Labrador retriever - pochodzenie, genetyka umaszczenia czekoladowego

Rys historyczny na temat rasy golden retriever

Przodkowie współczesnych labradorów zostali przywiezieni na Wyspy Brytyjskie z wysp w pobliżu Kanady przez angielskich żeglarzy na początku XIX wieku. Psy te były niezbyt duże, czarne, umiały wyłapywać z wody ryby, które wyślizgnęły się z sieci i przynosić liny do łodzi rybackich. Szybko zrobiły furorę wśród arystokracji angielskiej i szkockiej, która wykorzystywała te psy do aportowania strzelonego ptactwa. Odznaczały się one delikatnym chwytem, który nie uszkadzał skóry ptaka.

W 1820 roku zapoczątkowano hodowlę nowej rasy na bazie przywiezionych zza Atlantyku psów. Lord Malmesbury nadał rasie nazwę „Labrador retriever”, funkcjonującą do dziś. Jednak dopiero na początku XX wieku rasa została uznana w Anglii za samodzielną i utworzono jej klub, który opracował pierwszy jej wzorzec.

Początkowo uznawano jedynie czarne umaszczenie labradora, ponieważ jego przodkowie byli czarni. Jednak, na skutek różnych domieszek w procesie tworzenia rasy, w kolejnych pokoleniach zaczęły się rodzić szczenięta w innych umaszczeniach – biszkoptowym i brązowym. Uważa się, że czekoladowa odmiana kolorystyczna jest wynikiem krzyżowania z inną rasą zza Atlantyku – amerykańskim Chesapeake Bay retrieverem, który występuje we wszystkich odcieniach brązowego. Inne oprócz czarnego umaszczenia labradora zostały uznane po modyfikacji wzorca.

Labrador czekoladowy po czarnych rodzicach – czy to możliwe

Czekoladowy labrador retriever  to jedna z możliwości. Istnienie różnych umaszczeń wynika z występowania w komórkach skóry cząsteczek pigmentu, zwanego melaniną (melanocytów). W sierści psa występują dwie odmiany melaniny: eumelanina – odpowiedzialna za kolor czarny i brązowy oraz feomelanina – odpowiedzialna za kolor żółty i czerwony. Umaszczenie danego psa zależy od kombinacji tych barwników. Kolor sierści uwarunkowany jest:

  • Obecnością lub brakiem jednego lub obu barwników w skórze i włosach
  • Stopniem rozmycia pigmentów, spowodowanego wpływem innych genów
  • Sposobem rozłożenia pigmentu na danym włosie
  • Sposobem rozłożenia pigmentowanych włosów na ciele psa.

Geny, warunkujące wystąpienie określonego umaszczenia, znajdują się w chromosomach, połączonych w pary. Jeden z chromosomów pochodzi od matki, drugi od ojca. W każdym z pary chromosomów znajdują się odpowiadające sobie miejsca, w których rozlokowane są allele (warianty) danego genu. Takie miejsce nazywa się locus (łac. miejsce, l. mn. loci) Zawsze w parze alleli jeden z nich jest dominujący, drugi ustępujący (recesywny), a chromosomy jednej pary nazywane są homologicznymi. Loci oznaczone są poszczególnymi literami alfabetu. Allel dominujący oznacza się wielką literą, recesywny – małą.

Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!

Za umaszczenie czarne i czekoladowe u labradora odpowiada gen, znajdujący się w locus B. Litera B oznacza kolor dominujący – czarny, a litera b recesywny – brązowy. Jak więc otrzymać czekoladowe szczenię z rodziców, którzy oboje są czarni? Ilustrują to poniższe tabelki:

Kojarzenie osobnika czarnego (BB) z osobnikiem brązowym (bb) – pokolenie F1

b

b

B

Bb

Bb

B

Bb

Bb

Kojarzenie potomstwa z pokolenia F1 (wszystkie Bb - czarne) – pokolenie F2

B

b

B

BB

Bb

b

Bb

bb

Mechanizm dziedziczenia jest następujący:

  1. Osobnik homozygotycznie czarny (BB) zostaje skojarzony z osobnikiem homozygotycznie brązowym (bb).
  2. Szczenięta (pokolenie F1) odziedziczą po jednym allelu czarnym (B) i jednym brązowym (b) – od matki i od ojca.
  3. Ponieważ allel B dominuje nad allelem b, czyli zewnętrznie przykrywa jego działanie, wszystkie szczenięta z pokolenia F1 są czarne, ale są heterozygotami, czyli mają mieszaną parę alleli (Bb) (tabela 1).
  4. Osobniki z pokolenia F1 jednej pary psów kojarzone są z osobnikami F1 z drugiej takiej samej genetycznie pary psów.
  5. W pokoleniu F2 uzyskuje się 25 proc. homozygot dominujących (BB, czarne), 50 proc. heterozygot (Bb, czarne) i 25 proc. homozygot recesywnych (brązowe).

