozgryz
-
Jasne
oczy, obwisłe powieki
-
Zbyt
lekkie ucho
-
Płaska
klatka piersiowa
-
Słaby
grzbiet
-
Zbyt
długi ogon, noszony ponad linią grzbietu w spoczynku
-
Szata
bez podszerstka, umaszczenie inne niż czarne podpalane, obecność białych
znaczeń
-
Wzrost w kłębie wyższy niż podano we wzorcu.
Gończy słowacki to pies myśliwski,
wyjątkowo wytrwały w pracy łowieckiej i zawzięty. Przeznaczony jest głównie do
polowań na dziki i drapieżniki, potrafi głosić trop przez wiele godzin nie
słabnąc. Podobną cechą odznacza się ogar polski, który tropi charakterystycznie
„grając”. Kopov jest rasą objętą obowiązkiem pracy, którą wykonuje zawsze z
ogromną pasją. Może być układany jako posokowiec. Charakteryzuje się doskonałym
zmysłem orientacji i nie zgubi się w lesie podczas polowania.
Nie jest to jednak rasa dla
wszystkich. Kopov ma opinie psa trudnego do ułożenia nawet dla doświadczonego
przewodnika. Ma dość samodzielny charakter, dlatego szkolenie trzeba zacząć
stosunkowo wcześnie – hodowcy, będący myśliwymi, zaczynają układanie w kierunku
posłuszeństwa i oswajają z tropieniem już podrośnięte szczeniaki. Oczywiście
musi to być szkolenie, a nie tresura. Układa się kopova stosując pozytywną
motywację i nagradzając za dobre wykonanie polecenia. Tresura z bodźcami
bólowymi nie da rezultatu, spowoduje tylko zamknięcie się psa na kontakt z
przewodnikiem.
Przy większej liczbie psów mogą one
mieszkać w kojcu. Natomiast pojedynczy osobnik powinien mieszkać w domu z
rodziną, gdyż źle znosi samotność. Jest zresztą zupełnie niekłopotliwy, gdyż
większość czasu przesypia, aczkolwiek jest ogromnym pieszczochem i domowników
obdarza czułościami. Dobrze toleruje dzieci. Natomiast wobec obcych jest
nieufny.
Pielęgnacja, zdrowie,
żywienie, hodowla, łowiectwo
Pies gończy słowacki kopov - jak dbać o gończego słowackiego?
Kopov nie wymaga specjalnej
pielęgnacji. Wystarczy regularne czesanie co kilka dni, jedynie w okresie
linienia niezbędne jest codzienne. Do tego typu sierści można użyć wygodnej
rękawicy gumowej z wypustkami, która doskonale ściąga martwy włos. Kąpie się
psa tylko w razie potrzeby (silne zabrudzenie, wytarzanie się w
nieczystościach, po polowaniu na drapieżnika).
Okresowo należy przeglądać i
czyścić uszy, a także sprawdzać stan uzębienia, czy nie odkłada się kamień.
Warto przyzwyczaić psa do mycia zębów specjalną pastą (do kupienia w sklepie
zoologicznym). Niektórzy hodowcy przyuczają do tego zabiegu nawet małe szczeniaki.
Jeżeli pies sam nie ściera pazurów, trzeba je co pewien czas przycinać.
Oczywiście konieczne jest regularne odrobaczanie i wykonywanie szczepień
ochronnych przeciwko wszystkim chorobom zakaźnym. Jest to szczególnie ważne u
psów czynnie polujących, które mają bezpośredni kontakt ze zwierzyną.
Żywienie gończego słowackiego nie
jest skomplikowane. Może to być gotowa karma dobrej jakości, której nie trzeba
suplementować. Ważne jest, aby psom pracującym podawać karmę
wysokoenergetyczną. Można też podawać posiłki domowe, które należy uzupełniać
preparatami witaminowo-mineralnymi. Opinie w kwestii wyboru sposobu żywienia są
zróżnicowane, choć oba rozwiązania są równie dobre. Uwaga: nigdy nie karmi się
psa bezpośrednio przed wyjściem na polowanie.
Zagadnienia hodowlane, wystawowe i łowieckie
Gończy słowacki hodowany jest
głównie przez myśliwych, którzy mniejszą uwagę przykładają do eksterieru, dążąc
do jak najlepiej utrwalonych cech użytkowych. Nie jest więc to pies dla osób,
które nastawione są głównie na sukcesy wystawowe. Zresztą większość
przedstawicieli grupy 6 FCI (gończe i posokowce) to psy przede wszystkim
polujące, jak ogar polski, gończy Hamiltona czy posokowiec bawarski – choć
zarówno ogar, gończy Hamiltona jak i posokowce potrafią wysoko zajść na wystawach
w konkurencjach finałowych. Jeżeli ktoś jednak lubi zdobywać laury wystawowe,
lepszym wyborem będzie np. lhasa apso lub inna efektowna rasa. Właśnie lhasa
apso często wygrywają konkurencje finałowe wystaw.
Niemniej, do uzyskania kwalifikacji
hodowlanej kopovowi potrzebne są oceny z wystaw. Pies, który ma być
reproduktorem, musi otrzymać po ukończeniu 15 miesięcy, w dowolnej klasie, od
co najmniej dwóch sędziów trzy oceny doskonałe, w tym jedną na wystawie
międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej. W przypadku suki hodowlanej są
to oceny minimum bardzo dobre. Jeżeli pies posiada certyfikat użytkowości
łowieckiej, wystarczą mu oceny bardzo dobre, a suce – dobre, uzyskane na tych
samych zasadach. Do uzyskania certyfikatu uprawnia zaliczenie konkursu pracy
łowieckiej – tropowców, posokowców, a w Czechach i na Słowacji – również
dzikarzy.
Szczeniaki odbiera się z hodowli
najwcześniej po pierwszym szczepieniu ochronnym (w wieku około 8 tygodni).
Przed podjęciem decyzji o zakupie kopova warto sprawdzić, jaki charakter ma
hodowla – domowy czy kojcowy. Ma to znaczenie w aspekcie zdrowia i socjalizacji
psich dzieci. Nawet w kojcowych hodowlach suka na czas porodu i odchowu
szczeniąt powinna przebywać w domu, szczególnie w okresie zimowym. Małe trzeba
mieć cały czas na oku, kontrolować ssanie, przybieranie na wadze i w razie
potrzeby natychmiast interweniować. Łatwiej jest też nadzorować stan suki i jej
opiekę nad potomstwem.
Cena szczeniaka uzależniona jest od
wielu czynników, w tym od osiągnięć łowieckich, wystawowych, a także od
pochodzenia. W Polsce gończy słowacki nie jest zbyt popularny, warto poszukać
szczeniaka w ojczyźnie rasy, gdzie cena może być nieco wyższa.