Fila brasileiro, inaczej mastif brazylijski, to wyjątkowa rasa,
wyhodowana w swojej ojczyźnie do stróżowania i polowania na grubego zwierza.
Niechętny i nieufny wobec obcych już jako szczeniak, jest bezgranicznie oddany
swojej rodzinie, zwłaszcza dzieciom. Sam wygląd tego olbrzymiego molosa budzi
respekt. Hodowany również w Polsce, ma jednak niewielu amatorów, gdyż nie jest
to rasa dla każdego. Przyjrzyjmy mu się bliżej.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach
rasowych.
Pochodzenie fila
brasileiro, opis wyglądu rasy
Rys historyczny
Hiszpańscy i portugalscy
konkwistadorzy, ruszając na podbój Ameryki, zabrali ze sobą psy, w tym różne
rasy bojowe: buldogi, mastify, ale także i myśliwskie – bloodhoundy. W wyniku
wieloletnich, mniej lub bardziej planowych kojarzeń międzyrasowych, powstała
znana obecnie na całym świecie rasa – fila brasileiro.
Pies ten miał pierwotnie
przeznaczenie w zasadzie wszechstronne: stróżował, zaganiał bydło, używany był
także do pościgów za zbiegłymi niewolnikami. Tropikalny, niesprzyjający rasie
klimat i trudne warunki bytowe powodowały, że śmiertelność wśród psów była
bardzo wysoka. Ta okrutna selekcja naturalna sprawiała, że przeżywały tylko
osobniki najsilniejsze i najodporniejsze. Przez wiele lat pogłowie rasy było
bardzo zróżnicowane ze względu na brak ujednoliconej, planowej hodowli. Psy
różniły się pokrojem, psychiką i umaszczeniem. Dopiero w latach 50. XX wieku hodowla
została ukierunkowana na ustalony wcześniej (1950) wzorzec i populacja zaczęła
się wyrównywać.
Fila brasileiro została uznana
przez FCI w roku 1968, aczkolwiek pierwsze psy sprowadzono do Europy jeszcze w
1954 roku. Dokonał tego nie byle kto, bo książę Albert Bawarski (Albrecht von
Bayern) z rodu Wittelsbachów, prawnuk księżnej bawarskiej Ludwiki Wilhelminy –
matki cesarzowej Austrii Elżbiety (Sissi, żony cesarza Franciszka Józefa I).
Albert żył w latach 1905 – 1996. Założył hodowlę „von Stammham”, miał pierwsze
szczenięta na sprzedaż i jest bez wątpienia prekursorem hodowli mastifa
brazylijskiego na naszym kontynencie.
Do Polski rasa ta trafiła w roku
1992, sprowadzona przez właścicieli hodowli „z Wólki” z Radomia. Obecnie, po
odejściu fila brasileiro, hodowla ta zajmuje się bullmastifami.
Standard eksterieru rasy
Fila brasileiro (mastif
brazylijski) zaklasyfikowany jest do grupy 2 FCI – pinczery, sznaucery, molosy
i szwajcarskie psy do bydła. Umieszczony został w sekcji 2.1 – molosy typu
mastyfa, podobnie jak dog niemiecki i inne dogowate. Jest bardzo dużym, typowym
molosem, proporcjonalnym i o zwartej sylwetce. Masywny, ma mocny kościec, ale
jest harmonijnie zbudowany. Silnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy – suki
muszą wyraźnie odróżniać się od samców. Rasa ta, również podobnie jak dog
niemiecki i inne dogowate, nie jest objęta obowiązkiem pracy.
Fila ma dużą, ciężką, masywną
głowę, proporcjonalną do tułowia. Stop prawie niezauważalny, oglądany z przodu.
Nos o szerokich nozdrzach, zawsze czarny. Mocna, szeroka i głęboka kufa.
Uzębienie mocne, białe, zęby są wyraźnie bardziej szerokie niż długie, zgryz
nożycowy, choć cęgowy jest dopuszczalny. Oczy średniej wielkości lub duże, o
migdałowym kształcie, dość głęboko osadzone, o kolorze od żółtej do ciemnobrązowej,
w zależności od umaszczenia i zawsze z nim harmonizującej. Dolne powieki
obwisłe, ale jest to konsekwencją luźnej skóry na głowie i jest raczej zaletą
niż wadą. Uszy duże, grube, wiszące, w kształcie litery V, o zaokrąglonych
końcach. Mogą przylegać do policzków lub odsłaniać wnętrze małżowiny (tzw. ucho
jak płatek róży).
Zad, charakterystycznie dla rasy,
jest zaokrąglony i wyższy niż kłąb. Ogon u nasady bardzo gruby, osadzony na
średniej wysokości, sięgający stawu skokowego i zwężający się ku końcowi. Nie
może być zakręcony nad grzbietem ani go dotykać. Jeśli szukasz więcej
informacji, sprawdź także ten artykuł na
temat mastifa brazylijskiego.
