Amerykański staffordshire terier - opis, charakter, opinie
Amerykański staffordshire terier to pies, który swego czasu okrył się złą sławą. Był nazywany nawet „psem – mordercą”, kiedy w mediach zaczęły się pojawiać informacje o pogryzieniach, a nawet zagryzieniach przez psy tej rasy bądź w typie tej rasy. A wszystko dlatego, że amstaff stał się kilkanaście lat temu bardzo popularny i psy te zaczęły trafiać w nieodpowiednie ręce. Tymczasem usposobienie amstaffa jest zupełnie inne, mimo że co pewien czas można przeczytać w sieci opis dramatu, związanego z pogryzieniem.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o psach do towarzystwa.
Amerykański staffordshire terier – pochodzenie, wygląd, charakter
Amstaff – historia rasy
Teriery typu bull, do których zaliczany jest amerykański staffordshire terier, mają swój początek około roku 1800 i z tego okresu pochodzą pierwsze informacje o rasie. Przodek współczesnego amstaffa powstał w Anglii z krzyżowania buldoga angielskiego ze średniej wielkości terierami. Celem było uzyskanie psa o dużej sile fizycznej, wytrzymałego i wytrwałego, którego można było wykorzystywać do walk, będących przedmiotem zakładów bukmacherskich. Odbywały się one najpierw oficjalnie, a po wprowadzeniu ich zakazu nielegalnie, były bowiem źródłem niemałych dochodów.
Pod koniec XIX wieku, wraz z masową emigracją ludności europejskiej, do Stanów Zjednoczonych trafiły także psy. Za oceanem walki zwierząt były dozwolone, powszechne i stanowiły ulubioną rozrywkę biedniejszych warstw społecznych, które w ten sposób zdobywały środki do życia. Właściciele psów kontynuowali ich hodowlę w kierunku zwiększenia rozmiarów, ale jednocześnie poprawienia zwinności, niezbędnej u zwierząt walczących. Kojarzyli przywiezione z Anglii psy z miejscowymi, selekcjonując do dalszej hodowli najlepiej rokujące. Tymczasem w Europie zostały psy, których hodowla ewoluowała w nieco innym kierunku – powstał angielski staffordshire bull terier (stafford).
Nie wszystkie zwierzęta trafiały do walk, większość stawała się psami domowymi. Z czasem wyodrębniła się pokaźna grupa właścicieli, którzy nie chcieli mieć cokolwiek wspólnego z walkami psów i postanowili zarejestrować odrębną rasę. Ostatecznie American Kennel Club zarejestrował jej wzorzec w 1936 roku pod nazwą Staffordshire, i od tej pory wszystkie urodzone szczenięta automatycznie stawały się rasowe, zaś w 1972 roku rasa ta otrzymała oficjalną nazwę American staffordshire terrier, dla odróżnienia od utworzonego w Anglii staffordshire bull teriera (stafford) – mniejszego, drobniejszej budowy, jednak nawet obecnie dość często mylonego z amstaffem. Dziś amerykański staffordshire terier jest uznany przez FCI – numer wzorca 286, z ostatnią modyfikacją w 1996 roku.
Opis wyglądu, cechy, usposobienie – charakterystyka
Amerykański staffordshire terier jest to niezbyt duży pies. Wymiary w kłębie: pies 46-48 cm, suka 43-46 cm. Jest proporcjonalnie zbudowany, dobrze umięśniony, choć zwinny i nie pozbawiony elegancji mimo krępej, zwartej budowy. Nie może być wątły ani wysokonożny. Sprawia ogólne wrażenie wyjątkowo silnego. Ruch amstaffa jest żwawy, elastyczny, nie może być toczący się.
Sierść amstaffa jest twarda, włos krótki i przylegający. Różne rodzaje umaszczenie są dopuszczalne, aczkolwiek nie jest pożądane czarne podpalane, czekoladowe i białe, jeżeli biel obejmuje więcej niż 80 proc. powierzchni ciała. Najczęściej spotykane rodzaje umaszczenia amstaffa to płowy, płowy z białym, pręgowany z białym, rzadziej szary (blue) i szary z białym. Białe znaczenia występują na przedpiersiu, łapach i brzuchu, są małe lub większe. Przy każdym rodzaju umaszczenia nos powinien być czarny. Sprawdź także ten artykuł o tym, co warto wiedzieć o amstaffach.
Długość życia amstaffa to około 13-14 lat. Usposobienie amstaffa jest żywiołowe, życzliwe wobec człowieka. Jest to, wbrew obiegowym opiniom, rasa bardzo wrażliwa (podatna na stres), przy tym inteligentna i odważna. Amerykański staffordshire terier jest pozytywnie nastawiony również do innych psów i obcych ludzi. Niemniej, musi być odpowiednio i konsekwentnie wychowany. Pies, który dostanie się w nieodpowiednie ręce, może na stres i traumę reagować agresją i wtedy staje się niebezpieczny. Dlatego w żadnym wypadku nie wolno wobec niego stosować przemocy fizycznej. Wychowanie amstaffa musi przebiegać jedynie w warunkach pozytywnej motywacji.
