Cavapoo

Cavapoo, zwany inaczej cavoodle, jest hybrydą, powstałą ze skrzyżowania dwóch ras: cavalier king charles spaniel i pudel miniaturowy lub średni. Rasy te znajdują się w grupie 9. FCI – psy ozdobne i do towarzystwa. Obecnie krzyżówki te cieszą się coraz większą popularnością, choć nie ma przed nimi przyszłości – z pewnością nie zostaną uznane za odrębną rasę. Poznajmy cavapoo.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach rasowych.

Cavapoo – czy to jest rasa, historia, jak powstała, cechy

Pomysł i pojawienie się hybrydy

Pomysł na stworzenie hybrydy cavapoo powstał w Australii w latach 90. XX wieku. Hodowcy, którzy wymyślili takie połączenie, zamierzali uzyskać niewielkiego, kompaktowego psa o niewypadającej, hipoalergicznej sierści i atrakcyjnym eksterierze. Pierwsze urodzone mioty były wprawdzie bardzo zróżnicowane pod względem cech zewnętrznych, jednak tak dalece się podobały, że wkrótce zainteresowali się nimi miłośnicy hybryd w Stanach Zjednoczonych. Tam właśnie cavapoo zrobił największą karierę.

Nazwa hybrydy – cavapoo lub cavoodle – pochodzi z połączenia fragmentów nazw ras wyjściowych: cavalier spaniel i poodle, w dwóch konfiguracjach, funkcjonujących w zasadzie równorzędnie, aczkolwiek cavapoo jest nazwą bardziej znaną i częściej używaną. Tak samo tworzone są nazwy innych hybryd. Np. krzyżówka maltańczyka z pudlem miniaturowym to maltipoo (maltese + poodle), a krzyżówka labradora z pudlem – labradoodle (labrador + poodle). W każdym jednak wypadku jest to mieszaniec, a nie nowa rasa.

W Polsce hybrydy również cieszą się rosnącą popularnością, a ich hodowcy (choć trudno zastosować do nich to określenie) założyli własne stowarzyszenie – Związek Hodowców Hybryd, gdzie można się dowiedzieć, jak założyć hodowlę psów z krzyżówek różnych ras. Pod szyldem tej organizacji hodowane są również cavapoo.

Cavapoo – cechy charakterystyczne

Nie istnieje wzorzec cavapoo. Hybryda ta została stworzona, podobnie jak wszystkie inne, nie przez biologów, specjalizujących się w genetyce, ale przez amatorów, właściwie nie do końca umiejących szczegółowo określić, jakie cechy ma posiadać mieszaniec. Wszystko dzieje się na zasadzie przypadku. Tylko nieliczni hodowcy, mający jakiekolwiek założenia, stosują selekcję hodowlaną i do dalszego rozrodu pozostawiają osobniki, które – ich zdaniem – odpowiadają oczekiwaniom.

Cavapoo może być mały albo średniej wielkości, drobnej lub nieco masywniejszej budowy i z sierścią lokowatą jak u pudla lub długą i falującą, jaką ma cavalier spaniel. Rasy wyjściowe mają obwisłe uszy, zatem i cavapoo nie może mieć innych. Uszy obwisłe są recesywne (ustępujące) w stosunku do stojących, gen warunkujący zwisające uszy musi występować u obojga rodziców i tak dzieje się w tym wypadku. Kufa natomiast może być normalnej długości jak u pudla, albo spłaszczona jak u cavaliera. Brachycefalia (skrócenie kufy) dziedziczone jest również recesywnie i uzyskanie cavapoo z płaską kufą możliwe jest dopiero w pokoleniu F2.

Inne cechy wyglądu cavapoo:

• Wysokość w kłębie: 22 – 35 cm
• Ciężar ciała: 3 – 11 kg
• Szata: gęsta, miękka, falująca lub kędzierzawa
• Umaszczenie: może być różne, w zależności od umaszczeń rodziców. Najczęściej spotykane jest czarne i płowe (jak u vizsla). Osobniki łaciate i czarne podpalane można uzyskać w kolejnych pokoleniach.

Cavapoo – czy tworzenie hybryd ma sens

Tworzenie nowych pokoleń

Tworzenie nowej rasy jest procesem żmudnym i długotrwałym. Zaczyna się od teorii – określenia celu i metod oraz dróg jego osiągnięcia. Wymaga to wieloletniej pracy, popartej badaniami naukowymi, bazującymi na gruntownej znajomości zasad genetyki, sposobów dziedziczenia, właściwości poszczególnych genów, metod utrwalania pożądanych cech i eliminowania niepożądanych. Dopiero potem zaczyna się dobieranie przodków, mogących dać potomstwo o oczekiwanych cechach.

Należy zdawać sobie sprawę, że ze skojarzenia dwóch osobników różnych ras nigdy nie uzyska się w pierwszym pokoleniu (F1) potomstwa o cechach, jakie chce się uzyskać. Aby to zrozumieć, należy przyswoić podstawową zasadę dziedziczenia. Otóż potomek otrzymuje od każdego z rodziców zawsze po 50 proc. jego puli genowej. Geny rozmieszczone są w chromosomach, ułożonych parami. Tych par jest 39 – oznacza to, że pies ma 78 chromosomów. W każdym z nich znajdują się miejsca, ściśle określone dla poszczególnych genów. W każdej parze chromosomów (jednym od matki, drugim od ojca) miejsca te odpowiadają sobie – rozmieszczone w nich geny odpowiadają za te same cechy. Takie miejsce nosi nazwę locus (l.mn. loci). Przykładowo, u psa w locus A znajdują się geny umaszczenia m.in. rudego i czarnego podpalanego. Jeżeli skojarzy się rudą (jak np. vizsla) sukę z czarnym podpalanym (jak np. gończy polski) psem, to w locus A u szczeniaka może się znaleźć gen rudy od matki i gen czarny podpalany od ojca. Jakie będzie umaszczenie szczeniaka?

