Szczur wodny – informacje, występowanie, zdjęcia, ciekawostki

Szczur wodny – opis i zdjęcia szkodników

Jak wygląda karczownik?

Szczur wodny, nazywany inaczej karczownik, przypomina swoim wyglądem szczura zmieszanego ze świnką morską. W rzeczywistości jednak, nie ma on nic wspólnego z tymi gryzoniami. Pysk karczownika jest tępo zakończony, a jego futro ma barwę szarą lub brązową – tylko na brzuchu jest nieco jaśniejsze (jasnoszare lub płowożółte). Futro gryzoni jest połyskliwe, zmieniając kolorystykę zależnie od środowiska, w których mieszkają.

Głowa szczura wodnego i tułowia wynoszą razem ok. 14-22 cm. Ogon karczownika ma zaś długość ok. 8-15 cm i jest okrągły oraz porośnięty delikatną sierścią. Karczownik waży najczęściej od 80 do maksymalnie 300 g. Szczury wodne mają małe oczy i uszy (schowane w sierści), ale ich głowa jest masywna i krótka. Karczownik może występować w dwóch ekotypach:

1. Żyjąc w ogrodach, polach i na łąkach.
2. Żyjąc w stawie, na brzegach jezior i rzek (jak piżmak).

Ile żyje szczur wodny? No cóż, szczury wodne żyją nieco krócej niż piżmak. Przeciętnie, jest to ok. 2-3 lat. Niektórym osobnikom zdarza się dożyć do 5 lat, jednak jest to wynik bardzo niecodzienny i ciężki do osiągnięcia przez gryzonie.

Gdzie występują szczury wodne?

Karczowniki zamieszkują już prawie całą Europę, ale także Rosję oraz Azję Południowo-Zachodnią. Dawniej masowo zamieszkiwały Wielką Brytanie, jednak tam pojawiła się norka amerykanka, która zmniejszyła populację karczowników. W Holandii za to szczury wodne występują w tak dużej ilości, że poważnie szkodzą tamtejszemu ogrodnictwu.

Jeżeli chodzi o nasz kraj, szczur wodny pojawia się niemal w każdym regionie – poza wysokimi partiami gór. Karczowniki budują swoje nory na terenach rozgałęzionych, potrafiąc wykopać nawet ok. 85 metrów korytarzy, po których się później poruszają.

Tryb życia szczurów wodnych

Skoro już wiesz, jak wygląda karczownik, warto byłoby zapoznać się z jego trybem życia. Najczęściej, ziemnowodny gryzoń mieszka w stawie, na brzegach wód czy w wilgotnych łąkach. Powszechnie zamieszkuje też brzegi lasów, szkółki drzew liściastych oraz sady. Nory, które kopie, zawsze kończą się pozostawianiem po sobie wielkich kopców ziemi. Właśnie te nory, mające co ciekawe przynajmniej jeden wylot pod powierzchnią wody, składają się najczęściej z:

• korytarzy,
  
• komory gniazdowej,
  
• spiżarni.

Te gryzonie, które żyją nad wodą (zresztą doskonale pływając i nurkując), tworzą również pływające gniazda – najczęściej z pogryzionych trzcin. Karczowniki mieszkające z dala od wody spędzając zaś czas w ziemi, nie zapadając w zimowy sen. Są aktywne przez całą dobę – także w nocy. Najbardziej żywiołowe są jednak za dnia (rano). Cały czas, karczowniki gromadzą zapasy pożywienia na zimę. Warto dodać, że szczury wodne są samotnikami i przejawiają terytorializm. W stadach rodzinnych częściej zaobserwować można osobniki mieszkające z dala od wody niż przebywające w jej okolicy. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł na temat szczura wędrownego.

Co warto wiedzieć o szczurach wodnych? Jak wytępić szczury?

Czym odżywiają się karczowniki?

Szczur wodny żywi się głównie pokarmem roślinnym takim, jak:

• trzcina
• trawa
• korzenie (bulwy, cebule, korzenie drzew i roślin uprawnych)
• rośliny wodne

Jednak, karczowniki odżywiają się nie tylko roślinami, ale też drobnymi zwierzętami:

• małymi rybkami
• drobnymi kręgowcami i pędrakami
• ślimakami
• owadami

W swojej spiżarni w norze, karczowniki gromadzą zazwyczaj duże zapasy na zimę. Przez to, że szczury wodne żywią się trawami czy pędami roślin, potrafi na tym ucierpieć nawet najbardziej wypielęgnowany ogród. Żerując, szczury wodne uszkadzają systemy korzeniowe roślin, co wpływa na nieprawidłowy rozwój krzewów ozdobnych albo drzew. Co gorsza, gryzoń wychodzi tez na powierzchnię ziemi i podgryza młode sadzonki owocowe.

Jeżeli karczownik już raz pojawi się w ogrodzie, na pewno czekać będzie długa i mozolna walka z tym gryzoniem. Niestety, przez drążenie długich korytarzy w ziemi i robienie górek przypominających krecie, można mieć duży kłopot ze złapaniem szkodnika. Tym bardziej, że szczur wodny nie gardzi jedzeniem i żywi się prawie… wszystkim.

Rozmnażanie szczurów wodnych

Samica karczownika może być w ciąży przez ok. 3 tygodnie. Między majem a październikiem, samica może wydać ok. 3, a maksymalnie 4 mioty na świat. W jednym miocie znajduje się zazwyczaj 1-11 małych szczurów wodnych, otwierających oczy po upływie półtora tygodnia. Kiedy mały karczownik osiągnie wiek 2 lub 3 miesięcy, zyskuje już zdolność do rozrodu. Jak już wspominaliśmy, w naturalnym środowisku karczownik może przetrwać ok. 2-3 lata. Rzadko zdarza się, że przeżywa dłużej.

Warto wiedzieć, że szczury wodne nie są gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Podobnie, jak w Wielkiej Brytanii, do spadku liczebności karczownika w Polsce przyczyniło się pojawienie norki amerykańskiej. Ssak objęty jest częściową ochroną – poza sadami, ogrodami czy szkółkami leśnymi. Dlatego, można podjąć się próby zwalczenia szkodnika z własnej posesji.