Jaki jest charakter owczarka środkowoazjatyckiego? Wyjaśniamy

Pochodzenie a charakter owczarka środkowoazjatyckiego

Skąd się wywodzi azjata, charakterystyka rasy

Owczarek środkowoazjatycki jest bardzo starą rasą, której początki sięgają ponad 4 tysięcy lat wstecz. Na obszarach od południowego Uralu, w kierunku Morza Kaspijskiego i Afganistanu, poprzez dzisiejszy Uzbekistan, Turkmenistan i Tadżykistan aż do Chin, powstał ałabaj – potomek psów stróżujących, pochodzących od jeszcze starszego mastifa tybetańskiego. Te psy azjatyckie były silne, wytrzymałe, odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne i zawsze gotowe do pilnowania karawan i towarzyszących im stad. Trudne warunki, do tego nieustanne nękanie przez drapieżniki, były czynnikami ostrej selekcji naturalnej, za sprawą której przeżywały osobniki najsilniejsze i najwytrwalsze.

Hodowcy przez wiele wieków kojarzyli następnie ałabaje według jedynego kryterium, jakim była użytkowość. Dobierano osobniki najsilniejsze, najodważniejsze i najbardziej wytrzymałe. Cechy te z upływem stuleci utrwalały się. Jednak dopiero stosunkowo niedawno, bo w latach 30. XX wieku, w ówczesnym Związku Radzieckim, został opracowany wzorzec owczarka środkowoazjatyckiego i rozpoczęła się nadzorowana przez państwo planowa hodowla rasy.

Zrównoważone usposobienie azjaty sprawiło, że ten olbrzymi pies wzbudził spore zainteresowanie wśród hodowców, w tym także polskich. Do naszego kraju pierwsze owczarki środkowoazjatyckie trafiły na przełomie lat 80. i 90. XX wieku i zyskały bardzo pozytywne opinie. W II połowie lat 90. nastąpiła moda na azjaty, które zaczęły licznie pojawiać się na wystawach. Na niejednym forum kynologicznym właściciele prześcigali się w entuzjastycznych wpisach o rasie. Dziś jest ona umiarkowanie popularna, głównie ze względu na wysokie koszty utrzymania.

Owczarek środkowoazjatycki - opis wyglądu i usposobienie

Owczarek środkowoazjatycki jest to pies duży, harmonijnej budowy, dobrze umięśniony, aczkolwiek nie sprawia wrażenia „napakowanego”. W tej rasie występuje wyraźny dymorfizm płciowy – samce są potężniejsze, mocniej zbudowane, mają większą głowę i bardziej wyraźnie zaznaczony kłąb. Azjata ma mocny, masywny kościec. Rozwija się powoli, pełną dojrzałość uzyskując w wieku około 3 lat.

Azjatycki olbrzym ma masywną głowę o mocnych szczękach, dobrze rozwinięty czarny nos (u psów białych i płowych może być nieco jaśniejszy), głęboko osadzone, owalne, szeroko rozstawione oczy o barwie im ciemniejszej, tym bardziej pożądanej. Uszy średniej wielkości, mięsiste i grube, wiszące. W Rosji praktykowane bardzo krótkie cięcie małżowin (pies wygląda, jakby prawie nie miał uszu), w Polsce i większości innych krajów członkowskich FCI zabronione. Ogon również w Rosji cięty, naturalny szablasty lub przy końcu luźno zakręcony, w spoczynku zwisający.

Szata dwuwarstwowa. Włos okrywowy twardy, prosty i gęsty, podszerstek obfity. Włos okrywowy może być dłuższy lub krótszy. Odmiana o włosie krótkim ma sierść jednakowej długości (3-5 cm) na całym ciele, odmiana o włosie długim (7-10 cm) ma kryzę, pióra za uszami, na ogonie, na tylnych stronach przednich kończyn i portki z tyłu. Sierść miękka lub kędzierzawa stanowi wadę dyskwalifikującą. Umaszczenie dopuszczalne każde z wyjątkiem błękitnego lub czekoladowego we wszystkich kombinacjach oraz płowe z wyraźnym czarnym płaszczem. Rzadko zdarza się osobnik cały czarny (jak np. czarny owczarek belgijski).