Typowy dla tej rasy jest inochód
(tzw. krok wielbłądzi). Najpierw stawiane są obie kończyny lewe, a następnie
prawe, przez co chód jest kołyszący i sprawia wrażenie ociężałości, tym
bardziej, że w stępie pies nosi głowę poniżej linii grzbietu. Jednak kłus jest
swobodny, o długim wykroku i niewysilony, zaś galop zadziwiająco szybki i
zdecydowany, jak na tak ogromną masę ciała.
Inną bardzo typową dla rasy cechą
jest skóra. Gruba, na całym ciele luźna, jakby „za duża”, zwłaszcza na szyi,
gdzie tworzy obfite podgardle (tzw. łałok). Niekiedy ciągnie się ono aż do
brzucha przez klatkę piersiową. Może być pofałdowana na głowie i na kłębie aż
do łopatek.
Fila brasileiro ma szatę krótką,
gładką i gęstą, przylegającą do skóry. Umaszczenie dopuszczalne każde
jednolite, oprócz wymienionych jako wada dyskwalifikująca, lub pręgowane. Mogą
występować białe znaczenia na klatce piersiowej, łapach i końcu ogona. Może,
ale nie musi występować czarna maska.
Wysokość w kłębie: pies – 65-75 cm,
suka – 60-70 cm. Waga: pies – minimum 50 kg, suka – minimum 40 kg.
Wady dyskwalifikujące:
- Agresja,
lękliwość
-
Nos
w kolorze mięsa
-
Tyłozgryz
lub przodozgryz, siekacze widoczne przy zamkniętym pysku
- Brak
jednego (lub więcej) kła lub jednego trzonowca (nie licząc M3, których nie
bierze się pod uwagę)
-
Oczy
porcelanowe
-
Uszy
i/lub ogon kopiowane
-
Zad
niższy niż kłąb
-
Brak
inochodu
-
Przylegająca
skóra
-
Umaszczenie
białe, popielate (mysie), łaciate, czarne podpalane, błękitne z podpalaniem lub
bez, albinizm (maść biała, różowy nos, powieki i wargi, czerwone tęczówki)
-
Wzrost
poniżej minimum
-
Wnętrostwo u samców – jedno- lub obustronne.
Charakter, zdrowie,
żywienie i opinie o fila brasileiro
Opis psychiki i usposobienia, szkolenie
Mastif brazylijski jest z natury
psem wyjątkowo odważnym i zaciętym. Jednak w stosunku do swojej rodziny jest
posłuszny, niezwykle oddany, a jego cierpliwość wobec dzieci wydaje się nie
mieć granic. Jest przy tym bardzo ostrożny i nieufny dla obcych, choć nigdy nie
wyraża tego agresją, a spokojem, opanowaniem i dużą pewnością siebie. Jego
cechą wrodzoną jest ojeriza – określenie, tłumaczone jako niechęć do obcych,
awersja, nieufność. To znakomity stróż posesji i mieszkania, zdecydowany
stanowczo reagować na intruza, ale nigdy bez wyraźnego powodu.
Mimo to nie jest to rasa dla
każdego. Właściciel musi mieć doświadczenie w wychowaniu psów typowo bojowych,
powinien także dysponować odpowiednimi warunkami bytowymi – fila potrzebuje
przestrzeni, nie nadaje się do trzydziestometrowej kawalerki w centrum miasta.
Nie należy kupować psa tej rasy po to, aby jego posiadaniem zadawać szyku i
leczyć kompleksy. Natomiast konieczne jest posiadanie umiejętności szkolenia i
układania takich psów. Należy pamiętać, że fila brasileiro jest psem o
olbrzymiej sile fizycznej, a przy tym tendencjach do dominacji. Nieułożony,
może w jednej chwili stać się agresywny i wówczas powstrzymanie go może być po
prostu niemożliwe. Dlatego zawsze poza domem musi przebywać pod opieką osoby
dorosłej, najlepiej tej, która go wychowuje i szkoli i z której zdaniem pies
się liczy. W miejscach publicznych bezwzględnie obowiązuje smycz i kaganiec.
Ze względu na cechy rasy, nie
podlega ona szkoleniu obronnemu, bowiem układanie w tym kierunku zawiera
elementy wyzwalania agresji. Natomiast jak najbardziej wskazane i zalecane jest
szkolenie fila na posłuszeństwo (obedience). Jest to rasa bardzo inteligentna i
jeżeli pies jest pozytywnie zmotywowany, przyswoi szybko wszystko, czego się od
niego oczekuje. Uwaga: fila brasileiro podlega testom psychicznym przed
zakwalifikowaniem do hodowli.
