Może to wydawać się dziwne, ale krótkowłosy owczarek francuski
beauceron wywodzi się z tego samego pnia, co długowłosy owczarek francuski
briard. Jest w swojej ojczyźnie nazywany bas
rouge (czerwona pończocha) ze względu na intensywnie rude podpalanie, występujące
m.in. na łapach. Niegdyś wykorzystywany w łowiectwie i pasterstwie, dziś jest
psem stróżującym i rodzinnym. Poznajmy go bliżej.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym
miejscu artykuły o owczarkach francuskich.
Owczarek francuski
beauceron – pochodzenie, wygląd
Rys historyczny rasy
Nazwa beauceron pochodzi od Beauce
– nazwy regionu rolniczego w północnej Francji. Korzenie rasy sięgają końca XIV
wieku (w każdym razie z tego okresu pochodzi pierwszy opis), kiedy do polowań
na dziki i niedźwiedzie wykorzystywano krótkowłose
psy o szarej maści z ciemnymi plamami i ciemnym znaczeniem w kształcie litery V
na głowie, z portkami na tylnych kończynach i długim, hakowato zawiniętym
na końcu ogonie. Kolejne odnalezione opisy pochodzą z wieku XVI i XVIII i są
podobne do powyższego.
Dopiero jednak w 1809 roku po raz
pierwszy wyodrębniono dwa typy owczarków – nizinnego i górskiego. Pierwszy był
lżejszy, bardziej ruchliwy, zwinniejszy i miał dłuższą sierść. Wykorzystywany
był do pasienia i zaganiania owiec. Drugi pełnił rolę stróża stad, wypasanych
na pastwiskach górskich i leśnych, gdzie grasowały wilki. Owczarek ten
odznaczał się wyjątkową odwagą i walecznością, miał krótki, gruby włos i
umaszczenie rude lub czarne.
W końcu XIX wieku (rok 1896)
ustalono nazwy dla obu tych owczarków. Długowłosy otrzymał nazwę Berger de Brie
(biard), a krótkowłosy – Berger de Beauce (beauceron). Nazwy te funkcjonują do
dziś i jako takie figurują w systematyce ras FCI. Wkrótce potem zostały
opracowane rodowody obu ras. Utworzono też klub briarda i beaucerona (Club
Francais du Chien de Berger), którego zadaniem było dbanie o jednolitość
eksterieru (wyglądu) i zachowanie użytkowego charakteru ras.
Owczarek francuski
beauceron - opis wyglądu i budowa beaucerona
Owczarek francuski beauceron jest
psem dużym, masywnym, mocno zbudowanym i silnie umięśnionym, ale nie ociężałym.
Ma mocną, ale szlachetną głowę o ledwie zaznaczonym stopie, mózgoczaszka i
trzewioczaszka są jednakowej długości.
Nos zawsze czarny. Zgryz nożycowy, uzębienie mocne. Oczy lekko owalne,
ciemnobrązowe, u arlekina dopuszczalne porcelanowe. Uszy są wysoko osadzone.
Niegdyś cięte, obecnie pozostawione naturalne (zakaz kopiowania), noszone z
czubkami zagiętymi do przodu (częściowo załamane) lub zwisające, ale nie mogą
wisieć płasko przy policzkach. Ucho niecięte mierzy ½ długości głowy.
Cechą charakterystyczną rasy są
podwójne wilcze pazury (tzw. ergos), które wyglądają jak dwa oddzielne palce,
każdy zakończony pazurem i powinny znajdować się jak najbliżej łapy.
Szata beaucerona jest dwuwarstwowa.
Na głowie włos okrywowy jest krótki i gładki, na tułowiu krótki, gęsty, sztywny
i przylegający. Z tyłu kończyn tylnych obowiązkowe niewielkie portki, na ogonie
szczotka. Podszerstek krótki, delikatny i gęsty, w kolorze szarym (mysim), nie
może przeświecać przez włos okrywowy.
Umaszczenie:
- Czarne
podpalane – najczęściej spotykane („czerwona pończocha”). Kolor czarny bez
przejaśnień, podpalanie w kolorze jaskraworudym (wiewiórczym), rozmieszczone
nad oczami (plamki), po bokach kufy, zwężając się ku policzkom i nie dochodząc
do wysokości uszu, na klatce piersiowej (dwie plamy), na spodzie szyi, spodniej
stronie ogona i na nogach, zanikając ku górze. Po zewnętrznej stronie kończyn
nie mogą sięgać 1/3 ich długości, od wewnątrz mogą sięgać wyżej
-
Arlekin
– szary w czarne plamy z podpalaniem. Kolor szary i czarny rozłożone po równo,
choć możliwa jest niewielka przewaga czerni. Podpalanie w takim samym kolorze i
rozłożone tak samo, jak u osobników czarnych podpalanych. Dopuszcza się
niewielkie białe znaczenie na piersi (takie samo, jak może mieć np. owczarek
pikardyjski). Osobniki o umaszczeniu arlekin spotykane są bardzo rzadko.
Wysokość w kłębie psów – 65-70 cm,
suk – 61-68 cm (nieco większy niż wymieniony owczarek pikardyjski). Ciężar
ciała psa – 32-45 kg, suki – 30-39 kg.
Niektórzy mylą szczeniaki
beaucerona i rottweilera. Rzeczywiście, szczeniak beaucerona i szczeniak
rottweilera wyglądają dość podobnie, ale mimo wszystko znacznie się różnią.
Beauceron ma smuklejszą, nie tak masywną głowę, jest lżejszej budowy, a oprócz
tego ma wilcze pazury, jakich nie ma szczeniak rottweilera. Jeśli szukasz
więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł na
temat owczarka Bergamasco.
