Rozwielitka - gatunki, odżywianie, rozmnażanie, ciekawostki
Co to jest rozwielitka? To genialne stworzenie mogące samo oczyszczać wodę, stanowić jedzenie dla ryb i samo się rozmnażać. Ten skorupiak jest najlepszy do wykorzystania w celach akwarystycznych. I tak właśnie się dzieje w przemysłowych hodowlach i domowych akwariach.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o akwarystyce.
Tak żyje rozwielitka
Opis wyglądu i występowanie rozwielitki
Rozwielitka jest bardzo słodka. Aż szkoda karmić nią ryby. Ma urocze antenki, oczko okolone jakby cekinami i uroczy brzuszek. Jej dzióbek przypomina konika morskiego, a z racji, że jest praktycznie przezroczysta, widać co ma w środku. Barwione zdjęcia mikroskopowe pokazują, jak jest piękna.
Te genialne stworzenia są najlepszym dobrodziejstwem przyrody. Kiedy się ją pozna, trudno wyjść z podziwu, jakim cudem tak małe stworzenie ma tak skomplikowaną budowę, tryb życia i znaczenie ekologiczne.
Rozwielitka to najlepszy przykład, że ochrona dużych zwierząt to jedno, ale dbanie o tych maluczkich jest nie do przecenienia, jeżeli chcemy żyć w czystym, zdrowym i pięknym otoczeniu. Przekonajmy się do tych dziwnie wyglądających, ale genialnych i pożytecznych stworzeń. Występowanie rozwielitek jest powszechne głównie w słodkich wodach.
Dzieworództwo i hodowla rozwielitki
Rozwielitka to skorupiak należący do rzędu wioślarek. Ta urocza nazwa wzięła się od ich wielkich, antenkowatych czułków, którymi intensywnie macha, gdy chce się gdzieś przemieścić. Ciekawe jest to, że odnóża, które powinny służyć do poruszania się, służą bardziej do pobierania pokarmu. Zdjęcia mikroskopowe nie do końca pokazują ich złożoność.
Rozwielitka filtruje jedzenie mini nóżkami, które są na brzusznej części ciała (na rysunku 3). Porusza się głównie, machając antenną (na rysunku 1), która znajduje się na głowie. Rysunek jest poglądowy, ale opis ukazuje, jak wyspecjalizowana jest dafnia w pobieraniu drobnego pokarmu.
Cząstki są filtrowane najpierw przez większe czułki z włoskami, później przez włókna podobne do fiszbin, a na końcu trafiają do otworu gębowego. Praktycznie cała budowa wioślarki ma na celu wychwytywanie pokarmu. Począwszy od wachlującej anteny, skończywszy na postabdomenie, który widać na dole.
Jak widać na rysunku (4), dojrzała dafnia ma w ciele małe osobniki (to nie zjedzone przez dafnię bułki, ale małe osobniki). Są bowiem dzieworodne (tylko okresowo jaja są zapładniane). Z jednej dafni robią się następne, z tych następnych nowe i tak dalej. Nie ma potrzeby zapłodnienia jajeczek. Hodowla rozwielitki wydaje się banalnie prosta.
Prawidłowe odżywianie ryb
Informacje o filtrowaniu wody
Dafnia nie jest tylko doskonałym pokarmem dla rybek. Działa jak idealny filtr biologiczny. Jest w stanie odłowić bakterie, pierwotniaki i glony. Z ogromną chęcią penetruje detrytus, czyli cząstki będące na dnie zbiornika i z nich wyławia coś pysznego.
Kiedy mamy zmętnienie w startującym akwarium, a jeszcze nie włożyliśmy ryb, to wrzucamy saszetki rozwielitek i tylko patrzymy, jak robią porządek. Przy okazji załatwią za nas problem szybkiego dojrzewania akwarium, bo odchody rozwielitek wzmagają aktywność bakterii nitryfikacyjnych (1).
Po kuracji rozwielitkowej ryby trafią do idealnie czystego akwarium i gotowego pokarmu, którym z pewnością nie pogardzą. W naturalnym środowisku rozwielitki pełnią rolę nie do przecenienia przy oczyszczaniu wód z zanieczyszczeń organicznych.
Rozwielitki żywe dla rybek
Jako karma, rozwielitki sprawdzają się jeszcze lepiej. Możemy je kupić żywe w woreczkach i wówczas mają najwięcej składników odżywczych. Występują w sklepach dość często, ale rzadko w dobrej jakości. Te stworzenia są wrażliwe na jakość wody i umierają w woreczku, zanim trafią do naszego akwarium. Tylko kiedy żyje, rozwielitka nadaje się jako karma.
