Pierwsze dni psa w nowym domu - poradnik praktyczny krok po kroku

Profilaktyka - jak zadbać o zdrowie szczeniaka?

Szczepienia i odrobaczenia

Podstawową formą ochrony zdrowia psa jest zastosowanie szczepień ochronnych. W przypadku psów dzieli się je na obowiązkowe i nieobowiązkowe. Ustawowym obowiązkiem właściciela jest zaszczepienie czworonoga przeciwko wściekliźnie. Ustawodawca określa, że musi się ono odbyć w ciągu 30 dni od ukończenia trzeciego miesiąca życia. Doszczepianie według polskiego prawa powinno odbywać się przed upływem 12 miesięcy.

Pod względem ochrony zdrowia młodego psa bardzo ważne są także szczepienia nieobowiązkowe. Zapewniają one ochronę lub łagodniejszy przebieg takich chorób jak:

• nosówka,
• parwowiroza,
• wirusowe zapalenie wątroby (choroba Rubartha),
• parainfluenza.

Najwcześniej zaszczepić można szczeniaka w wieku 5-6 tygodni. Używa się wtedy szczepionki typu "puppy", która przeznaczona jest dla szczeniąt, u których występuje wysoki poziom przeciwciał matczynych.  Kolejne szczepienia obywają się dwu lub trzykrotnie  w 3-4 tygodniowych odstępach. Zaleca się zatem zaszczepienie psa w wieku około 9, 12 i czasem 16 tygodni. Każdorazowo o szczepieniu decyduje lekarz weterynarii, który przed podaniem preparatu przeprowadza wywiad z właścicielem oraz badanie kliniczne. Do szczepienia kwalifikują się jedynie psy zdrowe oraz odrobaczone. Nie należy szczepić psa tuż po przyjeździe do nowego domu, gdyż odczuwany stres ma właściwości immunosupresyjne (obniżające odporność) i może powodować zaburzenia w rozwoju odporności poszczepiennej.

Pierwsze odrobaczenie można przeprowadzić już u 2-3 tygodniowych piesków. Potem należy je powtarzać według schematu zakładającego podawanie fenbendazolu, pyrantelu lub innej odpowiedniej dla młodych psów substancji co 14 dni aż do czasu, gdy szczeniak będzie dwa tygodnie po odsadzeniu od matki. Następnie odrobaczenie zaleca się co 4 tygodnie aż do ukończenia 6 miesiąca życia. 

W kwestii profilaktyki ważne jest także zabezpieczanie psa przeciwpchelnie i przeciwkleszczowo. Dostępne są preparaty w formie spot-on (wylewki na kark), obroży oraz tabletek. Odpowiedni preparat najlepiej dobierze lekarz weterynarii, który poinformuje opiekuna o długości działania preparatu oraz wpisze wszystkie dane do książeczki zdrowia psa.

Szczenięta, które są w okresie szczepień ochronnych, nie mają jeszcze pełnej odporności, dlatego zalecana jest kwarantanna/izolacja młodego psa. W tym czasie nie powinien on mieć styczności z innymi (szczególnie nieznanymi) psami oraz ich odchodami znajdującymi się często na trawnikach.  Naturalna jest chęć socjalizacji psa z innymi osobnikami jego gatunku, ale w tym przypadku dopuszczalny jest jedynie kontakt ze zdrowymi, regularnie szczepionymi zwierzętami. Obszar dostępny dla szczenięcia w okresie wytwarzania odporności powinien być ściśle kontrolowany. Sprawdź także ten artykuł z poradami, jak nauczyć psa załatwiać się na dworze.

Pielęgnacja sierści, uszu, pazurów i zębów

Szczeniak od początku powinien być uczony wszystkich czynności pielęgnacyjnych. Pozytywne skojarzenia z czyszczeniem uszu, obcinaniem pazurów, czy myciem zębów zapewnią przekąski nagradzające spokojne zachowanie. Nauka powinna odbywać się metodą małych kroków, a wszelkie zabiegi należy przerwać, gdy pies wykazuje oznaki dyskomfortu.

