Czym jest rodowód psa? Wyjaśniamy krok po kroku
Serwisy ogłoszeniowe pełne są inseratów o treści: „Szczenięta rodowodowe sprzedam”, „szczeniaki po rodzicach rodowodowych” itp. Są i takie, które informują o możliwości wyrobienia rodowodu na życzenie. Informacje są różne i często sprzeczne. Do tego stopnia, że osoby zainteresowane nabyciem szczenięcia, a nieznające się na procedurach, są zdezorientowane, nie wiedzą, co zrobić i nierzadko padają ofiarami oszustów. Porządkujemy informacje o rodowodzie psa.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o rozmnażaniu psów.
Rodowód psa – definicja, znaczenie, zawarte informacje
Co to jest rodowód psa i co oznacza
Rodowód psa jest dokumentem, który stwierdza przynależność psa do danej rasy, a także jego pochodzenie od konkretnych przodków. Rodowody psów zarejestrowanych w Związku Kynologicznym w Polsce są czteropokoleniowe, jednak można uzyskać informacje o dalszych przodkach psa na podstawie również czteropokoleniowych rodowodów tych przodków.
Rodowód jest wyciągiem z ksiąg rodowodowych. ZKwP prowadzi Polską Księgę Rodowodową (PKR). Numer rodowodu oznacza przynależność do grupy ras FCI oraz numer kolejny w księdze. W niektórych rasach występują dodatkowo przy numerze litery, oznaczające przynależność rasową w obrębie grupy. Na przykład zapis: PKR II-27543 oznacza, że pies należy do grupy 2 FCI (rzymska dwójka), ale nie ma oznaczenia konkretnej rasy. Za to zapis: PKR IV-41597 SM znaczy, że pies jest jamnikiem szorstkowłosym miniaturowym – grupa 4 FCI i litery SM. Różnice te wynikają z autonomicznych ustaleń klubów ras – komisji przy Zarządzie Głównym ZKwP.
Oprócz Polskiej Księgi Rodowodowej istnieje również Księga Wstępna (PKR.KW). Jest to rejestr dla psów i suk, które nie posiadają minimum trzech pełnych, udokumentowanych pokoleń przodków. Do wpisu w KW uprawnione są wyłącznie dorosłe psy i suki ras polskich, wskazanych przez Zarząd Główny ZKwP, których eksterier (wygląd) wskazuje na przynależność do danej rasy. Decyzję w tej kwestii podejmuje międzynarodowy sędzia kynologiczny – specjalista w danej rasie, podczas przeglądu kwalifikacyjnego.
Informacje w rodowodzie – co oznaczają
Rodowód psa lub suki zawiera szereg informacji na temat pochodzenia, wyszkolenia, stanu zdrowia i kwalifikacji hodowlanej. Z rodowodu można się dowiedzieć, jakie wyszkolenie i tytuły posiadają przodkowie danego osobnika, jakie mieli umaszczenie, a także niekiedy (np. u jamników, gdzie istnieje możliwość kojarzeń pomiędzy wielkością miniaturową a króliczą), jakiej byli wielkości.
Właściciel powinien również zadbać o sukcesywne umieszczanie w rodowodzie informacji na temat osiągnięć wystawowych psa. Wpisów dokonuje kierownik sekcji rasy (lub upoważniona przez niego osoba) w oddziale, w którym pies jest zarejestrowany. Wpisy potwierdzane są pieczątką i podpisem kierownika sekcji lub sędziego danej rasy.
Podstawowe informacje, jakie zawiera rodowód, są następujące:
- Rasa (np. jamnik długowłosy króliczy)
- Imię i przydomek hodowlany (np. PAULINKA Salve). Imię psa jest zawsze wydrukowane wielkimi literami, a przydomek małymi
- Płeć
- Data urodzenia
- Numer identyfikacyjny (chip albo tatuaż)
- Numer rejestracyjny – jest to numer nadany w oddziale. Składa się z kolejnego numeru psa w rejestracji oddziałowej, numeru oddziału i dwóch ostatnich cyfr roku urodzenia psa, np. 33125/X/17
- Imię, nazwisko i adres hodowcy
- Imię, nazwisko i adres właściciela (właścicieli)
- Drzewo genealogiczne psa w formie rozbudowanej tabeli. Jest to kopalnia informacji. Można się z niego dowiedzieć np. czy w hodowli psa lub jego przodków był stosowany inbred (kojarzenie krewniacze). Jest to metoda stosowana przez doświadczonych hodowców, którzy doskonale znają zasady dziedziczenia. Inbred umożliwia utrwalenie pożądanych cech rasy, ale także niesie ryzyko ujawnienia się niepożądanych. Dlatego krycie krewniacze nie jest zalecane hodowcom początkującym.
