Pirenejski pies górski

Któż z nas nie pamięta wzruszającej opowieści o przyjaźni chłopca i dużego, białego psa „Bella i Sebastian”? Jej bohaterem jest właśnie pirenejski pies górski, zwany niekiedy niepoprawnie owczarkiem górskim. Ten olbrzymi, masywny pies pasterski, jak wskazuje nazwa rasy, pochodzi z gór na granicy Francji i Hiszpanii – Pirenejów, gdzie wykorzystywany był od wieków jako stróż, a później pies francuskiej arystokracji, ze względu na „dostojny” charakter.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.

Pirenejski pies górski – pochodzenie i opis wyglądu

Historia rasy

Pirenejski pies górski (inna nazwa: duży pies pirenejski, stosowana po drugiej stronie Atlantyku) to owczarek bardzo starej rasy. Pierwsze zapisy o niej pochodzą z XIV wieku, kiedy pirenejczyki pełniły funkcje stróżów zamków. W wieku XVII stały się modne jako psy do towarzystwa, co docenił także Król Słońce – Ludwik XIV. Jednak pierwszy opis, mający charakter wzorca rasy, datowany jest na rok 1897. W roku 1907 utworzono pierwszy jej klub, natomiast francuski Związek Kynologiczny (Societe Canine Centrale) na wniosek połączonych klubów (Reunion des Amateurs de Chiens Pyrenees) zarejestrował oficjalny wzorzec. Od tej pory prowadzona jest planowa hodowla. Współczesny wzorzec rasy niewiele różni się od ówczesnego. Ostatnia modyfikacja wzorca FCI nr 137 miała miejsce w roku 2005.

Pirenejski pies górski otrzymał od Ludwika XIV tytuł Królewskiego Psa Francji. Nadal jednak pracował jako pies pasterski i stróż stad. Psy te były również wykorzystywane jako… przemytnicy przez góry. W tym samym czasie pirenejczyki zostały zabrane przez rybaków baskijskich na Nową Fundlandię, gdzie przyczyniły się do powstania innej rasy – nowofundlanda, kojarząc się z miejscowymi czarnymi retrieverami.

W Stanach Zjednoczonych pierwsze pirenejczyki znalazły się w roku 1824. Przewiózł je tam markiz de La Fayette, który walczył o niepodległość USA. Natomiast w Europie miała je najpotężniejsza XIX-wieczna władczyni – królowa Wiktoria, która była wielką miłośniczką psów i wspierała uznanie tej rasy przez brytyjski Kennel Club. Na angielskich wystawach pokazano je i wystawiono pierwszy opis w roku 1885. Zyskały bardzo dobre opinie.

W Polsce pirenejski pies górski znalazł się w roku 1995. Jego hodowla prowadzona jest m.in. na Kaszubach i w Wielkopolsce, ale bardzo mało popularny i na wystawach jest rzadki.

Eksterier pirenejczyka – opis rasy

Pirenejski pies górski to bardzo duży pies pasterski, imponujących rozmiarów, mocnej, ale eleganckiej budowy. Kufę ma nieco krótszą od mózgoczaszki, a cała jego głowa jest stosunkowo mała w porównaniu do wielkości psa. Nos zawsze całkowicie czarny. Oczy małe, w kształcie migdała, nieco skośne, koloru ciemnego bursztynu. Uszy osadzone na wysokości oczu, nieduże, trójkątne, na końcach zaokrąglone, zwisające płasko przy policzkach. Przy pobudzeniu lekko uniesione. Uzębienie pełne, zgryz nożycowy (cęgowy tolerowany). Ogon sięga przynajmniej do stawu skokowego, jest dobrze owłosiony. W spoczynku nisko noszony, na końcu haczykowato zagięty. W pobudzeniu uniesiony nad grzbietem i zakręcony tak, że jego koniec sięga grzbietu.

Cechą charakterystyczną rasy są podwójne, dobrze wykształcone wilcze pazury na tylnych kończynach. Na przednich mogą być również podwójne lub pojedyncze. Nie ma ich podobny do pirenejczyka owczarek podhalański, nie ma ich też alpejski molos górski – berneńczyk.

