Podstawowe informacje o chow chow

Pochodzenie:
Kategoria FCI:
Grupa 5 - Szpice i psy pierwotne > Sekcja 5 - Szpice azjatyckie i rasy pokrewne
46 - 51 cm
20 - 30 kg
48 - 56 cm
20 - 30 kg
8 - 12 lat
umiarkowana potrzeba ruchu
umiarkowanie podatny na szkolenie
Cena szczeniaka z hodowli:
3000 - 5000 zł
Miesięczne koszty utrzymania:
150 - 300 zł
Imiona dla chow chow:
Dama, Duch, Szejk, Kafel, Mango, Kokos, Puszek, Perła, Mars, Karmel, Norma

Chow chow - opis, zdjęcia, wymagania, porady właścicieli

Niezwykle puchaty, przypominający lwa chow chow to pies o wspaniałym wyglądzie i temperamencie. Rasa jest dobrze znana na całym świecie, a jej niepowtarzalny wygląd sprawia, że trudno pomylić ją z innymi psami. Z pewnością warto poznać opis wzorcowego wyglądu i usposobienia piesków rasy chow chow. Poniżej wskażemy najważniejsze informacje dotyczące tej majestatycznej rasy.

Chow chow – ogólny opis wyglądu i charakteru

Pies z niebieskim językiem – historia oraz wygląd

Rasa chow chow najprawdopodobniej pochodzi z Mongolii, z której przywędrowała na teren Chin wraz z wędrownymi pasterzami. Najprawdopodobniej czau czau był psem, który pomagał wędrowcom przy polowaniach i ciągnięciu dobytku. Była to rasa wszechstronna, obdarzona inteligencją i chęcią do współpracy z człowiekiem. Pies z niebieskim językiem szybko zdobył popularność w Chinach, które wpłynęły na rozwój rasy. Chow chow był chętnie wybierany przez arystokracje, sprawdzał się w roli pomocnika do polowań, stróża i psa towarzyszącego.

Niestety historia rasy chow chow jest także pełna przemocy. W późniejszym czasie rasa zyskała popularność w walkach, do których była hodowana przez dziesięciolecia. Niestety rasa pełniła także rolę zwierząt rzeźnych, a słowo chow w dialekcie kantońskim jest równoznaczne z przysmakiem.

W roku 1894 angielscy kynolodzy doprowadzili do uznania rasy przez FCI. W tym czasie sporządzono także wzorzec rasy, który określa najważniejsze cechy chow chowów. Wielka Brytania została uznana za kraj patronacki rasy, jednak chow chow są też bardzo popularne w Stanach Zjednoczonych.

Opis ze wzorca rasy numer 205 informuje nas, że dorosły pies rasy chow chow osiąga 48 do 56 cm wysokości w kłębie. Suczka może być widocznie drobniejsza, a jej idealny wzrost został oszacowany na 46 do 51 cm. Waga psa powinna mieścić się w przedziale 25 – 32 kg, z kolei suki w granicach 20 – 27 kg. Niekiedy w ogłoszeniach sprzedaży znajdziemy takie pieski jak chow chow miniaturka. Dlatego warto pamiętać, że zbyt niski wzrost i waga są dyskwalifikacją z wystaw. Chow chow miniaturka nie widnieje w wykazie ras, a takie określenie często bywa wykorzystywane przez pseudohodowców, próbujących przyciągnąć uwagę do swojej oferty sprzedaży szczeniąt.

Informacje ze wzorca rasy uwzględniają także opis szaty. Chow chow może posiadać szatę krótką lub długą. Pieski z długą szatą posiadają bujny, obfity, prosty i odstający włos okrywowy. Ich podszerstek powinien być miękki i wełnisty. Okrywa musi być szczególnie gęsta w obrębie szyi, na której tworzy się charakterystyczna grzywa bądź kryza. Odmiana długowłosa powinna też posiadać portki lub bryczesy z tyłu ud. Opis szaty krótkowłosej informuje z kolei o obecności okrywy bujnej, gęstej, prostej, odstającej i nieleżącej płasko. Krótkowłosy chow chow z niebieskim językiem powinien mieć szatę o pluszowej strukturze.

