Popularne rasy psów pasterskich - opis, opinie, charakter
Psy pasterskie zostały wyhodowane przez człowieka w celu obrony stad zwierząt gospodarskich przed drapieżnikami. Musiały one mieć określone predyspozycje i cechy: odporność na warunki atmosferyczne, szybkość, poczucie dominacji w stadzie podczas pracy w terenie, a także odwagę i zaciętość w walce na wypadek spotkania napastnika. Odznaczały się również ogromną pracowitością. Wiele z tych cech utrwaliło się u każdej współczesnej rasy psów pasterskich.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Psy pasterskie – systematyka FCI, specyfika psa pasterskiego
Grupa I – psy pasterskie i zaganiające
Nazwa grupy nr 1 z dziesięciu grup, wyodrębnionych w systematyce ras FCI, brzmi: Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła. Grupa ta podzielona jest na dwie sekcje – owczarki (42 rasy) i pozostałe psy pasterskie (3 rasy). Jest to jedna z najliczniejszych grup w całej systematyce ras.
Najliczniej w grupie reprezentowane są rasy psów pasterskich z Wielkiej Brytanii – 9, po 5 ras pochodzi z Belgii, Francji i Węgier. Są też i dwie rasy polskie – polski owczarek nizinny i polski owczarek podhalański. W grupie 1 są również niemieckie rasy psów: owczarek niemiecki długowłosy i owczarek niemiecki krótkowłosy, które mają mniejsze zastosowanie jako rasy psów pasterskich, natomiast są psami wszechstronnie użytkowymi w wielu służbach państwowych: policji, wojsku, straży granicznej, itp.
Psy pasterskie, przeznaczone do pracy z dużymi stadami, w zasadzie nie są agresywne, inaczej nie mogłyby pilnować innych zwierząt. Pies w pracy pasterskiej musi umieć chwytać zębami np. owce za pęciny na tyle delikatnie, aby ich nie skrzywdzić, ale żeby czuły one respekt. Nie może być również szczekliwy – powinien pracować w milczeniu, aby nie płoszyć stada.
Wiele z pożądanych cech to cechy wrodzone u psów pasterskich, niemniej do pracy ze stadem należy je wyszkolić. Psy te należą do wyjątkowo inteligentnych i łatwo poddają się układaniu.
Małe psy pasterskie – rasy małych psów do mieszkania
Wśród ras pasterskich występują psy zarówno duże, jak i rasy psów średnich oraz małych. Najmniejszymi pod względem wzrostu w kłębie są brytyjskie: welsh corgi (cardigan i pembroke) oraz lancashire heeler. Niewysoki jest również belgijski schipperke (o którym będzie mowa poniżej). Nadają się one do mieszkania w bloku, aczkolwiek nadal pozostają rasami pasterskimi i potrzebują ruchu.
Obie rasy welsh corgi niekiedy są nazywane wielkimi psami w małej skórze. Mają zdecydowany charakter, bywają bardzo uparte i zawsze lubią postawić na swoim. Opiekun musi być niezwykle cierpliwy, ale i konsekwentny. Wprawdzie corgi są bardzo inteligentne i dobrze się je układa, jednak każda słabość opiekuna jest natychmiast przez nie wykorzystywana.
O ile obie rasy welsh corgi są u nas dobrze znane, choćby z tego, że są to ulubione rasy królowej Elżbiety II, to lancashire heelerów obecnie w Polsce są zaledwie trzy egzemplarze importowane z Finlandii. Nie wiadomo, czy znajdą u nas duże zainteresowanie, choć z pewnością warto, bo jest to wyjątkowo sympatyczna i kochająca człowieka rasa.
Popularne rasy psów pasterskich
Border collie
Rasa ta została sprowadzona do Polski pod koniec lat 90. XX wieku. Obecnie jest coraz bardziej popularna, do czego przyczyniły się w ogromnej mierze reklamy telewizyjne, w których psy tej rasy występują. Reprezentuje rasy psów średnich.
