Kynologia jest dziedziną dynamiczną i stale się rozwija. Jednym z
kierunków jej rozwoju jest tworzenie nowych ras psów. Nie byłoby w tym niczego
nadzwyczajnego, gdyby rasotwórstwem zajmowali się nie tylko pasjonaci, ale
ludzie o odpowiednim wykształceniu kierunkowym. Niestety, nie zawsze tak się
dzieje i nie wychodzi to na dobre, szczególnie psom. Zmienne koleje losu
przechodzi także labradoodle australijski – duży, średni i w wersji mini.
Labradoodle
australijski – powstanie, opis, charakter
Labradoodle – rasa czy hybryda
Labradoodle australijski jest to
pies powstały z kojarzenia dwóch ras – labradora retrievera i pudla dużego.
Krzyżówka ta jest tworem australijskiego hodowcy, Wally’ego Conrona. Chciał on
wyhodować psa, który byłby dobrym przewodnikiem niewidomych, a jednocześnie nie
liniałby. Labradory doskonale sprawdzają się w roli psa przewodnika, niestety
obficie gubią sierść, a wychodzący kępami podszerstek jest prawdziwym
utrapieniem. Natomiast pudel nie linieje, do tego uchodzi za jedną z
najbardziej inteligentnych ras. Wally Conron przystąpił do prac hodowlanych w
1988 roku, a rok później zaprezentował pierwsze wyhodowane krzyżówki. W dalszej
kolejności pojawił się typ średni i miniatura. Cena rynkowa hybryd okazała się
niespodziewanie wysoka.
Labradoodle australijski znalazł
wielu amatorów, mimo że cena szczenięcia była wysoka. Niestety, w większości
psy te trafiły nie do osób, które chciałyby kontynuować pracę nad dalszym
tworzeniem rasy, bazującą na naukowych podstawach. Do głosu doszły prawa rynku
i wobec rosnącego popytu powstało wiele pseudohodowli, w których przychodziły
na świat szczenięta z rozmaitymi wadami. Pseudohodowcy nie zdawali sobie
sprawy, że tworzenie nowej rasy nie jest kwestią roku czy dwóch lat, a
nierzadko kilkudziesięciu. Pogłowie nowo utworzonej rasy musi być wyrównane,
posiadać te same cechy fizyczne i psychiczne i dawać potomstwo o tych samych,
powtarzalnych cechach. M.in. stabilnie odziedziczalna musi być wielkość – duża,
średnia i mini. Wówczas można rozpocząć starania o uznanie nowej rasy, a to
trwa niekiedy wiele kolejnych lat.
Tymczasem
hodowla labradoodle całkowicie wymknęła się spod kontroli. Wally Conron sam
przyznał, że popełnił zasadniczy błąd, sprzedając pierwsze psy bez odpowiednich
zastrzeżeń i nieodpowiednim osobom. W rezultacie dotąd boryka się z wieloma
problemami, związanymi z ujawnianiem się coraz to nowych wad w kolejnych
pokoleniach. Głównie chodzi o niestabilność charakteru i skłonność do różnych
schorzeń. W związku z tym, że poza Australią najwięcej labradoodle znalazło się
w Stanach Zjednoczonych, postanowiono tam przywrócić planową hodowlę. Jeden z
amerykańskich klubów kynologicznych (Continental
Kennel Club - CKC) uznał tę rasę
i nadał jej wzorzec, jednocześnie określił bardzo rygorystyczne zasady
kwalifikacji labradoodle do hodowli. Ponieważ Międzynarodowa Federacja
Kynologiczna (FCI) uznaje tylko jedną organizację kynologiczną z danego kraju
(u nas – Związek Kynologiczny w Polsce), a w USA jest to American Kennel Club (AKC),
tym samym labradoodle australijski nie jest (i na razie nie ma takich szans)
uznaną rasą w Europie. Niemniej, funkcjonuje tu fundacja ALFA, posiadająca
filię także w Polsce, a jej celem jest planowa, oparta na podstawach naukowych
hodowla labradoodle. Jednak tymczasem nie zanosi się na choćby tymczasowe
uznanie go jako rasy, gdyż prace rasotwórcze nie zostały jeszcze zakończone.