Rasa chow chow występuje w kilku odmianach umaszczenia. Opis ze wzorca rasy informuje o umaszczeniu jednolicie czarnym, rudym, niebieskim, cynamonowym, kremowym i białym. Szata może być także cieniowana, ale pozbawiona plam i łat. Umaszczenie cieniowane obejmuje jedynie jaśniejsze zabarwienie na spodzie ogona oraz na tylnej części ud.

Bardzo gęsta sierść sprawia, że pies rasy chow chow wydaje się jeszcze większy, niż jest w rzeczywistości. Jego wysoko osadzone, niewielkich rozmiarów, szpiczaste uszy oraz puchaty, noszony na plecach ogon to znaki rozpoznawcze rasy. Nasz niebieski, biały czy czarny pies posiada także umięśnioną sylwetkę, bystre spojrzenie oraz bardzo charakterystyczny, błękitny język.

Usposobienie rasy chow chow – najważniejsze informacje i opis zachowań

Pies rasy chow chow może wyglądać na bardzo sympatycznego pieszczocha do towarzystwa, jednak jego charakter jest w dużym stopniu niezależny. Pieski silnie przywiązują się do jednego właściciela, ale będą też tolerować innych członków rodziny. Niebieski chow chow to także pies, który nie okazuje nadmiernie przywiązania czy czułości. Nie wymaga pieszczot i stałego przebywania u boku właściciela. Nasz dumnie wyglądający pies ceni sobie jednak kontakt z właścicielem, wyróżnia się dużą lojalnością i przywiązuje na całe życie.

Opis charakteru wskazuje na to, że pieski chow chow nieco przypominają swoim usposobieniem koty. Pies z niebieskim językiem jest wyjątkowo pamiętliwy, a wyrządzone mu krzywdy będą rozpamiętywane na bardzo długo. Rasa jest też nieco uparta, niezależna i lubi podążać własnymi ścieżkami. Nie jest łatwo zapracować na jej zaufanie, oddanie czy lojalność, jednak jeśli nawiąże relacje z właścicielem, będzie jego najbardziej lojalnym przyjacielem.

Niezależny charakter sprawia, że chau chau dogadują się z nieco starszymi dziećmi, o ile te szanują ich powściągliwe usposobienie. Kontakt z młodszymi członkami rodziny powinien odbywać się wyłącznie pod kontrolą osób dorosłych. Co więcej, pies z niebieskim językiem może dogadać się z innymi pupilami domowymi, o ile zostanie tego odpowiednio nauczony.

Niebieski, czarny czy biały chow chow wymaga odpowiedniej socjalizacji i przemyślanego szkolenia. Pomimo swojej niezależności, rasowe chow chowy nie nadają się na pupili do budy czy samodzielnych stróżów posesji. Pies będzie odważny i skuteczny, jednak pozbawiony regularnego kontaktu z rodziną może zdziczeć lub okazać się niebezpieczny dla otoczenia.

Opisując charakter chow chow, warto także wskazać informacje na temat stosunku do obcych ludzi. Chow chow to rasa, którą niegdyś wykorzystywano do walk i stróżowania. W związku z tym nasz pupil może być dość nieufny w stosunku do obcych. Mimo pewnej nieufności, dobrze wyszkolony, niebieski czy czarny chow chow nie stanowi zagrożenia dla osób postronnych. Będzie respektował ich obecność, o ile właściciel okaże im przyjazne nastawienie.

Szkolenie, pielęgnacja niebieskich chow chow i porady praktyczne

Pieski chow chow – najważniejsze wymagania szkoleniowe

Błękitny czy czarny pies rasy chow chow nie jest typem zwierzęcia dla każdego. Pupil bywa uparty i niezależny, dlatego dobrze sprawdzi się jedynie w zestawieniu z osobą doświadczoną. Początkujący miłośnik psów może nie poradzić sobie z niezależnym charakterem, który niekiedy przysparza problemów szkoleniowych.

Małe pieski chow chow wymagają socjalizacji już w momencie przebywania w hodowli. Młody pies powinien poznać nowe dźwięki, sytuacje, ludzi i zwierzęta. Dobrze przeprowadzona socjalizacja może mieć ogromny wpływ na funkcjonowanie pupila w wieku dorosłym.