Border collie zajmuje bezsprzecznie pierwsze miejsce w rankingu najbardziej inteligentnych ras świata. Jest bardzo łatwy do ułożenia pod kątem pasienia, zwłaszcza że ma wrodzony instynkt pasterski. Hodowcy w Wielkiej Brytanii, Australii i Nowej Zelandii testują kilkutygodniowe szczenięta pod względem tego instynktu. Szczenię w wieku 6-8 tygodni powinno umieć przybierać charakterystyczną, „skradającą się” postawę. Szczenięta bez tego odruchu sprzedawane są jako psy rodzinne. Zdjęcie poniżej przedstawia psa dorosłego w omawianej postawie. Sprawdź także ten artykuł z opiniami na temat psów rasy border collie.
W pracy pasterskiej border collie jest niezrównany. Jeden pies potrafi zapanować nad ogromnym stadem owiec lub kóz (to tylko przykładowe gatunki zwierząt gospodarskich, border collie radzi sobie ze wszystkimi), a w razie potrzeby przedostania się z jego początku na koniec lub odwrotnie, skraca sobie drogę, wskakując na grzbiet najbliżej stojącej owcy i przebiegając górą po grzbietach innych. Pracuje samodzielnie, aczkolwiek wypatruje poleceń od właściciela i wykonuje je na gest lub gwizdek. Lubi być chwalony, a niedoceniony potrafi się „obrazić”.
Border collie, który nie pasie, powinien mieć inne zajęcie, bez którego po prostu źle się czuje. Właściciele wielu borderów, mieszkających w mieście, uczęszczają z nimi na zajęcia agility. W zawodach tej dyscypliny psiego sportu border collie od lat dzierży palmę pierwszeństwa – jest zdecydowanie najszybszy w pokonywaniu toru przeszkód. Skutkuje to niekiedy brakiem dokładności, która jest również punktowana.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Rasa ta występuje w różnych umaszczeniach, z których najczęściej spotykane jest czarno-białe. Biel jest wymagana we wszystkich odmianach kolorystycznych, choć jej ilość nie powinna przekraczać 30 proc. powierzchni. Znana jest odmiana półdługowłosa (typ show - wystawowy) i krótkowłosa (typ work - pracujący). Oczywiście psy półdługowłose jak najbardziej nadają się do pasienia, natomiast odmiana krótkowłosa na wystawach raczej nie zdobywa uznania sędziów.
Uwaga: border collie nie nadaje się dla osób początkujących, nie mających doświadczenia w układaniu psów. Mimo że szkolenie bordera jest łatwe, to jego wybitna inteligencja sprawia, że równie łatwo uczy się on niepożądanych zachowań i natychmiast wyczuwa słabe punkty opiekuna, potrafiąc je „perfidnie” wykorzystać. Dlatego niezbędna jest odpowiednia wiedza i doświadczenie w postępowaniu z psem.
Jest to przedstawiciel rasy małych psów do mieszkania (waga 4-7 kg, maksymalna 9 kg, wysokość w kłębie 20 – 30 cm), pochodzącej z Belgii. Schipperke jest aktywnym, ruchliwym pieskiem, nadzwyczaj ciekawskim, o silnym instynkcie pilnowania. Jeżeli dostanie polecenie strzeżenia miejsca lub przedmiotu, będzie to robił z najwyższym poświęceniem. Lubi dzieci, jest nieufny wobec obcych ludzi. Na ruch lub odgłosy zza drzwi reaguje stroszeniem się i głośnym szczekaniem bez względu na porę, co może być niekiedy uciążliwe dla sąsiadów w bloku. Natomiast cecha ta doskonale sprawdza się w domu z ogrodem. Oprócz tego schipperke może doskonale zastąpić kota – ma silny instynkt łowienia myszy, szczurów i kretów i robi to znakomicie, co jest nie bez znaczenia, jeżeli mamy np. przydomowy warzywniak lub rabatki.
Jest to pies bardzo pojętny i łatwo się uczy, co jest charakterystyczne dla każdego psa pasterskiego. Uwielbia zabawę, zwłaszcza z dziećmi. Sprawdza się też na zawodach mini agility, jest szybki i zwinny. Bardzo kocha swoją ludzką rodzinę, choć nie potrafi długo usiedzieć w jednym miejscu, dlatego pieszczoty zwykle nie trwają zbyt długo i tylko wtedy, kiedy pies ma na to ochotę.