Wśród wad dyskwalifikujących należy
wymienić:
- Agresję
lub lękliwość
- Wymiary
poza wzorcem
-
Zbyt
lekką budowę
-
Zbyt
jasne oczy lub tęczówki porcelanowe u psów innych niż arlekiny
-
Nos
inny niż czarny, niedpigmentowany
-
Przodozgryz
lub tyłozgryz
- Braki
w uzębieniu – 3 i więcej zębów
-
Uszy
(niecięte) naturalnie stojące i sztywne
-
Brak
podpalania
-
U
arlekinów przewaga koloru szarego nad czarnym, głowa szara bez czarnych plam
- Zbyt duża biała plama na piersi.
Charakter, pielęgnacja,
żywienie i zdrowie rasy
Owczarek francuski
beauceron - usposobienie i psychika beaucerona
Owczarek francuski beauceron to
pies żywiołowy, ruchliwy, o dużym zasobie energii. Ma silną osobowość, ale jego
charakter jest zrównoważony i stabilny. Odznacza się cierpliwością i dużą dozą
dyscypliny, aczkolwiek potrafi być impulsywny. Jest bardzo wierny, oddany i
przywiązany do swojej rodziny, szczególnie do dzieci, którymi się opiekuje.
Akceptuje inne psy i pozostałe domowe czworonogi, choć wobec obcych zwierząt
może zachować się agresywnie, pilnując swojego stada.
Pierwotne funkcje tej rasy zostały
z biegiem czasu silnie ograniczone i obecnie pies ten wykorzystywany jest jako
stróż, przewodnik niewidomych, ale i w służbach celnych przy wykrywaniu
narkotyków i w policji. Doskonale poddaje się szkoleniu, jest bardzo pojętny i
sprawdza się jako pies obrończy. Jest to rasa objęta obowiązkiem pracy (IPO), a
zaliczenie testów psychicznych jest wymogiem hodowlanym.
Jak każdy owczarek, odznacza się
wyjątkową inteligencją i wydaje się odgadywać życzenia swojego pana, podobnie
jak owczarek niemiecki (nie owczarek alzacki – pojęcie „owczarek alzacki”
zostanie wyjaśnione w innym materiale). Szczeniaki jednak wymagają wczesnej
socjalizacji. Powinny być traktowane bardzo łagodnie, choć konsekwentnie i
zawsze z pozytywną motywacją. Beauceron lubi ruch, zabawę i ujście dla swojej
energii znajdzie (oprócz szkolenia obronnego) w szkoleniu i konkursach
obedience oraz agility. Wszystkie polecenia wykonuje natychmiast i bez
zastanowienia.
Jak dbać o beaucerona – pielęgnacja, zdrowie i żywienie
Pielęgnacja beaucerona nie jest kłopotliwa.
Jedynie dwa razy w roku, w okresie linienia, należy go codziennie szczotkować,
gdyż włos (zwłaszcza podszerstek) wychodzi kępami. W pozostałym okresie
wystarczy przecierać włos irchą. Do tych zabiegów trzeba przyzwyczajać już małe
szczeniaki. Oprócz tego trzeba sprawdzać regularnie stan uszu (zwłaszcza
obwisłych) i pazurów, które należy skracać w miarę potrzeby.
Owczarek francuski beauceron jest
psem na ogół zdrowym i odpornym na wszelkie schorzenia. Należy go jedynie
regularnie odrobaczać i poddawać szczepieniom ochronnym – corocznemu
obowiązkowemu przeciwko wściekliźnie i co dwa lata przeciwko pozostałym
chorobom zakaźnym. Niestety, jako rasa duża może mieć przypadłości typowe dla
dużych psów, jak skręt żołądka i jelit oraz dysplazję stawów biodrowych i
łokciowych. Prześwietlenie stawów biodrowych jest wymogiem hodowlanym dla rasy,
do hodowli kwalifikują wyniki A, B lub C.
Żywienie beaucerona nie jest
skomplikowane. Można podawać karmę gotową suchą lub mokrą, przeznaczoną dla ras
dużych, a w przypadku psów pracujących – dla psów aktywnych dużych ras. Karmy
gotowe są zbilansowane i zawierają wszelkie niezbędne składniki odżywcze,
witaminowe i mineralne.
Posiłki przygotowywane w domu
trzeba suplementować preparatami witaminowo-wapniowymi, których dawkę ustala
lekarz weterynarii. Preparatów jest sporo, można zapytać o nie np. hodowców na
forum beaucerona lub poszukać na stronach sklepów zoologicznych. Jeśli już mowa
o forum, to zawsze warto do niego przystąpić i czerpać wiedzę od bardziej
doświadczonych właścicieli rasy.
Ze względu na skłonności do skrętu
żołądka i jelit należy dzienną dawkę pokarmową podzielić na 2 – 3 porcje. Karmi
się psa wypoczętego (minimum pół godziny przed posiłkiem należy zakończyć
ćwiczenia), a po jedzeniu trzeba mu dać odpocząć minimum godzinę.
Hodowla beaucerona w Polsce
zapoczątkowana została w latach 90. XX wieku i prowadzona jest do dziś.
Istnieje kilka hodowli, aczkolwiek rasa ta nie jest zbyt popularna i na
wystawach pojawia się dość rzadko. Najstarsza polska hodowla została założona w
1998 roku i funkcjonuje do dziś.
Cena szczeniaka zależy od
pochodzenia, tytułów wystawowych rodziców, ich stopnia wyszkolenia i sukcesów
wcześniejszego potomstwa. Cena szczeniaka z importu może być wyższa, oprócz
tego dochodzą koszty dowozu.
Długość
życia beaucerona to przeciętnie 10 – 13 lat, aczkolwiek często zdarzają się
osobniki starsze.