Kangal a owczarek anatolijski – wątpliwości i wyjaśnienie

Pochodzenie kangala

Nazwa rasy pochodzi od nazwy tureckiego miasta Kangal. Znajduje się ono w prowincji Sivas, znanej z hodowli tych psów, odznaczających się szczególnie wysoką jakością eksterieru i dobrą psychiką. Turcy są niezwykle dumni z tej rasy, dawniej wykorzystywanej do pasienia i pilnowania stad owiec przed drapieżnikami i złodziejami. Psy te z czasem upodobniły się zewnętrznie do pilnowanych zwierząt i obecnie kangale są – zgodnie z obowiązującym wzorcem – maści bułanej (od piaskowej do jasnopłowej) z czarną maską, podobnie jak owce tureckiej rasy akkaraman.

Turecki Związek Kynologiczny zakwestionował pochodzenie owczarków anatolijskich, które były rasą uznaną przez FCI, twierdząc, że nie są to psy czystej rasy. Również w Polsce pojawiły się wątpliwości i różne opinie, tym bardziej, że mieszkające u nas anatoliany miały przodków z angielskimi rodowodami, a do Wielkiej Brytanii zostały sprowadzone z Turcji przez księżną Natalię Czartoryską. Rzecz w tym, że w Turcji, która wówczas nie była członkiem FCI, rasa „owczarek anatolijski” w ogóle nie była uznana, a jej historia ma swój początek w latach 70. XX wieku, a sprowadzone przez księżną psy nie miały udokumentowanego pochodzenia. Po wstąpieniu Turcji do FCI do Komisji Standardów wpłynął oficjalny wniosek o uznanie rasy kangal i wykreślenie z ewidencji ras owczarka anatolijskiego. Od czerwca 2018 roku kangal – turecki pies pasterski – uznany jest formalnie przez FCI.

W Polsce wielką admiratorką dawnych anatolianów była niedawno zmarła Ewa Bukład – międzynarodowy sędzia kynologiczny i popularyzatorka ras pasterskich z Krakowa. Prywatnie przyjaźniła się z księżną Natalią Czartoryską.

Czym się różnią obie rasy – opis najważniejszych cech

Mimo że wciąż kangal i owczarek anatolijski są utożsamiane ze sobą, występują między nimi dość istotne różnice. Dotyczą one m.in. uzębienia, umaszczenia, wielkości i ciężaru ciała. Oto najważniejsze z nich:

  • Owczarek anatolijski ma zgryz wyłącznie nożycowy przy pełnym uzębieniu. U kangala wzorzec dopuszcza zgryz cęgowy i odwrócony nożycowy, a także brak pierwszych przedtrzonowców (P1) i trzecich trzonowców (M3)
  • Anatolian może mieć dowolne umaszczenie. Kangal występuje w umaszczeniu jednolitym, zwanym bułanym – od piaskowego do płowego lub wilczasto-sobolowego – z czarną maską. Mogą występować białe znaczenia na kończynach i końcu ogona, ale im są mniejsze, tym lepiej
  • Nos u anatoliana może być czarny lub brązowy, w zależności od umaszczenia. Kangal musi mieć nos zawsze czarny
  • Anatolian nie ma wilczych pazurów. U kangala są one dopuszczalne
  • Owczarek anatolijski jest większy i cięższy od kangala. Dorosły pies (samiec) anatoliana mierzy w kłębie 74-81 cm i waży 50-65, a kangala odpowiednio 72-28 cm i 48-60 kg. Suka: anatolian 71-79 cm i 40-55 kg, kangal – 65-73 cm i 40-50 kg. U obydwu ras tolerancja wzrostu (obu płci) wynosi +/- 2 cm.

Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!

Te i inne, bardziej szczegółowe cechy anatomiczne stały się podstawą do zakwalifikowania części owczarków anatolijskich jako kangale. Ich hodowla jest kontynuowana także w Polsce. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o kangalu tureckim.

Ceny psów rasowych z metryką ZKwP a ich cechy, cena kangala

Szczeniaki - co składa się na cenę psa rasowego

Wielu potencjalnych nabywców szczeniąt wyraża opinie, że szczeniaki z metrykami Związku Kynologicznego w Polsce są takie drogie, a przecież można kupić psa znacznie taniej, zwłaszcza jeżeli jego przyszły właściciel nie ma ambicji wystawowych i nie chce zakładać hodowli, więc nie jest mu potrzebny „papier”. Rzeczywiście, szczenię z metryką, uprawniającą do wyrobienia rodowodu, jest droższe niż bez niej. Pytanie tylko, czy szczeniaki bez metryk są psami rasowymi. Otóż nie, są to jedynie zwierzęta w typie rasy. Nie mają bowiem udokumentowanego, wielopokoleniowego pochodzenia. Nie wiadomo, jakie cechy mogły po swoich przodkach odziedziczyć, czy mogą mieć schorzenia genetyczne lub być ich nosicielami, itd.

Rodowód (wyrobiony przez nowego właściciela szczeniaka na podstawie metryki otrzymanej od hodowcy) gwarantuje, że szczenię jest tej, a nie innej rasy, a jego pochodzenie jest udokumentowane co najmniej do 4 pokoleń wstecz. Na podstawie rodowodu można również wykazać prawdopodobieństwo wystąpienia u psa tych lub innych cech eksterieru (wygląd), psychiki (charakter, usposobienie), ewentualnie schorzeń dziedzicznych. Jest to więc podstawowy czynnik, na podstawie którego kształtuje się cena kangala i każdego innego psa rasowego.