Pieski wymagają stałego kontaktu z właścicielem. Z reguły nie zabiegają o czasochłonne głaskanie, jednak nawiązują silną relację z przewodnikiem. Warto nauczyć je przynajmniej podstawowych komend posłuszeństwa. Najlepiej sprawdzą się metody wykorzystujące wzmocnienia pozytywne. Chow chow dobrze odnajduje się w szkoleniu nagradzanym ulubionymi przysmakami.

Warto także pamiętać, że niebieski, biały czy czarny chow chow to pies wymagający niemałej dawki ruchu. Warto zapewnić mu aktywność fizyczną u boku właściciela. Dłuższe spacery połączone z zabawą pomogą w zacieśnieniu więzi z właścicielem i zmniejszą ryzyko niszczenia domowych przedmiotów. Chow chow wymaga uwagi, zdecydowanie nie jest to idealny kandydat na psa dla osoby mocno zapracowanej.

Jak pielęgnować pieski chow chow?

Długowłosy pies chow chow wymaga czasochłonnej, choć nieskomplikowanej pielęgnacji. Podstawą jest regularne czesanie, które w okresie linienia należy przeprowadzać nawet każdego dnia. Średnie rozmiary i bardzo gęsta okrywa włosowa pupila sprawiają, że czesanie okazuje się dość czasochłonne.

Krótkowłosy chow chow nie wymaga tak częstego czesania (zaleca się wykonywanie tej czynności ok. raz na kilka tygodni), przez co jego pielęgnacja okazuje się znacznie uproszczona. Obie odmiany wymagają natomiast regularnych kąpieli, które przeprowadzamy w razie konieczności. Po wykąpaniu pupila, warto wysuszyć szatę suszarką. Proces suszenia możemy połączyć z jednoczesnym czesaniem.

Krótkowłosy chow chow może posiadać charakterystyczne fałdy na głowie. Należy regularnie kontrolować ich stan i przecierać wilgotną ściereczką. Co pewien czas warto także skontrolować stan oczu, uszu oraz zębów.

Prawidłowe żywienie chow chow

Pies rasy chow chow nie jest szczególnie wymagający pod względem pożywienia i chętnie zjada niemal każdy posiłek. Nie oznacza to jednak, że możemy żywić go najtańszymi karmami marketowymi. Rasa posiada predyspozycje do problemów żołądkowych, a co więcej, bywa podatna na alergie. Dlatego warto dołożyć starań do wyboru odpowiednich posiłków.

Najpopularniejszym sposobem żywienia jest podawanie psu karmy suchej. Warto podzielić ją na przynajmniej dwa posiłki w ciągu dnia. Nasz chow chow przeważnie posiada bardzo duży apetyt i z radością zjada nawet zbyt duże dawki posiłków. To w połączeniu z niewielką aktywnością fizyczną często prowadzi do nadwagi lub otyłości.

Ilość karmy dla chow chow powinna być dopasowana do jego wieku, wagi i aktywności fizycznej. Młode szczeniaki powinny zjadać posiłki wysokobiałkowe, które zaspokoją potrzeby rosnącego organizmu. Ciekawym modelem żywienia jest dieta BARF polegająca na podawaniu psu surowego mięsa, podrobów, warzyw i kości. Tego typu dieta najlepiej odzwierciedla naturalne żywienie wilków i jest dla psów bardzo atrakcyjna. Jedynym jej mankamentem jest większa czasochłonność komponowania jedzenia, a także konieczność zdobycia wiedzy z zakresu suplementacji.

Cena za rasowe szczeniaki – ile kosztuje szczeniak chow chow?

Cena to kolejny ważny czynnik, który wpływa na wybór danej rasy psa. Na szczęście rasowe pieski chow chow znajdują się w wielu hodowlach i z łatwością wybierzemy wymarzonego szczeniaka. W naszym kraju największą renomą cieszy się ZKwP, należące do międzynarodowej fedederacji FCI. Szczeniak z hodowli zarejestrowanej w ZKwP z reguły kosztuje nieco więcej niż pupile z innych związków, jednak w zamian zyskujemy gwarancję czystości rasy.

Sama cena chow chow czy cena leonbergera nie powinna być głównym kryterium wyboru hodowli. Psy z nieznanego źródła mogą powielać wady genetyczne swoich rodziców, a brak możliwości prześledzenia pochodzenia, zwiększa ryzyko chowu wsobnego. Dlatego atrakcyjna cena leonbergera czy chow chow bez rodowodu często okazuje się jedynie pozorną oszczędnością.