Pod żadnym pozorem nie należy dawać rybom martwych dafni. Skoro możemy tym bardziej zaszkodzić rybie, niż pomóc, to nie ma większego sensu tak robić. Jeżeli ponad połowa woreczka jest ładna, to osączmy je z wody i wrzućmy same rozwielitki do zbiornika.
Ryby chętnie gonią i jedzą rozwielitki. Muszą się tylko przyzwyczaić do tego, że ten skorupiak ma pancerzyk. Kiedy już nauczą się, że można go schrupać, to będą bardzo chętnie korzystały z takiego przysmaku. Cena za woreczek to około 3 zł. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat gurami mozaikowego?
Polecane akwaria i akcesoria - ceny internetowe!
Informacje o mrożonkach
Dafnie występują też jako mrożonki. Można je kupić w tabliczkach o pojemności 100 gram. Taka dawka podzielona jest na małe porcje, które możemy pojedynczo rozmrażać. Te kwadraciki nie są chętne do wyskoczenia z opakowania, więc warto przygotować pojemniczek z wodą i zanurzyć te, które planujemy wyjąć. Wówczas wyskoczą bez problemu.
Mrożona dafnia bywa lepsza lub gorsza. Nie chodzi tu o producenta, a bardziej o sezon, w jakim ją kupujemy. Kiedy przygrzewa słońce i zbiorniki są cieplejsze, dafnie są duże, różowiutkie i w dobrej kondycji. W zimie bywają gorsze, białe lub w ogóle przeważa ilość skorupek nad ilością dafni. Każda hodowla rozwielitki ma swoje wzloty i upadki. Cena za tabliczkę 100 g to około 3 zł.
Wielu akwarystów niechętnie podchodzi do karmienia mrożonymi dafniami właśnie ze względu na to, że czasami kupujemy w mrożonce głównie puste skorupki. Ponadto rybki zniechęcają się do łapania tego pokarmu i w ogóle tracą nim zainteresowanie.
Suszone rozwielitki dla rybek
Istnieją też rozwielitki suszone. Jednak ich wartość odżywcza jest nieporównywalnie mniejsza w stosunku do żywych, a nawet mrożonych postaci. W jednym sprawdzają się doskonale. Dzięki niskiej wilgotności można suszone rozwielitki nasączać witaminami i podawać rybom raz na tydzień.
Zachowanie wartości odżywczych, do których należą między innymi substancje balastowe, zapewnia suszenie karm w temperaturze 0 stopni(2). Niestety niewielu producentów podaje, jak została dana karma przygotowana, więc jej jakość może się znacznie różnić. Kiedy rozwielitka żyje, okazuje się najlepszą opcją na odżywianie ryb. Cena za 12 g suszonej rozwielitki to około 3 zł.
Odżywczy skorupiak
Przydomowa hodowla rozwielitki
Możemy też dafnię łowić samemu lub zrobić w beczce hodowlę. Rozmnażanie dafni bywa jednak dość trudne. Niekiedy występuje w ogromnych ilościach, a niekiedy za nic w świecie nie chce się namnożyć. Żeby osiągnąć sukces, musimy mieć mocno zieloną wodę i dobrze naświetlone stanowisko.
Można też spróbować i założyć hodowlę na drożdżach spożywczych, ale różnie bywa z chęcią rozwielitek do namnażania. Niezależnie od wybranego sposobu, zawsze musimy dodać trochę dafni jako partię zarodową.
Hodowla rozwielitki w akwarium może być uciążliwa ze względu na potrzebę utrzymania czystości zbiornika. Wystarczy dać za dużo pożywki, a woda zacznie się psuć i dafnie zginą. Można więc dać im do towarzystwa krewetki Neocaridina davidi, żeby trochę posprzątały naszą nadgorliwość. W domowej hodowli warto zamontować napowietrzanie.
Rozwielitka a kryl antarktyczny
Jeżeli chcemy mieć zdrowe ryby w dobrej kondycji, warto zainwestować w żywe rozwielitki. Ryby będą je chętnie pobierały, a biorąc pod uwagę, że dafnia ma 30% substancji mineralnych, to warto rybom urozmaicić nimi dietę.
Tam, gdzie kryl antakrtyczny jest za duży, a oczlik za mały, dafnia odnajduje się świetnie. Ten skorupiak jest bardzo wartościowy i jego niska cena zachęca do korzystania z tego źródła składników odżywczych często.
Pamiętajmy, że każdy podany skorpuiak musi być świeży. Nie jest to zasada dotycząca wyłącznie ludzi, ale także ryb. Taka karma psuje się bardzo szybko, a wtedy narobi zdecydowanie więcej szkód, niż przyniesie pożytku.
(1) B Wolska-Neja, W Piasecki, K Mazurkiewicz Zapałowicz, M Wolska, Hydrozoologia Cz I Bezkręgowce, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin 2006
(2) J Antychowicz Choroby ryb akwariowych, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2007