Papuga żako – opis, zdjęcia, wymagania, hodowla, rozmnażanie
Żako to afrykańska papuga, która słynie z niebywałych zdolności dźwiękonaśladowczych i nieprzeciętnej inteligencji. Choć papuga szara może być wspaniałą pierzastą towarzyszką, do szczęśliwego życia potrzebuje wyjątkowo czułej opieki i wielu wyzwań intelektualnych. Przedstawiamy najważniejsze informacje o szkoleniu, żywieniu, hodowli i utrzymaniu papugi żako w domu.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o papugach.
Papuga żako – najważniejsze informacje, opis, wygląd
Papuga szara – pochodzenie, środowisko życia, podgatunki
Papuga żako (znana również jako papuga szara lub popielata) to największa spośród wszystkich papug afrykańskich. Na wolności występuje w centralnej i zachodniej Afryce. Zamieszkuje m.in. Angolę, Kamerun, Ghanę, Kongo, Kenię, Ugandę, Wybrzeże Kości Słoniowej, Sierra Leone, Gwineę, Liberię. Papuga szara żyje głównie w gęstych lasach, ale czasami spotkać można ją też na terenach otwartych, np. sawannach, lasach galeriowych, obszarach rolniczych, parkach i ogrodach. Papuga żako według IUCN uznawana jest za gatunek zagrożony (EN).
Papugi szare prowadzą skryty tryb życia, przez co niewiele wiadomo o ich zwyczajach. Uchodzą za dosyć płochliwe ptaki, które na wolności unikają bliższych spotkań z ludźmi. Papuga żako nie stroni za to od towarzystwa przedstawicieli własnego gatunku – żyje w stadach. Żeruje głównie w koronach drzew. Jest bardzo dobrym lotnikiem – porusza się lotem prostoliniowym, szybko, na dużej wysokości. Jej naturalna wokalizacja składa się z wysokich gwizdów oraz skrzeczących, ochrypłych okrzyków.
Afrykańska papuga szara nie jest tak barwna jak niektóre papugi. Pod względem stonowanej kolorystyki upierzenia nieco przypomina skromnie ubarwione ptaki egzotyczne, takie jak np. amadyna ostrosterna, amadyna diamentowa, amadyna zebrowata. Dominującym kolorem upierzenia żako jest szary. Pióra papugi na głowie i tułowiu mają białawe brzegi, które tworzą łuskowaty rysunek. Dorosły ptak ma żółte tęczówki, u młodych są one szare. Charakterystyczną cechą papugi szarej jest biała skóra wokół oczu. U żako dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje. Informacje hodowców wskazują jednak, że samice mają delikatniejszą budowę i mniejszą głowę.
Wyróżnia się dwa podgatunki (czasami uznawane za odrębne gatunki) żako: liberyjskie i kongijskie, które nieco różnią się wyglądem i cechami osobowości. Choć hodowla żako kongijskiego jest bardziej popularna, to żako liberyjskie uznawane jest za mniej wymagające i łatwiejsze w utrzymaniu. W tabeli przedstawiono krótki opis obu podgatunków.
Żako kongijskie |
Żako liberyjskie |
|
Wielkość |
35 cm |
28-33 cm |
Obszar występowania |
rozległy, m.in. Kenia, Tanzania, Angola, Demokratyczna Republika Konga |
ograniczony do Górnej Gwinei i obszarów przyległych: Gwinei Bissau, Sierra Leone, Mali, Wybrzeża Kości Słoniowej |
Waga |
400 g |
275-375 g |
Ogon |
jaskrawoczerwony |
matowy, ciemnobordowy |
Dziób |
czarny |
górna część dzioba jasnoróżowa |
Zachowanie |
ptak podatny na stres, wrażliwy, silnie przywiązuje się do jednej osoby |
mniej nerwowe niż żako kongijskie, wykazuje większe zdolności adaptacyjne, łatwiej akceptuje różne osoby w otoczeniu, szybciej rozpoczyna naukę mówienia |
Papuga szara – opis zachowania, inteligencja, umiejętności
Papuga żako nie bez powodu zyskało miano pierzastego geniusza. Według naukowców jej zdolności poznawcze są zbliżone do tych, jakie wykazują kilkuletnie dzieci. Żako jest też prawdziwą ptasią gadułą – bardzo chętnie i łatwo uczy się słów, a jej słownik może składać się nawet z ponad 100 słów. Ptak ten nie potrzebuje nawet specjalnej zachęty do nauki – często powtarza zasłyszane słowa i dźwięki z otoczenia. Przy żako musisz więc bardzo uważać na to, co mówisz. O kłopotliwym gadulstwie tej papugi krąży mnóstwo anegdot. Jeśli masz swoją tajemnicę, z pewnością nie zwierzaj się afrykańskiej papudze.
Żako kongijskie i liberyjskie dobrze radzi sobie nie tylko z naśladowaniem słów, ale również różnorodnych dźwięków z otoczenia. Choć papuga ta nie należy do ptaków hałaśliwych, jej zamiłowanie do powtarzania dźwięków bywa czasami uciążliwe.
Papuga szara – w przeciwieństwie do wielu popularnych papug – jest nie tylko utalentowanym naśladowcą. Wyobraź sobie, że ten ptak sensownie odpowiada na pytania, potrafi liczyć czy rozróżniać kolory i kształty. Papuga szara ma szerokie zdolności komunikacyjne – poddana odpowiedniemu szkoleniu umie używać ludzkiego języka w sposób sensowny i celowy. Można nauczyć ją nazywania poszczególnych przedmiotów. Żako lubi także sama bawić się językiem, tworząc nazwy przedmiotów ze znanych już określeń.
