Prętnik karłowaty - opis, wymagania, rozmnażanie, choroby

Piękna delikatna ryba

Czułki prętnika

Prętnik karłowaty, czyli Trichogaster lalius (Jeszcze niedawno Colisa lalia), to jedna z najlepiej rozpoznawalnych ryb akwariowych. Wygląda trochę jak mini- paletka, bo jest bardzo wysoki i wąski. Ma śliczny niebieski kolor na brzuchu i płetwie grzbietowej.

Całe ciało prętnika jest w pomarańczowo – błękitne poprzeczne paski. Płetwy okalają rybę. Grzbietowa sięga aż do ogona, a ogonowa tworzy jedną linię z odbytową. To mała rybka, bo rzadko przekracza długość 6 cm. Na pewno najbardziej rozpoznawalną cechą prętnika są dwa „czułki”.

Narząd labiryntowy, bo tak nazywają się te dwa czułki, to komory skrzelowe! W ich wnętrzu powietrze przechodzi przez labirynt bardzo silnie unaczynionych komór, które służą do wymiany gazowej. Dobre unaczynienie pomaga w sprawnym i szybkim transportowaniu tlenu do organizmu ryby. Oczywiście rybki prętniki korzystają też ze skrzeli, ale narząd labiryntowy jest przydatny, gdy brakuje tlenu w wodzie (1).

Lepszy prętnik, niż strzykwa

Prętnik zamieszkuje Indie, Pakistan i Bangladesz. Skupmy się na Indiach, a konkretnie na Rezerwacie Similipal w Dystrykcie Mayurbhanj. Tam zbadano lokalne wody. Zalewy, rzeki, jeziora i bagna na powierzchni 5 tys.m² i znaleziono 66 gatunków ryb!

Wśród nich jest oczywiście prętnik karłowaty, który siedzi sobie  w wodzie stojącej, zacienionej wśród:

• roślin submersyjnych (podwodnych),
• emersyjnych (nadwodnych)
• osadu dennego.

Rośliny na tafli wody zapewniają mu schronienie i miejsce na założenie gniazda.

Woda jest praktycznie obojętna. pH nie spada poniżej 7. To tereny zalewane przez wodę, po czym ponownie wysychające.  W bardziej wartkich zbiornikach prętniczek trzyma się zatoczek, gdzie jest spokojniej.

Jakby wiedział, że miejsca z mniejszą ilością tlenu dają mu przewagę nad drapieżnikami i ułatwiają zdobycie pokarmu. Co prawda takim drapieżnikom jak Channa sp. brak tlenu nie przeszkadza, ale to tylko jeden spośród wielu innych gatunków polujących na ryby(2).

Można wierzyć lub nie, ale prętnik karłowaty jest rybą nie tylko ozdobną, ale i konsumpcyjną! Z drugiej strony, skoro takie stworzenie jak strzykwa może być przysmakiem, to bardzo, bardzo mała rybka też. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł TOP 10 ryb akwariowych.

Cena i utrzymanie prętnika

Wymagania prętnika

Akwarium dla prętnika musi mieć dużo roślinności. Ta ryba ma małe wymagania, ale warto przestrzegać pewnych zasad. Nie jest wskazane trzymanie wielu samców w jednym akwarium, bo potrafią nieźle przeganiać się z miejsca na miejsce. Na jedną parę 50 litrów będzie wystarczające, a na każdą kolejną należy dodać 20-30 litrów, w zależności od ilości roślin pływających.

Ryby mogą mieć filtrację na tyle wydajną, żeby utrzymać wodę w czystości. Tafla powinna być gładka i spokojna. Jeżeli mają tam być tylko prętniki, utrzymanie akwarium jest bardzo łatwe. W przypadku połączenia ich z innymi rybami musimy wybrać złoty środek pomiędzy ruchem wody a ilością tlenu. Ryby rzeczne, jak kardynałek chiński lub bocja, nie są najlepszymi towarzyszami.