Labraddodle oficjalnie pozostaje zatem hybrydą, a nie rasą. Mimo to jest na nią
spory popyt, również w Polsce, a cena szczeniaka osiąga astronomiczną wysokość.
Opis wyglądu, charakter labradoodle
W związku z nieuznaniem rasy w
Europie, a więc i w Polsce, nie posiada ona jednoznacznego wzorca. Tym
bardziej, że na obecnym etapie prac hodowanych nie można mieć pewności co do
eksterieru i charakteru szczeniaków. Generalnie labradoodle jest psem raczej
średnim lub dużym, co uwarunkowane jest proporcjami genów wielkości pudla
dużego i labradora. W Australii wciąż kojarzy się czyste labradory z czystymi
pudlami, także średnimi i mini, przez co rozrzut wielkości jest jeszcze
szerszy. Dochodzą również kojarzenia pokolenia F1 (labrador + pudel) z golden retrieverem
i cocker spanielem.
Brak wzorca sprawia, że możliwe są
najróżniejsze i liczne rodzaje umaszczenia labradoodle. Mogą one być zarówno
jasnokremowe, jak i niemal czarne. Podobnie jest z szatą – może ona być krótka,
długa, twarda lub miękka, prosta lub falująca. Australijski labradoodle
występuje w trzech typach. Duży osiąga wzrost w kłębie od 50 do 66 cm i ciężar
od 20 do 45 kg. Typ średni dorasta do 40 – 50 cm i waży 13-20 kg. Miniatura
mierzy 30-40 cm i waży 7-10 kg (nieco większy niż jack russel terier). Każda
wielkość powinna odznaczać się proporcjonalną, szczupłą, choć dobrze zbudowaną
sylwetką, dużymi, prawie okrągłymi oczami i zwisającymi uszami. Szczeniaki
wyglądem powinny przypominać pluszowe misie. W Polsce hodowany jest jak dotąd
typ duży. Średni i miniatura nie są spotykane.
Labradoodle mają bardzo
przyjacielskie usposobienie. Jednak trudno jest przewidzieć, co wyrośnie z
konkretnego szczenięcia na obecnym etapie tworzenia rasy. Zupełnie różne są
bowiem charaktery ras wyjściowych – pudla i labradora. Założeniem jest, aby
pies był spokojny i zrównoważony, zgodnie z przeznaczeniem, dla którego została
rozpoczęta hodowla nowej rasy (przewodnik osoby niewidomej). Pożądane cechy
można uzyskać jedynie poprzez ostrą selekcję – dobieranie do skojarzeń
wyłącznie osobników posiadających tę cechę, następnie z kolejnych i kolejnych
pokoleń. Jest to trudna, żmudna praca, poparta gruntowną znajomością genetyki.
Dlatego zrównoważone labradoodle można spotkać jedynie u profesjonalnych
hodowców, dysponujących odpowiednią wiedzą i doświadczeniem praktycznym. Ich
opinie powinny być wskazówkami dla przyszłych właścicieli. Wiedza hodowców jest
pionierska i z pewnością cena szczeniaka ją uwzględnia.
Psy o dużym temperamencie,
żywiołowe, nadają się do życia w rodzinie, są doskonałymi towarzyszami zabaw
dzieci, ale trzeba im zapewnić codzienną dawkę ruchu i możliwość wybiegania
się. Labradoodle uwielbiają wodę, chętnie pływają, a podczas spacerów zdarza
się, że wytaplają się w napotkanej kałuży. Sprawdź także ten artykuł o
najlepszych hodowlach labradoodle.
Labradoodle – zdrowie,
żywienie, pielęgnacja i co dalej?
Jak dbać o labradoodle?
Często słyszy się, że mieszańce (a
takim wciąż jest australijski labradoodle) są zdrowsze od psów czystej rasy.
