Owczarek tybetański - historia rasy, opis, wymagania, porady
Jedna z największych ras, którą laicy nazywają „owczarek tybetański”, to w istocie mastif tybetański. Być może ich pierwotne przeznaczenie – pilnowanie stad owiec – legło u podstaw nazwania mastifa owczarkiem. Jest to jednak pies nie pasterski, a zdecydowanie stróżujący. W systematyce FCI rasa ta zaklasyfikowana jest do grupy II – Pinczery i szanucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, pozostałe rasy. Umieszczono ją w sekcji 2.2 – Molosy typu górskiego, nr wzorca 230.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Mastif tybetański – pochodzenie, opis wyglądu
Rys historyczny rasy
Mastif tybetański (błędna nazwa – owczarek tybetański lub dog tybetański) uchodzi za jedną z najstarszych ras na świecie. Niektórzy uważają mastifa za przodka wszystkich innych molosów, jak m.in. dog niemiecki czy owczarek kaukaski, choć nie jest to udowodnione. W swojej ojczyźnie rasa ta nazywana jest Do-Khyi, a pierwsze przekazy na jej temat pochodzą z czasów Arystotelesa (384 – 322 p.n.e.). Mastify tybetańskie opisywał Marco Polo, który w 1271 roku był w Azji i zachwycał się imponującym wyglądem, siłą i psychiką psa, wyglądającego jak lew.
Do Europy „owczarek tybetański” trafił jednak dość późno, bo dopiero w I połowie XIX wieku. Jednym z pierwszych był pies, którego podarował królowej Wiktorii ówczesny wicekról Indii, lord Charles Hardinge (1847). 40 lat później książę Walii, późniejszy król Edward VIII, sprowadził dwa następne psy. Natomiast pierwszy miot mastifa tybetańskiego w Europie przyszedł na świat w berlińskim ogrodzie zoologicznym w 1898 roku.
Za Atlantyk rasa ta dotarła dopiero w 1958 roku – dwa pierwsze psy otrzymał w prezencie prezydent Stanów Zjednoczonych, Dwight D. Eisenhower. Pierwszy amerykański miot urodził się jednak dopiero w 1975 roku i od tej pory datuje się hodowla tej rasy w USA. Cztery lata później powstała hodowla w Niemczech i równolegle w Holandii, następnie w 1980 roku w Szwajcarii, a w 1983 – we Francji i Szwecji. Do Polski mastify tybetańskie zawitały w 1995 roku, sprowadzone z Czech. Od tej pory są hodowane u nas m.in. w Białymstoku i Piotrkowie Trybunalskim. Nie jest to rasa zbyt popularna ze względu na swoje wymiary – nie nadaje się do mieszkania w bloku.
Opis eksterieru mastifa tybetańskiego
Mastif tybetański to potężny, masywny, ciężki pies o proporcjonalnej budowie, mocnym kośćcu, majestatyczny, wyglądający nieco jak lew. Jest to rasa bardzo długo dojrzewająca i rozmnażająca się bardzo wolno – suka w pełni dojrzewa w wieku ponad 2 lat, a pies po ukończeniu 3 lat, natomiast suki mają cieczkę raz na kilkanaście miesięcy.
Głowa mastifa jest duża, szeroka, ciężka i mocna, Z wyraźnym stopem. Nos czarny lub jak najciemniejszy przy danym umaszczeniu, duży. Mocne szczęki, uzębienie kompletne (42 zęby), zgryz nożycowy, choć dopuszczalny cęgowy. Oczy średniej wielkości, brązowe – im ciemniejsze, tym lepsze, dostosowane kolorystycznie do umaszczenia, nieco skośne, szeroko rozstawione. Ogon średniej długości, osadzony wysoko, ale stanowiący przedłużenie linii grzbietu, w akcji uniesiony wysoko i luźno zawinięty nad grzbietem, dobrze owłosiony.
Szata mastifa jest dwuwarstwowa. Włos okrywowy twardy i gęsty, prosty, nie za długi i gruby, szorstki i nastroszony, nie może być miękki, jedwabisty, sfalowany ani kręcony. Podszerstek wełnisty, zimą bardzo obfity, latem rzadszy. Psy mają szatę wyraźnie bujniejszą niż suki, szczególnie na szyi i łopatkach, gdzie tworzy się kryza. Z tyłu ud obfite portki.
Umaszczenie:
- Czarne (kolor czarny z podpalaniem lub bez)
- Błękitne (z podpalaniem lub bez)
- Złote (odcień raczej ciemny, niemal czerwony)
- Śniade (żółtobrązowe z czarnym).
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Kolor podpalania może być intensywnie kasztanowy, czerwony do pomarańczowego. Rozmieszczone jest ono nad oczami („świeczki”), na kufie, dolnych partiach kończyn i spodniej stronie ogona. Dopuszczalne okulary wokół oczu. Dozwolona biała gwiazdka na piersi i niewielkie białe znaczenia na łapach.
Wymiary:
- Psy: wysokość w kłębie minimum 66 cm, waga 45 – 73 kg
- Suki: wysokość w kłębie minimum 61 cm, waga 34 – 54 kg.
Długość życia mastifa tybetańskiego to nawet 12 do 15 lat. Jest to rzadkością u ras dużych i olbrzymich – np. długość życia wilczarza irlandzkiego to średnio 8-9 lat dog niemiecki żyje do 10 lat. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o czerwonym mastifie tybetańskim.