Afrykańska papuga żako słynie jednak nie tylko z inteligencji, ale również z wyjątkowego przywiązania do ludzi. Zwykle tworzy wyjątkowo bliską relację tylko z jedną osobą w domu. Zdarza się, że papugi żako wykazują zainteresowanie tylko osobami określonej płci. Wobec wybranka swojego serca są niezwykle wierne. Papuga żako nie jest jednak typem pieszczocha, choć toleruje pewną bliskość.
Polecane pokarmy dla papug - sprawdź promocje!
Niestety, niebywała inteligencja i silne przywiązanie do ludzi, jakie wykazuje ptak żako, generują różne problemy. Papuga szara potrzebuje znacznie więcej uwagi niż małe ptaki egzotyczne (np. amadyna zebrowata, amadyna ostrosterna, kanarek, amadyna diamentowa) czy papużki (np. papużka falista, nimfa). Charakterystyczną cechą papugi szarej jest krucha konstrukcja psychiczna.
Papuga żako znana jest z dużej wrażliwości i emocjonalności. Źle znosi dłuższe rozstania z ukochanym opiekunem. Nerwowo podchodzi do wszelkich zmian w otoczeniu i codziennej rutynie. Łatwo się nudzi. Silny stres szybko odbija się na jej zachowaniu. Bardzo powszechnym problemem u żako, dotykającym nawet kilkadziesiąt procent ptaków, jest wyrywanie piór. Ptak żako może też cierpieć z powodu fobii czy depresji. Z tego względu nie nadaje się dla osób często przebywających poza domem, zapracowanych czy niemających doświadczenia w opiece nad papugami. Jeśli szukasz więcej ciekawostek, sprawdź także ten artykuł z informacjami, ile żyje papuga.
Papugi żako w domu – utrzymanie, żywienie, hodowla, cennik
Ptak żako – klatka, pokarm, szkolenie
Jeśli chcesz utrzymywać papugę żako w domu, musisz odpowiednio przystosować otoczenie. Niezbędna będzie duża klatka o wymiarach minimum: 90 cm x 60 cm x 120 cm. Podczas treningu i szkolenia papudze przydać może się również specjalny stojak.
Żako potrzebuje licznych wzbogaceń środowiskowych. W jej klatce trzeba umieścić zabawki różnego typu, m.in. bawełniane sznury, zabawki do niszczenia i manipulowania stopami i dziobem. Papuga żako potrzebuje także zabawek interaktywnych, które pobudzą jej intelekt. Z pewnością ucieszy się z akcesoriów w formie puzzli czy karmników ze skrytkami z pożywieniem.
W opiece nad żako trzeba szczególnie skupić się na socjalizacji, nauce niezależności i spędzania czasu w samotności. Papudze trzeba ciągle dostarczać nowych wyzwań. Dobrą formą stymulacji intelektualnej jest nauka nowych słów lub sztuczek.
Papuga popielata żywi się owocami, orzechami, nasionami, kwiatami, korą. Jednym z jej ulubionych pokarmów są owoce palmy olejowej. Swoją dietę uzupełnia także pokarmami pochodzenia zwierzęcego, np. owadami i ślimakami. W domu papugę żako najlepiej karmić gotową mieszanką dla dużych papug/papug afrykańskich bądź zbilansowanym granulatem. Pokarm dla żako kosztuje ok. 20-40 zł/kg. Dodatkowo jadłospis papugi należy uzupełniać owocami, warzywami, orzechami, skiełkowanym ziarnem i zieleniną.
Papugi żako są podatne na niedobry witaminy D, beta-karotenu i wapnia. Z tego względu ważne jest zapewnienie im odpowiedniej podaży tych składników w diecie. Jeśli papuga niechętnie żywi się naturalnymi pokarmami bogatymi w niezbędne substancje, można sięgnąć po suplementy mineralne i witaminowe.
Ptak żako – cena, długość życia, hodowla
Ile kosztuje papuga popielata? Cena papugi żako jest dosyć wysoka. Papuga szara kosztuje średnio 2000-3500 zł. Cena ptaka może jednak znacznie różnić się w zależności od miejsca zakupu (np. hodowla, giełda, sklep zoologiczny). Przed zakupem papugi warto więc sprawdzić lokalny cennik.
Papuga żako uchodzi za stałą w uczuciach. Ptaki tworzą pary na całe życie. W czasie zalotów samce popisują się przed samicami swoimi umiejętnościami lotniczymi i tanecznymi. Dodatkowo karmią swoje wybranki. Papugi żako gniazdują w dziuplach, najczęściej w pobliżu zbiorników wodnych. Każda para wybiera oddzielne drzewo do gniazdowania.
Samica składa zwykle 3-5 jaj, które wysiaduje sama. Czas wysiadywania wynosi 30 dni. Młode pozostają pod opieką rodziców przez około 4-5 tygodni. Żako osiągają dojrzałość płciową w wieku 3-5 lat. Hodowla tych papug w domu nie jest łatwa. Problemy stwarza zarówno dobranie pary, jak i rozmnożenie papug. Hodowla żako powinna odbywać się w obszernych wolierach (o długości minimum 2 m). Papugi muszą mieć do dyspozycji dużą budkę lęgową w formie dziupli wydrążonej w pniu drzewa. Ptak żako jest długowieczny – w domu w dobrych warunkach żyje nawet 40-60 lat.
Papuga żako to ptak imponujący swoimi zdolnościami. Ogromny potencjał intelektualny idzie jednak w parze z dużą wrażliwością i podatnością na stres. Warto mieć tego świadomość przed zakupem tego niezwykłego ptaka.