Cena za pieski z rodowodem ZKwP przeważnie rozpoczyna się od kwoty 4500 zł. Rasowe pieski ze znanych linii hodowlanych są na ogół nieco droższe. Cena za pieski ze sprawdzonego, renomowanego źródła przeważnie mieści się w przedziale 5000 – 8000 zł. Cena za szczeniaki po wybitnych rodzicach może niekiedy okazać się jeszcze wyższa.

Niebieski, czarny czy biały chow chow może cierpieć na dysplazję stawu łokciowego bądź biodrowego. Choroba jest dość powszechna i może przenosić się z pokolenia na pokolenie. Dlatego przed zakupem upewnijmy się, że szczeniak chow chow pochodzi od przebadanych pod kątem dysplazji rodziców.

Każdemu kojarzy się płowy lub czarny pies z niebieskim językiem. To chow chow, popularna rasa i jeden z najdroższych psów na świecie. Czy są to pieski dla każdego? Uroczy, misiowaty wygląd błękitny język może skusić niejednego, mimo że cena tego psa jest wysoka. Puchate, przypominające pluszowego misia pieski, mają jednak niezależny charakter i nie nadają dla początkujących. Opiszemy usposobienie tego psa i cechy jego wyglądu. Wyjaśnimy czy istnieje chow chow krótkowłosy, łaciaty czy też odmiana miniaturka oraz podamy ile kosztuje szczeniak tej rasy.

Chow chow - pies z niebieskim językiem - opis rasy

Opis rasy

Rasa chau chau pochodzi z Mongolii lub z północnych Chin, gdzie psy te służyły do ochrony świątyń, polowań na wilki, do walki lub jako psy pociągowe. Jako psy myśliwskie chow chow cechowały się dużą zawziętością. Obecnie są to psy do towarzystwa, który nie ma ani cech drapieżnika, ani zainteresowań łowieckich.

Chow chow to jedna z najstarszych ras na świecie. Do Europy psy te trafiły pod koniec XVIII wieku, kiedy to marynarze przywieźli je do Anglii z Dalekiego Wschodu. Od razu wzbudziły zachwyt swym niezależnym charakterem, wyglądem przypominającym lwa i niebieskim językiem. Anglicy ustalili wzorzec tej rasy. W Polsce popularna jest głównie odmiana długowłosa, zaś chow chow krótkowłosy hodowany jest głównie w Holandii.

Ile kosztuje pies chow chow z rodowodem

Chow chow utrzymują się w grupie najdroższych psów na świecie. Rasowe chow chow plasują się na drugim miejscu po mastifie tybetańskim, który kosztuje najdrożej w świecie. Cena najlepszych osobników chow chow z zagranicznych hodowli dochodzi do 8500 dolarów. W Polsce szczeniak tej rasy kosztuje przeciętnie 3500 zł. Cena waha się od 3000 do 4000 zł w zależności od hodowli, przodków, wieku i cech osobnika.

Koszt nabycia tego psa nie jest mały. Dlatego, zanim kupisz chow chow zastanów się czy jest to rasa dla ciebie. Są to psy niepokorne, niezależne i trudne do szkolenia. Nie nadają się dla niedoświadczonych opiekunów i należy uważać na dzieci w obecności tego psa. Chow chow nie powinien dzielić domu z innymi zwierzętami. Wybierając szczeniaki zwróć uwagę na hodowlę. Nie kupuj psa w ciemno, lecz obejrzyj szczeniaka i hodowlę. Pamiętaj, aby cię nie zwiodła podejrzanie niska cena. Pamiętaj też, że rasowe chow chow nie mogą być łaciate. Nie istnieje też miniaturka tej rasy.

Jak wygląda chau chau

Opis rasy chow chow można zacząć od tego, że jest to pies średniej wielkości, długowłosy o puchatej sierści i kryzie przypominającej lwa. Jego charakterystyczną cechą, którą wszyscy rozpoznają, jest niebieski język. Właściwie nie wiemy do dziś, dlaczego niektóre rasy psów mają błękitny język. Naukowcy spierają się czy jest to mutacja genowa czy wyższy poziom melaniny.