Myliłby się ten, kto uważałby, że szczeniak będzie koloru pośredniego pomiędzy tymi dwoma. W przytoczonym przykładzie szczeniak będzie miał umaszczenie rude po matce. Dlaczego? Dlatego, że niektóre geny są dominujące, niektóre recesywne (ustępujące), a gen, warunkujący umaszczenie rude, jest dominujący wobec innych wariantów (alleli), znajdujących się w tym locus. Zatem niezależnie, z którym z alleli spotka się „rudy” ze strony matki, szczenię z pokolenia F1 będzie rude, a drugi allel (czarny podpalany od ojca) będzie nim zdominowany i niewidoczny, natomiast może być przekazany potomstwu w pokoleniu F2. Jeżeli spotka się w kolejnym skojarzeniu z allelem czarnym podpalanym, mogą się urodzić szczeniaki czarne podpalane. Zasadę tę ilustrują poniższe tabele.

Pokolenie F1:

Ay – gen rudy

At – gen czarny podpalany

AyAy – ruda matka

AtAt – czarny podpalany ojciec

AyAt – rude (heterozygotyczne) potomstwo

Pokolenie F2:

AyAy – rudy homozygotyczny (dominujący)

AyAt – rudy heterozygotyczny (nosiciel genu czarnego podpalanego)

AtAt – czarny podpalany (tzw. homozygota recesywna).

To zaledwie jedna cecha i zasada jej odziedziczalności. Ale należy mieć świadomość, że tych cech są tysiące i dziedziczą się – w dużym uproszczeniu – według tego schematu, ale nie zawsze te same. Stąd u hybryd w pokoleniu F1 duży „rozrzut” w wyglądzie, występujący również w pokoleniach następnych. Dlatego tak ważne jest wspomniane wcześniej ustalenie celu, jaki ma być osiągnięty, a następnie ostra selekcja hodowlana i pozostawianie do dalszego rozrodu tylko osobników, które zbliżone są do zamierzonego. W ten sposób pod koniec lat 80. XX wieku rozpoczęto hodowlę polskiego spaniela myśliwskiego. Trwa ona już około 40 lat, a rasa ta wciąż nie jest uznana przez FCI i na wystawach występuje w grupie ras nieuznanych, bez prawa do tytułów.

Jeżeli zatem ktoś na pytanie, jak założyć hodowlę psów „rasy” cavapoo odpowiada, że wystarczy pokryć sukę cavaliera pudlem lub odwrotnie – jest w ogromnym błędzie. Niestety, w taki właśnie sposób powstają hybrydy – bez podstaw naukowych i prakyki. A ta nie ogranicza się do wiedzy, od kiedy można kąpać szczeniaka i czym go karmić. Sprawdź także ten artykuł o rasach psów z włosami zamiast sierści.

Charakter, pielęgnacja i zdrowie cavapoo

Cavapoo pod względem charakteru jest wielką niewiadomą, bowiem dziedziczy jego cechy zarówno po cavalierze, jak i po pudlu. Nie wiadomo, którymi z tych cech będą się odznaczać szczeniaki, bowiem każda rasa wyjściowa jest pod tym względem inna. Pudle są psami bardzo inteligentnymi, ruchliwymi, chętnie uczącymi się i potrzebującymi ruchu, kiedyś były przecież psami myśliwskimi. Cavalier spaniel jest typowym kanapowcem, bardzo przywiązanym do swojego opiekuna i o wrażliwej psychice. Oczywiście z pewnością hybrydowe szczeniaki nie będą psami obronnymi, ale nie wiadomo, jakie cechy u nich przeważą – energicznego, bystrego łowca czy „podkołdernika”. W każdym wypadku szczeniaki muszą być socjalizowane, aby miały dobry kontakt z człowiekiem i dały się łatwo układać.

Pielęgnacja cavapoo również zależy od rodzaju odziedziczonej szaty. Zresztą jej strukturę będzie można ocenić dopiero u dorosłego psa. Nie wiadomo, czy będzie ona kędzierzawa i bez podszerstka, czy prosta lub falująca z podszerstkiem. Nie zawsze również wiadomo, jakie umaszczenie będą mieć szczeniaki. Zawsze jednak dobrze robi szczotkowanie, a jeżeli u dorosłego psa zajdzie taka potrzeba – również okresowe strzyżenie, jak u pudla. W kwestii kiedy można kąpać szczeniaka można odpowiedzieć, że lepiej później niż zbyt wcześnie. Nie ma potrzeby kąpać psa, jeżeli nie ubrudził się np. farbą lub nie wytarzał się w nieczystościach.

Ryzyko nabycia cavapoo jest spore. Otóż rasy rodzicielskie mają skłonności do różnych schorzeń. Nigdy zatem nie wiadomo, czy u danego szczeniaka skłonności te akurat się nie skumulowały. Nikt przecież nie robi badań rodzicom, nie są to psy zarejestrowane w ZKwP. Jest to więc jeszcze jedna przesłanka, aby nie napędzać rynku hybryd i zdecydowanie kupować szczeniaki czystych ras, z metrykami, po przebadanych rodzicach.