Drugim istotnym czynnikem są koszty. Oto jakie koszty musi ponieść hodowca, aby mógł sprzedać szczeniaki z metrykami:

  • Inwestycja w sukę hodowlaną. Trzeba kupić szczeniaka – suczkę, prawidłowo ją odchować, wyszkolić, zaliczyć jej oceny wystawowe. W tym czasie karmić, odrobaczać, szczepić, ewentualnie – zależnie od rasy – wykonać obowiązkowe lub zalecane badania i/lub testy psychiczne przed dopuszczeniem do rozrodu
  • Krycie. Nikt nie udostępni psa reproduktora za darmo (poza oczywistymi sytuacjami, np. własny samiec), a nierzadko do dobrego psa trzeba pojechać za granicę lub sprowadzić nasienie, co jest równie kosztowne, a niekiedy droższe niż podróż
  • Żywienie suki ciężarnej i karmiącej, a następnie szczeniąt. Odpowiedzialny hodowca żywi matkę i szczeniaki najlepszymi karmami, których cena nie jest niska, a im większa rasa i liczniejszy miot, tym koszty żywienia wyższe
  • Opłaty związkowe. Trzeba zapłacić najpierw za rejestrację własnej suki, wyrobienie jej rodowodu, składkę członkowską. Później zarejestrować przydomek hodowlany. Przystępując do hodowli kupić kartę krycia, kartę miotu, opłacić przegląd miotu (opis do protokołu), wystawienie metryk i znakowanie szczeniąt
  • Koszty odrobaczania i szczepienia szczeniąt. Szczeniaki muszą być odrobaczone w 3. i 6. tygodniu życia (razem z matką) i zaszczepione przeciwko nosówce i parwowirozie w wieku 8 tygodni. Jeżeli nowy właściciel odbiera szczenię później albo hodowca długo czeka na nabywcę – pozostałe szczeniaki trzeba odrobaczyć i szczepić powtórnie według kalendarza
Szczenięta psa rasy kangal, a także cena kangala - koszt szczeniat, hodowle oraz opinie
Cena psa rasy knagal, a także koszt, cena, wychowanie, opis, hodowle, szczenięta

Nie są tu wymienione niepoliczalne koszty pracy hodowcy przy sprzątaniu kojca, praniu posłań, zabiegów pielęgnacyjnych, nie mówiąc o nieprzespanych nocach podczas pilnowania, aby suka niechcący nie przygniotła któregoś szczeniaka, aby wszystkie równo ssały, a jeżeli jest ich więcej niż 8 (tyle suka ma sutków) – dokarmiania w zasadzie od urodzenia. Gwoli przypomnienia – osesek musi jeść co dwie godziny przez całą dobę.

Cena kangala – od czego zależy

Trudno znaleźć w Polsce szczenię rasowe, którego cena obecnie byłaby niższa niż kilka tysięcy złotych. Za granicą cena zaczyna się od 1000 euro wzwyż, niezależnie czy jest to kangal, owczarek szkocki collie czy rosyjski toy. Np. niejedna hodowla lhasa apso ceni swoje szczenięta znacznie wyżej, wysoka może być też cena gryfonika brukselskiego.

Kangal to wciąż dość rzadki turecki pies pasterski i stróżujący (choć nie jest to owczarek i zaliczany jest do grupy molosów). Jest rasą olbrzymią, zatem koszty jego utrzymania są wysokie, więcej jest też pracy przy odchowaniu często licznego miotu. Hodowla kangala – olbrzymiego psa jest znacznie bardziej kosztowna niż np. hodowla lhasa apso – małego pieska do towarzystwa.

Ważne jest też pochodzenie. Nabywca, który zamierza w przyszłości jeździć na wystawy i hodować, nie zainwestuje w szczenię z dyskusyjnym rodowodem (np. jeżeli wśród przodków są psy z pochodzeniem angielskim). Będzie poszukiwał szczeniaka o korzeniach tureckich, aby w przyszłości uniknąć niespodzianek. Generalnie należy skłaniać się ku nabyciu szczenięcia z kraju pochodzenia rasy, np. rosyjski toy z Rosji, gończy polski czy polski owczarek podhalański z Polski – choć oczywiście są rasy, których pogłowie prezentuje wyższy poziom w krajach innych niż ich ojczyzna, np. jamniki. Co ciekawe, ogólny poziom rasy w danym kraju ma niewielki wpływ na cenę szczenięcia z konkretnej hodowli w tym kraju prowadzonej. Przykładowo, cena gryfonika brukselskiego w Belgii jest porównywalna z ceną szczenięcia tej rasy np. w Rosji lub Skandynawii, gdzie gryfoniki są bardzo wysokiej jakości.

Nie bez znaczenia jest charakter rasy. Kangal to pies nie dla każdego, a na pewno nie dla początkującego właściciela. Praca przy strzeżeniu stad przez wieki wykształciła u tych psów instynkt zabijania drapieżników. I choć współczesny kangal nie będzie się rzucał na nikogo z zębami, to musi być ułożony w kierunku posłuszeństwa. Jest bowiem bardzo silny, a sprowokowany może stać się niebezpieczny. Tymczasem jest to pies oddany swojej rodzinie i wierny i z pewnością nie zasłużył sobie na opinie „psa mordercy”. Musi jednak trafić w odpowiedzialne ręce.

ikona podziel się Przekaż dalej