Owczarek staroniemiecki - opis, charakter, wychowanie, choroby

Owczarek staroniemiecki, owczarek niemiecki - czy to oddzielne rasy?

Pochodzenie owczarka staroniemieckiego

Hodowla owczarka niemieckiego w NRD poszła drogą eliminacji psów długowłosych i dopuszczaniem do rozrodu jedynie krótkowłosych. Mimo to szczeniaki długowłose znajdowały nabywców i miały swoich wielbicieli po obu stronach muru berlińskiego. Co więcej, cena szczeniaka długowłosego niekiedy przewyższała cenę krótkowłosego. Dlatego owczarek niemiecki długowłosy hodowany był cały czas, choć przez wiele lat nie był uznawany przez FCI. Hodowla odmiany długowłosej była o tyle łatwa, że długi włos jest recesywny (ustępujący) wobec krótkiego i kojarzenie dwóch osobników długowłosych może dać potomstwo wyłącznie długowłose, podczas gdy ze skojarzenia krótkowłosy – krótkowłosy mogą się urodzić szczeniaki zarówno krótko- jak i długowłose.

Kiedy więc w hodowli służbowej (policyjnej) rodziły się szczeniaki długowłose, zwykle były od razu usypiane. STASI z bezwzględnością wybijała długowłose psy. Odchowywały się jedynie szczeniaki w hodowlach prywatnych, dlatego osobnik długowłosy, pochodzący z linii DDR, jest wyjątkowym unikatem. Przedstawicielem tych linii był słynny „Cywil” z serialu dla młodzieży.

Owczarek staroniemiecki(OS, Altdeutscher Schäferhund) pochodzi od owczarka niemieckiego krótkowłosego z NRD. W porównaniu ze współczesnym owczarkiem niemieckim jest potężniejszy, cięższy, bardziej krępy i wyższy. Trendy hodowlane spowodowały, że dzisiejsze owczarki niemieckie mają znacznie silniej ukątowane kończyny tylne i silnie spadziste, długie zady. Natomiast w landach dawnej NRD utrzymał się wcześniejszy typ rasy o zdrowszej, silnej budowie, ale też o lepszej psychice, znany jeszcze przed wojną. Dla odróżnienia obu typów owczarka zaczęto nazywać te w starszym typie owczarkiem staroniemieckim. Jest to więc wciąż ta sama rasa, choć ani zwolennicy nowego typu, ani starego, nie są zainteresowani w ich wzajemnym kojarzeniu.

Owczarek staroniemiecki, owczarek niemiecki długowłosy i krótkowłosy – porównanie wzorców

W krajach członkowskich FCI owczarek staroniemiecki nie jest rasą uznaną przez Związki Kynologiczne, stowarzyszone w Federacji. U nas jest to Związek Kynologiczny w Polsce, który istnieje od 1938 roku. Wzorzec owczarka staroniemieckiego opracował natomiast Polski Klub Psa Rasowego – Polski Związek Kynologiczny, stowarzyszenie istniejące od 2001 roku, niezrzeszone w FCI (zgodnie ze statutem Federacji, jej członkiem może być tylko jedna organizacja z danego kraju). Pod egidą PKPR-PZK prowadzona jest też hodowla innych ras nieuznanych przez FCI.

