Owczarek francuski briard i owczarek francuski beauceron to bliscy
krewni, choć ich drogi rozeszły się prawie 200 lat temu. Praprzodkiem obu ras
był szary w ciemniejsze łaty pies myśliwsko-pasterski z charakterystycznym
znamieniem w kształcie litery V na głowie, portkami z tyłu i ogonie zawiniętym
na końcu w hak. Współczesny briard zaliczany jest do psów pasterskich, choć
jego siła i odwaga predestynują go raczej do miana psa obrończego. Poznajmy
tego pełnego radości życia i pracowitego owczarka francuskiego.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym
miejscu artykuły o owczarkach francuskich.
Owczarek francuski
briard – pochodzenie i wygląd
Rys historyczny rasy
Po dokonanym podziale ras na
beaucerona i briarda, co miało miejsce w 1809 roku, w Księdze Rolniczej (Cours
d'Agriculture) księdza Abbe Roziera nazwa Berger de Brie pojawiła się po raz
pierwszy. Nie ma jednak niezbitych dowodów na bezpośrednie pochodzenie rasy z
krainy Brie na obszarze francuskiej Szampanii. Trzymając się pochodzenia
briarda z tego samego pnia co beauceron należy przyjąć, że przodkiem
współczesnego briarda był pies o nazwie chien-Berger de Francais (owczarek
francuski), który następnie kojarzony był w różnych konfiguracjach z barbetem i
belgijskimi gryfonami.
Ostatecznie nazwa Berger de Brie
(briard) została ustalona w roku 1896 i obowiązuje do dziś, podobnie zresztą
jak beauceron. Obie rasy zostały wpisane w systematyce ras FCI do grupy 1 – Psy
pasterskie i zaganiające, sekcja 1 – Psy pasterskie. Wzorzec briarda otrzymał
numer 113.
Pierwsza hodowla psów zbliżonych w
typie do briarda we Francji rozpoczęła działalność w 1880 roku pod przydomkiem
„de l’Etoile du Berger”, a pierwszy przedstawiciel rasy został wpisany do
Francuskiej Głównej Księgi Rodowodowej 31 sierpnia 1885 roku. Pies nosił imię
SANS GENE i był czarno umaszczony. Natomiast pierwsza hodowla już rasowych
briardów ruszyła w 1896 roku pod przydomkiem „du Berger”. Urodziło się w niej
wiele wybitnych psów.
Od początku XX wieku popularność
rasy ogromnie wzrosła. W 1925 roku opracowano nowy opis jej wzorca, który –
jedynie z uzupełnieniami i kosmetycznymi poprawkami – obowiązuje do dziś.
Wcześniej, bo podczas I wojny światowej, briardy odegrały ważną rolę jako psy
sanitarne i przenoszące meldunki. Niektóre z ocalałych po wojnie psów zabrali
za ocean amerykańscy żołnierze. W USA briardy szybko zyskały sympatię i w 1927
roku powstał tam klub rasy. Briardy do dziś cieszą się w Ameryce niesłabnącą
popularnością.
Do Polski pierwsze briardy
przyjechały z Francji i ówczesnej Czechosłowacji pod koniec 1979 roku, a
pierwszy polski miot – 8 szczeniąt – o przydomku Herex urodził się w 1983 roku.
Od tej pory rasa stawała się z roku na rok coraz bardziej popularna, a jej
pogłowie stale rosło. Obecnie briard jest rasą umiarkowanie popularną, choć
znacznie bardziej niż beauceron.
Opis wyglądu – wzorzec briarda
Owczarek francuski briard jest psem
o średniej budowie, o nieco wydłużonej sylwetce – długość tułowia jest nieco
większa niż wysokość w kłębie. Sylwetka kwadratowa wyklucza ocenę doskonałą.
Długość głowy równa jest 2/5 wysokości w kłębie. Mózgoczaszka i trzewioczaszka
są jednakowej długości. Stop (przełom czołowo-nosowy) znajduje się w połowie długości
głowy i jest wyraźnie zaznaczony. Nos zawsze czarny, jedynie u psów błękitnych
w kolorze umaszczenia. Zgryz nożycowy, oczy owalne, poziome, dość duże i
ciemne, jaśniejsze mogą być u psów błękitnych. Uszy są wysoko osadzone, dość
krótkie, owłosione, płaskie. Kopiowanie obecnie zabronione. Ogon jest nisko
noszony, sięga co najmniej do stawu skokowego, na końcu zawinięty w kształcie
litery J (z „haczykiem”). W akcji nie może być unoszony ponad linię grzbietu.