Niestety, nie jest to prawdą. Jeżeli nie jest do końca jasne pochodzenie psa,
nie można przewidzieć, co uzyska się w kolejnym pokoleniu. Należy pamiętać, że
obie rasy wyjściowe – labrador i pudel (duży, średni i miniatura) – mają
genetyczne predyspozycje do różnych schorzeń. Może więc się teoretycznie
zdarzyć, że labradoodle odziedziczy dysplazję stawów biodrowych, PRA
(postępujący zanik siatkówki), problemy skórne na skutek różnorodnej struktury
sierści u labradora i pudla, a także niewłaściwy zgryz. Może być ona związana z
tym, że kufa u labradora jest szeroka a u pudla wąska. Jeżeli w zwężonym pysku
zęby rozmieszczą się w taki sposób, jak w szerokim, może to spowodować wadę
zgryzu (przypomnijmy, że zarówno u pudla, jak i u labradora, powinien być on
nożycowy). Zatem jak najbardziej wskazane jest wykonanie u psa (suki) badań
genetycznych w kierunku tych schorzeń, a już bez wątpienia konieczne jest,
jeżeli ma to być zwierzę hodowlane, niezależnie czy jest to typ duży, średni
czy miniatura. Łączna cena badań jest dość wysoka, ale wykonuje się je raz na
całe życie psa.
O każdego psa, niezależnie od rasy,
trzeba dbać tak samo. Odpowiednia pielęgnacja i żywienie zapewnią, że będzie on
prawidłowo dorastał i spędzi długie lata dobrego życia w swojej rodzinie.
Podstawą są szczepienia ochronne, powtarzane regularnie w wyznaczonych
okresach, dostarczanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zabiegi
pielęgnacyjne w miarę potrzeby i dużo uczucia, które labradoodle z pewnością
odwzajemni.
I tak, szata labradoodle jest
bardzo zróżnicowana. Niemniej jednak każdy rodzaj włosa wymaga systematycznej
pielęgnacji. Na obecnym etapie nie można przewidzieć, jaki rodzaj sierści będą
mieć szczeniaki w danym miocie, niezależnie od wielkości – duży, średni czy
mini. Zawsze jest ona obfita i trzeba ją regularnie szczotkować w celu
zapobieżenia skołtunieniu. Może się okazać, że pies ma włos pudla, a więc
jednowarstwowy i nieliniejący, za to wymagający okresowych wizyt u fryzjera.
Ale może być i tak, że szata okaże się dwuwarstwowa jak u labradora, z gęstym,
miękkim podszerstkiem, który w okresie linienia wychodzi kępami spod włosa
okrywowego. Wtedy fryzjer nie jest niezbędny, ale szczotkowanie i czasem
grzebień – zawsze. Nie są spotykane psy z włosem szorstkim jak jack russell
terrier.
Trzeba też mieć na uwadze uszy. U
labradoodle, niezależnie czy jest to typ duży, średni czy miniatura, są one
zwisłe i ich wnętrze stanowi dobre środowisko dla rozwoju bakterii i grzybów
(ciepło i wilgoć). Dlatego uszy należy regularnie czyścić z użyciem środka do
przemywania psich uszu.
Ten australijski pies odziedziczył
po swoim przodku – labradorze skłonności do żarłocznego jedzenia i do tycia.
Konieczne jest zatem przestrzeganie racji pokarmowych od najmłodszego wieku.
Karma powinna być dostosowana do wielkości (duży, średni, miniatura), wieku
psa, jego trybu życia i aktywności. Zawsze musi być pełnowartościowa – zawierać
wszystkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach. Cena dobrej
karmy jest dość wysoka. Można też przyrządzać dla psa posiłki w domu, ale
wówczas niezbędna jest suplementacja witaminowo-mineralna.
Labradoodle – jaka przyszłość?
Jeszcze długa droga przed
labradoodle do ukształtowania się jako rasa. Tymczasem wkrótce po pojawieniu
się pierwszych hybryd już rozpoczęto, również w Australii, prace hodowlane nad
inną nową rasą – goldendoodle. Tym razem skrzyżowano pudla dużego z golden
retrieverem. Pomysł szybko chwycił w Stanach Zjednoczonych i obecnie właśnie
tam goldendoodle cieszy się największą popularnością. Ponoć podejmowane są też
próby „uszlachetniania” labradoodle goldendoodlem – o ile w tym wypadku można w
ogóle mówić o dolewce uszlachetniającej. Opinie na ten temat są podzielone. Jak
dotąd nie występuje goldendoodle średni i miniatura.
