Fila brasileiro

Fila brasileiro, inaczej mastif brazylijski, to wyjątkowa rasa, wyhodowana w swojej ojczyźnie do stróżowania i polowania na grubego zwierza. Niechętny i nieufny wobec obcych już jako szczeniak, jest bezgranicznie oddany swojej rodzinie, zwłaszcza dzieciom. Sam wygląd tego olbrzymiego molosa budzi respekt. Hodowany również w Polsce, ma jednak niewielu amatorów, gdyż nie jest to rasa dla każdego. Przyjrzyjmy mu się bliżej.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach rasowych.

Pochodzenie fila brasileiro, opis wyglądu rasy

Rys historyczny

Hiszpańscy i portugalscy konkwistadorzy, ruszając na podbój Ameryki, zabrali ze sobą psy, w tym różne rasy bojowe: buldogi, mastify, ale także i myśliwskie – bloodhoundy. W wyniku wieloletnich, mniej lub bardziej planowych kojarzeń międzyrasowych, powstała znana obecnie na całym świecie rasa – fila brasileiro.

Pies ten miał pierwotnie przeznaczenie w zasadzie wszechstronne: stróżował, zaganiał bydło, używany był także do pościgów za zbiegłymi niewolnikami. Tropikalny, niesprzyjający rasie klimat i trudne warunki bytowe powodowały, że śmiertelność wśród psów była bardzo wysoka. Ta okrutna selekcja naturalna sprawiała, że przeżywały tylko osobniki najsilniejsze i najodporniejsze. Przez wiele lat pogłowie rasy było bardzo zróżnicowane ze względu na brak ujednoliconej, planowej hodowli. Psy różniły się pokrojem, psychiką i umaszczeniem. Dopiero w latach 50. XX wieku hodowla została ukierunkowana na ustalony wcześniej (1950) wzorzec i populacja zaczęła się wyrównywać.

Fila brasileiro została uznana przez FCI w roku 1968, aczkolwiek pierwsze psy sprowadzono do Europy jeszcze w 1954 roku. Dokonał tego nie byle kto, bo książę Albert Bawarski (Albrecht von Bayern) z rodu Wittelsbachów, prawnuk księżnej bawarskiej Ludwiki Wilhelminy – matki cesarzowej Austrii Elżbiety (Sissi, żony cesarza Franciszka Józefa I). Albert żył w latach 1905 – 1996. Założył hodowlę „von Stammham”, miał pierwsze szczenięta na sprzedaż i jest bez wątpienia prekursorem hodowli mastifa brazylijskiego na naszym kontynencie.

Do Polski rasa ta trafiła w roku 1992, sprowadzona przez właścicieli hodowli „z Wólki” z Radomia. Obecnie, po odejściu fila brasileiro, hodowla ta zajmuje się bullmastifami.

Standard eksterieru rasy

Fila brasileiro (mastif brazylijski) zaklasyfikowany jest do grupy 2 FCI – pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła. Umieszczony został w sekcji 2.1 – molosy typu mastyfa, podobnie jak dog niemiecki i inne dogowate. Jest bardzo dużym, typowym molosem, proporcjonalnym i o zwartej sylwetce. Masywny, ma mocny kościec, ale jest harmonijnie zbudowany. Silnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy – suki muszą wyraźnie odróżniać się od samców. Rasa ta, również podobnie jak dog niemiecki i inne dogowate, nie jest objęta obowiązkiem pracy.

Fila ma dużą, ciężką, masywną głowę, proporcjonalną do tułowia. Stop prawie niezauważalny, oglądany z przodu. Nos o szerokich nozdrzach, zawsze czarny. Mocna, szeroka i głęboka kufa. Uzębienie mocne, białe, zęby są wyraźnie bardziej szerokie niż długie, zgryz nożycowy, choć cęgowy jest dopuszczalny. Oczy średniej wielkości lub duże, o migdałowym kształcie, dość głęboko osadzone, o kolorze od żółtej do ciemnobrązowej, w zależności od umaszczenia i zawsze z nim harmonizującej. Dolne powieki obwisłe, ale jest to konsekwencją luźnej skóry na głowie i jest raczej zaletą niż wadą. Uszy duże, grube, wiszące, w kształcie litery V, o zaokrąglonych końcach. Mogą przylegać do policzków lub odsłaniać wnętrze małżowiny (tzw. ucho jak płatek róży).

Zad, charakterystycznie dla rasy, jest zaokrąglony i wyższy niż kłąb. Ogon u nasady bardzo gruby, osadzony na średniej wysokości, sięgający stawu skokowego i zwężający się ku końcowi. Nie może być zakręcony nad grzbietem ani go dotykać. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł na temat mastifa brazylijskiego.