Polecane karmy dla psów - sprawdź ceny!
Ważne jest też oczywiście pochodzenie. Szczeniak z dobrej hodowli, dbającej o wczesną socjalizację, jeżeli trafi do odpowiedzialnego właściciela, będzie kochającym członkiem rodziny. Także dzieci, których jednak mimo wszystko nie należy zostawiać z psem bez nadzoru. Nie oznacza to, że amstaff natychmiast rzuci się na dziecko. Ale jeżeli jest ono na tyle małe, że nie zdaje sobie sprawy z reakcji psa np. na ciągnięcie go za uszy czy ogon – może dojść do nieumyślnego wypadku. Zwłaszcza że amstaff ma potężne szczęki o dużej sile nacisku.
Amerykański staffordshire terier – szkolenie, żywienie, pielęgnacja
Wychowanie i szkolenie amstaffa
Amerykański staffordshire terier powinien być od szczenięcia socjalizowany. Najlepszym rozwiązaniem jest tzw. psie przedszkole. Pod fachową opieką instruktora właściciel ma szansę nauczyć swojego psa prawidłowych relacji z innymi. Zaniechanie tego może sprawić, że amstaff jako dorosły stanie się agresywny wobec innych psów, zwłaszcza dużo mniejszych, ze względu na swoją masę i silny nacisk szczęk.
Amstaff jest psem pełnym energii, dlatego potrzebna mu jest codzienna porcja ruchu. Rasa ta doskonale nadaje się do przynoszenia aportów – najlepiej sprawić czworonogowi drewniany „koziołek” albo piłkę z litej gumy. Można go też nauczyć towarzyszenia podczas joggingu. Niektórzy chodzą z amstaffami na treningi agility, choć zwykle na treningach się kończy – mimo dokładności w pokonywaniu przeszkód amerykański staffordshire terier nie jest w stanie dorównać szybkością innym rasom.
Zawsze natomiast należy szkolić amstaffa w zakresie posłuszeństwa. Ta rasa musi „znać swoje miejsce”. Jest to pies inteligentny i chętnie współpracuje z opiekunem, jednak nie zawsze od razu wykona każde polecenie. Stąd wspomniana już konieczna pozytywna motywacja. Psów tej razy nie szkoli się za pomocą metod awersyjnych (przemocy fizycznej, krzyku), nie wolno też stosować kar. Takie metody wyzwalają u amstaffa stres – jest to pies bardzo wrażliwy psychicznie i takie zachowanie wyzwoli u niego odruch obronny, który przejawi się agresją. Z tego względu nie szkoli się tej rasy w kierunku obronności (IPO), gdyż charakterystyka takiego szkolenia przewiduje różne rodzaje pobudzania psa do agresji.
Istotna jest natomiast konsekwencja w wychowaniu. Należy pamiętać, że amerykański staffordshire terier jest psem bardzo sprawnym fizycznie i dysponującym dużą siłą, dlatego właściciel musi nad nim panować, w przeciwnym razie będzie sprawiał kłopoty zarówno na spacerach, jak i w domu. Dlatego już od młodego szczeniaka trzeba wymagać np. nieskakania na ludzi przy powitaniu, pójścia na miejsce na komendę, itp. Dorosły, silny amstaff może być niekłopotliwym, bardzo oddanym przyjacielem całej rodziny, pakującym się na fotel lub do łóżka.
Zdrowie, pielęgnacja, żywienie amstaffów
Amerykański staffordshire terier jest rasą długowieczną i odporną na choroby. Bywa jednak, że mają alergię na określone składniki pokarmowe, atopowe zapalenie skóry, a także dysplazję stawów biodrowych i łokciowych. Dlatego, mimo że obowiązek prześwietlenia stawów biodrowych przed kwalifikacją do hodowli nie obowiązuje amstaffów, dobrzy hodowcy je wykonują.
Pielęgnacja amstaffa nie jest skomplikowana, wystarczy dwa razy w tygodniu wyszczotkować go twardą, gęstą szczotką. Nie wymaga on też częstych kąpieli, chyba że się „uperfumuje” w jakichś nieczystościach. Natomiast jego jednowarstwowa szata, składająca się jedynie z włosa okrywowego, może być trudna do usunięcia z mebli lub dywanów. Włosy okrywowe są proste, twarde i krótkie (zupełnie inna szata niż ma np. kerry blue terrier – miękka i falująca) i wbijają się w tapicerkę czy wykładzinę. Dlatego właśnie regularne szczotkowanie jest takie ważne.