Oczywiście podane jest to w dużym uproszczeniu, gdyż zostało wzięte pod uwagę działanie jedynie genu z locus B. Geny z innych loci warunkują wystąpienie innych cech, np. włos krótki lub długi, wielkość, uszy stojące lub obwisłe, itp. Chodzi bowiem wyłącznie o objaśnienie mechanizmu.

Z powyższego wynika, że mając parę rodzicielską czarną można spodziewać się narodzin szczeniąt zarówno czarnych, jak i czekoladowych lub biszkoptowych – kolor biszkoptowy uwarunkowany jest działaniem genów z innych loci. A może zainteresuje cię także ten artykuł z informacjami, ile żyją labradory?

Labrador czekoladowy – charakter, pielęgnacja, wystawy, szkolenie

Dla kogo labrador czekoladowy

Labradory czekoladowe, poza umaszczeniem, w zasadzie niczym się nie różnią od psów czarnych i biszkoptowych. Wprawdzie pojawiają się opinie o labradorze czekoladowym, że jest bardziej wrażliwy na warunki atmosferyczne, bowiem wraz z tym umaszczeniem idzie w parze uboższy podszerstek. Nie ma jednak na ten temat żadnych badań.

Labrador retriever, także czekoladowy, jest psem myśliwskim, zatem najlepiej sprawdzi się w rękach myśliwego, szczególnie polującego na ptactwo i drobną zwierzynę. Ma wyśmienity węch, dzięki któremu doskonale potrafi odszukać postrzałka i delikatny chwyt, który minimalizuje ryzyko uszkodzenia skóry aportowanej zwierzyny. Rasa ta jest bardzo podatna na szkolenie, łatwo się układa zarówno szczeniak, jak i pies dorosły.

Jest to pies bardzo przyjazny dla człowieka, kocha dzieci i wykazuje w stosunku do nich daleko idącą cierpliwość. Dzięki temu labradory bardzo często pracują w dogoterapii, a także jako przewodnicy osób niewidomych i pomocnicy niepełnosprawnych. Charakter labradora sprawia, że jest on doskonałym psem rodzinnym, nawet dla osób, które mają psa po raz pierwszy. Jeżeli w rodzinie nie ma myśliwego, labrador może być układany do sportu – agility, frisbee lub flyball. Nie będzie miał co prawda wdzięku i szybkości takiej, jak np. border collie, ale wszystkie zadania wykona niezwykle dokładnie i sumiennie.

Pielęgnacja labradora czekoladowego jest taka sama, jak psów o innym umaszczeniu i szacie dwuwarstwowej. Krótki włos okrywowy należy przecierać irchą, a w okresie linienia zbierać kępy wychodzącego podszerstka za pomocą gumowej rękawicy. Trzeba usuwać nalot z zębów, aby nie dopuścić do powstania kamienia, który może usunąć lekarz weterynarii. Labradora polującego odrobacza się co 3 miesiące, niepolującego dwa razy w roku. Corocznie szczepi się psa przeciwko wściekliźnie, a raz na dwa lata przeciwko pozostałym chorobom zakaźnym.

Psom pływającym należy osuszać uszy po każdej kąpieli za pomocą chusteczki celulozowej, aby nie dopuścić do rozwoju grzybicy. Jeżeli pies sam nie ściera pazurów, co kilka tygodni trzeba je skracać, powierzając zabieg doświadczonemu hodowcy lub lekarzowi weterynarii. Samodzielnie wycina się nadmiar sierści pomiędzy poduszkami.

