Komondor

„Pies – mop”, „dredziarz” – takie żartobliwe opinie otrzymuje od wielu ludzi owczarek węgierski, którego oficjalna nazwa brzmi komondor. Jest to jedna z trzech ras pasterskich o sznurowatej sierści. Oprócz komondora nieco mniejszym owczarkiem, również pochodzącym z Węgier, o takiej sierści jest puli oraz włoski bergamasco. Komondor jest z nich największy i najsilniejszy. Poznajmy go bliżej.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.

Owczarek węgierski – pochodzenie, wygląd, usposobienie

Rys historyczny rasy

Owczarek węgierski jest bardzo starą rasą psów pasterskich, a jego korzenie sięgają Azji. Jest bardziej niż prawdopodobne, że w rejonie Karpat znalazł się wraz z koczowniczym ludem Madziarów, którzy trudnili się hodowlą owiec i bydła, a przywędrowali z obszarów między Uralem a środkowym biegiem Wołgi.

Inne hipotezy zakładają, że psy te przybyły do Europy z migrującymi z Mezopotamii Sumerami lub też z tureckim plemieniem koczowniczym Kumanów, którzy osiedlili się na terenach dzisiejszych Węgier wraz ze swoim inwentarzem w XII-XIII wiekach, kiedy Imperium Osmańskie podbiło niemal całą południową Europę. Ta druga hipoteza może być prawdopodobna o tyle, że nazwa komondor pochodzi od nazwy plemienia Kumanów – quman-dur ma znaczyć tyle co „należący do Kumanów”.

Pies komondor jest powszechnie znany, ale popularny w zasadzie tylko w kraju swojego pochodzenia oraz w Stanach Zjednoczonych, Na Węgrzech wykorzystywany jest jako pies pasterski, natomiast w USA głównie do stróżowania na farmach i pilnowania zwierząt gospodarskich przed kojotami. W obu tych krajach pracuje również jako pies policyjny.

Pierwsze komondory przyjechały do Polski z Węgier pod koniec lat 80. XX wieku, ale rasa ta nigdy się u nas nie rozpowszechniła. Wprawdzie jest u nas hodowana, jednak szczenięta trafiają głównie za granicę.

Opis wyglądu i charakterystyka usposobienia

Owczarek węgierski jest dużym, potężnie zbudowanym psem, budzącym respekt swoją wielkością i wyglądem. Ma obficie owłosioną, szeroką głowę, czarny nos i wargi, zgryz nożycowy i pełne (42 zęby) uzębienie. Oczy ciemnobrązowe, z czarną oprawą. Uszy obwisłe od podstawy w kształcie liter V lub U, nigdy nie unoszone.

Pies komondor ma charakterystyczną skórę, bogatą w pigment, przez co nabiera ona barwy łupkowoszarej – różowa skóra jest niepożądana. Szata komondora jest dwuwarstwowa. Całe ciało porasta długi, szorstki włos okrywowy i delikatny podszerstek, a całość szaty zależy od proporcji, w jakiej występują obie warstwy. Wzorcowa sierść jest kosmata i spilśniona w płaty lub naturalnie tworzy zbite sznury jednakowej długości. Najdłuższa sierść jest na udach, lędźwiach i zadzie, dochodząc do 20-27 cm. Nieco krótsza jest na bokach klatki piersiowej i łopatkach (15-22 cm), na czole, policzkach, wierzchołku głowy, uszach, szyi i kończynach krótsza (10-18 cm), a na pysku i łapach najkrótsza (9-11 cm). Umaszczenie – wyłącznie kość słoniowa (ecru), w odróżnieniu od mniejszego puli, który występuje w umaszczeniu czarnym, czarnym z nalotem rdzawym lub szarym, płowym lub perłowobiałym.

Sierść komondora w wieku około 8-9 miesięcy zaczyna się filcować w płaty, które trzeba rozdzielić na sznury. Sierść rośnie przez całe życie psa i u wystawowego osobnika siedmioletniego może już sięgać ziemi. Narastające dredy co pewien czas trzeba rozdzielać aż do skóry, aby nie tworzyły się zbyt duże płaty, niemożliwe do rozdzielenia. Zdarza się, że dredy same się wydzierają, szczególnie u psów pracujących. Jest to pies szalenie efektowny, na forach kynologicznych można spotkać zdjęcia komondora, uchwyconego w biegu. A może zainteresuje cię także ten artykuł o hodowli owczarka chorwackiego?

Wzrost i waga owczarka węgierskiego: pies – minimum 70 cm i 50-60 kg, suka – minimum 65 cm i 40-50 kg. Pogłowie rasy, dzięki długotrwałej, nakierunkowanej hodowli, jest wyjątkowo wyrównane.

