Jak używać frisbee dla psa? Praktyczny poradnik
Od około ćwierć wieku frisbee dla psa robi karierę w Polsce. Ten popularny od około 60 lat na Zachodzie psi sport trafił do nas wraz z rasą, która sprawdza się w nim najlepiej – border collie. Na wszystkich zawodach i konkursach frisbee psy tej rasy zajmują najwyższe lokaty, podobnie jak w agility. Czym jest frisbee, jak nauczyć psa chwytania dysku w powietrzu i jakie psy nadają się do tego sportu?
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o zabawkach dla zwierząt.
Z tego artykułu dowiesz się:
Frisbee dla psa – istota, historia, dyscypliny
Czym jest frisbee dla psa i skąd pochodzi
Frisbee jest nazwą dysku, używanego do zabawy człowieka z psem. Zabawa polega – w skrócie – na rzucaniu dysku w powietrze, a zadaniem psa jest złapanie go podczas lotu, zanim dysk spadnie na ziemię. Jest to też forma sportu wyczynowego, nazywanego dogfrisbee. Zawodnik – pies – chwyta dysk w powietrzu po rzuceniu go w różny sposób przez opiekuna, tu zwanego handlerem.
Twórcą latającego dysku jest amerykański biznesmen Walter Frederic Morrison, który podczas II wojny światowej pilotował myśliwce. Nie wiadomo, czy fakt ten, siłą rzeczy powiązany z wiedzą Morrisona na temat zachowywania się w powietrzu ciał od tegoż powietrza cięższych, miał wpływ na powstanie wynalazku. Niemniej, pomysł zrodził się podobno w chwili rzucania dla zabawy… wieczkiem od pojemnika z popcornem. Morrison sprzedał patent firmie Wham-O, która rozpoczęła w styczniu 1957 roku produkcję latających dysków pod nazwą frisbee ® - obecnie zastrzeżonym znakiem towarowym.
Frisbee jest dyskiem z tworzywa sztucznego, o średnicy 20 – 25 cm. Dyski są dostępne w wielu modelach, różniących się masą, wielkością, twardością i innymi parametrami, mającymi wpływ na długość i wysokość lotu. Odpowiednio rzucony dysk może lecieć na odległość nawet kilkuset metrów, wykorzystując siłę nośną, wytworzoną wskutek różnicy ciśnień nad dyskiem i pod nim, a także jego ruch obrotowy podczas lotu.
Dyscypliny frisbee, zawody, modele dysków
W sporcie dogfrisbee wyróżniane są poszczególne dyscypliny (konkurencje):
- Superminidistance – polega na aportowaniu przez psa wyrzuconego dysku na wyznaczonym polu, którego strefa chwytania podzielona jest na mniejsze, oddzielnie punktowane. Dalszy rzut oznacza większą liczbę zarobionych punktów. Ponadto, jeżeli pies złapie dysk, znajdując się całkowicie w powietrzu (wszystkie cztery kończyny oderwane od ziemi), otrzymuje dodatkowe punkty. Całość trwa 90 sekund dla jednego psa
- Timetrial – handler wykonuje dwa 20-metrowe rzuty, a pies powinien złapać dysk w możliwie najkrótszym czasie
- Longdistance – to konkurencja raczej dla handlera, który powinien wykonać jak najdłuższy rzut (a pies oczywiście złapać dysk)
- Dogdartbee – rzucanie dysku tak, aby pies mógł go złapać w wyznaczonej strefie
- Freestyle – w ciągu maksymalnie 2 minut handler wraz z psem pokazują występ z podkładem muzycznym. Jest to sport zawierające profesjonalne elementy choreografii i akrobatyki. Handler dysponuje kilkoma dyskami (nie więcej niż dziesięcioma) i wykonuje różne rzuty różną techniką. Pies łapie dysk nie tylko odbijając się od ziemi, ale także od ciała handlera (vaults), przeskakując przez handlera (overs), wykonując salta (flips) i inne elementy akrobatyczne. W tej konkurencji wyróżnia się poziom starters – dla początkujących, young dog – dla młodych psów w wieku od 9 do 18 miesięcy oraz open – dla zaawansowanych. W konkurencji young dog niedozwolone są trudne elementy akrobatyczne, wysokie skoki, vaults i flips. Chodzi o to, aby nie obciążać stawów biodrowych i łokciowych psa, które znajdują się jeszcze w fazie rozwoju i mogłyby ulec deformacji.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Pierwsze frisbee dla psa należy kupić, dobierając dysk do wielkości czworonoga oraz jego wieku. Dla małego szczeniaka (małej rasy) dysk powinien być również mały i miękki, choć wytrzymały. Dla szczeniaka większej rasy może być większy, ale również miękki. Dla psa dorosłego, małego i dużego (po wymianie zębów), kupuje się dysk twardszy. Typowe frisbee dla psa ma średnicę 20 – 25 cm i waży około 100 g, ale są też produkowane dyski mniejsze. Dla małego psa wystarczy średnica około 17 cm i ciężar 70 g. Dla ras bardzo małych można kupić dysk o średnicy piłki tenisowej. Dyski do frisbee dla psa sprzedaje każdy dobry sklep zoologiczny.
