Karp koi - opis, wymagania, żywienie, rozmnażanie, porady hodowców

Karp koi to decyzja na 40 lat

Początki hodowli japońskiego karpia

Karp koi to ryba, której tradycja hodowli wywodzi się z Japonii. Najciekawsze sztuki spośród naturalnie występujących tam osobników były odławiane i umieszczane w osobnych zbiornikach ochranianych przez drapieżnikami takimi jak lisy czy ptaki.

Tak zaczęto tworzyć linie najbardziej błyszczących, kolorowych karpi i dbać o to, żeby proporcje ciała były równe, a barwy i wzory regularne. Dlatego karp japoński jest tak ceniony na świecie. To wiele setek lat tradycji, wytrwałości i skrupulatności hodowców.

Jednak nie tylko to decyduje o rozwoju dobrej linii. Także środowisko w jakim żyje japońska ryba ma ogromne, o ile nie największe znaczenie. Niestety w dobie używania dużej ilości nawozów do uprawy roślin i zanieczyszczeniu wód gruntowych, trudno jest znaleźć miejsca, które nadają się do kontynuowania tej pięknej tradycji utrzymywania karpi koi w ogrodach. Karp koi może być trzymany w akwarium, ale tylko ogromnym.

Wybieramy najlepszą rybę

Karp koi musi spełniać wiele warunków, aby można było go uznać za wartościową i dobrą gatunkowo rybę. Są trzy główne wyznaczniki wartości karpia koi. Oto ich proporcje:

• 50% to kształt ciała
• 30% - kolor
• 20% - wzór

Może się to wydawać zaskakujące, bo przecież najbardziej podobają nam się kolorowe ryby, więc barwa powinna grać większą rolę, ale tak nie jest. To zestawienie jest bardzo przemyślanie zrobione pod kątem hodowli ryb. Tylko zdrowy osobnik może być dalej rozmnażany. Im bliższe ideału proporcje ciała, tym mniejsza szansa, że pojawią się odchyły od standardu i defekty w dalszej hodowli. To najważniejszy aspekt.

W przypadku koloru największą wagę ma jego wyrazistość. Karp ozdobny powinien mieć czysty, jasny czerwony deseń. Czarny musi być jak najgłębszy, pięknie odbijać światło i nie mieć mglistej poświaty. Każdy kolor powinien być głęboki i mieć jasno zaznaczone brzegi, a nie przechodzić w inny przez rozmazanie. Jeżeli japońska ryba ma trzy kolory (czerwony, biały, czarny), to powinny być jednolite na każdej z plam. Przebarwienia i przejaśnienia obniżają jej wartość. Aby karp japoński wyglądał pięknie, musi mieć podstawową barwę białą jak śnieg. Wtedy najlepiej wybijają się kolory, a ich brzegi są wyraźnie zaznaczone.

Wzór musi być wyważony. To trudne do zdefiniowania, bo tylko wprawne oko rozpoznaje odpowiednie proporcje wzorów pomiędzy tyłem i przodem, lewą i prawą stroną ryby. Tyczy się to takich odmian jak Kohaku, Showa tricolor czy Hiutsuri. Z kolei karp ozdobny taki jak Ogon, Tancho czy Asagi powinien mieć deseń jak najbardziej symetryczny. Wbrew pozorom najtrudniejszym elementem w uzyskaniu idealnego wyglądu jest specyficzny blask. Każda ryba ma śluz, który ma ją chronić przed środowiskiem. Karp Koi musi być w perfekcyjnych warunkach, żeby ten śluz był idealnie przezroczysty. Jeśli szukasz inspiracji na rośliny do oczka wodnego, sprawdź także ten artykuł o moczarce kanadyjskiej?