Wady dyskwalifikujące:

• Delikatna, wiotka budowa
• Słabe umięśnienie
• Zawinięta lub wywinięta powieka (entropium lub ektropium) – można tę wadę leczyć operacyjnie dla komfortu psa, ale obciążonych nią zwierząt nie wolno używać do hodowli, gdyż jest dziedziczna
• Przodozgryz lub tyłozgryz
• Uszy lekkie lub stojące
• Krótki ogon (powinien sięgać minimum 3 cm nad staw skokowy)
• Ociężały ruch

Charakter komondora jest typowy dla owczarka: bardzo inteligentny, dobry stróż, traktujący swoją rodzinę jak stado, za które czuje się odpowiedzialny, zwłaszcza za dzieci, które kocha i chroni. Jest też psem odważnym i czujnym, o niezwykle silnym poczuciu terytorialności. Na swoim terenie nie uznaje intruza, wobec obcych jest podejrzliwy. W ciągu dnia może cały czas leżeć i obserwować okolicę, za to ożywia się wieczorem. Stróżujące komondory całą noc potrafią spędzić w ruchu, patrolując swój teren.

Jest to dokonały pies rodzinny, lubi być stale blisko człowieka, jest „przytulakiem”. Mimo rozmiarów i ogromnej siły w stosunku do dzieci jest bardzo delikatny i czuły. Usposobienie ma spokojne, inne niż np. usposobienie owczarka szetlandzkiego, który jest wulkanem energii. Komondor jest psem nieszczekliwym. Bardzo kontaktowy i przyjemny w układaniu. Inne zwierzęta domowe toleruje, o ile wychował się razem z nimi.

Pielęgnacja, zdrowie i żywienie owczarka węgierskiego

Szata owczarka węgierskiego i jej pielęgnacja

Widok „psa – mopa” odstrasza wiele osób, które nie wiedzą, jak poradzić sobie z pielęgnacją dredów. Co więcej, wystawiają tej rasie opinie „flejtucha”. Tymczasem jedyny zabieg pielęgnacyjny, jaki wykonuje się u komondora, to rozdzielanie sfilcowanych płatów na sznurki do samej skóry. Oczywiście, jeżeli właściciel nie ma ambicji wystawowych, nie musi psu hodować dredów. Może go okresowo strzyc, wówczas pies będzie przypominał pudla.

Hodowcy zazwyczaj czekają z utęsknieniem, kiedy sierść szczeniaka zacznie się filcować, Szczenięta rodzą się okryte kędzierzawym puchem i podobne są do małych pudli – w sieci można znaleźć ich zdjęcia. Filcowanie, jak już wspomniano, rozpoczyna się w wieku 8 – 9 miesięcy i wówczas należy zacząć rozdzielać płaty na sznurki. Można skorzystać z usług groomera, jednak cena zabiegu jest dość wysoka i lepiej nauczyć się robić to samemu.

Szata owczarka węgierskiego ma właściwości samoczyszczące. Jeżeli pies podczas spaceru ubłoci się lub ubrudzi, wystarczy, aby się dobrze otrzepał. Dlatego przy złej pogodzie należy prosto ze spaceru skierować go do łazienki albo w inne miejsce, gdzie będzie mógł bez przeszkód zrzucić z siebie nieczystości. Może się oczywiście zdarzyć, że np. wytarza się w odchodach i będzie pozostawiał za sobą odór. Wtedy konieczna jest kąpiel. Sama kąpiel nie jest problemem, natomiast najważniejszą czynnością jest idealne wysuszenie za pomocą suszarki. Jeżeli pozostawi się dredy niedokładnie wysuszone, wówczas spleśnieją i trzeba będzie je obciąć. Czasem dredy odrywają się samoistnie, jest to zjawisko naturalne.

Zdrowie i żywienie owczarka węgierskiego

Owczarek węgierski jest psem zdrowym i odpornym na choroby. Należy jednak zwracać uwagę na skłonność do dysplazji stawów biodrowych. Rasa ta nie jest objęta obowiązkiem prześwietleniem w kierunku dysplazji, niemniej jest duża i rzetelni hodowcy zawsze takie badanie wykonują. Ważne też jest, aby w związku z tą skłonnością pies był prawidłowo żywiony i otrzymywał zbilansowane posiłki, zawierające odpowiednią ilość witamin i minerałów. Należy zawsze czytać opis na opakowaniu karmy, którą kupuje się tylko od dobrych producentów, choć jej cena nie jest niska.

Jako rasa duża komondor narażony jest także na skręt żołądka. Jest to przypadłość, która bezpośrednio zagraża życiu i wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Zapobieganie polega na podawaniu posiłków w małych porcjach – dzienną dawkę należy podzielić na dwie, a nawet trzy porcje. Ponadto posiłek podaje się psu wypoczętemu, a po jedzeniu należy pozwolić mu odpocząć prze minimum godzinę.

W okresie wzrostu psa nie należy mu też pozwalać na skakanie, którego powinien w ogóle unikać nawet jako dorosły, aby zbytnio nie obciążać stawów. Dlatego rasa ta nie nadaje się do psich sportów. Zresztą komondor nie wymaga dużej ilości ruchu, ma charakter inny niż np. usposobienie owczarka szetlandzkiego, który doskonale czuje się na torze agility. Owczarek węgierski ma raczej charakter zbliżony do berneńczyka. Przy tej okazji warto wyjaśnić, że choć oficjalna nazwa berneńczyka to berneński pies pasterski, to nazwa „owczarek berneński” jest całkowicie niepoprawna. Warto o tym pamiętać, gdyż po wpisaniu frazy „owczarek berneński” w wyszukiwarkę można się spodziewać przedziwnych rezultatów poszukiwań.