Białko w organizmie psa i kota – co się z nim dzieje?

Trawienie i strawność białka

Trawienie dostarczanego z pokarmem białka odbywa się dzięki enzymom, do których należą endopeptydazy (np. trypsyna, chymotrypsyna, elastaza) oraz egzopeptydazy (np. karboksypeptydaza). W organizmie psa i kota trawienie białek odbywa się na trzech poziomach:

  • w świetle jelita,
  • w rąbku szczoteczkowym oraz w enterocytach.

Pierwsze procesy rozpadu białka zaczynają się co prawda już w żołądku, ale właściwe trawienie białek ma miejsce w jelicie cienkim.

Strawność białka to jeden z głównych parametrów wyróżniających dobre karmy dla psów i kotów! Parametr ten opisuje ilość danego składnika, która ulegnie strawieniu i wchłonięciu. Na strawność karmy wpływa wiele czynników zarówno ze strony produktów, jak i organizmu czworonoga. Wzrost strawności powodują:

  • składniki pochodzenia zwierzęcego (podroby i mięso),
  • mechaniczna obróbka pokarmu,
  • proces ekstruzji,
  • dłuższy czas podawania danego pokarmu i prawidłowa obróbka cieplna.

Polecane karmy dla psów z problemami zdrowotnymi

Zmniejszoną strawność notuje się przy:

  • wysokiej zawartości popiołu,
  • nadmiernej obróbce cieplnej,
  • dużej ilości surowców roślinnych oraz składników pochodzenia zwierzęcego typu włosy, skóra i kości.

Pamiętaj, że opisana strawność białek to kluczowy czynnik świadczący o jakości pożywienia. Przeprowadzone badania dotyczące biodostępności białka oraz aminokwasów wskazują, że zwierzęta mięsożerne słabo trawią białka o niskiej jakości oraz wykazują zwiększone zapotrzebowanie na aminokwasy takie jak arginina i tauryna. Co ciekawe, uzyskano wyższą sprawność białek niższej jakości u psów niż u kotów, co może wskazywać na rolę mikroflory jelitowej w trawieniu białek niewchłoniętych wcześniej w jelicie cienkim! W porównaniu z kotami strawność białka w karmach jest u psów wyższa nawet o 8%.

Co to jest bilans azotowy?

Bilans azotowy określa stan równowagi białkowej w organizmie. Może być on:

  • zerowy,
  • dodatni lub ujemny.

Zerowy bilans azotowy oznacza równowagę między procesami anabolicznymi i katabolicznymi. Dodatni bilans azotowy jest charakterystyczny dla zwierząt młodych i rosnących oraz w czasie ciąży, laktacji czy rekonwalescencji. W takich przypadkach nadmiar białka nie jest szkodliwy. Istnieją jednak sytuacje, kiedy dodatni bilans azotowy jest przeciwwskazany. Dzieje się tak np. podczas chorób nerek.

Ujemny bilans azotowy jest natomiast związany ze zwiększonym wykorzystaniem azotu i pojawia się, gdy w karmie jest zbyt mało białka lub, gdy białko tracone jest na skutek procesów chorobowych.

Aminokwasy – czym są i dlaczego są ważne?

Istnieje 20 aminokwasów, które łączą się ze sobą w różnych konfiguracjach. W ten sposób tworzą one pojedyncze białka w ciele zwierzęcia. Aminokwasy są podzielone na dwie kategorie:

  • egzogenne,
  • endogenne.

W posiłkach Twojego psa aminokwasy są obecne w łańcuchach białkowych, które jak już opisano, są rozkładane podczas trawienia przez enzymy w przewodzie pokarmowym. Po przetworzeniu do pojedynczych aminokwasów są one wchłaniane do krwiobiegu, gdzie zostają wykorzystane do tworzenia nowych, potrzebnych zwierzęciu białek.

Niezbędne aminokwasy, czyli inaczej egzogenne to takie, których zwierzę nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, dlatego muszą mu zostać dostarczane w diecie. Należą do nich:

  • fenyloalanina,
  • walina,
  • treonina,
  • tryptofan,
  • izoleucyna,
  • metionina,
  • histydyna,
  • arginina,
  • leucyna i lizyna.
Pies przy misce pełnej jedzenia, a także białko w diecie psa i kota, czyli aminokwasy oraz ich źródła w diecie psa
Białko w diecie psa i kota, czyli białko i aminokwasy dla zwierząt domowych oraz źródło białka

Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł z poradami, ile powinien jeść pies.

Czy pochodzenia białka ma znaczenie?

Białko pochodzenia zwierzęcego a białko pochodzenia roślinnego

Twój pupil potrzebuje wysokiej jakości białka, które dostarczy mu niezbędnych aminokwasów. Pamiętaj zatem, że Twój pies nie ma zapotrzebowania na białko, ale na konkretne aminokwasy. Jeżeli Twój pies otrzymuje wszystkie z nich, nie ma fizjologicznej różnicy między białkiem pochodzącym ze źródeł roślinnych a białkiem pochodzącym ze źródeł zwierzęcych.

Różne rodzaje białka zawierają jednak różne kombinacje aminokwasów! Białko z kurczaka różni się zatem od białka z innego źródła żywności np. kukurydzy pod względem długości, struktury i kombinacji aminokwasów. Dlaczego karma dla psów najczęściej zawiera zarówno źródła białka pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego? Ponieważ bardzo niewiele składników zawiera wszystkie aminokwasy, których potrzebuje Twój pies. Białko zwierzęce i białko roślinne w odpowiednim połączeniu mogą się wzajemnie doskonale uzupełniać.

Czy pies może jeść karmy wegetariańskie lub wegańskie?

Dieta wegetariańska oraz wegańska dla zwierząt budzi sporo kontrowersji. Na początku warto zaznaczyć, że koty to obligatoryjni mięsożercy, którzy większość niezbędnych składników odżywczych czerpią z mięsa, dlatego nie można wyeliminować tego składnika z ich codziennego menu!

Trochę inaczej ma się sytuacja w przypadku psów.  Są to raczej zwierzęta wszystkożerne i choć standardowo w ich karmie znajduje się duży procent mięsa, to istnieje możliwość wartościowego zbilansowania posiłków roślinnych. W porównaniu do swoich przodków domowe czworonogi potrafią dostosować swój metabolizm do rosnącej zawartości węglowodanów. Trawią je one nawet 28 razy lepiej niż ich dzicy przodkowe.

Pamiętaj jednak, że jedno źródło białka roślinnego nie jest w stanie zaspokoić potrzeb Twojego pupila! Do stworzenia karmy wegetariańskiej lub wegańskiej konieczne jest użycie przynajmniej dwóch różnych źródeł białka roślinnego. Stosunkowo często stosuje się bogate w lizynę białko sojowe, które zawiera mało metioniny w połączeniu z białkiem kukurydzianym, które zawiera niewiele lizyny.

ikona podziel się Przekaż dalej