Pazury czarne.
Cechą charakterystyczną rasy są
ostrogi (wilcze pazury). Wymagane są podwójne ostrogi na tylnych kończynach.
Każda ostroga zbudowana jest z dwóch kostek i zakończona pazurem. Powinna
znajdować się jak najbliżej ziemi i stanowić podparcie dla łapy. Zbyt wysoko
umiejscowione ostrogi są wadą. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł na
temat owczarka Bergamasco.
Szata briarda jest dwuwarstwowa.
Włos okrywowy jest długi, suchy i sprężysty, podszerstek niezbyt obfity.
Umaszczenie dopuszczalne różne, zawsze jednolite, maść dwubarwna
niedopuszczalna. Uwaga: jaśniejszy odcień kończyn i brzucha dozwolony, ale musi
być stonowany z umaszczeniem podstawowym:
- Jasnopłowy
– ciemnopłowy
- Rozjaśniony
czarny – czarny
-
Jasnoszary – ciemnoszary, itp.
Wysokość w kłębie: pies 62 – 68 cm,
suka 56 – 64 cm. Ciężar ciała: pies 27 – 41 kg, suka 23 – 34 kg. Przy ocenie
ważniejsza jest proporcja wysokości w kłębie do długości – sylwetka briarda ma
być wydłużona.
Wady dyskwalifikujące:
- Wzrost
poniżej dolnej granicy lub przekroczenie górnej granicy wzrostu o więcej niż 2
cm
-
Kończyny
przednie wyraźnie krzywe
- Silnie
wyrażone wady postawy kończyn tylnych
-
Ogon
położony na grzbiecie lub pionowo noszony - ślady chirurgicznego poprawiania
ogona
- Białe
pazury
-
Włos
krótszy niż 7 cm. Sierść miękka lub wełnista
-
Maść
bliska białej, mahoniowa, kasztanowa z takąż pigmentacją, dwubarwna, biała
strzałka na głowie, białe palce. Wyraźny czarny płaszcz na płowej maści
podstawowej. Kolor zbyt jasny
-
Pojedyncza ostroga, brak ostróg, brak obydwu
kości w jednej ostrodze (także gdy jest pazur), brak kości w obydwu ostrogach
(także gdy są pazury).
Charakter, pielęgnacja,
zdrowie i żywienie
Owczarek francuski briard - usposobienie, zdrowie
Owczarek francuski briard to pies,
który „od zawsze” był pasterzem i jako taki był najbardziej ceniony. Niegdyś
para briardów znakomicie umiała panować nad stadem owiec liczącym nawet
kilkaset sztuk. Obecnie, w związku z zanikiem tradycji wypasu tak wielkich
stad, briardy szkolone są w innych kierunkach. Ich usposobienie także
ewoluowało i z psa typowo pasterskiego stał się psem obrończym, służbowym i do
towarzystwa. Generalnie charakter briarda jest zrównoważony, pies nie może być
ani lękliwy, ani agresywny, nigdy niebezpieczny dla człowieka czy innego
zwierzęcia.
Współczesny briard jest psem pełnym
radości życia, wesołym, bardzo inteligentnym i błyskotliwym. Bywa też jednak
uparty, dlatego potencjalny właściciel briarda powinien odznaczać się spokojem,
wyrozumiałością, ale i konsekwencją w postępowaniu, aby pies nie „wszedł mu na
głowę”.
Briard stanowczo nie nadaje się do
mieszkania w kojcu. To pies, który bardzo kocha swoją rodzinę i potrzebuje
stałego z nią kontaktu, a szczególnie z dziećmi, które uwielbia. Nie można go
izolować ani od domowników, ani od innych zwierząt w domu. Briard kocha życie
rodzinne, w którym aktywnie uczestniczy i jakąkolwiek izolację uważa za
krzywdę.
Jest to też rasa pełna temperamentu
i energii. Konieczne jest znalezienie psu zajęcia, bo nie znosi on nudów. Każdy
rodzaj aktywności jest do przyjęcia: agility, obrona, obedience, dog dance.