Mastif tybetański - charakterystyka psychiki, pielęgnacja, zdrowie, hodowla
Charakter i usposobienie mastifa tybetańskiego
Jest to rasa, której psychika przez stulecia nie była kształtowana przez człowieka, gdyż nie była prowadzona selekcja hodowlana. Dlatego mastif tybetański zachował samodzielność i niezależność, aczkolwiek psy te bardzo przywiązują się do swojej ludzkiej rodziny, dla domowników są czułe i delikatne, lubią z nimi przebywać i uczestniczyć w domowym życiu. Są też chętne do zabawy. Nawet dorosły, wielki mastif potrafi zachowywać się jak szczeniak.
Mimo że pierwotnie mastif wyhodowany został jako pies pasterski, pozostał jednak rasą stróżującą, nastawioną na obronę dobra powierzonego mu do pilnowania. Z tego powodu musi być umiejętnie wychowywany, już jako mały szczeniak socjalizowany i prowadzony. W przeciwnym razie może stać się agresywny w stosunku do ludzi, którzy wchodzą na jego teren. Psy z pseudohodowli, zaniedbane w wieku szczenięcym i młodym, dorastające w nieodpowiednich warunkach mogą stwarzać później spory problem, bowiem agresja w połączeniu z ogromną masą ciała i siłą jest dużym zagrożeniem. Rasa ta posiada wrodzoną umiejętność pilnowania. Mastif będzie więc serdecznie witać gości w obecności właściciela, natomiast pod jego nieobecność będzie bronił terytorium.
Mastif tybetański nie znosi nudy. Pozostawiony samemu sobie znajdzie zajęcie w postaci „demolki” całego mieszkania, a nawet ogrodu. Dlatego trzeba mu odpowiednio zorganizować czas i zainteresować zabawą oraz szkoleniem. Należy psa układać w zakresie posłuszeństwa, natomiast nie szkoli się mastifów do obrony ze względu na pobudzający charakter szkolenia.
Szkolenie mastifa tybetańskiego nie jest rzeczą łatwą. Jest to rasa inteligentna, ale niezależna i niezbyt chętnie wykonuje polecenia. Nie należy jednak stosować jakiegokolwiek przymusu, który może wyzwolić agresję. Trzeba wykazać się niekiedy benedyktyńską cierpliwością i łagodnością. Podstawy daje dobra socjalizacja. Szczeniak musi, mimo wrodzonego zamiłowania do stróżowania na swoim terenie, wychodzić na spacery poza ten teren i nawiązywać relacje z innymi ludźmi i psami. Izolowany od świata zewnętrznego mastif tybetański może stać się agresywny, podobnie jak np. spokrewniony z nim owczarek kaukaski.
Pielęgnacja, zdrowie, żywienie, zagadnienia hodowlane - charakterystyka
Mastif tybetański nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Wystarczy raz w tygodniu dokładnie wyczesać psa, jedynie w okresie linienia trzeba to robić codziennie, aby wychodzący martwy podszerstek nie uległ sfilcowaniu. Ponadto, jeżeli pies był na spacerze np. na łące lub w lesie, bądź tarzał się po zarośniętym podłożu, trzeba sprawdzić sierść i powyjmować rzepy. Jeżeli nie zostaną od razu usunięte, trzeba będzie potem wycinać je razem z włosem. Do czesania mastifa tybetańskiego warto mieć rzadki grzebień metalowy, dobre opinie mają szczotki o długich szpilkach zakończonych kulkami, a do wyczesywania martwego podszerstka – trymery hakowe.
Jako psy olbrzymie mastify tybetańskie mają skłonność do dysplazji stawów biodrowych i łokciowych. Wprawdzie krążą opinie przeciwne, jednak nie są one prawdziwe. Dysplazja występuje u mastifów tak samo, jak u każdej dużej i ciężkiej rasy. Zdarzają się również schorzenia oczu (podwinięcie lub wywinięcie powieki), a także – sporadycznie – niedoczynność tarczycy.
Żywienie mastifa tybetańskiego nie różni się od żywienia psa innej rasy. Jednak niektóre osobniki są niejadkami, jedzą bardzo mało i właściciele martwią się, czy nie za mało na swoje gabaryty. Jeżeli waga psa jest prawidłowa, nie zaczyna on raptownie chudnąć i wypróżnia się regularnie – nie ma powodu do niepokoju. Natomiast trzeba dbać o zachowanie szczupłej sylwetki psa, gdyż nadwaga może doprowadzić do nadmiernego obciążenia stawów. Posiłki podaje się w małych ilościach dwa razy dziennie ze względu na możliwość wystąpienia skrętu żołądka przy jego nadmiernym obciążeniu. Karma gotowa jest zbilansowana, natomiast pokarm domowy należy suplementować preparatami witaminowo – wapniowymi. Jest to szczególnie ważne w okresie szczenięcym.
Hodowla mastifa tybetańskiego jest o tyle trudna, że suki mają cieczkę raz na 12 – 15 miesięcy i trwa ona dłużej niż u suk innych ras. W związku z tym owulacja następuje później (po 20. dniu cieczki). Nigdy jednak nie ma sztywnej reguły, dlatego należy od około 10. dnia plamienia co 48 godzin wykonywać badanie krwi w kierunku poziomu progesteronu, aby oznaczyć optymalny dzień krycia.
Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP nie nakłada na hodowcę wykonania suce hodowlanej i psu reproduktorowi prześwietlenia stawów w kierunku dysplazji ani testów psychicznych. Natomiast szanujący się hodowcy wykonują takie badania, a opis załączają do rodowodu zwierzęcia przeznaczonego do rozrodu.
Cena mastifa tybetańskiego potrafi osiągać astronomiczne wielkości. Swego czasu w mediach pojawiła się informacja o psie imieniem Hong Dong, który został kupiony przez chińskiego przemysłowca, multimilionera, za równowartość 1,5 mln dolarów. W Polsce minimalna cena szczeniaka wynosi około 7 tys. złotych. W zagranicznych hodowlach trzeba zapłacić więcej.