Mycie zębów jest bardzo istotnym elementem dbania o zdrowie czworonoga. W tym celu należy stosować jedynie pasty przeznaczone dla psów, które są dla nich bezpieczne i smaczne. W niektórych przypadkach konieczne jest wypróbowanie kilku preparatów, by znaleźć smak tolerowany przez psa. Szczotkowanie psich zębów zapewni ograniczenie odkładania płytki nazębnej, a co za tym idzie, zmniejszy ryzyko powstawania kamienia nazębnego i rozwoju chorób dziąseł. Dbanie o higienę jamy ustnej powinno należeć do codziennej rutyny lub odbywać się minimum dwa raz w tygodniu. W przypadku psów agresywnych lub bardzo opornych w kwestii szczotkowania zastosować można proszki lub płyny dodawane do wody jako rodzaj biernej profilaktyki chorób zębów. Nie zastępują one jednak szczotkowania, a jedynie spowalniają odkładanie kamienia nazębnego I poprawiają zapach z jamy ustnej psa.

Przycinanie pazurów u psów powinno odbywać się, gdy czworonóg nie ściera ich w sposób naturalny. Szczenięta przez pierwsze tygodnie większość czasu spędzają w domu, dlatego warto zwrócić uwagę na ich pazurki. Ogólna zasada mówi, że pazury powinny delikatnie unosić się nad podłożem. Obcinając psie pazury, nie wolno skracać ich zbyt mocno, gdyż można uszkodzić wchodzące w pazur naczynia krwionośne i nerwy, co powoduje ból oraz krwawienie.

Zarówno psy długowłose, jak i krótkowłose będą wymagały regularnego wyczesywania sierści. W tym celu należy zaopatrzyć się w potrzebne szczotki oraz grzebienie. Odpowiednia pielęgnacja sierści zapewni jej ładny i zdrowy wygląd.

Uszy to wrażliwy obszar i wiele psów nie lubi dotykania tej okolicy. Szczególnie w gabinecie weterynaryjnym! Odwrażliwianie szczeniaka jest istotnym elementem, który pozwoli na późniejszą łatwiejszą pielęgnację kanału słuchowego. Czyszczenie uszu nie jest konieczne rutynowo, ale kontrola stanu kanału słuchowego powinna odbywać się co kilka dni. W przypadku widocznych zabrudzeń zastosować można specjalne preparaty przeznaczone do czyszczenia uszu. Gdy dodatkowo zaobserwujemy zaczerwienie i obrzęk należy udać się do lekarza weterynarii.

U mopsów, buldożków francuskich i innych ras brachycefalicznych konieczna jest odpowiednia pielęgnacja fałd w obrębie pyszczka. W tym celu stosować można np. chusteczki nasycone chlorheksydyną, która ma właściwości dezynfekujące.

Żywienie szczeniaka

Czym karmić małego psa?

Na samym początku warto karmić małego psa karmą, którą otrzymywał w hodowli. Nagłe zmiany sposobu żywienia nie są wskazane ze względu na ryzyko wystąpienia zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Chcąc z czasem zmienić karmę na inną, należy zapewnić psu możliwość przyzwyczajenia się do nowego produktu poprzez mieszanie obu karm w różnych proporcjach przez co najmniej 7 dni. Udział nowej karmy stopniowo ulega wtedy zwiększeniu.

Wybierając karmę, należ zwrócić uwagę na jej skład. Dobrej jakości karma nie powinna zawierać sztucznych konserwantów oraz barwników. Jej głównym składnikiem powinno być mięso. Warto zwrócić uwagę na zawartość warzyw oraz ziół, a także rodzaj wypełniacza. Karmy premium zawierają często dodatek glukozaminy i siarczanu chondroityny, czyli substancji wspomagających chrząstki stawowe. Są one szczególnie istotne u ras szybkorosnących. Ich zawartość warto skonsultować z lekarzem weterynarii i w razie potrzeby włączyć dodatkową suplementację.

Opiekun może zdecydować się także na dietę domową lub BARF. W pierwszym przypadku konieczna jest świadomość, że dieta domowa nie jest podawaniem psu resztek z ludzkich posiłków. Decydując się na ten model żywienia psa, właściciel bierze na siebie obowiązek gotowania psu zbilansowanych posiłków zawierających mięso, warzywa oraz niektóre wypełniacze lub nabiał. BARF to natomiast żywienie psa zbliżone do naturalnej diety wilków. Ten model opiera się w 80%  na produktach pochodzenia zwierzęcego (w tym 60% mięsa, 20% kości i 20% podrobów)  oraz w 20% na produktach roślinnych (20% owoce,  80% warzywa).