A jak wygląda rodowód wystawiony przez ZKwP? Wydrukowany jest na firmowym papierze Związku, oznaczonym biało-czerwonym paskiem, hologramem, pieczęcią suchą i zwykłą oraz podpisami, w tym przewodniczącego Zarządu Głównego. Tylko taki rodowód uprawnia do udziału psa w wystawach, szkoleniach i konkursach, organizowanych pod auspicjami ZKwP lub zagranicznej organizacji kynologicznej, będącej członkiem FCI. Jest również jedynym dokumentem uprawniającym do uzyskania statusu suki hodowlanej lub psa reproduktora. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat kojarzenia wsobnego?
Warunki wyrobienia rodowodu dla psa, przepisy
Jak uzyskać rodowód psa w Polsce
Każdy właściciel psa rasowego może wyrobić mu rodowód. Kupując szczenię z hodowli, otrzymuje od hodowcy metrykę. Jest to druk ścisłego zarachowania, opatrzony hologramem i pieczęciami. Rodowód psa wyrabiany jest na jej podstawie. Właściciel szczeniaka powinien w tym celu udać się do wybranego oddziału ZKwP (nie obowiązuje rejonizacja) i wnieść składkę członkowską (70 zł rocznie), tym samym wstępując w poczet członków Związku, bowiem tylko oni mają prawo do wyrobienia psu rodowodu.
W oddziale składa się metrykę i dokonuje opłaty za wyrobienie rodowodu. Wbrew obiegowym opiniom nie ma obowiązku okazywania umowy kupna, jest to dokument poufny. Podaje się ustnie imię, nazwisko i adres właściciela, o ile dane te nie są wpisane w metryce. Podaje się również adres mailowy lub numer telefonu właściciela w celu poinformowania przez sekretariat oddziału o nadejściu rodowodu. Wówczas właściciel udaje się wraz z psem do oddziału w dniu dyżuru kierownika sekcji rasy i odbiera dokument za pokwitowaniem. Jest to jedyna legalna możliwość uzyskania rodowodu.
Jeżeli rodzice szczenięcia wpisani są do Księgi Wstępnej, również otrzymuje ono metrykę, na podstawie której można wyrobić wyciąg z KW, odpowiadający rodowodowi (KW.PKR). Jeżeli trzy pokolenia przodków szczenięcia figurują w KW, zostaje ono wpisane do Polskiej Księgo Rodowodowej i otrzymuje pełen rodowód. Uwaga: procedura ta nie dotyczy rasy polski spaniel myśliwski, która nie jest jeszcze uznana przez FCI. Psy tej rasy otrzymują dokumenty w oddzielnym trybie.
Bardzo ważne: metryka psa rasowego jest dokumentem, który otrzymują wszystkie szczenięta z miotu. Nie ma zatem możliwości sprzedaży szczenięcia z legalnej hodowli bez metryki. Wszelkie tłumaczenia, że szczeniak jest „siódmy z miotu” czy żądanie dodatkowej zapłaty za wyrobienie metryki są oszustwem i świadczą, że mamy do czynienia z pseudohodowcą, któremu zależy wyłącznie na zysku.
Polecane akcesoria dla psów - sprawdź je!
Wzajemne uznawanie rodowodów
Szczenię, które ma być sprzedane za granicę, musi mieć wyrobiony rodowód eksportowy, gdyż metryka jest ważna tylko na terytorium Polski. Rodowód taki wystawiany jest przez wszystkie organizacje kynologiczne – członków FCI we wszystkich krajach. Jedynie rodowód eksportowy jest podstawą do zarejestrowania psa w zagranicznej organizacji kynologicznej, będącej członkiem FCI i do nostryfikacji rodowodu.