Labrador czekoladowy - wystawy, zagadnienia hodowlane

Labrador czekoladowy wystawiany jest razem z psami o innych umaszczeniach. W jednej klasie mogą zatem wystąpić psy: czarny, biszkoptowy i czekoladowy. Mają one równe szanse, o ile spełniają – zarówno pod względem anatomicznym, ruchowym, jak i psychicznym – wymagania wzorca. Oczywiście sędzia może mieć własne preferencje kolorystyczne, niemniej umaszczenie w żadnym wypadku nie może stanowić podstawy do obniżenia oceny, jeżeli pozostałe elementy są zgodne z wzorcem.

Labrador czekoladowy leżący na skórzanej sofie, a także brązowy retriever i jego charakter
Jaki charakter ma labrador czekoladowy, czyli retriver i jego usposobienie

Wzorcowy labrador jest psem mocnej budowy, zwartym, ale nie ciężkim i masywnym, o szerokiej głowie, głębokiej klatce piersiowej z dobrze wysklepionymi żebrami, o szerokich, mocnych lędźwiach i tylnych kończynach. Porusza się swobodnie, z dobrym wykrokiem i kończynami stawianymi równolegle do osi ciała. Charakter labradora jest łagodny, przyjazny, bez jakichkolwiek oznak lękliwości lub tym bardziej agresji. Jest to pies obdarzony sporym temperamentem, ruchliwy, aktywny. Jest wielkim miłośnikiem wody i uwielbia pływać.

Labrador retriever - do uzyskania uprawnień hodowlanych potrzebne są minimalnie:

  • Ukończony wiek 18 miesięcy (pies całkowicie dorosły)
  • Uzyskanie trzech ocen na trzech wystawach, w tym jednej o randze międzynarodowej lub klubowej, od trzech różnych sędziów: dla psa – doskonałych (w klasie użytkowej – bardzo dobrych), dla suki – bardzo dobrych (w klasie użytkowej – dobrych)
  • Wynik prześwietlenia w kierunku dysplazji stawów biodrowych A, B lub C z tym, że osobniki z wynikiem C można kojarzyć wyłącznie z osobnikami, posiadającymi wynik A lub B.

Są to wymagania minimalne. Jednak z uwagi na popularność rasy wielu hodowców dąży do uzyskania jak najwyższych wyników wystawowych i tytułów championa. Ma to wpływ na znalezienie domów, do których trafią szczeniaki. Wyższa jest też wówczas ich cena. Nie ma reguły, czy szczeniak czarny jest droższy bądź tańszy niż czekoladowy lub biszkoptowy, a wśród biszkoptowych – ciemny czy jasny. Zdarza się, że jasny szczeniak lepiej rokuje od ciemnego, czekoladowy od czarnego i na odwrót. Cena jest zawsze ustalana indywidualnie przez hodowcę.

Podsumowanie – opinie o labradorze – fakty i mity

Nie są prawdziwe opinie o labradorze, że powinien on się wyszaleć, wtedy nie będzie się nudził. Przeciwnie – jeżeli chcemy mieć psa spokojnego, nie należy ciągle go pobudzać do zabawy, gdyż stanie się nadaktywny i będzie ciągle domagać się zajęcia, np. rzucania piłki. Wskazany jest umiarkowany trening, a w okresie dorastania bardzo ostrożny ze względu na kształtowanie się kośćca.

Jest natomiast prawdą, że labrador, także czekoladowy, ma tendencje do tycia. Dlatego niezwykle istotne jest odpowiednie żywienie. Zapewne hodowca poinformuje, czym karmił szczeniaki i dołączy nieco karmy do wyprawki. Warto kontynuować ten sposób karmienia. Nieprawda, że „jak urośnie, to zrzuci”. Nadwaga może już we wczesnej młodości psa doprowadzić do zniekształcenia stawów biodrowych i schorzeń kręgosłupa.

Całkowitym nieporozumieniem jest natomiast twierdzenie, że czarne i czekoladowe labradory mają czarne podniebienie, dlatego są bardziej agresywne niż biszkoptowe, które mają podniebienie jasne. Przede wszystkim nie ma żadnego związku pomiędzy umaszczeniem a kolorem podniebienia, a tym bardziej kolor podniebienia nie ma nic wspólnego z charakterem i usposobieniem psa. Zarówno umaszczenie, jak i kolor błon śluzowych, skóry, podniebienia zależą od wspomnianej melaniny i jej rozmieszczenia, co jest zapisane w odpowiednich genach.

ikona podziel się Przekaż dalej