Berneńczyk - opis, usposobienie, wymagania, żywienie, porady

Pies pasterski - pochodzenie, nazewnictwo, opis wyglądu

Pies berneńczyk - rys historyczny rasy

W latach 20. XX wieku archeolodzy prowadzili prace wykopaliskowe nieopodal Jeziora Zurychskiego (Zurichsee). Odkryli tam m.in. czaszkę psa z epoki brązu. Kształtem przypominała ona czaszkę współczesnego berneńczyka. Odkrycie to zaprzeczałoby teorii, jakoby przodkowie berneńczyków dotarli na tereny dzisiejszej Szwajcarii z legionami rzymskimi. Potwierdzałoby natomiast, że psy te żyły tam już w latach 1000 – 600 p.n.e., a więc znacznie wcześniej, niż miała miejsce inwazja Rzymian. W każdym razie jest to rasa stara, a jej przodkowie pochodzili prawdopodobnie od mastifa tybetańskiego.

Pierwsze informacje dotyczące berneńczyka pochodzą z końca XIX wieku. Wówczas w miejscowości Riggisberg, w kantonie Berno, istniała gospoda i zajazd o nazwie Dürrbach. Obiekt cieszył się powodzeniem u turystów, lubiących górski klimat, a jego właściciel trzymał długowłose, trójbarwne psy, które pilnowały gospodarstwa, pracowały też jako psy pasterskie. Kiedy rodziły się szczeniaki, turyści chętnie kupowali je dla siebie. Wtedy psy te nazywane były – od miejsca swojego pochodzenia – dürrbacherami. Jeszcze gdzieniegdzie w Szwajcarii nazwa ta funkcjonuje do dziś.

Równocześnie rosło zainteresowanie inną szwajcarską rasą – bernardynem. Dlatego o berneńczykach niemal zapomniano. Dopiero na przełomie XIX i XX wieków kilku hodowców postanowiło wznowić ich hodowlę, tym razem planową. W 1902 roku pierwsze osobniki zaprezentowano na wystawie. W 1907 roku został utworzony Szwajcarski Klub Dürrbachlera i opracowany został wzorzec rasy. Natomiast w 1913 roku nazwę dürrbachler zastąpiono nazwą berner sennenhund (berneński pies pasterski), która obowiązuje do dziś.

Nie zaprzestano jednak prac nad udoskonalaniem rasy. W końcu lat 40. XX wieku ówczesny pies berneński nie zadowalał pokrojowo swoich twórców, którzy postanowili jednorazowo wprowadzić do populacji nowofundlanda, który miał mocniejszą budowę. W tym celu został starannie wyselekcjonowany odpowiedni pies, który wniósł do pogłowia berneńczyka lepszą, bardziej krępą sylwetkę, poprawiło się też jego usposobienie – stał się psem łagodniejszym, a także odporniejszym na choroby.

Jest to rasa, której pierwotne przeznaczenie pasterskie i stróżujące ustąpiło miejsca typowo rodzinnemu, choć być może właśnie ze względu na pasterską przeszłość niektórzy mówią na berneńczyka „owczarek berneński”. Jednak w żadnym razie nie jest to owczarek, a nazwa ta jest nieprawidłowa. Niekiedy spotyka się też nazwę „szwajcarski owczarek górski”, co już jest nazwą dość karkołomną. Podkreślmy: choć to rasa pierwotnie pasterska, to nie jest to owczarek, choć górski jak najbardziej.

Zupełnym curiosum nazewniczym jest natomiast „pies pastewny”. Dość często spotyka się taką niedorzeczność w różnych tekstach, tworzonych przez słabo obeznanych w przedmiocie autorów. Pastewny może być burak, łubin lub inna roślina, przeznaczona do karmienia inwentarza gospodarskiego, natomiast pies może być jedynie pasterski. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o charakterze berneńskiego psa pasterskiego.