Biegunka, która pojawia się u szczeniaka, zawsze powinna być konsultowana z lekarzem weterynarii. Niestety nie zawsze wynika ona ze spożycia nowego produktu i może być objawem groźnej dla życia szczeniaków parwowirozy.  U młodych psów bardzo łatwo dochodzi do odwodnienia, dlatego tak istotna jest szybkość reakcji właściciela.

Jak często karmić szczeniaka?

W ciągu pierwszych sześciu miesięcy życia przyjmuje się, że pies powinien otrzymywać 3-4 posiłki dziennie. Niektóre źródła określają dokładniej, iż psy w wieku 6-8 tygodni powinny jeść 5-6 porcji pokarmu w ciągu doby, a te w wieku 3 miesięcy 4 porcje, by w kolejnym miesiącu zminimalizować ilość porcji do trzech. Około 12 tygodnia szczeniak powinien zacząć tracić okrągły brzuszek i nabierać bardziej dorosłych kształtów ciała.

Opiekun nie musi przejmować się, gdy szczeniak nie chce zjeść któregoś z posiłków lub zjada połowę porcji. Wymagania żywieniowe to indywidualna kwestia szczenięcia, dlatego w takiej sytuacji można zmniejszyć porcje i regulować je biorąc pod uwagę potrzeby swojego czworonoga.

Powodem do niepokoju jest jednak utrzymujący się brak apetytu lub spadek masy ciała pomimo spożywania całych porcji karmy. Takie problemy należy skonsultować z lekarzem weterynarii!

Zabawy, nauka i socjalizacja

Szczeniak to pozornie wulkan energii. Naprawdę jednak oprócz zabaw i szkolenia potrzebuje także sporo snu i odpoczynku. Pierwsze sesje szkoleniowe nie powinny być dłuższe niż 5-10 minut i kończyć się sukcesem szczeniaka. Psy podobnie jak dzieci łatwo mogą się zniechęcać, dlatego należy doceniać małe kroki w kierunku wykonania danej czynności. Pozytywne szkolenie opiera się na nagradzaniu psa! W tym celu stosuje się przekąski, zabawki oraz nagrody w postaci pochwał i uwagi właściciela.

Czekając na pojawienie się młodego psa, należy zaopatrzyć się w zabawki. Powinny być one odpowiedniej wielkości i twardości. Psy mają naturalną potrzebę gryzienia i bardzo często polecane są gryzaki z poroża jelenia. Nie nadają się one jednak dla najmłodszych czworonogów ze względu na zbyt dużą twardość i ryzyko złamań zębów mlecznych. Nie należy także dawać psu wszystkich akcesoriów naraz. Warto chować je w szafie i wymieniać zestawy co kilka dni, by wciąż wydawały się nowe i ciekawe.

Młodego psa trzeba będzie nauczyć zostawania samemu. Wielu opiekunów bierze kilka dni wolnego na czas pojawienia się w domu psa. Jest do dobry zwyczaj, ale już w trakcie tych kilku dni należy powoli oswajać szczeniaka z samotnością. Na początku warto zostawiać go na kilka sekund w pokoju i nagradzając jego spokój, z czasem można wychodzić na kilka minut np. wyrzucić śmieci. Obawiając się, że pies będzie niszczył domowe przedmioty podczas samotnych godzin w domu, należy zapewnić mu spacer lub zabawę przed swoim wyjściem. Szczeniakowi można zostawić zabawki typu kong, które zajmą go na co najmniej kilkanaście minut.

Wyzwaniem bywa czasem nauczenie małego psa załatwiania potrzeb fizjologicznych na dworze. Kiedy czworonóg przebywa na kwarantannie i nie wychodzi z domu, dobrze jest przygotować mu matę, na którą może się załatwiać i postawić ją w pobliżu drzwi wyjściowych. Jeśli szczeniak załatwi się w innym miejscu, zaraz po zauważeniu problemu należy przenieść go na matę. Chcą nauczyć go załatwiania się na dworze, należy wynosić go na dwór po każdej drzemce, jedzeniu i zabawie. Nigdy nie wolno karać ani bić szczeniaka za załatwianie się w nieodpowiednim miejscu. Takie postępowanie negatywnie wpływa na relację z człowiekiem!