Czy istnieje chow chow miniaturka lub krótkowłosy pies tej rasy? Chow chow to nie jest piesek mały. Jego wzrost dochodzi do 50 cm, zaś waga do 30 kg. Odmiana miniaturka nie istnieje. Uważany jest za pieska średniego, jednak gruba, puchata sierść sprawia, że wygląda na większego. Sierść jest bujna, stercząca, zaś na szyi tworzy lwią grzywę. Włos jest szorstki, zaś podszerstek miękki i wełnisty. Istnieje chow chow długowłosy i krótkowłosy. Chow chow krótkowłosy ma bujną sierść o pluszowej strukturze.

Najczęściej widzimy chow chow w kolorze płowym lub rudym. Jednak istnieje wiele rodzajów umaszczenia tej rasy jak: czarny, niebieski, cynamonowy, kremowy lub biały. Umaszczenie kolorowe, w łaty jest niezgodne z wzorcem rasy.

Chow chow - charakter i usposobienie

Chow chow w domu i w rodzinie

Chau chau przypominają pluszowego misia. Niestety nie są to pieski dla każdego. Pies ten ma niezależny charakter i jest trudny do szkolenia. Tolerują dzieci i inne zwierzęta, lecz są wobec nich zdystansowane. Pies ten wymaga doświadczonego opiekun, który potrafi odpowiednio poprowadzić szkolenie. Niewłaściwie wyszkolone chow chow mogą stać się zamknięte w sobie, wycofane, a nawet agresywne. Ponadto chau chau mają głęboko osadzone oczy, co utrudnia im widzenie na boki. Wskutek czego pies może zareagować nerwowo lub agresywnie na podchodzenie z boku. Należy więc uważać na dzieci.

Chow chow ma usposobienie wierne i oddane. Jest to pies jednego pana. Mimo przywiązania do swego opiekuna i jego rodziny, pies ten nie okazuje uczuć, nie nagabuje o głaskanie i nie lubi zabawy. Nie lubi też pieszczot, ani głaskania po głowie. Jest to pies spokojny, odpowiedni dla ludzi lubiących spokój. Chow chow nie lubią zabaw. Tolerują dzieci lecz nie uczestniczą w ich zabawach. Są opiekuńcze wobec opiekuna i jego rodziny i mają instynkt obrończy. Wobec obcych są nieufne, lecz bez agresji.

Chow chow to pies niekłopotliwy. Jest spokojny, cichy. Nie hałasuje i nie budzi sąsiadów szczekaniem. Dobrze czuje się sam i nie lubi, gdy mu się przeszkadza. Bez problemu zostaje sam w domu. Nie ma skłonności do ucieczek czy też niszczenia w domu. Potrzebuje codziennych spacerów, ale nie powinny być zbyt długie, gdyż rasa ta szybko się męczy.

Dla kogo ta rasa

Mimo dużej inteligencji chow chow jest trudny do szkolenia. Jego niezależny charakter sprawia, że pies ten będzie ignorował polecenia opiekuna. Dlatego też mały szczeniak powinien rozpocząć szkolenie wcześnie. Szkolenie musi opierać się na zaufaniu i wzajemnym poszanowaniu oraz metodach pozytywnych. Niestety smakołyki nie stanowią dla niego motywacji do nauki. Niepokorne, zdecydowane usposobienie oraz siła fizyczna sprawiają, że pies tej rasy nie powinien trafić w przypadkowe ręce. Osoba, która bierze psa po raz pierwszy nie powinna decydować się na tę rasę.

Chow chow to pies idealny dla domatorów i osób starszych, jeśli tylko mają odpowiednie doświadczenie i umieją poprowadzić szkolenie psa. Chow chow może być psem rodzinnym, jednak w przypadku dzieci należy zachować szczególną ostrożność i nie zostawiać dzieci sam na sam z psem. Szczególnie należy uważać na małe dzieci, gdyż chow chow nie lubi zamieszania i hałasu wokół siebie. Chow chow ma dość awanturniczą naturę i nie powinien mieszkać z innymi psami czy kotami.

Zalety i wady chow chow

Zalety
  • oddany
  • nie wymaga dużej aktywności fizycznej
  • inteligentny
Chow chow to pies, którego charakteryzuje inteligencja oraz oddanie opiekunowi. To pies, który nie wymaga dużej ilości ćwiczeń. Nie przepada za bieganiem, ale lubi spacery z opiekunem. Zwykle jest dość cichy.
Wady
  • skłonność do dominacji u samców
  • sierść wymagająca regularnej pielęgnacji
  • upartość
Chow chow bywa niezależny i uparty, dlatego jego szkolenie bywa wyzwaniem. Jest psem "jednego pana" i bywa nieufny wobec obcych.