Mimo że labradoodle nie jest
jeszcze rasą, to można się zdziwić, ile kosztuje szczeniak. Cena jest
niewiarygodnie wysoka. W Polsce za małego labradoodle trzeba zapłacić nawet
około 9 – 10 tys. zł, a na mioty przyjmowane są zapisy. Pierwsza hodowla
powstała na Śląsku, po niej pojawiło się kilka innych, z których najpoważniej
podeszła do zagadnienia AMBER z Gdyni. Hodowla oczywiście nie jest zrzeszona w
ZKwP, a w australijskim stowarzyszeniu hodowców labradoodle ALAEU. Hodowcy
rozpoczęli od sprowadzenia suki ze Szkocji i kontynuują jej linię, a szczenięta
sprzedają chętnym po zabiegu kastracji (cena – 2200 euro), zostawiając sobie
jedynie wyselekcjonowane do dalszej hodowli. W tej sytuacji jest to
postępowanie jak najbardziej pozytywne – dzięki temu hodowcy w Polsce mają
pełną kontrolę nad pogłowiem hybrydy.
Nie jest natomiast prawdą, że
labradoodle nie uczula. Nie ma rasy, która nie wywoływałaby w ogóle alergii.
Nie uczula bowiem sierść, a naskórek psa, na którym znajduje się – według
dotychczasowych badań – około 20 alergenów. Zresztą wszystko zależy od
indywidualnych predyspozycji.
Czy zatem labradoodle ma przyszłość
jako rasa? Zapewne, o ile uda się doprowadzić do odpowiedniego liczebnie,
wyrównanego pogłowia, zdolnego przekazywać w powtarzalny sposób pożądane cechy
potomstwu. Pracują nad tym hodowcy w wielu krajach, w tym w Polsce. Może to
jednak potrwać jeszcze wiele lat.
Labradoodle
pojawił się w Polsce całkiem niedawno. Rasa ta stała się niezwykle modna i
sprzedaż szczeniaków w wersji dużej czy mini zaczęła się zanim cechy rasy
zostały ustabilizowane. Wskutek tego nie wiemy czy dany pies ma więcej z pudla
czy z labradora. Dlatego też zarówno rodzaj sierści jak i charakter szczeniaka
są nie do przewidzenia. Dowiedz się, czy labradol to pies dla ciebie.
Skąd pochodzi
labradoodle, potocznie zwany labradol
Od dawna hodowcy starają się tworzyć
wszelkiego rodzaju hybrydy ras psów, aby powstała super rasa, na przykład pies
dla alergików, czy też inteligentny pies przewodnik. Przykładem jest
goldendoodle, czyli krzyżówka golden retrievera z pudlem. Podobnie powstała
rasa labradoodle, czyli labrador australijski, która stanowi hybrydę, krzyżówkę
labradora z pudlem. Szczególnie ceniony jest charakter pudla, który uchodzi za
jednego z najinteligentniejszych psów na świecie. Właśnie ta rasa
wykorzystywana jest do tworzenia hybryd, jak goldendoodle (groodli), spudli czy
labradoodle.
Labrador australijski powstał w Australii.
Twórca rasy chciał wyhodować psa, który będzie odpowiednim przewodnikiem dla
niewidomej kobiety, której mąż ma alergię na psy. Do stworzenia hybrydy wybrał
labradora, który świetnie sprawdza się jako pies przewodnik, oraz
inteligentnego i nie liniejącego pudla. Rasa ta stała się wkrótce modna, co
spowodowało zainteresowanie innych hodowców. Niestety wskutek działań
pseudohodowców, którzy nie zachowują standardu rasy i samodzielnie krzyżują
labradora z pudlem, niejeden pies tej rasy boryka się z chorobami genetycznymi
i niestabilnością emocjonalną. Obecnie hodowcy starają się stworzyć rygorystyczne
zasady dotyczące warunków hodowli labradoodli. W Europie działa fundacja Alfa,
która ma filię także w Polsce, która kontroluje zasady hodowlane labradoodli.
Labradol budzi wiele kontrowersji. Zdaniem
specjalistów nie ma psa, który nie uczula. Rodzaj sierści czy linienie nie ma
związku z alergią, gdyż alergeny znajdują się w ślinie i złuszczonym naskórku
psa.
Krytycznie na temat tej rasy wypowiadał się
także jej twórca Wally Conron, który zakończył hodowlę tej rasy, gdyż wiele
psów okazało się mieć trudny i uparty charakter.