Wzorce rasy owczarków
Cecha rasy	Owczarek niemiecki (Wzorzec FCI nr 166)	Owczarek staroniemiecki (Wzorzec PKPR-PZK)
Wrażenie ogólne - opis	Owczarek niemiecki jest psem średniej wielkości, o nieco wydłużonej, lecz zwartej sylwetce, dobrze umięśnionym i suchym.	Owczarek Staroniemiecki jest psem średniej wielkości, lekko wydłużony, mocny i dobrze umięśniony, suchy, mocnej budowy. Okrywa włosowa odporna na warunki atmosferyczne. […] Dymorfizm płciowy musi być dobrze widoczny (męskość samca i cechy żeńskie suki muszą być od razu zauważalne).
Głowa - opis	Klinowata, proporcjonalna do tułowia. Jej długość wynosi około 40% wysokości w kłębie. Jest sucha i umiarkowanie szeroka między uszami; nie może być ani 3 ciężka, ani zbyt długa. Czoło, oglądane z przodu i z boku, jest tylko trochę zaokrąglone, bruzda czołowa jest nieznaczna lub zupełnie niewidoczna. Mózgoczaszka i trzewioczaszka tej samej długości. Szerokość mózgoczaszki mniej więcej równa jej długości, oglądana z góry mózgoczaszka zwężą się równomiernie w kierunku kufy. Stop łagodny, a nie ostro zaznaczony. Nos zawsze czarny.	Głowa proporcjonalna do korpusu (długość głowy ca. 40% wysokości w kłębie), nie za ciężka, nie za drobna, niezbyt wydłużona. W ogólnym wrażeniu sucha, stosunkowo szeroka między uszami. Czoło (widziane z przodu i z boku) tylko nieco wypukłe. Bruzdy pośrodkowej brak lub jest słabo zaznaczona. Policzki zaokrąglone, lecz nie wystające. Boczna linia policzków przebiega łagodnie. […] Szerokość mózgoczaszki powinna odpowiadać mniej więcej jej długości, przy czym u samców nie kwestionuje się lekkiego przekroczenia tego wymiaru, a u suk zmniejszenia tej proporcji. Nos musi być czarny.
Uzębienie, zgryz - opis	Mocne, zdrowe i kompletne – 42 zęby. Zgryz nożycowy, to znaczy siekacze górnej szczęki znajdują się ciasno przed siekaczami żuchwy. Zgryz cęgowy, przodozgryz i tyłozgryz są wadliwe. Wadą jest także ustawienie siekaczy w linii prostej i duże odstępy między zębami. Kości szczęk dobrze rozwinięte, zęby głęboko osadzone w szczękach.	Zgryz nożycowy, cęgi muszą zachodzić na siebie jak w nożycach. Siekacze górnej szczęki znajdują się ciasno przed siekaczami żuchwy. Uzębienie kompletne (42 zęby: 20 w górnej i 22 w dolnej szczęce). Zęby powinny być zdrowe i silne. Szczęka musi być silnie rozwinięta, żeby zęby były głęboko ułożone w zębodołach. Wadą jest przodozgryz, tyło zgryz, zgryz cęgowy, a także zbyt duże odstępy między zębami.
Uszy - opis	Średniej wielkości, stojące, spiczasto zakończone, skierowane małżowinami do przodu i równolegle wobec siebie, mogą być tak ruchu, jak w spoczynku położone płasko do tyłu. Uszy załamane na końcach lub obwisłe są wadliwe.	Uszy są średniej wielkości. Przy podstawie szerokie, wysoko osadzone, stojące, ustawione w jednym kierunku, równolegle do siebie (nie ściągnięte), zakończone szpiczasto. Małżowina ucha ustawiona do przodu. Uszy znacznie ściągnięte psuja wizerunek rasy. […] Psy w ruchu i pozycji leżącej kładą uszy, co nie jest wadą.
Oczy - opis	Średniej wielkości, kształtu migdała, trochę skośnie ustawione, nie wyłupiaste, możliwie jak najciemniejsze. Oczy jasne, o przeszywającym spojrzeniu niepożądane, gdyż zmieniają wyraz psa.	Oczy średniej wielkości, kształtu migdała, położone nieco ukośnie, nie wypukłe. Kolor oczu dopasowany do koloru sierści i maski psa, w miarę możliwości ciemny. Wyraz oczu żywy, inteligentny, pewny. Jasne oczy są niepożądane.
Tułów - opis	Linia górna płynnie przebiega od nasady szyi przez długi i wysoki kłąb i prosty grzbiet do lekko opadającego zadu. Grzbiet średniej długości, mocny, prosty i dobrze umięśniony. Lędźwie krótkie, szerokie, mocne, dobrze umięśnione. Zad długi i lekko opadający, pod kątem około 23 stopni do poziomu, płynnie przechodzi w nasadę ogona. Klatka piersiowa umiarkowanie szeroka, mostek długi i wyraźny. Głębokość klatki piersiowej wynosi 45 do 48% wysokości w kłębie. Żebra umiarkowanie wysklepione. Wadliwe są zarówno klatka beczkowata, jak i płaska.	Długość tułowia powinna przekraczać wysokość w kłębie. Powinna wynosić 110 – 117% wysokości w kłębie. Jeśli chodzi o długość całkowitą to niepożądane są psy krótkie, kwadratowe i wysokonożne. Klarka piersiowa głęboka (około 45-48% wysokości w kłębie) i szeroka. Mostek możliwie długi i dobrze wykształcony. […] Brzuch jest umiarkowanie podkasany. Grzbiet łącznie z lędźwiami jest prosty, silnie rozwinięty. Między kłębem z zadem nie za długi. […] Linia grzbietowa prosta, nie opadająca. Lędźwie są szerokie, mocne i dobrze umięśnione. Zad jest odpowiednio krótki i nie opadający. Kość biodrowa i krzyżowa tworzą podstawę kostną zadu. Zad zbyt opadający lub zbyt długi jest niepożądany.