Pies berneński (berneński pies pasterski) – opis wyglądu

Berneńczyk to jedyna z czterech ras szwajcarskich psów pasterskich, która jest długowłosa. Każdy inny „szwajcar” jest krótkowłosy, jest też mniejszy od berneńczyka. Te pierwotnie pasterskie psy są więcej niż średniej wielkości, mocne, ruchliwe, dość krępe, ale proporcjonalnie i harmonijnie zbudowane. Berneńczyk ma proporcjonalną głowę z wyraźnie, ale niezbyt mocno zaznaczonym stopem, kufą średniej długości i zawsze czarnym nosem.  Oczy w kształcie migdałów, średnio głęboko osadzone i nie wypukłe, o powiekach dobrze przylegających. Uszy trójkątne, średniej wielkości, wysoko osadzone, lekko zaokrąglone na końcach i płasko przylegające w spoczynku. Przy pobudzeniu skierowane do przodu, z krawędzią przylegającą do głowy. Uzębienie – kompletne, zgryz nożycowy. Tolerowany zgryz cęgowy. Ogon długi, sięgający minimum stawu skokowego, w spoczynku swobodnie zwisający, w ruchu uniesiony na wysokości grzbietu lub nieco powyżej.

Pies berneński ma długi, błyszczący włos, który może być prosty lub delikatnie sfalowany. Umaszczenie trójbarwne, według następującego wzoru:

• Maść podstawowa – kruczoczarna
• Podpalanie – ciemne, brązowoczerwone, występujące na policzkach, nad oczami, na wszystkich kończynach i na klatce piersiowej
• Białe znaczenia – na głowie: biała strzałka, rozszerzająca się symetrycznie w kierunku nosa, tworząc biały „klin” na kufie. Na czole strzałka nie powinna zachodzić na podpalanie nad oczami. Białe znaczenie, umiarkowanie szerokie, od podgardla w kierunku klatki piersiowej. Białe łapy i biały koniec ogona pożądane. Mała biała plamka na karku i przy odbycie – tolerowane.

Wzrost w kłębie: psy – 64-70 cm, idealnie 66-68 cm. Suki – 58-66 cm, idealnie 60-63 cm.

Wady dyskwalifikujące:

• Charakter agresywny lub lękliwy
• Usposobienie płochliwe
• Rozszczepiony nos
• Przodozgryz, tyłozgryz, zgryz przemienny
• Oczy niebieskie lub z niebieskimi plamkami
• Ektropium, entropium (powieki wywinięte na zewnątrz lub zawinięte do wewnątrz)
• Ogon zakręcony lub załamany
• Pies krótkowłosy lub szorstkowłosy
• Brak trójbarwności
• Umaszczenie podstawowe inne niż czarne.

Pies berneński - charakter, opis psychiki, wymagania, zdrowie i pielęgnacja

Berneńczyk (berneński pies pasterski) - charakterystyka usposobienia

Szwajcarskie psy pasterskie generalnie są nastawione bardzo przyjacielsko do otoczenia. Wprawdzie każda rasa ma swoje specyficzne cechy, niemniej ogólnie psy te są bardzo towarzyskie, mocno przywiązują się do swojej rodziny i nie lubią samotności. Nie nadają się do chowu kojcowego, powinny mieszkać w domu z człowiekiem i swobodnie poruszać się po posesji.

Berneńczyk jest dobrym, nieszczekliwym stróżem. Nie pilnuje z wielką pasją, ale potrafi odstraszyć intruza. Rozpoznaje przyjaciół domu, wita ich bardzo serdecznie, natomiast wobec obcych zachowuje się z rezerwą. Zaakceptuje ich dopiero kiedy zauważy, że właściciele okazują im życzliwość. Jak niemal wszystkie psy pasterskie, berneńczyk jest cierpliwy i wyrozumiały wobec dzieci, chętnie bawi się z nimi. Trzeba jednak uważać, aby nie wyrządził niechcący krzywdy małemu dziecku w zabawie, np. przygniatając je własnym ciężarem. Starsze dzieci również nie powinny wychodzić z psem na spacer bez nadzoru, gdyż berneńczyk jest bardzo silny i może narazić dziecko na obrażenia, gwałtownie je pociągając.

