„Pies – mop”, „dredziarz” – takie żartobliwe opinie otrzymuje od wielu
ludzi owczarek węgierski, którego oficjalna nazwa brzmi komondor. Jest to jedna
z trzech ras pasterskich o sznurowatej sierści. Oprócz komondora nieco
mniejszym owczarkiem, również pochodzącym z Węgier, o takiej sierści jest puli
oraz włoski bergamasco. Komondor jest z nich największy i najsilniejszy.
Poznajmy go bliżej.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o owczarkach.
Owczarek węgierski –
pochodzenie, wygląd, usposobienie
Rys historyczny rasy
Owczarek węgierski jest bardzo
starą rasą psów pasterskich, a jego korzenie sięgają Azji. Jest bardziej niż
prawdopodobne, że w rejonie Karpat znalazł się wraz z koczowniczym ludem
Madziarów, którzy trudnili się hodowlą owiec i bydła, a przywędrowali z
obszarów między Uralem a środkowym biegiem Wołgi.
Inne hipotezy zakładają, że psy te
przybyły do Europy z migrującymi z Mezopotamii Sumerami lub też z tureckim
plemieniem koczowniczym Kumanów, którzy osiedlili się na terenach dzisiejszych
Węgier wraz ze swoim inwentarzem w XII-XIII wiekach, kiedy Imperium Osmańskie
podbiło niemal całą południową Europę. Ta druga hipoteza może być prawdopodobna
o tyle, że nazwa komondor pochodzi od nazwy plemienia Kumanów – quman-dur ma znaczyć tyle co „należący
do Kumanów”.
Pies komondor jest powszechnie
znany, ale popularny w zasadzie tylko w kraju swojego pochodzenia oraz w
Stanach Zjednoczonych, Na Węgrzech wykorzystywany jest jako pies pasterski,
natomiast w USA głównie do stróżowania na farmach i pilnowania zwierząt
gospodarskich przed kojotami. W obu tych krajach pracuje również jako pies
policyjny.
Pierwsze komondory przyjechały do
Polski z Węgier pod koniec lat 80. XX wieku, ale rasa ta nigdy się u nas nie
rozpowszechniła. Wprawdzie jest u nas hodowana, jednak szczenięta trafiają
głównie za granicę.
Opis wyglądu i charakterystyka usposobienia
Owczarek węgierski jest dużym,
potężnie zbudowanym psem, budzącym respekt swoją wielkością i wyglądem. Ma
obficie owłosioną, szeroką głowę, czarny nos i wargi, zgryz nożycowy i pełne
(42 zęby) uzębienie. Oczy ciemnobrązowe, z czarną oprawą. Uszy obwisłe od
podstawy w kształcie liter V lub U, nigdy nie unoszone.
Pies komondor ma charakterystyczną
skórę, bogatą w pigment, przez co nabiera ona barwy łupkowoszarej – różowa
skóra jest niepożądana. Szata komondora jest dwuwarstwowa. Całe ciało porasta
długi, szorstki włos okrywowy i delikatny podszerstek, a całość szaty zależy od
proporcji, w jakiej występują obie warstwy. Wzorcowa sierść jest kosmata i
spilśniona w płaty lub naturalnie tworzy zbite sznury jednakowej długości.
Najdłuższa sierść jest na udach, lędźwiach i zadzie, dochodząc do 20-27 cm.
Nieco krótsza jest na bokach klatki piersiowej i łopatkach (15-22 cm), na
czole, policzkach, wierzchołku głowy, uszach, szyi i kończynach krótsza (10-18
cm), a na pysku i łapach najkrótsza (9-11 cm). Umaszczenie – wyłącznie kość
słoniowa (ecru), w odróżnieniu od mniejszego puli, który występuje w
umaszczeniu czarnym, czarnym z nalotem rdzawym lub szarym, płowym lub
perłowobiałym.
Sierść komondora w wieku około 8-9
miesięcy zaczyna się filcować w płaty, które trzeba rozdzielić na sznury.
Sierść rośnie przez całe życie psa i u wystawowego osobnika siedmioletniego
może już sięgać ziemi. Narastające dredy co pewien czas trzeba rozdzielać aż do
skóry, aby nie tworzyły się zbyt duże płaty, niemożliwe do rozdzielenia. Zdarza
się, że dredy same się wydzierają, szczególnie u psów pracujących. Jest to pies
szalenie efektowny, na forach kynologicznych można spotkać zdjęcia komondora,
uchwyconego w biegu. A może zainteresuje cię także ten artykuł o
hodowli owczarka chorwackiego?
Wzrost i waga owczarka
węgierskiego: pies – minimum 70 cm i 50-60 kg, suka – minimum 65 cm i 40-50 kg.
Pogłowie rasy, dzięki długotrwałej, nakierunkowanej hodowli, jest wyjątkowo
wyrównane.
Wady dyskwalifikujące:
-
Delikatna,
wiotka budowa
-
Słabe
umięśnienie
-
Zawinięta
lub wywinięta powieka (entropium lub ektropium) – można tę wadę leczyć
operacyjnie dla komfortu psa, ale obciążonych nią zwierząt nie wolno używać do
hodowli, gdyż jest dziedziczna
-
Przodozgryz
lub tyłozgryz
-
Uszy
lekkie lub stojące
-
Krótki
ogon (powinien sięgać minimum 3 cm nad staw skokowy)
-
Ociężały ruch
Charakter komondora jest typowy dla
owczarka: bardzo inteligentny, dobry stróż, traktujący swoją rodzinę jak stado,
za które czuje się odpowiedzialny, zwłaszcza za dzieci, które kocha i chroni.