Zawsze należy zadbać o zajęcie dla schipperke. Jeżeli będzie długo pozostawiony samemu sobie, znajdzie sobie „zabawkę” w postaci naszych butów, narożnika dywanu, zabawek dzieci, itp. Należy też wzmocnić ogrodzenie domu, gdyż schipperke ma skłonności do włóczęgostwa, szczególnie samiec, jeżeli poczuje grzejącą się sukę, nawet dość daleko.
Te małe owczarki występują zawsze i jedynie w umaszczeniu jednolicie czarnym, każde inne jest niewzorcowe. Mają gęste, półdługie futro z podszerstkiem, które trzeba systematycznie czesać, w okresie linienia codziennie.
Polski owczarek podhalański
Polski owczarek podhalański, nr zdjęcia 46745346
Na koniec nasza, rdzennie polska rasa – polski owczarek podhalański, w nomenklaturze FCI zwany Polish Tatra Sheepdog (polski tatrzański pies do owiec). Chyba żadna z ras nie jest tak otoczona stereotypami, nie mającymi nic wspólnego z prawdą.
Przede wszystkim nie ma powodu, aby pies ten mieszkał wyłącznie w górach, bo tylko tam dobrze się czuje. Ów przesąd zapewne wziął się stąd, że właśnie głównie na Podhalu rasa ta jest wykorzystywana do pracy pasterskiej. Jednak Podhalan równie dobrze czuje się na każdej wysokości i może być doskonałym psem rodzinnym.
Podhalany to psy duże, o atletycznej budowie. Majestatyczna sylwetka ze śnieżnobiałą szatą robi wrażenie. Podhalan jest psem silnym, grubokościstym, dobrze umięśnionym, o potężnej klatce piersiowej. Rasa ta zaliczana jest do jednych z najpiękniejszych. Na wystawach dobrze przygotowany i prezentowany podhalan często wygrywa konkurencję finałową Best in Show – najpiękniejszy pies wystawy.
O ile w górach pies ten przeznaczony jest głównie do pracy pasterskiej (owce, kozy – przykładowe gatunki), o tyle w innych regionach może doskonale pełnić rolę stróża. Takie same zadania spełniają blisko spokrewnione z podhalanem najpopularniejsze rasy psów pasterskich na południe od Polski – węgierski kuvasz i słowacki czuwacz.
Owczarek podhalański ma bardzo spokojne usposobienie, jest przyjacielski, pod warunkiem, że nie zajdą żadne okoliczności, w których musiałby interweniować. Silnie rozwinięty instynkt pilnowania i opiekuńczość czynią podhalana doskonałym psem rodzinnym, szczególnie tam, gdzie są małe dzieci. Podhalan bardzo przywiązuje się do swojej rodziny, jest też odporny na trudne warunki atmosferyczne i rzadko choruje.
Podsumowanie
Jeżeli chcemy sprawić sobie psa pasterskiego, musimy mieć na uwadze, że są to psy mające na ogół pracowitość we krwi. W krajach, gdzie hodowla zwierząt gospodarskich stanowi ważną gałąź gospodarki, są to najpopularniejsze rasy psów.
Wśród grupy 1 FCI są obecnie dwie niemieckie rasy psów – owczarek niemiecki długowłosy i owczarek niemiecki krótkowłosy. Federacja dopiero kilka lat temu uznała podział na osobne rasy psów o różnej odmianie włosa, wcześniej był to jeden owczarek niemiecki o włosie krótkim. Osobniki długowłose były wykluczane z hodowli i nie mogły być wystawiane.
Pasterskie rasy psów średnich najliczniej reprezentuje border collie. Uznawany jest za najbardziej inteligentną rasę świata. Jego domeną jest praca pasterska, natomiast psy niepracujące ze zwierzętami gospodarskimi doskonale radzą sobie w sporcie kynologicznym – agility, flyball, frisbee lub dog dance.