Gończy słowacki

Gończy słowacki (slovenský kopov) to pies myśliwski, wyglądem przypominający gończego polskiego, od którego jest nieco mniejszy. W odróżnieniu od gończego polskiego ma też nieco inny kształt głowy, zwłaszcza kufy, i występuje tylko w jednym umaszczeniu. Posiada doskonały węch i bardzo silny instynkt łowiecki. Z tego względu hodowany jest przede wszystkim przez myśliwych.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach gończych.

Pies gończy słowacki - pochodzenie, opis wyglądu rasy

Pies gończy słowacki kopov - rys historyczny rasy

Kopov, inaczej niż gończy polski, nie jest rasą młodą. Właściwie nie wiadomo, skąd dokładnie pochodzi. Istnieje hipoteza, że protoplaści tak gończych słowackich, jak i węgierskich, przybyli na obszar dzisiejszych Węgier i Słowacji w IV wieku przed naszą erą z Celtami. Wówczas ziemie te zamieszkiwali Scytowie, którzy mieli różne własne psy do polowań i stróżowania. Zaczęło dochodzić do rozmaitych niekontrolowanych krzyżówek, w rezultacie których stopniowo ukształtowały się psy, przystosowane do życia w miejscowych warunkach – w lasach pełnych zwierzyny, do których przybywali na polowania zamożni myśliwi z Panonii.

W XVIII wieku pogłowie gończych słowackich było jeszcze bardzo niewyrównane w typie, jednak zabroniono ich kojarzenia z innymi rasami gończych. W owych czasach eksterier nie odgrywał istotnej roli u psów typowo użytkowych, a kopov był psem wszechstronnym – myśliwskim i stróżującym. Instynkt stróżowania pozostał zresztą rozwinięty u nich do dziś.

Pierwsze próby ujednolicenia pogłowia podjęte zostały na przełomie XIX i XX wieku. Po I wojnie światowej rozpoczęła się planowa hodowla, a w 1936 roku w Bańskiej Bystrzycy odbyła się pierwsza wystawa, na której został oceniony dotychczasowy dorobek hodowlany w rasie. Wzorzec gończego słowackiego został opracowany podczas II wojny światowej, w okresie istnienia Pierwszej Republiki Słowackiej, uzależnionej od III Rzeszy. Wtedy też założono księgę rodowodową rasy.

Druga wystawa o randze przeglądu hodowlanego odbyła się po wojnie, w 1946 roku, kiedy nastąpiło ponowne połączenie Słowacji z Czechami. Oceniono na niej psy, które ocalały z pożogi wojennej i utworzono klub gończego słowackiego w celu koordynacji działań hodowlanych, których zadaniem było wyrównanie eksterieru kopova, zachowując jego użytkowy charakter. Rasa została zatwierdzona przez FCI w 1963 roku, pod numerem wzorca 244.

Spotyka się określenie gończego słowackiego „czeski kopov”. Jest to błąd – rasa jest słowacka, a Słowacy są niezwykle wrażliwi na „odbieranie” im ich rdzennej rasy. Zatem nie czeski, a słowacki kopov.

Pies gończy słowacki - opis eksterieru i psychiki

Gończy słowacki to średniej wielkości pies myśliwski, o posturze lżejszej niż gończy polski, ale mocnym kośćcu i sylwetce nieco wydłużonego prostokąta. Głowa w części mózgoczaszkowej lekko zaokrąglona, stop o kącie około 45 stopni. Nos zawsze tylko czarny, nieco spiczasty, kufa proporcjonalna do czaszki. Szczęki mocne, dobrze rozwinięte, z pełnym uzębieniem. Zgryz nożycowy. Oczy o kształcie migdała, ciemne, głęboko osadzone, o odważnym wyrazie. Uszy osadzone nieco poniżej linii oczu, zwisające, zaokrąglone na końcach. Ogon osadzony nisko (poniżej linii grzbietu) sięgający stawu skokowego. W spoczynku swobodnie zwisający, w akcji zakręcony do góry pod kątem 150 stopni.

Szata kopova jest dwuwarstwowa. Włos okrywowy ma długość 2 – 5 cm, jest średnio gruby, gęsty i dobrze przylegający. Na grzbiecie i ogonie nieco dłuższy. Podszerstek obfity i gęsty zimą, latem nieco rzadszy, ale również występuje. Umaszczenie zawsze i tylko czarne podpalane. Podpalania występuje na kończynach i może mieć kolor od brązowego do mahoniowego. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat teriera irlandzkiego?

Wysokość w kłębie: pies – 45-50 cm, suka 40-45 cm. Waga od 15 do 20 kg.

Wady powinny być oceniane w zależności od stopnia nasilenia. Do wad zalicza się:

• Krępą i ciężką sylwetkę, ciężką głowę
• Obwisłe wargi
• Braki w uzębieniu
• Przodozgryz lub tyłozgryz
• Jasne oczy, obwisłe powieki
• Zbyt lekkie ucho
• Płaska klatka piersiowa
• Słaby grzbiet
• Zbyt długi ogon, noszony ponad linią grzbietu w spoczynku
• Szata bez podszerstka, umaszczenie inne niż czarne podpalane, obecność białych znaczeń
• Wzrost w kłębie wyższy niż podano we wzorcu.

Gończy słowacki to pies myśliwski, wyjątkowo wytrwały w pracy łowieckiej i zawzięty. Przeznaczony jest głównie do polowań na dziki i drapieżniki, potrafi głosić trop przez wiele godzin nie słabnąc. Podobną cechą odznacza się ogar polski, który tropi charakterystycznie „grając”. Kopov jest rasą objętą obowiązkiem pracy, którą wykonuje zawsze z ogromną pasją. Może być układany jako posokowiec. Charakteryzuje się doskonałym zmysłem orientacji i nie zgubi się w lesie podczas polowania.