Szata, umaszczenie - opis	SZATA: Sierść: Owczarki niemieckie hodowane są w dwóch odmianach – krótkowłosy i długowłosy, w każdym przypadku z podszerstkiem. Krótkowłosy (Stockhaar): włos okrywowy bardzo gęsty, nadzwyczaj twardy i przylegający. Na głowie, uszach, przednich stronach kończyn i łapach włos krótki. Nieco dłuższy i bardziej obfity na szyi, tylnych stronach kończyn przednich powyżej nadgarstka; na tylnych stronach ud tworzy umiarkowanie obfite portki. Długowłosy (Langstockhaar): Włos okrywowy dłuższy, miękki, nieprzylegający, dłuższy włos na uszach i kończynach, obfite portki, obficie owłosiony ogon, z wiszącym włosem. Na głowie, wewnątrz uszu, na przednich stronach kończyn i łapach włos krótki. Dłuższy i bardziej obfity na szyi, niemalże tworzy kryzę. Pióra na tylnych stronach kończyn przednich do nadgarstka, wyraźne portki na tylnych stronach ud. Maść: Czarny z podpalaniem w odcieniu czerwonawym, płowym (jak czerwony mastif tybetański), żółtym lub jasnoszarym. Jednolicie czarny lub szary, śniady, czaprakowy - z maską. Mała, nierzucająca się w oczy, biała plamka na piersi i jaśniejsza maść na wewnętrznej stronie nóg dopuszczalne, ale niepożądane. Nos zawsze czarny, bez względu na umaszczenie. Brak maski, bardzo jasne oczy, jasne lub białe znaczenia na piersi i wewnętrznej stronie nóg, jasne pazury lub rudy koniec ogona należy oceniać jako niedostatki pigmentacji. Podszerstek w odcieniu jasnoszarym. Niedopuszczalna maść biała.	Poprawna szata owczarka staroniemieckiego to sierść długa z podszerstkiem. Włos jest o długości powyżej 10 cm, nie zawsze prosty, a przede wszystkim nie przylegający gładko do tułowia. Szczególnie we wnętrzu uszu, za uszami, na spodniej stronie podramienia i najczęściej w okolicy lędźwi włosy są znacznie dłuższe, tworzą niekiedy frędzle przy uszach i chorągwie od łokci do śródręcza. Portki na tylnych kończynach są długie i gęste (jak ma np. długowłosy owczarek szetlandzki). Umaszczenie: czarny z regularnym podpalaniem marchewkowo – brązowym, brązowym, żółtym, do jasnoszarego, również z czarnym czaprakiem, ciemnym nalotem (czarny nalot na podłożu szarym bądź świetlisto brązowym z odpowiednim jaśniejszym podpalaniem), czarny, wilczasty jednobarwny albo z jasnym bądź brązowym podpalaniem. Małe, białe znaczenia na klatce piersiowej albo bardzo jasna sierść na wewnętrznej stronie kończyn są dopuszczalne, ale niepożądane. Lusterko nosa musi być czarne we wszystkich odmianach barwnych. Psy o mało wykształconej lub bez maski, o żółtych oczach albo o zdecydowanie jasnych oczach, jasnych znaczeniach na klatce piersiowej i wewnętrznej stronie kończyn, jak również białawych pazurach i czerwonym końcu ogona bądź rozmytych, niewyraźnych kolorach uważane są za psy słabo pigmentowane. Podszerstek jest zawsze lekko zabarwione na szaro. Czarny owczarek staroniemiecki ma czarny podszerstek.
Wymiary	PSY: Wysokość w kłębie 60 do 65 cm, waga 30 do 40 kg. SUKI: Wysokość w kłębie 55 do 60 cm, waga 22 do 32 kg.	pies - 63 do 68 cm / 40 – 50 kg suka - 58 do 63 cm / 30 – 45 kg Dozwolona różnica wzrostu 2,5 cm w górę/w dół.
Wady - wyszczególnienie	Oznaczone jako dyskwalifikujące • Lękliwość, gryzienie ze strachu • Stwierdzenie dysplazji w stopniu ciężkim. • Wnętrostwo jedno- lub obustronne, niedostatecznie rozwinięte lub niejednakowe jądra • Ślady korekcji uszu lub ogona. • Wyraźne wady budowy. • Braki zębowe: brak jednego przedtrzonowca P3 i jeszcze jednego zęba, brak kła, przedtrzonowca P4, trzonowca M1 lub M2, brak 3 lub więcej jakichkolwiek zębów. • Zgryz: tyłozgryz większy niż 2 mm, przodozgryz, wszystkie siekacze w zgryzie cęgowym. • Wysokość o więcej niż 1 cm powyżej lub poniżej wzorcowej. • Albinizm • Maść biała (także z czarnymi pazurami i nosem.) • Długi, prosty włos okrywowy pozbawiony podszerstka. • Włos długi (wyraźnie długi włos okrywowy, pozbawiony podszerstka, rozdzielający się na grzbiecie i formujący obfite kępki wewnątrz uszu, obfite pióra na tylnych stronach kończyn oraz na ogonie).	Oznaczone ogólnie jako wady ● wszelkie braki wpływające na użytkowość, wytrzymałość i sprawność, a szczególnie wygląd nieodpowiadający płci ● brak aktywności ● nerwowy lub nadpobudliwy charakter ● lękliwość ● brak witalności i chęci do pracy ● wnętrostwo jedno lub obustronne, za małe jądra ● miękka i limfatyczna konstytucja, brak zwartości ● wyblakłe umaszczenie ● sierść niebieskawa ● psy albinotyczne (zupełny brak pigmentu) ● psy białe ● przekroczenie wymiarów (w górę lub w dół) ● psy zbyt drobnej budowy ● psy wysokonożne oraz przebudowane przodem ● psy zbyt krótkie ● psy zbyt lekkie lub o niezgrabnej budowie ciała ● miękki grzbiet ● karpiowaty grzbiet ● mocno opadający zad ● strome ustawienie kończyn jak również wszelkie wady wpływające negatywnie na przestrzenny i wytrzymały chód ● zbyt krótki, tępy, słaby, szpiczasty albo wyciągnięty pysk ● przodozgryz lub tyło zgryz albo inne wady zgryzu, słaby lub uszkodzony zgryz, brak zębów ● zwisające i trwale źle noszone uszy, uszy kopiowane ● ogon zakręcony, źle noszony, kopiowany lub szczątkowy ● za miękka lub za krótka okrywa włosowa, włos długi bez podszerstka