Wielu hodowców cały czas pracuje nad tą rasą,
aby wyeliminować nadpobudliwy i uparty charakter.
W połączeniu z pudlem mini powstał labrador
australijski miniaturka.
Labrador australijski -
wygląd i pielęgnacja sierści
Labradol nie ma standardu określonego przez
związek kynologiczny, dlatego też wśród psów tej rasy panuje duże
zróżnicowanie. Szczeniaki rodzą się bardzo różne. Istnieją psy duże, średnie
oraz miniaturka, zależnie od tego czy czy mają domieszkę pudla dużego czy mini.
Różna jest także długość sierści oraz umaszczenie. Możliwe są wszystkie kolory
umaszczenia. Zaś sierść może być miękka lub szorstka o różnej długości.
Najbardziej pożądany jest wygląd przypominający pluszowego misia.
Labradoodle wymagają starannej i
systematycznej pielęgnacji sierści. Muszą być szczotkowane co najmniej co drugi
dzień. Nie da się przewidzieć, czy dany pies będzie liniał czy nie. Zależy to
od tego czy ma więcej genów pudla czy labradora. W zależności od struktury
sierści, psy te potrzebują strzyżenia i kąpania lub nie. Do kąpieli należy
używać tylko delikatnych szamponów. Niektórym labradolom wystarczy
szczotkowanie, które usuwa brud. Labradolom należy regularnie czyścić uszy,
gdyż są one porośnięte sierścią.
Labrador australijski -
charakter
Charakter labradoodle jest trudny do
przewidzenia, gdyż nie wiadomo ile w psie jest z pudla a ile z labradora.
Najczęściej są to psy przyjazne i społeczne, które nadają się do życia w
rodzinie z dziećmi. Jednak tylko profesjonalne hodowle gwarantują odpowiedni
charakter szczeniaka i zrównoważoną osobowość, gdyż rodzice szczeniaków na
sprzedaż przechodzą odpowiednie testy osobowości. Zdarza się niestety, że
labradole wykazują agresję lub są nadmiernie lękliwe.
Labradory australijskie pochodzą od ras
myśliwskich, dlatego też wymagają dużo ruchu, aktywności fizycznej oraz
zaangażowania umysłowego. Labradoole lubią pływanie, długie wycieczki,
aportowanie i sporty psie. Zanim jednak zaczniesz uprawiać ze swoim psem
sporty, zasięgnij opinii weterynarza, gdyż każdy pies tej rasy może mieć różną
budowę i nie do każdego sportu się nadaje.
Zalecane jest, aby zapisać szczeniaka
labradoodle na szkolenie w profesjonalnej szkole dla psów. Jako potomkowie psów
myśliwskich, mogą one mieć kłopoty z nauką przychodzenia na zawołanie. Bez
konsekwentnej socjalizacji i szkolenia szczeniaki mogą wyrosnąć na uparte i
nieposłuszne psy.
Sprzedaż labradoodle w
Polsce
W Polsce labradol pojawił się około 2009 roku,
reklamowany jako idealny pies dla alergików i pies terapeuta dla upośledzonych
dzieci. Powstała wówczas profesjonalna hodowla, która kontynuuje rasę
przywiezioną z Australii. Cena szczeniaków labradora australijskiego jest
wysoka. Wynika to z konieczności wykonania testów, badań oraz tego jak
szczeniaki są socjalizowane.
W Polsce szczeniaki labradoodle kosztują około
4.5 tysięcy zł. Cena zaczyna się zazwyczaj od 3.5 tysiąca zł. Cena wersji mini
jest podobna. W Polsce działa niewiele hodowli tej rasy. Dlatego też czasem
trudno jest znaleźć szczeniaki na sprzedaż.
Labrador australijski pasuje do różnych
opiekunów, którzy muszą jednak mieć doświadczenie w wychowaniu psów oraz czas
na zapewnienie psu odpowiedniej dawki ruchu. Bardzo ważne jest, aby pies był
socjalizowany od szczeniaka, szczególnie w celu nauczenia go tolerowania innych
psów i kotów. Pamiętaj, że labradol nie może mieszkać w domu, gdzie są gryzonie
i małe zwierzęta, jak świnki morskie czy chomiki. Nigdy nie zostawiaj tego psa
bez nadzoru z małymi dziećmi.