Jest też psem odważnym i czujnym, o niezwykle silnym poczuciu terytorialności.
Na swoim terenie nie uznaje intruza, wobec obcych jest podejrzliwy. W ciągu
dnia może cały czas leżeć i obserwować okolicę, za to ożywia się wieczorem.
Stróżujące komondory całą noc potrafią spędzić w ruchu, patrolując swój teren.
Jest to dokonały pies rodzinny,
lubi być stale blisko człowieka, jest „przytulakiem”. Mimo rozmiarów i ogromnej
siły w stosunku do dzieci jest bardzo delikatny i czuły. Usposobienie ma
spokojne, inne niż np. usposobienie owczarka szetlandzkiego, który jest
wulkanem energii. Komondor jest psem nieszczekliwym. Bardzo kontaktowy i
przyjemny w układaniu. Inne zwierzęta domowe toleruje, o ile wychował się razem
z nimi.
Pielęgnacja, zdrowie i
żywienie owczarka węgierskiego
Szata owczarka węgierskiego i jej pielęgnacja
Widok „psa – mopa” odstrasza wiele
osób, które nie wiedzą, jak poradzić sobie z pielęgnacją dredów. Co więcej,
wystawiają tej rasie opinie „flejtucha”. Tymczasem jedyny zabieg pielęgnacyjny,
jaki wykonuje się u komondora, to rozdzielanie sfilcowanych płatów na sznurki
do samej skóry. Oczywiście, jeżeli właściciel nie ma ambicji wystawowych, nie
musi psu hodować dredów. Może go okresowo strzyc, wówczas pies będzie
przypominał pudla.
Hodowcy zazwyczaj czekają z
utęsknieniem, kiedy sierść szczeniaka zacznie się filcować, Szczenięta rodzą
się okryte kędzierzawym puchem i podobne są do małych pudli – w sieci można
znaleźć ich zdjęcia. Filcowanie, jak już wspomniano, rozpoczyna się w wieku 8 –
9 miesięcy i wówczas należy zacząć rozdzielać płaty na sznurki. Można
skorzystać z usług groomera, jednak cena zabiegu jest dość wysoka i lepiej
nauczyć się robić to samemu.
Szata owczarka węgierskiego ma
właściwości samoczyszczące. Jeżeli pies podczas spaceru ubłoci się lub ubrudzi,
wystarczy, aby się dobrze otrzepał. Dlatego przy złej pogodzie należy prosto ze
spaceru skierować go do łazienki albo w inne miejsce, gdzie będzie mógł bez
przeszkód zrzucić z siebie nieczystości. Może się oczywiście zdarzyć, że np.
wytarza się w odchodach i będzie pozostawiał za sobą odór. Wtedy konieczna jest
kąpiel. Sama kąpiel nie jest problemem, natomiast najważniejszą czynnością jest
idealne wysuszenie za pomocą suszarki. Jeżeli pozostawi się dredy niedokładnie
wysuszone, wówczas spleśnieją i trzeba będzie je obciąć. Czasem dredy odrywają
się samoistnie, jest to zjawisko naturalne.
Zdrowie i żywienie owczarka węgierskiego
Owczarek węgierski jest psem
zdrowym i odpornym na choroby. Należy jednak zwracać uwagę na skłonność do
dysplazji stawów biodrowych. Rasa ta nie jest objęta obowiązkiem
prześwietleniem w kierunku dysplazji, niemniej jest duża i rzetelni hodowcy
zawsze takie badanie wykonują. Ważne też jest, aby w związku z tą skłonnością
pies był prawidłowo żywiony i otrzymywał zbilansowane posiłki, zawierające
odpowiednią ilość witamin i minerałów. Należy zawsze czytać opis na opakowaniu
karmy, którą kupuje się tylko od dobrych producentów, choć jej cena nie jest
niska.
Jako rasa duża komondor narażony
jest także na skręt żołądka. Jest to przypadłość, która bezpośrednio zagraża
życiu i wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Zapobieganie polega
na podawaniu posiłków w małych porcjach – dzienną dawkę należy podzielić na
dwie, a nawet trzy porcje. Ponadto posiłek podaje się psu wypoczętemu, a po
jedzeniu należy pozwolić mu odpocząć prze minimum godzinę.
W okresie wzrostu psa nie należy mu
też pozwalać na skakanie, którego powinien w ogóle unikać nawet jako dorosły,
aby zbytnio nie obciążać stawów. Dlatego rasa ta nie nadaje się do psich
sportów. Zresztą komondor nie wymaga dużej ilości ruchu, ma charakter inny niż
np. usposobienie owczarka szetlandzkiego, który doskonale czuje się na torze
agility. Owczarek węgierski ma raczej charakter zbliżony do berneńczyka. Przy
tej okazji warto wyjaśnić, że choć oficjalna nazwa berneńczyka to berneński
pies pasterski, to nazwa „owczarek berneński” jest całkowicie niepoprawna.
Warto o tym pamiętać, gdyż po wpisaniu frazy „owczarek berneński” w
wyszukiwarkę można się spodziewać przedziwnych rezultatów poszukiwań.