Pies berneński, jak wszystkie psy pasterskie, lubi ruch, ale jego charakter nie usposabia go do biegania np. przy rowerze. Znacznie lepiej jest wybrać się na długi spacer z elementami biegania, choćby aportowaniem piłki. Z upływem lat zapotrzebowanie psa na ruch maleje. Dopóki jednak ma ochotę na długie spacery, należy mu to zapewnić, bowiem niewybiegany berneńczyk może dokonać zniszczeń w domu lub w ogrodzie – szczególnie lubi kopać dołki.

Szczeniak powinien być socjalizowany jak najwcześniej. W pierwszych kilkunastu tygodniach życia kształtuje się jego charakter i jeżeli okres ten zostanie zaniedbany, straty będą nie do odrobienia. Wrodzona wadliwa psychika zdarza się niezmiernie rzadko, w większości wypadków charakter psa jest „spaczony” przez błędy wychowawcze. Berneńczyki to psy bardzo pojętne i inteligentne, łatwe do ułożenia w kierunku posłuszeństwa.

Pies berneński – pielęgnacja, charakterystyka zdrowia i żywienie

Pielęgnacja szaty berneńczyka nie jest trudna. Wystarczy raz w tygodniu go wyczesać. Jedynie w okresie linienia trzeba to robić codziennie. Sierść na udach i ogonie, gdzie jest szczególnie obfita, oraz za uszami i na szyi, gdzie jest bardziej miękka, narażona jest na kołtunienie. Jeżeli znajdziemy kołtun, staramy się go rozdzielić palcami i wyczesać. Można do tego użyć preparatów do rozczesywania, dostępnych w sklepach zoologicznych (zawsze należy przeczytać opis i informacje odnośnie stosowania, niektóre z tych preparatów trzeba rozcieńczać). Sierść berneńczyka „łapie” nasiona, liście, rzepy, itp. Po spacerze trzeba psa dokładnie obejrzeć i pousuwać wszystko, co się przyczepiło.

Jeżeli nasz pies berneński wytarza się w nieczystościach, konieczna jest kąpiel. Stosuje się do niej szampon dla psów długowłosych o wrażliwej skórze. Po spłukaniu warto nałożyć na sierść odżywkę, która ułatwi rozczesywanie (również ważny jest opis stosowania!) i po dokładnym spłukaniu wysuszyć psa suszarką, nastawiając średnio ciepły strumień powietrza. Nie powinno się zostawiać psa mokrego, aby sam wysechł, gdyż trwa to dość długo i później mogą być kłopoty z ułożeniem włosa.

Regularnie należy sprawdzać stan uzębienia, a w razie odkładania się kamienia umówić się z lekarzem weterynarii na zabieg jego usunięcia. Kontrolować należy również uszy pod kątem ewentualnych stanów zapalnych, a jeżeli pies sam nie ściera pazurów – okresowo je skracać. Do wszystkich zabiegów pielęgnacyjnych musi być przyzwyczajany już mały szczeniak.

Jeśli chodzi o zdrowie, to niestety, berneńczyk jest obciążony skłonnością do nowotworów. Przeważnie jest to dziedziczna histiocytoza (zaatakowane przez nowotwór komórki układu odpornościowego – histiocyty – niszczą zdrowe komórki organizmu), naczyniakomięsak krwionośny – nowotwór rozprzestrzeniający się drogą naczyń krwionośnych do wszystkich narządów, lub mastocytoma – nowotwór komórek tucznych (tkanki łącznej lub błon śluzowych), mogący szybko dawać odległe przerzuty. Głównie z tego względu pies berneński z reguły dożywa najwyżej 10 lat, niektóre osobniki zaledwie 8, a psy kilkunastoletnie w tej rasie są ewenementem.