Owczarek czechosłowacki - pochodzenie, opis, hodowle, opinie
Prawidłowa nazwa tej rasy według nomenklatury FCI brzmi ceskoslovensky vlciak (ang. Czechoslovakian Wolfhound), a na język polski powinna być tłumaczona czechosłowacki wilczak. Jest to jedna z dwóch uznanych przez Federację ras, pochodząca bezpośrednio od wilka. Drugą jest holenderski saarlooswolfhond, zwany też wilczurem Saarloosa, od nazwiska twórcy. Jednak metody tworzenia obu ras nieco się różniły. Jak potoczyły się losy wilczaka, czy w Polsce są przedstawiciele tej rasy?
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.
Pochodzenie wilczaka czechosłowackiego, wygląd, usposobienie
Wilczak czechosłowacki - rys historyczny
W 1955 roku czechosłowacki kynolog Karel Hartl postanowił podjąć się eksperymentu wyhodowania nowej rasy, która miała łączyć w sobie wytrzymałość wilka i podatność na szkolenie owczarka niemieckiego. Trzy lata później urodził się pierwszy miot mieszańców wilka karpackiego i owczarka niemieckiego. Kolejne narodziny szczeniąt pokazały, że bez względu na konfigurację pary rodzicielskiej (wilk – suka owczarka, pies owczarka – wilczyca), dają się one odchować i wykazują cechy, które warto utrwalić w następnych pokoleniach.
Eksperyment zakończono w 1965 roku, a uzyskane pogłowie mieszańców zaczęto kojarzyć zgodnie z założeniami programu rasotwórczego, zakładającego połączenie pożądanych cech wilka i pozytywnych cech psa. W 1966 roku podjęto próbę założenia księgi wstępnej dla nowej rasy o nazwie wilczak – bez powodzenia. Program rasotwórczy był jednak kontynuowany. Ostatniego kojarzenia z wilkiem dokonano w 1982 roku i w tym samym roku powstał Klub Hodowców w Brnie, a następnie rasa pod nazwą czechosłowacki wilczak została uznana za rasę narodową. Zgłoszono też wniosek do FCI o jej uznanie.
Federacja wstępnie uznała wilczaka w 1989 roku. W 1993 roku nastąpiła secesja Czechosłowacji, w wyniku czego klub rasy został podzielony na czeski i słowacki. Patronat nad rasą przypadł Słowacji, jednak od tej pory wszelkie zmiany we wzorcu muszą zatwierdzać zgodnie oba kluby – czeski i słowacki. Od 1999 roku wilczak jest rasą w pełni uznaną przez FCI. Wzorzec otrzymał numer 332, a rasa została umieszczona w grupie I – Psy pasterskie i zaganiające, sekcji 1 – psy pasterskie. Wilczak objęty jest obowiązkiem pracy (IPO). Pierwsza polska hodowla tej rasy powstała w roku 2000.
Owczarek czechosłowacki – opis wyglądu
Wilczak jest psem solidnej budowy, o prostokątnej sylwetce i więcej niż średniego wzrostu. Zarówno jego budowa, jak i ruch, szata oraz umaszczenie przywodzą na myśl wilka. Wilczak jest bardzo podobny do swojego dzikiego przodka, aczkolwiek występują też istotne różnice.
Wilczak ma skośne, bursztynowego koloru oczy i owalny czarny nos. Szatę odziedziczył po wilku – jest ona prosta i zwarta, a zimowa wyraźnie różni się od letniej. W okresie zimowym psom wyrasta bardzo gęsty podszerstek, tworzący gęste futro razem z włosem okrywowym na całym ciele, również na brzuchu, wewnątrz ud i u samców także na mosznie. Latem podszerstek jest śladowy, szata przerzedzona, przez co psy nie wyglądają zbyt korzystnie na wystawach. Umaszczenie owczarka czechosłowackiego jest żółtoszare do srebrzystoszarego, z jaśniejszą maską, jaśniejszą sierścią na szyi od spodu i na klatce piersiowej. Nie ma białych znaczeń, jak np. owczarek pikardyjski. Dopuszcza się umaszczenie ciemnoszare (jak wilk), ale zawsze z jaśniejszą maską. Wzrost w kłębie psa wynosi minimum 65 cm, suki 60 cm. Minimalna waga odpowiednio 26 i 20 kg. Podobne wymiary ma wspomniany owczarek pikardyjski
Do wad dyskwalifikujących zalicza się m.in.:
- Agresję lub lękliwy charakter
- Brak proporcji w budowie
- Głowę nietypową dla rasy
- Braki w uzębieniu i zgryz inny niż nożycowy lub cęgowy
- Nietypowe oczy (kształt, kolor, osadzenie)
- Obwisłe podgardle
- Nastroszoną sierść
- Umaszczenie inne niż podane we wzorcu
Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o psie rasy owczarek rosyjski.
Owczarek czechosłowacki – psychika, pielęgnacja, zdrowie, żywienie
Usposobienie i charakter wilczaka
Wilczak jest psem bardzo inteligentnym, czujnym i aktywnym. Jest też bardzo odważny, pewny siebie, szybko reaguje na bodźce. Odporny na trudne warunki, nieufny wobec obcych, do swojej rodziny, w tym do dzieci, bezgranicznie się przywiązuje, choć wybiera sobie opiekuna, którego darzy najsilniejszym uczuciem i jest mu najbardziej oddany. To znakomity stróż, który nigdy nie wpuści na posesję obcej osoby. Ma opinie zdecydowanie mniej ufnego niż owczarek niemiecki czy biały owczarek szwajcarski.