Wygląd

Charakterystyczne cechy wyglądu:
  • mocne i zdrowe uzębienie,
  • duży nos,
  • owalne oczy,
  • ogon osadzony wysoko,
  • średniej długości kufa,
  • małe uszy
Aktywny, zwarty, krótki i przede wszystkim bardzo harmonijny; o lwim wyglądzie oraz dumnej, dostojnej postawie; zwartej budowy; ogon noszony zdecydowanie nad grzbietem. Pies musi być w stanie poruszać się swobodnie i nie być aż tak owłosionym, aby włos ograniczał jego aktywność i pow
Rodzaj owłosienia:
Umaszczenie:
Kolor oczu:
ciemne

Galeria zdjęć - Chow chow

Charakter chow chow

Charakter:
Poziom agresji:
umiarkowany
Chow chow to niezależy pies, który lubi swobodę. Nie powinien być agresywny, ale ma silny instynkt łowiecki.
Skłonność do ucieczek:
umiarkowana
Chow chow może dać się ponieść instynktowi myśliwskiemu. Nie należy go spuszczać ze smyczy w miejscach, gdzie może zacząć gonić dzikie zwierzęta.
Użytkowanie:
Chow chow jest czujny i nieufny wobec obcych. To dobry pies stróżujący.
Poddawany próbom pracy:
nie

Chow chow - dla kogo?

Wymagane doświadczenie:
tak
Chow chow to lojalny pies "jednego pana". Potrzebuje opiekuna, który będzie konsekwentny i zapanuje nad jego niezależnym charakterem.
Dla kogo się nadaje:
Chow chow to pies dla osób umiarkowanie aktywnych. Ten pies lubi spacery i ruch, ale nie jest skory do biegania. Nie jest to także rasa, z którą uprawia się psie sporty. Sprawdzi się głównie dla singli oraz par.
Czy może mieszkać z dziećmi:
Umiarkowanie
Chow chow nie jest typowym psem rodzinnym.
Czy chętnie zostaje sam:
tak
Chow chow poradzi sobie bez opiekuna. Warto jednak zadbać, by wcześniej poszedł na spacer i chwilę się z nim pobawić. W domu można zostawić mu zabawki oraz bezpieczne gryzaki.
Podatność na szkolenie:
umiarkowanie podatny na szkolenie
Chow chow jest inteligentny i szybko się uczy, ale równocześnie bywa uparty i niezależny. Praca z nim bywa zatem wyzwaniem.

Pielęgnacja chow chow

Wymagane zabiegi pielęgnacyjne:
  • skracanie pazurów,
  • czyszczenie uszu,
  • mycie zębów,
  • szczotkowanie sierści,
  • kąpiele,
  • czesanie,
  • przemywanie okolicy oczu
Pielęgnacja psów rasy chow chow obejmuje standardowe czynności, jak skracanie pazurów co 2-3 tygodnie, dbanie o higienę jamy ustnej czy kąpiele. Dodatkowo pupila należy codziennie czesać. Psy tej rasy to stali bywalcy groomerów.
Odżywianie:
  • Karma gotowa sucha,
  • Karma gotowa mokra,
  • Dieta domowa,
  • Dieta surowa (BARF),
  • karma dla psów ras średnich
Chow chow potrzebuje zbilansowanej diety. Można ją ułożyć z dietetykiem weterynaryjnym i przygotowywać samodzielnie lub sięgnąć po gotowe rozwiązania. Na rynku dostępne są karmy suche oraz mokre o różnych smakach i składach. Każdy opiekun znajdzie coś dla swojego czworonoga.
Podatność na choroby:
U psów rasy chow chow może zdarzyć się rozszerzenie oraz skręt żołądka, dlatego nie należy ćwiczyć psem zaraz po posiłkach. Warto dbać również o profilaktykę chorób stawów w postaci odpowiednich ćwiczeń lub suplementów, gdyż istnieje predyspozycja do dysplazji stawów łokciowych oraz biodrowych.
ikona podziel się Przekaż dalej