Odmiany koi a weloniasty butterfly

Parę powyższych odmian już poznaliśmy. Wszystkich nie damy rady, bo jest ich dobrze ponad 100, ale przyjrzyjmy się chociaż tym najbardziej popularnym. Należą do nich:

• 紅白(Kōhaku) – czerwony i biały
• 大正三色 (Taishōsanshoku) – Taisho tricolor
• 昭和三色 (Shōwasanshoku) – Showa tricolor
• 浅黄(Asagi) – Jasnożółty
• 秋翠 (Shūsui) – Jesienna zieleń
• べっ甲 (Bekkō) - szylkret
• 写り物 (Utsuri-mono) -odbicie, odzwierciedlenie
• 五色 (Goshiki) – pięć kolorów
• 黄金 (Kogane) - złoto
• 孔雀 (Kujaku) - paw

Istnieje koi weloniasty o nazwie butterfly, ale ze względu na hybrydyzowanie z karpiem azjatyckim nie jest uznawany jako karp koi.

Oprócz klasyfikacji związanej z kolorami i deseniem także znaczenie ma obecność lub brak łusek. Odmiany mogą cechować się jednolitym kolorem z wyraźnie zaznaczonym brzegiem łusek lub tylko refleksami jednej barwy. Najczęściej w jednokolorowych koi inną barwę mają płetwy – grzbietowa, piersiowe i ogonowa.

Można więc powiedzieć, że są dwa rodzaje sposobów utrzymania karpi koi

• Hodowlany
• Dekoracyjny (ozdobny)

W zbiorniku hodowlanym nie należy mieszać ze sobą odmian i trzymać ryby na najbardziej stabilnych warunkach, jakie uda się uzyskać (najlepiej w szklarni). Oczko dekoracyjne (staw ozdobny) będzie miejscem, w którym trzymamy ryby wyłącznie do upiększenia miejsca i dla naszej przyjemności oglądania ich jaskrawych barw i zachowania.

Wymagania ryby koi w stawie

Czysta woda to podstawa

Woda dla karpia koi, zawsze, ale to zawsze musi być czysta. Wszystkie inne wymagania są mniej istotne. Jeżeli mamy te ryby kupić, żeby podziwiać ich kolory to warto najpierw zainwestować w filtrację zbiornika, a dopiero później w zakup ryb. Warto też zawczasu zainstalować system napowietrzania w razie problemów z wodą. Niekoniecznie musi to być kwestia jej zanieczyszczeniem pokarmem, ale bardziej różnic temperatur, pH w związku z opadami deszczu i tym podobnymi kwestiami, na które nie mamy wpływu.

Porządna filtracja zbiornika dla karpi koi powinna składać się z trzech etapów.

• Filtracja mechaniczna
• Filtracja biologiczna
• Filtracja chemiczna

Pierwszy etap, czyli filtracja mechaniczna, ma za zadanie wyłapać wszystkie większe cząstki nieczystości, które mogłyby zmniejszyć przepływ wody przez filtr. Ten element należy często przeglądać, a w razie potrzeby oczyszczać. Następnym etapem jest filtracja biologiczna. To serce całego zbiornika. Umieszczamy tam materiały, które zasiedlą bakterie oczyszczające wodę ze związków azotu, które pozostają po odchodach i moczu ryb.

Znaczenie tego zasobu jest uzależnione od wielkości zbiornika, w którym utrzymujemy ryby. Im mniejszy zbiornik, tym ważniejszy filtr (i wymagania odnośnie czyszczenia). Ostatni etap to filtracja „stabilizacyjna” lub „interwencyjna”. Możemy władać tam materiały, które będą oczyszczały wodę z amoniaku, glonów, fosforu, a do stabilizacji i utrzymania alkalicznej wody można użyć muszli ostryg.

Co do samego zbiornika, to trochę jak z akwarium. Im bardziej odpowiednie, tym mniej problemów. Głębokość powinna wynosić od półtora metra do dwóch. Im głębszy zbiornik tym mniejsze niebezpieczeństwo nagłych skoków temperatury, a w naszym klimacie jest to wyjątkowo ważne. Karp japoński może wtedy sam decydować, czy chce być w cieplejszej wodzie, czy chłodniejszej. Wielkość to co najmniej 3000 litrów. Ryba koi dorasta do 70cm, więc powinna mieć sporo miejsca do pływania. Niestety karp koi nie nadaje się do trzymania w akwarium (chyba, że bardzo dużym).

