Whippet - charakterystyka, usposobienie, tresura, choroby
Whippet jest to angielski chart średniej wielkości, zgrabny i elegancki. W ostatnich latach stał się w Polsce ogromnie popularny jako pies sportowy, ale także rodzinny. W domu spokojny i kochający swoją rodzinę, na dworze zamienia się w wulkan energii. Przed zawieszeniem wystaw psów rasowych w związku z pandemią, stawki whippetów niekiedy przekraczały sto przedstawicieli rasy. Poznajmy ją bliżej.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach rasowych.
Whippet - pochodzenie, opis wyglądu rasy
Rys historyczny rasy
Mieszkańcy Wysp Brytyjskich „od zawsze” lubowali się w sportach z udziałem zwierząt, w tym wyścigach koni i psów. Klasy wyższe utrzymywały liczne stajnie i psiarnie, a w tych ostatnich zwykle greyhoundy, które były idealnymi psami wyścigowymi. Niestety, ich utrzymanie było kosztowne, ponadto drogie były same psy i klas niższych nie było stać na ich zakup i hodowlę.
Zaistniała zatem potrzeba, aby stworzyć rasę dostępną dla robotników i rzemieślników, a także drobnych mieszczan. Przyjmuje się, że po raz pierwszy nazwę „whippet” zastosowano na początku XVII wieku, choć wiele wskazuje na znacznie wcześniejsze próby wyhodowania podobnego psa.
Według wszelkiego prawdopodobieństwa, największy udział w tworzeniu rasy miał greyhound i jego kolejne łączenia z charcikiem włoskim (który wygląda jak miniaturka whippeta), a także z manchester terierem i wymarłym old English terierem. Celem było uzyskanie psa, który wyglądałby jak greyhound i miał podobny charakter, ale jego cena byłaby znacznie niższa i utrzymanie tańsze.
Angielski Kennel Club uznał whippeta w 1890 roku i od tej pory psy tej rasy zaczęły brać udział w wystawach. Utworzono pierwszy opis wzorca i księgi hodowlane, a dziewięć lat później – Klub Whippeta. Rasa ta została niezbyt pochlebnie nazwana „koniem wyścigowym biedoty” i była szczególnie popularna wśród klas niższych uprzemysłowionych regionów pogranicza północnej Anglii i południowej Szkocji.
W Polsce pierwszy whippet pojawił się dość dawno, bo w 1965 roku. Była to suka sprowadzona z ówczesnej Czechosłowacji, zaś pierwsze szczeniaki urodziła dwa lata później. Obecnie funkcjonuje u nas kilka wiodących hodowli whippetów, których przedstawiciele zdobywają najwyższe wyróżnienia dla rasy w całej Europie, tak na wystawach, jak i w sporcie.
Whippet – opis wyglądu
Whippet to pies średniej wielkości, prezentujący harmonijne połączenie elegancji z umięśnieniem. Głowa zwęża się w kierunku kufy, stop słabo zaznaczony. Barwa nosa zależy od umaszczenia: u osobników błękitnych – błękitny, u wątrobianych – wątrobiany, przy innych umaszczeniach dozwolony każdy kolor nosa z wyjątkiem różowego. Nos może być też częściowo niedopigmentowany, ale wyłącznie u osobników białych i wielokolorowych. Całkowity brak pigmentacji jest wadą.
Oczy owalne, o żywym wyrazie. Uszy niewielkie, delikatne, w kształcie płatka róży, nieco podobne do uszu, jakie ma rhodesian ridgeback. Zgryz idealnie nożycowy, zęby osadzone prostopadle do szczęk. Szyja długa, z eleganckim wygięciem. Klatka piersiowa szeroka i głęboka, dobrze wysklepione żebra, brzuch wyraźnie podkasany. Ogon długi, zwężający się ku końcowi. W akcji uniesiony, ale nigdy ponad linię grzbietu. Kończyny o grubych i mocnych opuszkach, zgodnie z przeznaczeniem – każdy angielski chart to pies z założenia wyścigowy. Ruch whippeta powinien być zupełnie swobodny, o długim wykroku przy nieruchomej linii grzbietu. Kończyny przednie pies wyrzuca daleko do przodu, a tylnymi sięga daleko pod tułów, co daje mocny, efektywny napęd i prędkość.
Szata whippeta jest krótka i delikatna, przylegająca do skóry. Dopuszczalne każde umaszczenie, z wyjątkiem marmurkowego (merle). Najczęściej spotyka się:
- Białe z pręgowanymi znaczeniami
- Pręgowane z białym
- Jasnopłowe (jaśniejsze niż np. rhodesian ridgeback)
- Białe z czarnymi lub błękitnymi znaczeniami
- Błękitne z białymi znaczeniami
- Czarne z białymi znaczeniami.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Wysokość w kłębie: pies – 47-51 cm, suka – 44-47 cm. Ciężar ciała od 6,8 do 14 kg.