Wzorzec PKPR-PZK nie zezwala na kojarzenie owczarków staroniemieckich z owczarkami niemieckimi długowłosymi. Sprawdź także ten artykuł o czarnym owczarku staroniemieckim.

Należy zwrócić uwagę, że we wzorcu rasy owczarka niemieckiego (FCI, długowłosy i krótkowłosy) jest mowa o zadzie lekko opadającym (pod kątem 23 stopni), natomiast wzorzec owczarka staroniemieckiego (PKPR-PZK) wyraźnie uznaje opadający zad za wadliwy. Różnic jest zresztą więcej, jak choćby wady uzębienia – owczarek niemiecki długowłosy i krótkowłosy może mieć braki określonych zębów, natomiast owczarek staroniemiecki powinien mieć uzębienie pełne. Opis szaty i umaszczenia jest nieco różny. Owczarek staroniemiecki występuje w zasadzie w następujących umaszczeniach:

Grau-Braun (brązowy wilczasty)
Dunkelgrau (ciemny wilczasty)
Silber Grau (srebrny – szary wilczasty)
Schwarz (czarny)
Bicolor (czarny podpalany).

Umaszczenie typowe dla współczesnego owczarka niemieckiego (krótkowłosy, długowłosy) nie jest pożądane. Z kolei u owczarków niemieckich nie występuje umaszczenie bicolor, czerń z podpalaniem nie jest skontrastowana, jak np. u rottweilera. Najczęściej spotyka się OSN w umaszczeniach wilczastych (brązowy, srebrny), natomiast czarny owczarek staroniemiecki jest rzadkością, podobnie jak czysto czerwony mastif tybetański czy owczarek szetlandzki tricolor.

Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!