Nie jest to jednak rasa dla wszystkich. Kopov ma opinie psa trudnego do ułożenia nawet dla doświadczonego przewodnika. Ma dość samodzielny charakter, dlatego szkolenie trzeba zacząć stosunkowo wcześnie – hodowcy, będący myśliwymi, zaczynają układanie w kierunku posłuszeństwa i oswajają z tropieniem już podrośnięte szczeniaki. Oczywiście musi to być szkolenie, a nie tresura. Układa się kopova stosując pozytywną motywację i nagradzając za dobre wykonanie polecenia. Tresura z bodźcami bólowymi nie da rezultatu, spowoduje tylko zamknięcie się psa na kontakt z przewodnikiem.

Przy większej liczbie psów mogą one mieszkać w kojcu. Natomiast pojedynczy osobnik powinien mieszkać w domu z rodziną, gdyż źle znosi samotność. Jest zresztą zupełnie niekłopotliwy, gdyż większość czasu przesypia, aczkolwiek jest ogromnym pieszczochem i domowników obdarza czułościami. Dobrze toleruje dzieci. Natomiast wobec obcych jest nieufny.

Pielęgnacja, zdrowie, żywienie, hodowla, łowiectwo

Pies gończy słowacki kopov - jak dbać o gończego słowackiego?

Kopov nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Wystarczy regularne czesanie co kilka dni, jedynie w okresie linienia niezbędne jest codzienne. Do tego typu sierści można użyć wygodnej rękawicy gumowej z wypustkami, która doskonale ściąga martwy włos. Kąpie się psa tylko w razie potrzeby (silne zabrudzenie, wytarzanie się w nieczystościach, po polowaniu na drapieżnika).

Okresowo należy przeglądać i czyścić uszy, a także sprawdzać stan uzębienia, czy nie odkłada się kamień. Warto przyzwyczaić psa do mycia zębów specjalną pastą (do kupienia w sklepie zoologicznym). Niektórzy hodowcy przyuczają do tego zabiegu nawet małe szczeniaki. Jeżeli pies sam nie ściera pazurów, trzeba je co pewien czas przycinać. Oczywiście konieczne jest regularne odrobaczanie i wykonywanie szczepień ochronnych przeciwko wszystkim chorobom zakaźnym. Jest to szczególnie ważne u psów czynnie polujących, które mają bezpośredni kontakt ze zwierzyną.

Żywienie gończego słowackiego nie jest skomplikowane. Może to być gotowa karma dobrej jakości, której nie trzeba suplementować. Ważne jest, aby psom pracującym podawać karmę wysokoenergetyczną. Można też podawać posiłki domowe, które należy uzupełniać preparatami witaminowo-mineralnymi. Opinie w kwestii wyboru sposobu żywienia są zróżnicowane, choć oba rozwiązania są równie dobre. Uwaga: nigdy nie karmi się psa bezpośrednio przed wyjściem na polowanie.

Zagadnienia hodowlane, wystawowe i łowieckie

Gończy słowacki hodowany jest głównie przez myśliwych, którzy mniejszą uwagę przykładają do eksterieru, dążąc do jak najlepiej utrwalonych cech użytkowych. Nie jest więc to pies dla osób, które nastawione są głównie na sukcesy wystawowe. Zresztą większość przedstawicieli grupy 6 FCI (gończe i posokowce) to psy przede wszystkim polujące, jak ogar polski, gończy Hamiltona czy posokowiec bawarski – choć zarówno ogar, gończy Hamiltona jak i posokowce potrafią wysoko zajść na wystawach w konkurencjach finałowych. Jeżeli ktoś jednak lubi zdobywać laury wystawowe, lepszym wyborem będzie np. lhasa apso lub inna efektowna rasa. Właśnie lhasa apso często wygrywają konkurencje finałowe wystaw.

Niemniej, do uzyskania kwalifikacji hodowlanej kopovowi potrzebne są oceny z wystaw. Pies, który ma być reproduktorem, musi otrzymać po ukończeniu 15 miesięcy, w dowolnej klasie, od co najmniej dwóch sędziów trzy oceny doskonałe, w tym jedną na wystawie międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej. W przypadku suki hodowlanej są to oceny minimum bardzo dobre. Jeżeli pies posiada certyfikat użytkowości łowieckiej, wystarczą mu oceny bardzo dobre, a suce – dobre, uzyskane na tych samych zasadach. Do uzyskania certyfikatu uprawnia zaliczenie konkursu pracy łowieckiej – tropowców, posokowców, a w Czechach i na Słowacji – również dzikarzy.

Szczeniaki odbiera się z hodowli najwcześniej po pierwszym szczepieniu ochronnym (w wieku około 8 tygodni). Przed podjęciem decyzji o zakupie kopova warto sprawdzić, jaki charakter ma hodowla – domowy czy kojcowy. Ma to znaczenie w aspekcie zdrowia i socjalizacji psich dzieci. Nawet w kojcowych hodowlach suka na czas porodu i odchowu szczeniąt powinna przebywać w domu, szczególnie w okresie zimowym. Małe trzeba mieć cały czas na oku, kontrolować ssanie, przybieranie na wadze i w razie potrzeby natychmiast interweniować. Łatwiej jest też nadzorować stan suki i jej opiekę nad potomstwem.

Cena szczeniaka uzależniona jest od wielu czynników, w tym od osiągnięć łowieckich, wystawowych, a także od pochodzenia. W Polsce gończy słowacki nie jest zbyt popularny, warto poszukać szczeniaka w ojczyźnie rasy, gdzie cena może być nieco wyższa.