Szata pirenejczyka jest dwuwarstwowa. Włos okrywowy jest długi, obfity i przylegający. Na łopatkach i grzbiecie szorstki, wokół szyi tworzy kryzę a na ogonie pióropusz. Portki z tyłu kończyn tylnych miękkie, gęste i wełniste. Podszerstek gęsty. Umaszczenie białe (jak owczarek podhalański) lub białe w łaty o kolorze szarym (wilczastym, borsuczym), bladożółtym lub bladopomarańczowym na głowie, uszach, przy nasadzie ogona i czasem na tułowiu. Szczeniak rodzi się z łatami czarnymi lub ciemnobrązowymi, które z wiekiem się rozjaśniają. Najwyżej cenione są łaty borsucze, mające najbardziej dekoracyjny charakter. A może zainteresuje cię także ten artykuł o owczarku białym szwajcarskim?

Wysokość w kłębie psa – 70-80 cm, suki – 65-75 cm. Przekroczenie górnej granicy o 2 cm jest dopuszczalne u osobników wybitnych.

Wady dyskwalifikujące:

• Agresja
• Wyraźnie lękliwy charakter
• Nie całkiem czarny nos
• Przodozgryz lub tyłozgryz
• Cieliste powieki
• Żółte oczy
• Brak wilczych pazurów lub pojedyncze wilcze pazury na tylnych kończynach
• Pazury niewykształcone lub niekompletne
• Każde inne umaszczenie poza wymienionymi

Charakter i predyspozycje pirenejczyka

Pirenejski pies górski jest molosem typu górskiego, mimo że nie wszystkie psy tej rasy pracują w górach. Pierwotnym przeznaczeniem pirenejczyka było pilnowanie stad bydła, owiec i kóz. Obecnie w dalszym ciągu jest wykorzystywany jako pies pasterski, tak w Europie jak i w USA, gdzie hodowla rasy jest coraz bardziej popularna. Część psów typowo użytkowych jest bez rodowodu.

Jest to jednak w dzisiejszych czasach pirenejczyk zyskał doskonałe opinie głównie jako pies rodzinny. Ma charakter spokojny i zrównoważony, pozbawiony agresji. Członków swojej rodziny traktuje jak stado, którego pilnuje i opiekuje się nimi, szczególnie czuły i troskliwy jest wobec dzieci i osób słabszych (chorych). Opiekuje się również innymi zwierzętami domowymi. Jedyną sytuacją, kiedy może dojść do „różnicy zdań”, jest obecność w domu innego psa – samca, który ma dominujący charakter. Wówczas mogą zdarzać się spięcia.

W USA pirenejczyk często pracuje jako pies pasterski przy pilnowaniu stad bydła i owiec i ochronie ich przed kojotami. Żaden kojot nie podejdzie do zwierząt, kiedy w pobliżu znajdują się pirenejczyki – nie ma szans w starciu z nimi. Również w USA pirenejczyk zyskał opinie opiekuńczego i delikatnego wobec osób słabych i chorych jako pies do towarzystwa w niektórych szpitalach i domach opieki. Psy tej rasy generalnie są tolerancyjne wobec obcych ludzi i zwierząt poza sytuacją, kiedy strzegą swojego dobytku lub swoich ludzi. Wówczas lepiej do pirenejczyka nie podchodzić.

Pielęgnacja, zdrowie, żywienie, dla kogo jest pirenejski pies górski

Szczotkowanie, kąpiel, zdrowie

Szata pirenejczyka jest długa, gęsta i obfita. Wymaga starannej pielęgnacji, polegającej głównie na szczotkowaniu. Jest ono niezbędne zwłaszcza w okresie linienia, które ma miejsce dwa razy w roku. Niektórzy hodowcy uważają, że po odpowiedniej obróbce włos pirenejczyka nadaje się do wyprodukowania włóczki, z której można robić na drutach swetry.