Wadami dyskwalifikującymi są agresja i lękliwość oraz wyraźne wady anatomiczne i braki w uzębieniu, szczególnie siekaczy i kłów. Sprawdź także ten artykuł o charcie angielskim whippet.
Whippet – opis charakteru rasy, zdrowie, żywienie
Pies rodzinny i sportowy, układanie
Ten nieduży angielski chart posiada wszelkie cechy psa rodzinnego. Jest nieszczekliwy, bezkonfliktowy, o zrównoważonym temperamencie, choć charakter ma pogodny. W domu jest bardzo czysty i nie ma specjalnych wymagań. Nie nadaje się na stróża, bowiem ma bardzo życzliwe i przyjazne nastawienie do ludzi, także obcych, nie ma też silnego instynktu terytorialnego. Jest ufny i szybko nawiązuje więź z człowiekiem. Swoich domowników bardzo kocha i uwielbia ich towarzystwo, również w nocy – lubi pakować się do łóżka, zwłaszcza że jest ciepłolubny i chętnie śpi przytulony do opiekuna. Jest dobrym towarzyszem zabaw dla dzieci, gdyż ma opinie łagodnego i cierpliwego.
Whippet to pies akceptujący wszystkie inne zwierzęta domowe, nie lubi samotności. Dlatego dobrze jest mieć dwa whippety – z pewnością będzie im razem lepiej. Chart ten może mieszkać w domu z ogrodem albo w kawalerce na piętrze, nie potrzebuje wiele przestrzeni życiowej w domu. Jego energia znajduje ujście podczas spacerów i treningów.
Wbrew obiegowym opiniom, whippet nie potrzebuje długich, forsownych treningów i długodystansowych biegów. Ten angielski chart jest typowym sprinterem, może rozwinąć ogromną prędkość (nawet do 50 km/h), ale na krótką odległość. Będzie też dobrym towarzyszem dla rowerzysty (biegnąc kłusem), albo osoby uprawiającej jogging. Uwaga: treningi biegowe można rozpocząć, kiedy pies osiągnie dojrzałość fizyczną – zbyt wczesne ich rozpoczęcie może spowodować problemy ze stawami i kręgosłupem.
Nie należy jednak zapominać, że każdy chart to pies myśliwski i mimo, że w Polsce obowiązuje zakaz polowania z chartami, instynkt łowiecki pozostał. Chart każdej rasy, niezależnie czy jest to whippet, greyhound czy wilczarz irlandzki, ma instynkt pogoni za zwierzyną, a po jej dopadnięciu niestety, nie oszczędza, stąd bezwzględny zakaz polowań z jakimkolwiek chartem lub jego mieszańcem, a posiadanie charta, w tym whippeta, trzeba zgłosić we właściwym Urzędzie Gminy.
Można natomiast szkolić whippeta w kierunku dowolnego psiego sportu: agility, frisbee, flyball. Jednak pies ten najlepiej sprawdza się w coursingach (pogoni za wabikiem na otwartym terenie) lub wyścigach na torze.
Whippet układa się dość łatwo, jest inteligentny i chętnie współpracuje przy stosowaniu pozytywnej motywacji. Jedna sesja szkoleniowa nie powinna trwać dłużej niż kilka minut – przedstawiciele tej rasy nie lubią monotonii i szybko się nudzą. W kierunku posłuszeństwa powinno się układać już małe szczeniaki, gdyż rasa ta ma dość „stanowczy” charakter i nie zawsze lubi się podporządkować.
Pielęgnacja i zdrowie whippeta
Ten chart angielski nie jest kłopotliwy w pielęgnacji. Jest psem bardzo czystym. Wystarczy co kilka dni przeczesać go niezbyt twardą szczotką i przetrzeć irchą. Zbyt długie pazury trzeba skracać, dbać również o czystość uszu. Psom wystawowym skraca się włos na spodzie ogona tak, aby nie tworzył pióra. Robi się to za pomocą degażówki. Przed wystawą można wykąpać psa z użyciem szamponu hipoalergicznego, a po wysuszeniu nałożyć na sierść odżywkę, aby błyszczała.
Psy tej rasy są na ogół zdrowe i odporne, aczkolwiek są mało odporne na niskie temperatury. Należy się zaopatrzyć w ubranie dla charta i zakładać je whippetowi na spacery podczas chłodniejszych dni. Whippet może mieć też tendencje do odkładania się kamienia nazębnego, który należy systematycznie zdejmować. Zabieg wykonuje lekarz weterynarii w znieczuleniu ogólnym, ale uwaga – whippety bywają nadwrażliwe na preparaty sedacyjne, o czym trzeba pamiętać.
Rasa ta wykazuje małą odporność na chłód i wilgoć, bowiem ma delikatną skórę, krótką sierść i bardzo niewielką warstwę tkanki tłuszczowej. Przed przeziębieniem i zmoknięciem ochroni whippeta specjalne ubranie dla charta, choć nie wolno psa przegrzewać. W upały pies musi mieć stały dostęp do zacienionego miejsca w ogrodzie i naturalnie zawsze do miski z wodą, natomiast mieszkającemu w bloku whippetowi trzeba oszczędzić spacerów w porze największego nasłonecznienia.
