Alpejski gończy krótkonożny - charakterystyka, usposobienie, opinie
Chyba żadna rasa nie ma tylu nazw, a wszystkie właściwe. Nazywana była jamnikoogarem, jamnikogończym, alpejskim jamnikogończym. Obecna oficjalna nazwa to alpejski gończy krótkonożny (Alpenländische Dachsbracke, Alpine Dachsbracke) – pies myśliwski rodem z Austrii, w Polsce mało znany, hodowany i trzymany w zasadzie jedynie przez myśliwych, dla których jest nieocenionym pomocnikiem.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach gończych.
Alpejski gończy krótkonożny - pochodzenie i wygląd rasy
Rys historyczny
Idea wyhodowania psa myśliwskiego, który pracowałby w łowisku wolniej niż inne gończe i byłby towarzyszem myśliwych polujących pieszo, a nie na koniach, powstała w Austrii. Nie wiadomo dokładnie, kiedy hodowla została zapoczątkowana. Po raz pierwszy opisał je arcyksiążę Rudolf Habsburg, syn cesarza Franciszka Józefa I i cesarzowej Elżbiety (ten sam, który stał się tragicznym bohaterem wydarzeń w Mayerlingu), w swojej książce „Podróże na Wschód” z 1884 roku.
Nie udało się jak dotąd dokładnie określić, jakie psy są przodkami alpejczyka. Najbardziej prawdopodobne jest, że do jego wyhodowania zostały użyte inne psy rasowe: jeden z austriackich gończych wysokonożnych oraz jamnik krótkowłosy. Świadczy o tym wygląd psa, zwłaszcza jego krótkie kończyny. W każdym razie, w celu koordynacji działań hodowlanych, w 1896 roku utworzono klub gończego alpejskiego. Niestety, I wojna światowa i rozpad imperium austro-węgierskiego położyły kres jego działalności.
Rasa jednak przetrwała, hodowana przez myśliwych. Nowy klub powstał w roku 1919. Cztery lata później uruchomił filie w Słowenii, Czechach i Słowacji, które wcześniej wchodziły w skład cesarstwa, a w 1932 roku odniósł sukces – austriacka kynologia uznała gończego krótkonożnego za posokowca, obok bawarskiego i hanowerskiego. W 138 roku, na skutek anschlussu Austrii przez III Rzeszę, klub został wchłonięty przez niemieckie struktury organizacyjne. Jego reaktywacja po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła w roku 1946. W tym samym roku odbyły się pierwsze próby użytkowości łowieckiej alpejczyków. Oficjalne uznanie rasy przez FCI nastąpiło jednak dopiero w 1975 roku. Obecny wzorzec (nr 254) obowiązuje od roku 1995.
W Polsce alpejczyki są już od lat 60. XX wieku, mimo że wówczas nie były jeszcze uznane jako rasowe. Klub Posokowców i Alpejskich Gończych Krótkonożnych – Komisja Zarządu Głównego ZKwP działa w Łodzi od 2005 roku. Obecnie funkcjonuje u nas kilka hodowli tej rasy, a zarejestrowanych osobników jest około stu – niemal wszystkie w rękach myśliwych, który niechętnie sprzedają szczeniaki osobom niepolującym. Chodzi bowiem o to, aby ten wybitnie myśliwski pies nie zatracił swoich cech użytkowych. W próbach i konkursach pracy alpejczyk może uczestniczyć jako posokowiec i tropowiec. Rasa zaklasyfikowana do grupy 6 FCI – psy gończe i posokowce, sekcja 2 – posokowce. Objęta jest obowiązkiem pracy.
Alpejski gończy krótkonożny – wzorzec rasy, charakter
Alpejczyk jest silnym, krępym, krótkonogim psem myśliwskim o mocnym kośćcu, mocno umięśnionym i o krótkiej sierści. Proporcje wysokości w kłębie do długości tułowia – 2:3. Kufa nieco krótsza od mózgoczaszki. Stop wyraźny, podobnie jak bruzda czołowa. Oczy ciemnobrązowe. Uzębienie mocne, pełne (42 zęby), zgryz nożycowy, dopuszczalny cęgowy. Uszy wysoko osadzone, bez fałd, średniej długości, wiszące, zaokrąglone na końcach. Głęboka i szeroka klatka piersiowa z zaznaczonym przedpiersiem. Ogon wysoko osadzony, sięgający do ziemi, od spodu pokryty dłuższym włosem, wygięty lekko łukowato.
Szata alpejczyka jest dwuwarstwowa. Włos okrywowy twardy i ościsty, podszerstek gęsty. Sierść dobrze przylegająca do skóry. Umaszczenie w dwóch wariantach:
- Czerwień jelenia, z czarnym nalotem lub bez
- Czarne z jasnym czerwonobrązowym podpalaniem, rozłożonym na głowie, piersi, kończynach i spodniej stronie ogona.
W obu wariantach dopuszczalne jest białe znamię na piersi. Wyżej cenione jest umaszczenie czerwone, choć oba zgodnie z wzorcem są równorzędne.
Wysokość w kłębie: pies – 37-38 cm, suka 36-37 cm, dolna granica 34 cm, górna – 42 cm.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Wady dyskwalifikujące:
- Brak więcej niż dwóch zębów bocznych
- Słaby charakter
- Anomalia, które osłabiają przydatność łowiecką (słaba budowa i umięśnienie, cienka kość)
- Wysokość w kłębie poza dolną lub górną granicą.