Do zabiegów pielęgnacyjnych potrzebna jest szczotka z odpowiednio długimi szpilkami, zakończonymi kulkami, aby nie poszarpać podszerstka i nie poranić skory psa. Przyda się również metalowy grzebień. Dobra szczotka czy grzebień kosztuje niekiedy sporo, ale służy wiele lat. Kąpiel może okazać się niezbędna, kiedy pies jest silnie ubrudzony, jednak zazwyczaj szczotkowanie w zupełności wystarcza. Musi być do niego przyzwyczajany już mały szczeniak, dla którego zabieg ten może mieć charakter rozrywki.

Pirenejski pies górski jest rasą stosunkowo zdrową, aczkolwiek zdrowie to w dużej mierze zależy od hodowcy. Hodowla dużej rasy zawsze jest obarczona ryzykiem. Dlatego warto przed dopuszczeniem do rozrodu, oprócz uzyskania obowiązkowych ocen wystawowych, poddać psa prześwietleniu w kierunku dysplazji stawów biodrowych, mimo że formalnie nie ma takiego wymogu w przypadku tej rasy. Jest to pies bardzo duży, waży kilkadziesiąt kilogramów, a u takich ciężkich psów ryzyko wystąpienia dysplazji jest dość wysokie. Dlatego brak tego wymogu może zastanawiać, tym bardziej, że obejmuje on inne molosy górskie, jak choćby alpejski odpowiednik pirenejczyka – berneńczyk. Opinie hodowców w tej kwestii również wskazują na konieczność badania. Nie należy zatem kupować pirenejczyka bez rodowodu, gdyż jego rodzice z pewnością badań nie mieli i szczeniak może być dziedzicznie obciążony.

Żywienie, dla kogo jest ten duży pies pasterski

Żywienie pirenejczyka powinno uwzględniać dostarczenie odpowiednio dużej porcji białka, tłuszczu i węglowodanów. Decydując się na karmę gotową należy wybrać tę dla ras dużych i olbrzymich, o grubej granulacji. Z uwagi na skłonność dużych ras do skrętu żołądka trzeba dzienną porcję danej karmy podzielić na dwie lub nawet trzy porcje. Na opakowaniu karmy znajduje się opis składu i dawkowanie, którego powinno się przestrzegać.

Posiłki domowe uzupełnia się suplementami witaminowo-mineralnymi, niezbędnymi zwłaszcza w wieku młodym, kiedy szczeniak intensywnie się rozwija. Opis składu na opakowaniu wskazuje, dla jakiego wieku psa preparat jest przeznaczony. Dlatego w sytuacji, kiedy pies jest tak duży, warto skalkulować, jaki sposób karmienia będzie po pierwsze lepszy dla psa, a po drugie – bardziej ekonomiczny. Ważna w takich obliczeniach jest cena karmy, wielkość porcji dziennej i waga opakowania, a w przypadku posiłków domowych – cena określonej ilości mięsa, warzyw, wypełniaczy, ale i cena suplementu oraz przeliczenie, na ile posiłków dana ilość wystarczy. Nie należy także zapominać, że posiłki domowe wymagają gotowania, a to wiąże się z zużyciem gazu lub energii elektrycznej, których cena też wchodzi w koszt posiłku. Może się okazać, że podawanie suchej karmy jest zdrowsze i kosztuje mniej.

Pirenejski pies górski jest psem bardzo inteligentnym, jak każdy owczarek, choć szkoleniu nie poddaje się zbyt łatwo. Należy pamiętać, że stulecia samodzielnej pracy ze stadami w górach spowodowały, że jego charakter nabrał cech uporu i niezależności. Jest to również duży owczarek o sporej sile fizycznej, dlatego jego przewodnikiem powinna być osoba mocnej postury, która ma łagodny, ale i stanowczy charakter. Musi wzbudzić u psa zaufanie, wówczas będzie on wykonywał polecenia chętnie i dobrze.

Najlepszym miejscem dla pirenejczyka jest dom z ogrodem, gdzie będzie mógł leżąc „patrolować” okolicę mieszkając w domu ze swoją rodziną. Potrzebuje on bowiem towarzystwa ludzi, których uważa za swoje stado.