Cena dysku zależy od wymienionych już wyżej parametrów, ale także od marki – im bardziej znana, im więcej odnotowano zawodów dogfrisbee z jej użyciem, tym cena wyższa. Profesjonalne dyski do frisbee dla psa może kosztować nawet kilkaset złotych, choć zazwyczaj cena nie przekracza kilkudziesięciu złotych. Sprawdź także ten artykuł z poradami, jak zrobić zabawkę dla psa krok po kroku.
Frisbee – jak nauczyć psa chwytania dysku, bezpieczeństwo sportu
Frisbee dla psa – początki rzucania, trening jako zabawa
Naukę rzucania i chwytania rozpoczyna się zazwyczaj od szarpaka lub tzw. rollera (jest to zabawka przypominająca „ażurową” piłkę). Pies musi się nauczyć chwytać rzucony przedmiot w powietrzu, a szmaciany szarpak lub roller jest znacznie łatwiejszy w złapaniu. Sam początek to szarpanie się z psem, aby wyzwolić u niego adrenalinę i nauczyć go mocnego chwytu.
Właściciel, który zamierza uprawiać ze swoim psem frisbee, musi opanować sztukę odpowiedniego rzucania dysku. Do tego celu służą filmy instruktażowe, które są ogólnie dostępne w sieci. Można również nauczyć się, jak prawidłowo używać dysku, w szkołach frisbee pod okiem doświadczonego instruktora.
Najważniejsze jest opanowanie przez psa niepodnoszenia dysku z ziemi, a lecącego w powietrzu. Jest to również najtrudniejszy element szkolenia. Odbywa się najczęściej metodą równoległego biegu obok psa z dyskiem nieco z przodu, powyżej jego głowy. Za każdym razem, kiedy pies chwyci dysk, należy go pochwalić i dać mu smakołyk. Rozpoczynając ćwiczenie, toczy się dysk po ziemi, a pies nie powinien go dotykać, dopiero po podniesieniu wyżej. Uwaga: jedna sesja nie może trwać dłużej niż 5 – 7 minut, w przeciwnym razie pies się znudzi. Po opanowaniu umiejętności chwytania dysku w powietrzu z ręki można rozpocząć pierwsze rzuty. Pies w trakcie szkolenia nie ma na sobie obroży ani innych akcesoriów. Obroża dla psa w czasie ćwiczeń może być nie tylko przeszkodą, ale nawet być niebezpieczna.
Szczególnie istotne jest wyrobienie u psa chęci aportu (nie wszystkie psy mają ją dostatecznie rozwiniętą jako wrodzoną), ale z naciskiem na przynoszenie przedmiotu złapanego w powietrzu. Jeżeli pies będzie nagradzany za każdy aport, również ten z ziemi, nauka będzie znacznie bardziej skomplikowana i trudna.
Środki bezpieczeństwa podczas treningu i zawodów
Podstawową zasadą jest dopuszczenie do pracy z frisbee psa z całkowicie ukształtowanym układem kostno-stawowym. Jest to szczególnie ważne, kiedy pies szkolony jest do zawodów freestyle, gdzie mamy do czynienia z wysokimi wyskokami i odbijaniem się psa od ciała przewodnika. Należy również unikać gwałtownych zeskoków psa na ziemię z dużych wysokości – lepiej niech zeskoczy na ciało przewodnika, które zamortyzuje zeskok.
Obroża dla psa, a tym bardziej szelki, nie są wskazane podczas ćwiczeń, a podczas zawodów zabronione. Krępują one ruchy, mogą spowodować ciągnięcie sierści (zwłaszcza u psów długowłosych). Szelki zresztą w ogóle nie powinny być stosowane u psów sportowych, w każdym razie nie wszystkie ich modele. Jak prawidłowo używać szelek dla psa można dowiedzieć się z filmów instruktażowych lub w szkole, do której można zapisać psa na szkolenie w zakresie posłuszeństwa. Podpowiedzieć w tym zakresie może także sklep zoologiczny, w którym kupione zostały szelki.
Dysk do frisbee dla psa musi być wysokiej jakości i przeznaczony specjalnie po to, aby używać go w pracy ze zwierzętami. Dysk złej jakości może popękać, pokaleczyć psi pysk, uszkodzony może uderzyć psa w nos lub oczy. Nie należy żałować wydatków na dobry sprzęt sportowy, mając na uwadze bezpieczeństwo naszego pupila.
Wreszcie – odpowiednie żywienie i dobrostan psa sportowego. Pokarm psa uprawiającego frisbee musi być obfity w białko, którego dostarcza się po wysiłku, a także węglowodany, dostarczające energii przed treningiem lub zawodami. Uwaga: nigdy nie należy karmić psa bezpośrednio przed wysiłkiem, grozi to skrętem żołądka, stanowiącym bezpośrednie zagrożenie życia. Pies powinien otrzymać niewielki posiłek energetyczny na około 2 – 3 godziny przed treningiem lub zawodami, natomiast po wysiłku trzeba odczekać około 2 godzin. W tym czasie pies może pić niewielkie ilości wody. Po wysiłku trzeba dać mu odpocząć w spokoju.