Wcześnie socjalizowany szczeniak nie będzie mieć problemów z zaakceptowaniem innych zwierząt w domu. Brak socjalizacji spowoduje, że wilczak będzie wykazywał agresję wobec innych psów czy kotów, dlatego konieczne jest umiejętne wychowanie. Jest to rasa, która nie lubi samotności. Z pewnością jest to pozostałość po żyjącym w watahach wilku. Wilczaki często mają problemy z lękiem separacyjnym, a przejawia się to skłonnościami do totalnej „demolki”. Dlatego nie jest to pies dla osób, które większość dnia spędzają poza domem.
Owczarek czechosłowacki, tak szczeniak, jak i dorosły, potrzebuje sporo ruchu, zatem najbardziej odpowiednim domem dla niego będzie dom na obrzeżach miasta lub na wsi, gdzie będzie można wyprowadzić go na nieuczęszczany teren. Oprócz tego potrzebne będą zajęcia w psim przedszkolu dla szczeniaka, a następnie szkolenie na posłuszeństwo i obronę. Nie należy zapominać, że wywodzący się od wilka pies posiada silny instynkt łowiecki, dlatego niezbędna jest wczesna nauka posłuszeństwa, w tym zwłaszcza reakcji na przywołanie.
Wilczak układa się dość łatwo i przyjemnie, a najlepsze wyniki daje pozytywna motywacja i urozmaicenie zajęć. Psu trzeba od początku zapewnić kontakt z innymi ludźmi oprócz domowników, jak dalsza rodzina, przyjaciele i ich dzieci, znajomi. W przypadku tej rasy socjalizacja jest warunkiem wyeliminowania agresji i lękliwości.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Pielęgnacja, zdrowie i żywienie owczarka czechosłowackiego
Zabiegi pielęgnacyjne nie są skomplikowane. Jednak w okresie linienia po zimie konieczne jest codzienne staranne szczotkowanie całego psa, włącznie z brzuchem. Wilczak gubi bowiem bardzo masywnie zimową okrywę włosową, która jest niezwykle obfita i gęsta. Podszerstek wychodzi całymi kępami i płatami. Niewyczesany może się sfilcować i uniemożliwić dopływ powietrza do skóry, co powoduje jej stany zapalne. Jeżeli pies sam nie ściera pazurów w dostatecznym stopniu, trzeba je skracać za pomocą gilotynki.
Szczeniaki wilczaka mają obfity puch, przypominają nieco szczeniaki owczarka kaukaskiego, choć nie są tak duże i inaczej umaszczone. Szczotkowanie ich jest konieczne w okresie zmiany puchu szczenięcego na „dorosły” włos. Kąpiel wilczaka konieczna jest jedynie w przypadku silnego zabrudzenia lub wytarzania się psa w nieczystościach.
Owczarek czechosłowacki jest rasą generalnie zdrową i rzadko chorującą. Jedynym problemem może być dysplazja stawów biodrowych i łokciowych. Wprawdzie w tej rasie nie ma dodatkowego wymogu hodowlanego w postaci prześwietlenia w kierunku dysplazji, jednak dobry hodowca zawsze podda temu badaniu zwierzęta, które chce przeznaczyć do rozrodu, podobnie jak nie będzie rozmnażać osobników, które nie mają zaliczonego egzaminu IPO. Wilczak jest psem użytkowym, w tym celu został wyhodowany i użytkowość ta powinna zostać utrzymana w następnych pokoleniach.
Oczywiście konieczne jest, jak w przypadku innych ras, regularne odrobaczanie i przestrzeganie terminów szczepień ochronnych.
Żywienie wilczaka nie odbiega specjalnie od żywienia psów innych ras. Najwygodniejsza jest dobra sucha karma, zbilansowana pod względem składników odżywczych, witamin i minerałów. Niekiedy słychać opinie, że są to psy wybredne. Można im urozmaicać posiłki surowym mięsem wołowym, marchwią (surową wolno podawać tylko psom dorosłym, szczeniętom może zaczopować przewód pokarmowy), czasem surowym żółtkiem lub półtłustym twarogiem.
Owczarek czechosłowacki - uwagi końcowe
Owczarek czechosłowacki w Polsce występuje dość rzadko. Nie jest tak popularny jak owczarek niemiecki, na wystawach pojawia się nawet rzadziej niż biały owczarek szwajcarski. Szkoda, bo jest to rasa bardzo wdzięczna, jej hodowla – przyjemna, małe przypominają nieco szczeniaki owczarka kaukaskiego, choć są o wiele mniejsze.
Cena wilczaka z metryką ZKwP oscyluje wokół 3500 – 4500 zł (aktualizacja cen: czerwiec 2021), czasem jest to nieco więcej. Cena szczeniaka za granicą jest na ogół wyższa. Długość życia wynosi przeciętnie 12-13 lat, choć zdarzają się i osobniki 16-letnie.
Wilczak jest odporny na trudne warunki atmosferyczne, dobrze znosi mróz i może mieszkać w kojcu, aczkolwiek preferowane jest „zakwaterowanie” psa w domu. Potrzebuje on bowiem stałego kontaktu z rodziną, do której jest szalenie przywiązany.