Alpejski gończy krótkonożny jest pełnym pasji łowieckiej wszechstronnym psem myśliwskim, używanym do dochodzenia postrzałków (posokowiec) oraz gończy. Odważny, samodzielny. Myśliwy powinien wybrać jedną z tych dwóch opcji do szkolenia, bowiem jeżeli np. pies będzie początkowo pracować jako gończy lub dzikarz, może później mieć problemy z pracą na otoku podczas tropienia postrzałka.
Alpejczyk „goni głosem”, czyli sygnalizuje uchodzącą zwierzynę ujadaniem, jest również cięty w stosunku do drapieżników. Dobrze pływa i potrafi aportować z wody – pod tym względem jest znacznie lepszy niż np. harrier, który – choć również gończy – do wody wchodzi niechętnie. Jest odporny na warunki atmosferyczne i wytrzymały w łowisku. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o posokowcach.
W domu alpejczyk jest przyjazny i oddany swojej rodzinie. Nieufny, ale bez żadnej agresji wobec gości, bardzo serdeczny i cierpliwy w stosunku do dzieci. Wybiegany, w domu zachowuje się spokojnie i nie jest wymagający w utrzymaniu. Czujny, obecność intruza sygnalizuje donośnym szczekaniem. Jeżeli ma zajęcie, może mieszkać w bloku, inaczej niż wspomniany harrier, który potrzebuje przestrzeni życiowej.
Istnieją opinie, że alpejczyk jest trudny do prowadzenia. Nie są one nieuzasadnione – pies ten jest indywidualistą i ma własne „pomysły”. Dlatego właściciel alpejskiego gończego krótkonożnego powinien być doświadczonym przewodnikiem psa myśliwskiego.
Alpejski gończy krótkonożny - pielęgnacja, zdrowie, żywienie, hodowla
Jak dbać o alpejczyka
Pielęgnacja alpejczyka jest łatwa. Wystarczy go co kilka dni czesać, jedynie w okresie linienia trzeba to robić codziennie, aby wychodzący kępami podszerstek nie walał się po mieszkaniu. Kąpiel wskazana jest jedynie w przypadku silnego zabrudzenia się psa albo wytarzania w nieczystościach. Zwykle myśliwi kąpią psa również po polowaniu na lisa ze względu na charakterystyczny, nieprzyjemny „lisi” zapach. Jeżeli pies nie ściera pazurów, należy je co pewien czas skracać za pomocą gilotynki. Okresowo również trzeba przeglądać uszy, szczególnie jeżeli pies często pływa. Ciepłe i wilgotne środowisko przy wiszących uszach (zasłaniających otwory uszne) sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów.
Alpejczyk w zasadzie nie choruje i jest długowieczny. Jeżeli jest regularnie odrobaczany i szczepiony według kalendarza przeciwko wszystkim chorobom zakaźnym (w tym obowiązkowo przeciwko wściekliźnie), może dożyć w zdrowiu nawet 17 lat. Trzeba go jednak odpowiednio żywić. Szczeniaki powinny otrzymywać dziennie cztery posiłki, następnie od 6 do 9 miesięcy – trzy, a od 10. Miesiąca – dwa, rano i wieczorem. Nie karmi się psa przed polowaniem ani przed konkursem użytkowości, jak również przed wystawą.
Psu należy podawać dobrej jakości karmę suchą lub mokrą, która zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze, witaminy i sole mineralne. Alpejczyki polujące powinny otrzymywać karmę dla psów aktywnych, poza sezonem łowieckim może to być karma bytowa. Można również podawać posiłki domowe, złożone z mięsa, warzyw gotowanych i wypełniacza (ryż, makaron, nigdy kasza), ale muszą być one wzbogacone suplementami witaminowo-mineralnymi.
Alpejski gończy krótkonożny – hodowla
Jak już wspomniano, w Polsce hodowla alpejczyka nie jest popularna i nie ma tylu zwolenników jak np. hodowla lagotto romagnolo, choć obie rasy są myśliwskie. Chodzi o to, że o ile hodowla lagotto romagnolo nie jest ukierunkowana ściśle na użytkowość, to hodowla alpejczyka przeciwnie – prowadzona jest w zasadzie wyłącznie przez myśliwych. Szczeniak alpejczyka nie jest tak łatwy do nabycia, jak np. jamnik.
Cena szczeniaka zależy od szeregu czynników, jak pochodzenie rodziców czy osiągnięcia użytkowe, co w przypadku tej rasy ma pierwszorzędne znaczenie. Im bardziej wszechstronni łowiecko rodzice, tym cena szczeniaka wyższa. Oceny wystawowe mają znaczenie o tyle, o ile są wymagane do uzyskania uprawnień związkowych do rozrodu.
Różne są natomiast opinie o rodzaju hodowli alpejczyka. Większość myśliwych preferuje hodowlę kojcową. Jeżeli psów jest więcej, hodowla taka ma sens, aczkolwiek suka na czas porodu i odchowu szczeniąt powinna mieszkać w domu pod okiem hodowcy. Natomiast pojedynczy pies (czy nawet dwa) lepiej, żeby mieszkał w domu z rodziną, jest bowiem bardzo towarzyski.