Z jakimi rybami może pływać prętnik? Z każdą, która nie zainteresuje się jego „czułkami” i nie będzie chciała dla siebie całej tafli wody. Sprawdzą się na pewno takie ryby jak:

• pielęgniczki,
• molinezje,
• platki,
• razbory klinowe.

Choroby prętników

Prętniki to ryby hodowane masowo w wielu krajach. Kurczy się populacja naturalna, a poszerza hodowla. Niekiedy jest prowadzona bardziej naturalnie, a niekiedy rybom podawane są hormony, antybiotyki, środki lecznicze i wiele innych preparatów(3).

Gdy uzyskujemy bardzo wiele potomstwa z tarlaków, a drapieżniki nie wyjadają słabszych, chorych, czy zdeformowanych ryb, osłabiamy gatunek. Na nieszczęście dla ryb i akwarystów, rybki  prętniki są też gnębione przez choroby wirusowe(4), jak karpie przez wiosenną wiremię.

Coraz mniej osobników jest odławianych z natury, jednak każda świadoma hodowla wzbogaca pulę genetyczną przez ryby z odłowu i dba o jakość każdej sztuki. Niestety szeroko zakrojone uprzemysłowienie akwakultury jest nastawione na zysk i niektóre ośrodki przejmują się bardziej krótkim życiem prętnika, a niektóre mniej.

Dlatego w przypadku prętnika karłowatego, cena zakupu nie gra roli. Jeżeli widzimy, że:

• jest w dobrej kondycji,
• nie przegina się,
• nie ma widocznych guzów.

To nawet jeżeli cena będzie dwa razy wyższa, niż osobników pokrzywionych i kulących się na dnie, weźmy zdrowe.

Piękne kolorowe odmiany

Im bardziej popularna ryba, tym więcej ma odmian. Prętniki nie są wyjątkiem i w sklepach pojawiają się coraz dziwniejsze wariacje kolorystyczne. Całe szczęście nie powstały jeszcze odmiany weloniaste (może dlatego, że wielkopłetw wygląda jak weloniasty prętnik).

Prętnik niebieski jest podobny do„oryginalnnego”, tylko że nie ma pomarańczowych pasków. Z tej odmiany najczęściej widuje się same samce, bo samica jest szara i mało ciekawa  pod względem wyglądu.

Prętnik czerwony ma jednolity kolor, niekiedy bardziej czerwony, niekiedy pomarańczowy. W tej odmianie samice są też lekko czerwone i mają wyraźniejsze paski poprzeczne w innym odcieniu. Prętnik czerwony jest zdecydowanie starszą odmianą niż niebieski.

Zdrowie i wymagania prętnika

Hodowla Trichogaster lalius

Rozmnażanie prętnika nie nastręcza wiele trudności. Problemem jest zdobycie samic i jednego samca, a nie sama hodowla. Ryba w dobrej kondycji, szczególnie różnych odmian kolorystycznych, może być po kuracji hormonami, która wpływa w znaczący sposób na płodność, jaką ma dana samica.

Ryby, z których wybierzemy tarlaki (samica krągła, samiec jaskrawy), karmimy wysokobiałkową dietą. Parę gotową do tarła przenosimy do akwarium o wielkości 30x30x30cm. Wystarczy woda kranowa o temperaturze 26⁰C, pH 7,2.

Na temat twardości wody są różne opinie, które pozostaje wybadać metodą prób i błędów. Istnieją doniesienia na temat rozmnażania prętników bez specjalnego uzdatniania wody kranowej, więc nawet twarda powinna im wystarczyć (5).

Tafla powinna być zakryta przez rośliny swobodnie pływające. Ryby będą miały możliwość stworzyć z nich gniazdo i umieścić jajeczka. Po tarle i zapłodnieniu ikry, rodzice powinni być odłowieni. Młode najlepiej karmić mleczną wodą lub wrotką.