Na czym polega celowy chów wsobny?

Inbredowanie psów czy kotów może wynikać z czystego przypadku lub celowego działania w hodowlach. Bez względu na powód, chów wsobny to innymi słowy kojarzenie blisko spokrewnionych ze sobą osobników. Będzie to na przykład rozmnażanie osobników, którzy posiadają jednego lub kilku wspólnych przodków.

Kojarzenie wsobne ściśle łączy się z pokrewieństwem osobników. Z punktu widzenia genetyki, pokrewieństwo jest podobieństwem genetycznym. Im bliższy stopień spokrewnienia zwierząt, tym wyższy stopień podobieństwa genetycznego. Miarą pokrewieństwa okazuje się tak zwany wskaźnik pokrewieństwa.

Rozmnażanie psów czy kotów o wysokim współczynniku pokrewieństwa prowadzi do ograniczenia puli genetycznej. Efektem może być celowe utrwalanie cech, które chcemy powielić w hodowlach. Przemyślany chów wsobny powinien być praktykowany jedynie przez doświadczonych hodowców, którzy uświadamiają sobie problemy i zagrożenia. Ograniczenie puli genetycznych występuje także w naturze. Przeważnie jest to rozmnażanie zwierząt, które zmniejszyły swoją populację przez działalność człowieka.

Przypadkowe kojarzenie krewniacze psów i kotów. Praktyczne informacje

Inbredowanie przeprowadza się w niektórych hodowlach, a jego celem może być jedynie utrwalanie cech, które uznaje się za wybitne. Niestety brak możliwości prześledzenia rodowodów zwierząt domowych otwiera drogę do przypadkowego rozmnażania.

Przypadkowe kojarzenie wsobne dotyczy przeważnie psów i kotów bez rodowodu, będących w typie danej rasy. Efektem może być rozmnażanie blisko spokrewnionych ze sobą osobników, posiadających jednego lub kilku wspólnych przodków. Prowadzi to do ograniczenia puli genetycznej, co rodzi dodatkowe zagrożenia.

Nieprzemyślane kojarzenie krewniacze zwierząt często prowadzi do skojarzenia ze sobą dwóch linii wsobnych. To z kolei prowadzi do tak zwanej wybujałości mieszańców, określanej jako heterozja. Nie jest to zjawisko korzystne, a jego rezultaty często są trudne do jednoznacznego określenia. Osobniki powstające na wskutek heterozji pochodzą z mocno ograniczonych puli genetycznych, mogą mieć liczne problemy zdrowotne, a czasem trwałe uszkodzenia genetyczne. Z pewnością nie chodzi tu o utrwalanie cech, które uważa się za wybitne w danych hodowlach. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o rozmnażaniu kotów.

Zalety i korzystne rezultaty chowu wsobnego – ogólne informacje

Inbredowanie zwierząt może przynosić pewne korzystne rezultaty. Jednym z nich będzie ujednolicenie linii genetycznych danej rasy czy linii hodowlanej. W ten sposób można szybko usystematyzować i utrwalić pożądane cechy wyglądu czy predyspozycji.

Bardzo ważne informacje dotyczą samego doboru zwierząt hodowlanych. Kojarzenie krewniacze powinno się wykonywać jedynie u wybitnych psów czy kotów hodowlanych. Dobre rezultaty można osiągnąć tylko wtedy, gdy oba osobniki są wolne od wad genetycznych, posiadają wszystkie niezbędne badania, a rozmnażanie przeprowadza się ze znajomością procesów genetycznych.

Małe kotki na białym tle, a także kojarzenie krewniacze i kojarzenie wsobne zwierząt krok po kroku
Kojarzenie krewniacze zwierząt krok po kroku, czyli czym jest kojarzenie wsobne zwierząt

Nieprzemyślany chów wsobny często daje rezultaty odwrotne do zamierzonych. Nie prowadzi do ustalenia genotypu czy fenotypu, a może wywołać duże problemy z żywotnością i odpornością szczeniąt lub kociąt. Przemyślane inbredowanie wykonuje się tak zwaną metodą na linię. Jest to kojarzenie ze sobą potomków konkretnego, wybitnego osobnika, będącego założycielem danej linii hodowlanej. Jest to działanie, które ma utrwalić pożądane geny założyciela w danej populacji czy linii hodowlanej. Rezultaty to utrwalenie wybitnych cech wyglądu bądź predyspozycji.


Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!

Zagrożenia wynikające z chowu wsobnego

Kojarzenie krewniacze niesie ze sobą pewne zagrożenia, o których nie można zapominać. W populacjach dotkniętych przez inbredowanie można zauważyć zmniejszenie odporności i znaczne ograniczenie płodności. Niepożądane rezultaty to również tak zwana depresja inbredowa. Oznacza ona dwukrotnie wyższe ryzyko śmiertelności kociąt czy szczeniąt hodowlanych. Problemy mogą ujawnić się także w ograniczeniu masy ciała, obniżeniu odporności i znaczącemu zwiększeniu podatności na choroby.

Informacje o inbredowaniu pozwalają też stwierdzić, że chów wsobny niesie znaczne ryzyko pojawienia się wad genetycznych. Problemy możemy obecnie obserwować na przykładzie niektórych ras psów dotkniętych depresją inbredową. Efektem jest wspomniane wcześniej zmniejszenie płodności, ograniczenie żywotności oraz zwiększenie ryzyka wystąpienia groźnych chorób genetycznych.

Do możliwych problemów zdrowotnych dla danych ras można zaliczyć między innymi:

  • Dziedziczna miopatia – choroba najczęściej dotykająca labradory retrievery. Polega na osłabieniu napięcia mięśniowego. Możemy zaobserwować sztywny chód, wadliwą postawę ciała i zwiększoną wrażliwość na zimno.
  • Postępujący zanik siatkówki – choroba pojawiająca się najczęściej u seterów irlandzkich, welsh corgi i bullmastiffów. Na chwilę obecną nie ma możliwości jej pełnego leczenia, a postępujący zanik siatkówki może prowadzić do ślepoty.
  • Fukozydoza – polega na braku enzymów niezbędnych do trawienia cukrów. Nieprzetrawione cukry odkładają się w postaci złogów. Choroba jest typowa dla springer spanieli.

Nie każdy hodowca posiada dostateczne informacje o kojarzeniu wsobnym. W tym przypadku rezultaty mogą okazać się trudne do oceny. Kojarzenie krewniacze nie powinno być stosowane w przypadku osobników o typowych dla rasy cechach. Jedyną przesłanką do takich praktyk okazuje się utrwalenie cech wybitnych i pożądanych u danej rasy czy linii hodowlanej. Wymaga to dużej wiedzy dotyczącej genetyki, regularnych badań oraz wyboru odpowiedniego reproduktora dla kotki czy suki hodowlanej.

ikona podziel się Przekaż dalej