Briard kocha wodę, doskonale pływa i lubi aportować z wody. Nie jest to więc
pies dla osób, lubiących leżakowanie w ogródku lub odpoczynek przed
telewizorem, a raczej preferujących ruch na świeżym powietrzu. Jest niezwykle
pojętny i szybko się uczy, wbrew niektórym (niczym nieuzasadnionym) opiniom.
Szkolenie powinno bazować na pozytywnej stymulacji i być dla psa zabawą. Zasadą
w szkoleniu musi być nagradzanie za prawidłowo wykonane polecenie, a za
niewykonanie – brak nagrody, żadnego karcenia. Stosowanie kar może zniszczyć
psychikę psa, który może stać się agresywny i niebezpieczny.
Owczarek francuski briard jest psem
na ogół zdrowym. Niemniej należy pamiętać, że jako rasa duża może mieć
skłonności do skrętu żołądka, zwłaszcza jeżeli jest psem aktywnym. Jeżeli
chodzi o choroby dziedziczne, briardy mogą dziedziczyć dysplazję stawów biodrowych,
dlatego do hodowli dopuszcza się wyłącznie osobniki po prześwietleniu w tym
kierunku, z wynikiem A, B lub C. Dobry hodowca przed dopuszczeniem do rozrodu
psa lub suki wykona również badania genetyczne w kierunku schorzeń oczu: PRA
(Progressive Retinal Atrophy – postępujący zanik siatkówki) i CSNB (Congenital
Stationary Night Blindness – wrodzona niepostępująca ślepota nocna) –
schorzenie, występujące wyłącznie u briardów. Osobniki dotknięte tymi
schorzeniami należy wykluczyć z hodowli. Nosiciele można dopuścić pod
warunkiem, że kojarzone będą wyłącznie z osobnikami zdrowymi. Wymogiem
hodowlanym jest również zaliczenie przez psa/sukę testów psychicznych.
Owczarek francuski briard - pielęgnacja i żywienie briarda
W przypadku briarda, mówiąc o
pielęgnacji, mówimy głównie o szacie. Utrzymanie jej w ładzie i porządku nie
jest zbyt pracochłonne. Już mały szczeniak powinien być przyzwyczajany do
zabiegów. Wprawdzie małe briardy przypominają nieco małe szczeniaki owczarka
kaukaskiego, z tym, że dość szybko zamieniają szczenięcy puch na dość suchą
„kozią” szatę, natomiast szczeniaki owczarka kaukaskiego po obrośnięciu
„dorosłym” włosem mają szatę zupełnie inną.
Dorosły briard, oprócz „koziego”
włosa okrywowego ma niewielką ilość podszerstka. Taka jest wzorcowa struktura
jego szaty. Niestety, bardzo dużo psów ma włos okrywowy zbyt miękki i zbyt
obfity podszerstek, który ma tendencje do filcowania się. Psy o takiej szacie
muszą być często rozczesywane. Jeżeli włos jest silnie skołtuniony, trzeba psa
po prostu ostrzyc. Rozczesanie kołtuna nie jest możliwe, a pozostawienie go
może przysporzyć problemów skórnych. Po ostrzyżeniu briard odzyskuje swój
prawidłowy włos po upływie około roku, choć niekiedy może to trwać dłużej.
Dlatego nie warto dopuszczać do sfilcowania włosa, zwłaszcza u psów
wystawowych, co kosztuje utratę sezonu.
Żywienie briarda jest standardowe,
jak każdej większej rasy. Ze względu na ryzyko skrętu żołądka nie należy
dziennej dawki skarmiać w jednym posiłku, a podzielić ją na dwie porcje. Psa
pracującego karmi się około godzinę po zajęciach, nie zaczyna się też ćwiczeń z
pełnym żołądkiem.
Briardowi można podawać karmę
gotową, zbilansowaną lub posiłki domowe z dodatkiem suplementów
witaminowo-mineralnych. Do posiłków domowych można dodawać zmielone siemię
lniane, które zawiera dobry olej, bogaty w witaminę E, doskonale działającą na
skórę i sierść. Psom pracującym można podawać karmę dla psów aktywnych.
Żywienie karmą gotową jest korzystniejsze finansowo w przypadku większych ras,
gdyż cena takiej karmy jest niższa niż cena składników posiłku domowego i
preparatu suplementacyjnego.
Szczeniak briarda w Polsce kosztuje
kilka tysięcy złotych, za granicą cena jest wyższa.