U psów tej rasy mogą występować niektóre schorzenia dziedziczne. Może to być dysplazja stawów biodrowych i/lub łokciowych, zwichnięcie rzepki, wnętrostwo jedno- lub obustronne, niedoczynność tarczycy, zaćma, głuchota, łysienie. Zwłaszcza to ostatnie dotyczy whippetów, około 12 proc. populacji dotknięte jest tą przypadłością, głównie suk.
Whippety żyją średnio 12-15 lat – tyle samo, ile żyją mopsy, większość ras ozdobnych czy terierów, aczkolwiek można spotkać osobniki starsze. Długość życia uwarunkowana jest tak genetycznie, jak i przez warunki zewnętrzne. Zatem na pytanie, ile żyją mopsy, whippety czy teriery, nie ma jednoznacznej odpowiedzi.
Whippet - żywienie whippeta, hodowla, szczeniaki
Whippet na ogół dobrze je i nie wybrzydza, a nawet potrafi być żarłoczny. Z tego względu trzeba mu odpowiednio dawkować pokarm. Najlepiej podawać karmę renomowanej marki, nie wymagającą dodatkowej suplementacji. Pies wyścigowy powinien otrzymywać karmę dla psów pracujących rasy średniej (opis na opakowaniu). Można również przyrządzać posiłki domowe, ale wówczas konieczne jest podawanie preparatów witaminowo-wapniowych, których szczególnie potrzebują szczeniaki, suki ciężarne i karmiące. Warto dokonać kalkulacji, gdyż może się okazać, że cena worka karmy jest niższa niż cena składników domowego posiłku i suplementów.
Szczeniaki jedzą 4-5 razy dziennie, liczbę posiłków zmniejsza się stopniowo, od 10. miesiąca życia można podawać dwa posiłki dziennie – rano i wieczorem. Nie karmi się psa przed treningiem i przed zawodami, jak również przed wystawą. Po wysiłku pies musi odpocząć około godziny, dopiero wtedy można go nakarmić. Dostęp do miski z wodą konieczny jest przez całą dobę.
Każdy chart, niezależnie czy jest to whippet, wilczarz irlandzki, „miniaturka” – charcik włoski czy greyhound, powinien jeść z miski ustawionej na stojaku z uwagi na długie kończyny i szyję. Podanie posiłku na podwyższeniu zapewnia psu komfort jedzenia.
Hodowla whippetów jest obecnie modna, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie. Suki na ogół bardzo dobrze znoszą ciążę i rodzą siłami natury liczne mioty. Są też dobrymi matkami i troskliwie odchowują szczeniaki. Do uzyskania uprawnień hodowlanych Regulamin Hodowli Psów Rasowych wymaga uzyskania przez sukę trzech ocen bardzo dobrych na trzech wystawach, od co najmniej dwóch sędziów, w dowolnej klasie, po ukończeniu 15 miesięcy życia, jednak do rozrodu można ją przeznaczyć po ukończeniu 18 miesięcy. Jeżeli suka została na wystawach zgłoszona do klasy użytkowej (posiadając odpowiedni certyfikat), wystarczą jej oceny dobre. W przypadku psa (samca), który ma być reproduktorem, wymagania są te same, z wyjątkiem samych ocen. Muszą one być doskonałe, a w klasie użytkowej – bardzo dobre.
Nie ma dodatkowych wymogów hodowlanych, choć szanująca się hodowla wykonuje badania genetyczne w kierunku schorzeń dziedzicznych. Opis (wynik) badania powinien otrzymać każdy nabywca szczeniaka.
Obecnie, kiedy ze względu na pandemię wystawy nie odbywają się, kwalifikację do hodowli psy i suki uzyskują na przeglądach hodowlanych, organizowanych przez oddziały terenowe ZKwP w miarę potrzeby. Przeglądu dokonuje międzynarodowy sędzia kynologiczny, który sporządza opis psa/suki i kwalifikuje (lub nie) danego osobnika do hodowli.
Szczeniaki wydawane są nowym właścicielom po ukończeniu 8 tygodni życia. Powinny być dwukrotnie odrobaczone i po pierwszym szczepieniu przeciwko nosówce i parwowirozie. Cena whippeta zależy od różnych czynników:
- Pochodzenie i tytuły pary rodzicielskiej
- Renoma i opinie, jakie posiada hodowla w środowisku kynologicznym
- W przypadku linii wyścigowych – osiągnięcia sportowe przodków.
Cena szczeniaka za granicą jest w zasadzie taka, jak cena w Polsce. Należy jednak pamiętać, że koszt sprowadzenia szczeniaka ponosi nabywca, dlatego finalnie jego cena może okazać się sporo wyższa.