Typowy dla tej rasy jest inochód (tzw. krok wielbłądzi). Najpierw stawiane są obie kończyny lewe, a następnie prawe, przez co chód jest kołyszący i sprawia wrażenie ociężałości, tym bardziej, że w stępie pies nosi głowę poniżej linii grzbietu. Jednak kłus jest swobodny, o długim wykroku i niewysilony, zaś galop zadziwiająco szybki i zdecydowany, jak na tak ogromną masę ciała.

Inną bardzo typową dla rasy cechą jest skóra. Gruba, na całym ciele luźna, jakby „za duża”, zwłaszcza na szyi, gdzie tworzy obfite podgardle (tzw. łałok). Niekiedy ciągnie się ono aż do brzucha przez klatkę piersiową. Może być pofałdowana na głowie i na kłębie aż do łopatek.

Fila brasileiro ma szatę krótką, gładką i gęstą, przylegającą do skóry. Umaszczenie dopuszczalne każde jednolite, oprócz wymienionych jako wada dyskwalifikująca, lub pręgowane. Mogą występować białe znaczenia na klatce piersiowej, łapach i końcu ogona. Może, ale nie musi występować czarna maska.

Wysokość w kłębie: pies – 65-75 cm, suka – 60-70 cm. Waga: pies – minimum 50 kg, suka – minimum 40 kg.

Wady dyskwalifikujące:

• Agresja, lękliwość
• Nos w kolorze mięsa
• Tyłozgryz lub przodozgryz, siekacze widoczne przy zamkniętym pysku
• Brak jednego (lub więcej) kła lub jednego trzonowca (nie licząc M3, których nie bierze się pod uwagę)
• Oczy porcelanowe
• Uszy i/lub ogon kopiowane
• Zad niższy niż kłąb
• Brak inochodu
• Przylegająca skóra
• Umaszczenie białe, popielate (mysie), łaciate, czarne podpalane, błękitne z podpalaniem lub bez, albinizm (maść biała, różowy nos, powieki i wargi, czerwone tęczówki)
• Wzrost poniżej minimum
• Wnętrostwo u samców – jedno- lub obustronne.

Charakter, zdrowie, żywienie i opinie o fila brasileiro

Opis psychiki i usposobienia, szkolenie

Mastif brazylijski jest z natury psem wyjątkowo odważnym i zaciętym. Jednak w stosunku do swojej rodziny jest posłuszny, niezwykle oddany, a jego cierpliwość wobec dzieci wydaje się nie mieć granic. Jest przy tym bardzo ostrożny i nieufny dla obcych, choć nigdy nie wyraża tego agresją, a spokojem, opanowaniem i dużą pewnością siebie. Jego cechą wrodzoną jest ojeriza – określenie, tłumaczone jako niechęć do obcych, awersja, nieufność. To znakomity stróż posesji i mieszkania, zdecydowany stanowczo reagować na intruza, ale nigdy bez wyraźnego powodu.

Mimo to nie jest to rasa dla każdego. Właściciel musi mieć doświadczenie w wychowaniu psów typowo bojowych, powinien także dysponować odpowiednimi warunkami bytowymi – fila potrzebuje przestrzeni, nie nadaje się do trzydziestometrowej kawalerki w centrum miasta. Nie należy kupować psa tej rasy po to, aby jego posiadaniem zadawać szyku i leczyć kompleksy. Natomiast konieczne jest posiadanie umiejętności szkolenia i układania takich psów. Należy pamiętać, że fila brasileiro jest psem o olbrzymiej sile fizycznej, a przy tym tendencjach do dominacji. Nieułożony, może w jednej chwili stać się agresywny i wówczas powstrzymanie go może być po prostu niemożliwe. Dlatego zawsze poza domem musi przebywać pod opieką osoby dorosłej, najlepiej tej, która go wychowuje i szkoli i z której zdaniem pies się liczy. W miejscach publicznych bezwzględnie obowiązuje smycz i kaganiec.

Ze względu na cechy rasy, nie podlega ona szkoleniu obronnemu, bowiem układanie w tym kierunku zawiera elementy wyzwalania agresji. Natomiast jak najbardziej wskazane i zalecane jest szkolenie fila na posłuszeństwo (obedience). Jest to rasa bardzo inteligentna i jeżeli pies jest pozytywnie zmotywowany, przyswoi szybko wszystko, czego się od niego oczekuje. Uwaga: fila brasileiro podlega testom psychicznym przed zakwalifikowaniem do hodowli.