Karp japoński je bez przerwy

Prawidłowe żywienie karpi koi jest niezmiernie ważne. Tym bardziej, że nie mają żołądka. Przełyk łączy się bezpośrednio z jelitem. To oznacza, że karp koi nie potrafi gromadzić większej ilości jedzenia, a trawić ją „w swoim czasie”. Powinien być karmiony często, małymi porcjami i tylko przy temperaturze przekraczającej 10 stopni. W niższych źle trawi i nie wchłania, co powoduje biegunki.

Jakość pokarmu jest ogromnie ważna. Odpowiednie zbilansowanie i zróżnicowanie umożliwiają utrzymanie ryby na takiej diecie, aby była odpowiedniej budowy, a nie wydłużona bez brzucha. Karp powinien mieć wypukły brzuch. Taka jest budowa karpia koi. Od głowy do połowy brzucha powinna iść prosta linia. Jeżeli łamie się za głową, oznacza, że karp koi jest za chudy.

Ze względu na doświadczenie w temacie, doskonałe karmy dla karpi koi oferuje firma Hikari. Nawet jeżeli nie chcemy przeznaczyć środków na codzienne karmienie ryb, tą bądź co bądź, drogą karmą, chociaż okresowo (tym bardziej w letnie dni) podawajmy im karmę o niskiej ilości niestawialnych resztek, zapobiegając nadmiernemu zbrudzeniu wody i przyduchom.

Karp koi - cena a potrzeba i gust

Zapytanie jaka jest cena karpia koi to pytanie o cenę samochodu. Wszystko zależy od tego, jaki to samochód. Musimy więc skupić się na tym, po co chcemy kupić karpia koi i gdzie planujemy go trzymać. Ryba koi to zawsze zwierzę i należy liczyć się z tym, że inwestycja w zakup może przepaść, jeżeli nie zapewnimy jej odpowiednich warunków.

Jeżeli ma to być staw w ogrodzie firmy, do której przyjeżdżają japońscy kontrahenci, to wydanie 4000 zł na jedną rybę nie będzie jakąś wielką ekstrawagancją. Zależnie od odmiany karpie koi mogą mieć bardzo zróżnicowane ceny w związku z ich kondycją i wielkością (nie zawsze musi być kolorowy). W sytuacji, kiedy handel światowy zaczyna być regionalnym, możemy zastanowić się nad importem ryb. Wiele firm japońskich wystawia doskonałe sztuki na licytacje internetowe, gdzie można dostać ryby z najwyższej półki nie ruszając się sprzed ekranu komputera. Problematyczny może być odbiór, ale można się tu posiłkować niemieckimi firmami, które sprowadzają karpie koi do Polski

Jeżeli szukamy rybki do stawu, który ma być ozdobą i atrakcją dla dzieci, można go kupić już od 10 zł. Wtedy cena jest zróżnicowana w zależności od intensywności kolorów i wielkości ryby. Wyłącznym wymaganiem będzie zdrowie oferowanej do sprzedaży ryby. Jeżeli mamy już karpie koi i chcemy dołożyć do własnej obsady, lepiej skorzystać z rejestrowanych hodowli, żeby uniknąć ryzyka przywleczenia chorób KHV, VHS lub SVC (zwalczanie tych chorób jest wymagane prawnie).

Coraz częściej odchodzi się od tradycyjnego postrzegania karpi koi i czasami wyższe ceny osiąga weloniasty butterfly, niż standardy w odmianie. Nie należy się dziwić, że płetwy upodabniające go do welona podobają się wielu osobom, które są skłonne zapłacić za odmianę butterfly dużą cenę. Butterfly może być też bardzo kolorowy.