Wysokość w kłębie i waga psa – minimum 70 cm i 50 kg, suki – minimum 65 cm i 40 kg. Długość życia azjaty wynosi 12 – 15 lat. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach środkowoazjatyckich.

Współczesny owczarek środkowoazjatycki – charakter i wychowanie

Opis psychiki rasy – azjata jako pies rodzinny

Charakter owczarka środkowoazjatyckiego jest silny. Jest to pies odważny, zrównoważony i pewny siebie. Bardzo miły, ciepły i kochający w stosunku do swojej rodziny, w tym do dzieci, ale wobec obcych zachowuje się powściągliwie. Jest też nieprzekupny, nie przyjmie smakołyka od intruza, dlatego jest doskonałym stróżem. Może jednak zareagować ostro, jeżeli zostanie sprowokowany. Niemniej, agresja i nadpobudliwość są zachowaniami niepożądanymi, podobnie jak nietypowa jest lękliwość. Azjata wymaga bardzo umiejętnego prowadzenia przez doświadczonego opiekuna, konieczne jest wychowanie i szkolenie (nie tresura) od wczesnego wieku szczeniaka.

Pasterskie i stróżujące psy azjatyckie, w tym owczarek środkowoazjatycki, mają świadomość swojej wielkości i siły. Nie reagują impulsywnie i bez celu. Pilnując swojego obejścia przepędzają intruza dopiero kiedy ten wyraźnie się zbliży. Doskonale rozpoznaje osoby znajome i przyjaciół domu i cieszy się na ich widok lub zachowuje obojętność. Natomiast jeżeli odstrasza nieproszonego gościa, robi to szybko i skutecznie, po czym natychmiast staje się na powrót poczciwym „niedźwiedziem”, kochającym swoją rodzinę.

Własna ludzka rodzina jest dla azjaty „święta”. Czuje się za nią odpowiedzialny, zwłaszcza za dzieci, wobec których jest bardzo troskliwy i opiekuńczy. Podobnie traktuje inne zwierzęta domowe, uważając je za swoje stado, a siebie za jego niekwestionowanego przywódcę. Jeżeli w domu jest kilka psów, to właśnie azjata będzie psem dominującym.

Charakter owczarka środkowoazjatyckiego a szkolenie

Stróżujące psy azjatyckie są oddane, wierne i uległe wobec przewodnika. Taki jest też owczarek środkowoazjatycki. Niemniej, układanie i szkolenie psa musi być konsekwentnie prowadzone od szczenięcia, aby zbudować więź z opiekunem, wzajemne zrozumienie i zaufanie. Nie może to jednak być tresura, polegająca na egzekwowaniu ślepego posłuszeństwa. Azjata nie lubi ostrego traktowania. Natomiast wydawanie poleceń i stawianie zadań wsparte czułością i smakołykami za dobre wykonanie zawsze przyniesie pozytywny rezultat.

Powyższe czynniki wskazują, jaka jest charakterystyka osoby właściciela psa. Nie może to być ktoś początkujący, kto chciałby mieć dużego psa, ale nie bardzo wie, na czym polega jego wychowanie. Nie wystarczą też opinie o wychowaniu azjaty, czytane na forum kynologicznym. Konieczne jest poznanie rasy z bliska, np. wizyta w hodowli, obserwowanie psów na wystawach, itp. Niezbędne jest też pewne doświadczenie w szkoleniu psów. Właściciel i przewodnik psa musi być opanowany, nienerwowy, ale i stanowczy. Ten azjatycki olbrzym stanowczo nie nadaje się dla osób niezdecydowanych, niecierpliwych i niekonsekwentnych, ani też często podnoszących głos.