Pielęgnacja, zdrowie i żywienie fila brasileiro
Szata mastifa brazylijskiego jest
bardzo mało kłopotliwa pod względem pielęgnacji, choć staranne wyszczotkowanie
takiego olbrzyma wymaga czasu i sporego wysiłku. Dużą uwagę natomiast należy
poświęcić oczom, które z racji swojej charakterystycznej anatomii (silnie
odchylona dolna powieka) mogą mieć tendencje do podrażnień.
Fila nie jest psem chorowitym.
Niemniej jako rasa olbrzymia, ma skłonności do dysplazji stawów biodrowych.
Mimo że Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP nie nakłada na hodowcę obowiązku
prześwietlenia psa i suki w kierunku dysplazji przed zakwalifikowaniem do
hodowli, to każdy odpowiedzialny hodowca wykonuje takie badanie we własnym
zakresie. Nowy właściciel powinien zostać uświadomiony, że szczeniaka nie wolno
poddawać intensywnym ćwiczeniom (zwłaszcza biegom i skakaniu). Młody pies nie
może być nadmiernie trenowany, dopóki układ kostny całkowicie nie zakończy
rozwoju, co u tej rasy trwa stosunkowo długo. Opróc tego niezbędne jest
dostarczanie psu odpowiedniego pożywienia, zawierającego naturalną glukozaminę
i chondroitynę, oraz dbać, aby nie miał on nadwagi, szczególnie obciążającej
stawy.
Fila brasileiro, również jak
wszystkie rasy olbrzymie, ma skłonność do skrętu żołądka. Dlatego wskazane
jest, aby dzienną dawkę pokarmową podzielić na kilka porcji. Nie należy podawać
psu jedzenia bezpośrednio po wysiłku, a po jedzeniu trzeba pozwolić psu poleżeć
przez około godzinę.
Idealnym pożywieniem dla mastifa brazylijskiego
jest karma dla ras dużych i olbrzymich, odpowiednio zbilansowana, której nie
trzeba uzupełniać dodatkowo żadnymi preparatami. Suplementacja jest niezbędna w
przypadku wyboru posiłków przyrządzanych w domu. Jednak z uwagi na wielkość
rasy i dawkowanie suplementów według wagi ciała, warto skalkulować, który
sposób żywienia mniej obciąży budżet domowy, bowiem cena suplementów nie jest
niska, podobnie jak mięsa. Natomiast wybierając karmę gotową trzeba czytać
skład na opakowaniu i opinie o niej na forach kynologicznych. Powinna to być
karma od dobrego producenta i dobrana do wieku psa. Renomowani producenci
prowadzą sprzedaż karm w swoich internetowych klubach hodowców po cenach
niższych niż w sklepach.
Fila brasileiro - zagadnienia hodowlane
Hodowla fila brasileiro to spore
wyzwanie. Dobry hodowca (właściciel reproduktora) dopuszcza do rozrodu jedynie
osobniki przebadane w kierunku dysplazji stawów biodrowych (RTG) i chorób oczu
(DNA), oczywiście po obowiązkowym zaliczeniu testów psychicznych. Rasowe
szczeniaki przychodzą na świat w hodowlach zarejestrowanych w Związku
Kynologicznym w Polsce – jedynej polskiej organizacji kynologicznej uznawanej
przez FCI. Nie należy uznawać za rasowe szczeniąt, urodzonych w „dzikich”
hodowlach, nawet po rodzicach z rodowodem. W przypadku fila jest to szczególnie
ważne ze względu na charakter i psychikę rasy.
Cena szczeniaka to około 4 tys. zł,
choć może być wyższa, w zależności od pochodzenia i renomy, jaką cieszy się
hodowla. Szczeniaki fila mogą być tańsze niż np. welsh corgi cardigan (około 5
tys. zł). Cena szczenięcia zapewne nie osiągnie takiego poziomu, jak cena thai
ridgeback (nawet do 8 tys. zł). Należy jednak zdać sobie sprawę, że fila jest
psem kosztownym w utrzymaniu. 15 kg dobrej karmy kosztuje przeciętnie 170 zł,
koszty karmienia naturalnego są zdecydowanie wyższe. Dlatego wysoka cena thai
ridgeback nie jest ostatecznie tak dotkliwa, gdyż koszty jego wyżywienia są
znacznie niższe. Podobnie jest w przypadku małego welsh corgi cardigan.
Szczeniaki wędrują do nowych domów
nie z rodowodem, a z metryką. Dopiero nowy właściciel może wyrobić psu rodowód
na podstawie metryki, którą składa w dowolnym oddziale ZKwP i uiszcza stosowne
opłaty (składkę członkowską, wpisowe, wyrobienie rodowodu). Rodowód jest
świadectwem pochodzenia psa i gwarancją jego czystej rasy. W żadnym razie
wyrobienie rodowodu nie obliguje właściciela do uczestnictwa z psem w wystawach
ani rozmnażania. To ważne, ponieważ w sieci można przeczytać różne opinie w tej
kwestii, niepolegające na prawdzie.