Karp ozdobny nie jest jadalny. Karp konsumpcyjny nadaje się do spożycia, ale nie ozdobny. Różnica w dopuszczeniu różnych środków pielęgnacyjnych do użycia w tych dwóch przypadkach wyklucza jedzenie ryb ozdobnych (nawet jeżeli odmiany konsumpcyjne są jedzone).

Hodowla to ciężka praca

Rozmnażanie karpi w stawie

Kiedy zobaczymy jaka jest cena porządnego karpia koi, pojawia się taka nieśmiała myśl, że można coś na tym zarobić… Niestety niewiele. I będzie to wynagrodzenie za bardzo, ale to bardzo ciężką pracę. Jeżeli i to nikogo nie zniechęci, to zobaczmy, jak może wyglądać hodowla własnego koi w stawie.

Najważniejsza jest czystość wody. Doskonała filtracja zbiornika i niski poziom zanieczyszczeń zapobiegnie pleśnieniu ikry i odchowanie narybku w większej ilości (w ogóle tarło i wyklucie ikry). Niestety to jest najłatwiejsza część planu, bo kolejnym ważnym elementem jest temperatura.

Od maja do czerwca karp koi przystąpi do tarła. W tym czasie jest ono najbardziej efektywne i z największą szansę na powodzenie. Problem w tym, że temperatura powinna wynosić 20 stopni. W Japonii nie jest to jakaś wyjątkowa rzadkość, ale w naszym klimacie różnie z tym bywa. Tarło odbywa się rano przed wschodem słońca. Wyklucie ikry następuje różnie w zależności od temperatury. Generalnie, gdy wartość ⁰C × ilość dni = 100, wtedy jaja się wykluwają. Gdy mamy codziennie 20⁰C to w ciągu 5 dni wykluje się ikra.

Tarło i wylęg ikry

Generalnie do tarła karp ozdobny dosłownie „wyciera się”. Przeciskając się przez naturalne przedmioty, jak roślinność, korzenie i nawet glony zielone, samica pozbywa się ikry. Samiec przeciska się za nią i spuszcza na ikrę mlecz. Z definicji tak to wygląda, ale w praktyce trudno o takie warunki w stawie. Dlatego wymyślono sposób alternatywny.

Do zbiornika na taflę wody kładzie się kwadratowe instalacje, których rama stanowi rurę PCV, a na nią naciągnięte jest coś, co Japończycy nazywają 人工産卵藻 To cienkie niteczki z polipropylenu, które przypominają trochę mopy do rozmnażania ryb w akwarium. Te drobne włoski pięknie łapią lepką ikrę, a karpie chętnie się o nie ocierają. Instalacje powinny być zamontowane przy brzegu, aby narybek mógł znaleźć schronienie na płytkiej wodzie w trzcinach.

Karp japoński może też być rozmnażany w szklarniach. Taka hodowla uzyskuje szybciej wyższą, bardziej stabilną temperaturę, a awaryjne podgrzanie wody nie jest tak problematyczne. Jednak koszt utrzymania takiej instalacji jest dość znaczny i należy się do takiego projektu skrupulatnie przygotować. Podsumowując te wszystkie warunki okazuje się, że cena nie jest szałowa, jeśli dodamy do tego konieczność segregacji tysięcy osobników z jednego tarła. Hodowla karpia koi wymaga wiele cierpliwości.

Hodowla ozdobnego karpia koi różni się od hodowli karpia konsumpcyjnego. Koi to nie karp jadalny. Nawet jeżeli widzimy filmiki, gdzie na wschodzie ludzie jedzą karpie koi ze swojej hodowli, nie oznacza, że sami możemy takiego spróbować. Jeżeli ryba była od urodzenia w naszym stawie sytuacja jest inna niż w przypadku ryby, którą kupiliśmy. Substancje szkodliwe po spożyciu mogą zostawać w mięśniach ryby, więc lepiej nie ryzykować.