FCI ma podpisane również umowy z niektórymi zagranicznymi organizacjami kynologicznymi, niebędącymi członkami Federacji, o wzajemnym uznawaniu rodowodów. Są to m.in. American Kennel Club (AKC), brytyjski Kennel Club (KC) i Canadian Kennel Club (CKC). Na mocy tych umów psy z rodowodem tych organizacji mogą być rejestrowane w FCI, a psy z rodowodem dowolnego kraju członkowskiego FCI mogą otrzymać po nostryfikacji dokumenty tych organizacji.
Związek Kynologiczny w Polsce nie uznaje natomiast metryk ani rodowodów innych stowarzyszeń kynologicznych zarejestrowanych w Polsce ani także wystawionych za granicą przez organizację kynologiczną, która nie jest członkiem FCI i nie ma z nią podpisanej umowy o wzajemnym uznawaniu rodowodów. Taka polityka ma na celu ochronę czystości ras i dorobku hodowlanego, wypracowanego przez wiele lat istnienia największej na świecie federacji kynologicznej.
Ważne dla początkujących
Osoby, które planują zakupić psa z rodowodem, niezależnie czy chcą uczestniczyć z nim w wystawach i ewentualnie w przyszłości hodować, powinny najpierw zorientować się w następujących kwestiach:
- Jak wygląda dorosły pies z rodowodem wybranej rasy. W tym celu nie wystarczy obejrzenie kilku zdjęć w sieci. Trzeba przeczytać wzorzec rasy, najlepiej go wydrukować, pojechać na co najmniej kilka wystaw i sprawdzić zgodność wystawianych psów ze wzorcem, najlepiej ustawiając się za ringiem tuż przy stanowisku sędziego, aby słyszeć dyktowanie opisu
- Żaden hodowca zrzeszony w ZKwP nie sprzedaje szczeniąt z rodowodem – jedynym dokumentem, jakim dysponuje, jest metryczka. Rodowód wyrabia nowy właściciel, a metryczka jest do tego jedyną podstawą. Należy to zrobić w oddziale ZKwP. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy szczeniak ma jechać za granicę – wówczas to hodowca wyrabia rodowód eksportowy. Wzór metryki i wzór rodowodu znajduje się na stronie Związku
- Nie istnieje pojęcie „pies rasowy bez rodowodu”. Rasowy zawsze znaczy pies z rodowodem, bez niego to tylko pies w typie rasy. Należy szeroko omijać ogłoszenia, w których polecane są szczeniaki „po rodzicach z rodowodem” – może to oznaczać, że rodzice nie zostali zakwalifikowani do hodowli z powodu wad fizycznych lub psychicznych, lub też jest to „dzika” hodowla. Należy to dokładnie sprawdzić
- Hodowca powinien pokazać cały miot i jego matkę, a jeżeli ojciec jest na miejscu – również i jego. Ponadto warto zapoznać się z warunkami, w jakich dorastają szczenięta, gdyż ich dobrostan decyduje o zdrowiu w przyszłości. Jeżeli okaże się, że warunki urągają zasadom dobrostanu, warto dowiedzieć się, gdzie zgłosić znęcanie się nad zwierzętami w danym miejscu, a taką „hodowlę” jak najprędzej opuścić
- Podobnie trzeba sprawdzić, czy w ogóle istnieje rasa, której szczenię chcemy kupić. W sieci roi się od ogłoszeń o szczeniakach „ras” z końcówkami -doodle, -poo i innych tworów, jak „pomsky”, niemających nic wspólnego z kynologią. Nie są to rasy, a hybrydy, tworzone bez jakichkolwiek podstaw naukowych. Nową rasę tworzy się kilkadziesiąt lat i musi ona zostać uznana przez FCI.
Twórcy hybryd sami napędzają rynek i dyktują horrendalne ceny. Przykładowo, cena pomskyego („pomsky” – hybryda pomeraniana i husky) to 10 tys. zł i więcej, „labradoodle” (hybryda labradora i pudla) kosztuje nieco mniej – około 4500 zł. Tymczasem za tę cenę można kupić psa rasowego, z metryką i z gwarancją, że jego rodzice zostali przebadani, zaliczyli odpowiednie testy, wystawy, są zdrowi i zostali zakwalifikowani do hodowli. Hodowcy, a raczej producenci hybryd takich gwarancji dać nie mogą. Niech więc tak wysoka cena pomskyego czy innej hybrydy nie zmyli przyszłego właściciela, który może mieć później problemy zdrowotne z psem i wydać drugie tyle na jego leczenie.