Pielęgnacja, zdrowie i żywienie fila brasileiro

Szata mastifa brazylijskiego jest bardzo mało kłopotliwa pod względem pielęgnacji, choć staranne wyszczotkowanie takiego olbrzyma wymaga czasu i sporego wysiłku. Dużą uwagę natomiast należy poświęcić oczom, które z racji swojej charakterystycznej anatomii (silnie odchylona dolna powieka) mogą mieć tendencje do podrażnień.

Fila nie jest psem chorowitym. Niemniej jako rasa olbrzymia, ma skłonności do dysplazji stawów biodrowych. Mimo że Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP nie nakłada na hodowcę obowiązku prześwietlenia psa i suki w kierunku dysplazji przed zakwalifikowaniem do hodowli, to każdy odpowiedzialny hodowca wykonuje takie badanie we własnym zakresie. Nowy właściciel powinien zostać uświadomiony, że szczeniaka nie wolno poddawać intensywnym ćwiczeniom (zwłaszcza biegom i skakaniu). Młody pies nie może być nadmiernie trenowany, dopóki układ kostny całkowicie nie zakończy rozwoju, co u tej rasy trwa stosunkowo długo. Opróc tego niezbędne jest dostarczanie psu odpowiedniego pożywienia, zawierającego naturalną glukozaminę i chondroitynę, oraz dbać, aby nie miał on nadwagi, szczególnie obciążającej stawy.

Fila brasileiro, również jak wszystkie rasy olbrzymie, ma skłonność do skrętu żołądka. Dlatego wskazane jest, aby dzienną dawkę pokarmową podzielić na kilka porcji. Nie należy podawać psu jedzenia bezpośrednio po wysiłku, a po jedzeniu trzeba pozwolić psu poleżeć przez około godzinę.

Idealnym pożywieniem dla mastifa brazylijskiego jest karma dla ras dużych i olbrzymich, odpowiednio zbilansowana, której nie trzeba uzupełniać dodatkowo żadnymi preparatami. Suplementacja jest niezbędna w przypadku wyboru posiłków przyrządzanych w domu. Jednak z uwagi na wielkość rasy i dawkowanie suplementów według wagi ciała, warto skalkulować, który sposób żywienia mniej obciąży budżet domowy, bowiem cena suplementów nie jest niska, podobnie jak mięsa. Natomiast wybierając karmę gotową trzeba czytać skład na opakowaniu i opinie o niej na forach kynologicznych. Powinna to być karma od dobrego producenta i dobrana do wieku psa. Renomowani producenci prowadzą sprzedaż karm w swoich internetowych klubach hodowców po cenach niższych niż w sklepach.

Fila brasileiro - zagadnienia hodowlane

Hodowla fila brasileiro to spore wyzwanie. Dobry hodowca (właściciel reproduktora) dopuszcza do rozrodu jedynie osobniki przebadane w kierunku dysplazji stawów biodrowych (RTG) i chorób oczu (DNA), oczywiście po obowiązkowym zaliczeniu testów psychicznych. Rasowe szczeniaki przychodzą na świat w hodowlach zarejestrowanych w Związku Kynologicznym w Polsce – jedynej polskiej organizacji kynologicznej uznawanej przez FCI. Nie należy uznawać za rasowe szczeniąt, urodzonych w „dzikich” hodowlach, nawet po rodzicach z rodowodem. W przypadku fila jest to szczególnie ważne ze względu na charakter i psychikę rasy.

Cena szczeniaka to około 4 tys. zł, choć może być wyższa, w zależności od pochodzenia i renomy, jaką cieszy się hodowla. Szczeniaki fila mogą być tańsze niż np. welsh corgi cardigan (około 5 tys. zł). Cena szczenięcia zapewne nie osiągnie takiego poziomu, jak cena thai ridgeback (nawet do 8 tys. zł). Należy jednak zdać sobie sprawę, że fila jest psem kosztownym w utrzymaniu. 15 kg dobrej karmy kosztuje przeciętnie 170 zł, koszty karmienia naturalnego są zdecydowanie wyższe. Dlatego wysoka cena thai ridgeback nie jest ostatecznie tak dotkliwa, gdyż koszty jego wyżywienia są znacznie niższe. Podobnie jest w przypadku małego welsh corgi cardigan.

Szczeniaki wędrują do nowych domów nie z rodowodem, a z metryką. Dopiero nowy właściciel może wyrobić psu rodowód na podstawie metryki, którą składa w dowolnym oddziale ZKwP i uiszcza stosowne opłaty (składkę członkowską, wpisowe, wyrobienie rodowodu). Rodowód jest świadectwem pochodzenia psa i gwarancją jego czystej rasy. W żadnym razie wyrobienie rodowodu nie obliguje właściciela do uczestnictwa z psem w wystawach ani rozmnażania. To ważne, ponieważ w sieci można przeczytać różne opinie w tej kwestii, niepolegające na prawdzie.