Owczarek staroniemiecki biegnący po trawie — Jaki charakter ma pies owczarek staroniemiecki, a także jego hodowla i cena

Owczarek staroniemiecki – charakter, żywienie, zdrowie, pielęgnacja

Owczarki staroniemieckie - charakter owczarka staroniemieckiego, zagadnienia zdrowotne

Owczarek staroniemiecki jest psem zrównoważonym, czujnym, bardzo przyjaznym i wiernym, łatwym w układaniu, ale jednocześnie odważnym i walecznym. Cechy te sprawiają, że jest to pies wszechstronnie użytkowy. Nadaje się do szkolenia jako pies obronny, ratowniczy, stróżujący, tropiący, przewodnik niewidomych, ale także jest doskonałym psem rodzinnym i towarzyszącym. Owczarek staroniemiecki zyskuje opinie bardziej zrównoważonego i nie nadpobudliwego, co zdarza się owczarkom niemieckim. Jest to zapewne wynik ostrej selekcji hodowlanej, prowadzonej w byłej NRD, gdzie do rozrodu dopuszczano jedynie osobniki o ściśle określonych cechach charakteru, a szczeniaki monitorowano pod tym względem od urodzenia.

Podobnie rzecz się ma z dysplazją stawów biodrowych, która dość często występuje u owczarków niemieckich, natomiast rzadko u owczarków staroniemieckich. W NRD bardzo surowo przestrzegano eliminowania z hodowli osobników nawet z najmniejszymi odchyleniami w budowie stawów biodrowych, jeżeli wykazały to zdjęcia rentgenowskie. Zakładano bowiem (słusznie), że pies pracujący musi być absolutnie zdrowy.

Bardzo zrównoważony charakter owczarka staroniemieckiego sprawia, że psy tej rasy mają opinie idealnych opiekunów dzieci. Muszą być jednak odpowiednio socjalizowane od najmłodszego wieku, jako szczeniaki. Psy te wciąż są wykorzystywane w policji i wojsku na całym świecie, pracują na lotniskach, pełnią zadania ratownicze przy poszukiwaniu ludzi w ruinach po trzęsieniu ziemi, itp.

Hodowla i jej warunki mają ogromne znaczenie dla rozwoju rasy. Szczeniaki powinny rodzić się i przebywać w domu i od pierwszych chwil należy je poddawać wczesnej stymulacji neurologicznej, pomagającej w budowaniu odporności charakteru. Szczeniaki trzeba oswajać z dźwiękami i zapachami natury i mieszkania, aby w nowych domach czuły się pewne i niezalęknione.

Owczarek staroniemiecki - pielęgnacja i żywienie

Owczarek staroniemiecki nie jest trudny w pielęgnacji. Jednak dwa razy w roku obficie linieje i należy go wtedy codziennie czesać, aby zapobiec skołtunieniu wypadającego podszerstka. Poza tym okresowo, ale regularnie trzeba przeglądać stan uszu, oczu i uzębienia, a pazury przycinać, jeżeli pies sam ich nie ściera. Do pielęgnacji wystarczy szczotka druciana z kulkowymi końcówkami, ewentualnie gilotynka do pazurów – zdjęcia w sieci, do nabycia w każdym sklepie zoologicznym. Do zabiegów przyzwyczaja się już małe szczeniaki.

Owczarek staroniemiecki, jak każdy pies, powinien być systematycznie odrobaczany i szczepiony – corocznie przeciwko wściekliźnie, co dwa lata (szczeniaki szczepi się trzykrotnie i powtarza po roku) przeciwko pozostałym chorobom zakaźnym.

Rasa ta nie ma szczególnych wymagań żywieniowych. Można podawać karmę gotową, zbilansowaną, suchą lub mokrą. Dzienną dawkę lepiej podzielić na dwie porcje – poranną i wieczorną, z uwagi na skłonności dużych ras do skrętu żołądka i jelit. Psom pracującym podaje się karmę dla psów aktywnych. Można posiłki przyrządzać w domu, ale wówczas wymagają one suplementacji preparatami witaminowo-wapniowymi. Jest to rasa duża, zatem korzystniej jest żywić psa karmą gotową – cena świeżego mięsa jest dość wysoka, podobnie jak cena suplementu.

Cena szczeniaka owczarka staroniemieckiego to wydatek około 1000 euro. Każda hodowla ustala własne ceny. Hodowla nie jest trudna, suki rodzą dobrze i mają dobrą plenność. Natomiast cena szczeniaka z zagranicy może być wyższa i należy do niej doliczyć koszty przewozu (cena paliwa, biletu, ewentualnie hotelu).

Owczarek staroniemiecki jest – mimo szeregu zalet (głównie charakter) i przewagi w wielu wypadkach nad owczarkiem niemieckim – rasą wybitnie amatorską. Nie jest uznany jako rasa przez FCI i nie może uczestniczyć w wystawach ani szkoleniach organizowanych przez Związek Kynologiczny w Polsce. Funkcjonuje u nas kilka hodowli, głównie na południu kraju, a szczeniaki znajdują nabywców.