Zarówno szczeniak, jak i dorosły amstaff powinien otrzymywać karmę dobrej jakości. Jej cena jest wyższa niż popularnych karm z marketu, jednak tych nie zaleca się podawać. Z uwagi na duży potencjał energetyczny psa powinna ona zawierać większą ilość białka. Można podawać karmę gotową, która jest zbilansowana, lub przygotowywać posiłki w domu. Wówczas należy je uzupełniać suplementami witaminowo-wapniowymi. Warto też aplikować amstaffowi preparaty zawierające kolagen, glukozaminę, chondroitynę i MSM. Są to substancje, które działają ochronnie na układ kostno-stawowy, narażony na kontuzje ze względu na dużą aktywność psa. Dawkowanie ustali lekarz weterynarii, a preparaty można zakupić w sklepach zoologicznych lub gabinetach weterynaryjnych. Ich cena zależy od składu i producenta.
Amerykański staffordshire terier nie tylko nie jest wybredny w jedzeniu, ale wręcz bywa żarłoczny. Jest przez to narażony na nadwagę lub otyłość, szkodliwe dla kręgosłupa i stawów. Dlatego nie można ulegać „proszącemu” wzrokowi i dokarmiać psa pomiędzy posiłkami, a w żadnym wypadku pozwalać mu na dojadanie resztek z talerzy.
Nazewnictwo, amstaff a stafford, ważne informacje
Wielu ludzi myli dwie rasy: amerykański staffordshire terier i angielski staffordshire bull terier. Co więcej, laicy uważają, że są to dwie odmiany tej samej rasy. Jest to nieprawda. Amstaff i stafford są całkowicie odrębnymi rasami, mają odrębne wzorce i choć znajdują się w tej samej sekcji grupy 3 FCI – teriery typu bull, są dwiema rasami, a nie dwiema odmianami rasy. Poza tym ojczyzną amstaffa, jak wskazuje jego nazwa, są Stany Zjednoczone, natomiast stafford jest rasą brytyjską. Stafford wygląda inaczej, jest wyraźnie drobniejszy i ma mniejsze wymiary od amstaffa, ma też nieco inny charakter i usposobienie. Amstaff jest to pies energiczny i żywiołowy, ale nie posiada wylewności i serdeczności, jaką odznacza się stafford.
Podobne są za to u obu ras wymagania wzorca, jeżeli chodzi o rodzaje umaszczeń. Dopuszczalny jest kolor płowy, czarny, błękitny i pręgowany jako jednolite, czarno – biały, blue – biały, pręgowany z białym, płowo – biały, zaś niepożądany jest czarny podpalany i brązowy (wątrobiany). U stafforda najczęściej spotykany jest kolor czarny, czarno – biały i pręgowany. Podobna jest też długość życia obu ras oraz ich odporność na choroby.
Amstaffa warto zacząć pokazywać na wystawach jak najwcześniej, po ukończeniu 4 miesięcy życia, w klasie młodszych szczeniąt. Dzięki temu już małe szczenię nabierze on ogłady i obycia z ringiem oraz z innymi ludźmi i psami i później, już jako dorosły pies, będzie umiał odpowiednio się zaprezentować i cierpliwie stać, kiedy sędzia będzie sporządzał opis.
Cena szczeniaka zależy od następujących czynników:
- Pochodzenie – im bardziej sprawdzony ojciec (przekazujący dobre cechy potomstwu z różnymi sukami), im bardziej sprawdzona matka (dająca wyrównane potomstwo z różnymi psami) – tym cena wyższa
- Tytuły wystawowe rodziców – czynnik dość dyskusyjny, gdyż „tytuły nie rodzą szczeniaków”, jednak przyszli właściciele często zwracają na to uwagę. Im więcej tytułów, tym cena wyższa
- Rodowód – nawet jeżeli jest to pierwszy miot danej pary, to ich przodkowie mogą w dużym stopniu uprawdopodobnić jakość szczeniąt i cena może być wyższa
- Renoma hodowli – jeżeli hodowca może się pochwalić sukcesami wystawowymi psów ze swoim przydomkiem. Im ich więcej, tym wyższa cena szczeniaka.
Wszelkie informacje o rasie i o aktualnych miotach amstaffa można uzyskać w oddziałach Związku Kynologicznego w Polsce. Metryka ZKwP gwarantuje, że szczenię jest rasowe.
Pozostaje wspomnieć o rasie, która, aczkolwiek jest popularna w USA, to nie jest uznana przez FCI – amerykański pitbull. Bez wątpienia jest on spokrewniony z amstaffem, ale nieco inaczej wygląda – ma węższą głowę i lżejszą budowę. W Polsce pitbull nie jest spotykany, a w wielu krajach jego hodowla jest zabroniona.