Wścieklizna u psa – objawy, rozpoznanie, leczenie, profilaktyka

Wścieklizna u psa i innych zwierząt domowych – przebieg choroby

Wścieklizna u psa, kota i innego zwierzęcia domowego wywoływana jest przez wirus z rodzaju Lyssavirus. Typowe dla wścieklizny objawy to wyraźne zmiany zachowania oraz niewyjaśniony postępujący paraliż. Chorobę rozpoznać można na podstawie nagłej anoreksji, zmiany temperamentu, czy nietypowej agresywności. U chorego osobnika pojawiają się także oznaki drażliwości i nadpobudliwości. W przypadku dzikich zwierząt obserwuje się utratę lęku przed ludźmi.

Wścieklizna u psa przebiega w trzech fazach:

• prodromalnej,
• ostrej,
• porażennej / końcowej.

Jest to jednak podział czysto teoretyczny i podręcznikowy, gdyż objawy występują z dużą zmiennością, a same fazy są dość nieregularne. W trwającym 1-3 dni okresie prodromalnym chory pies wykazuje jedynie niespecyficzne objawy, które jednak szybko się nasilają. Pierwsze objawy paraliżu dzieli od zgonu zaledwie kilka dni, a niektóre zwierzęta umierają bez wyraźnych objawów klinicznych.

U psa rozpoznać można także specyficzną formę choroby nazywaną szałową, która wynika z ostrego pobudzenia nerwowego.  Jest to klasyczny „syndrom wściekłego psa”, chociaż można go zaobserwować u wszystkich gatunków np. kota domowego. Na tym etapie rzadko występują oznaki paraliżu. Zwierzę staje się drażliwe i przy najmniejszej prowokacji może zaatakować.

Jak pies może zarazić się wścieklizną?

Wścieklizna przenoszona jest poprzez wprowadzenie do tkanek śliny zawierającej wirusa. Dzieje się tak zwykle przez ugryzienie wściekłego zwierzęcia. Mało prawdopodobne, ale wirus może spowodować infekcję, dostając się do organizmu za pośrednictwem świeżej rany lub nienaruszone błony śluzowe. Domowe psy, koty i fretki wydalają go już do 10 dni przed wystąpieniem objawów klinicznych.

Standardowo wścieklizna u psów rozwija się od 21 do 80 dni po ekspozycji, ale okres inkubacji może być krótszy lub znacznie dłuższy. Po dostaniu się do organizmu wirus przenosi się przez nerwy obwodowe do rdzenia kręgowego, a następnie dociera do mózgu. Ostatnia droga prowadzi z mózgu do ślinianek i innych narządów. Dzięki temu jest okresowo wydalany ze śliną.

Ważnym faktem, jest to, że choroba nie rozprzestrzenia się drogą krwionośną. Wirus jest jednak przenoszony przez przeszczepianie tkanek i narządów od osób zakażonych. Sprawdź także ten artykuł o rasach psów najbardziej obarczonych chorobami.

Walka z wścieklizną – przepisy dotyczące choroby u psów

Podstawową formą walki z wścieklizną jest wprowadzony program obowiązkowych szczepień dotyczących psów oraz lisów. Według polskiego prawa opiekun szczeniaka ma obowiązek zaszczepienia go przeciwko wściekliźnie w ciągu 30 dni od ukończenia 3 miesiąca życia.  Pierwsze szczepienie staje się “ważne” po 21 dniach od iniekcji. Następnie konieczne jest doszczepianie psa nie rzadziej niż co 12 miesięcy. W innych krajach wygląda to inaczej i doszczepianie odbywa się np. co 3 lata.

Wirus wścieklizny rozprzestrzenia się także wśród dzikich zwierząt, dlatego w naszym kraju przeprowadza się akcje szczepienia lisów. W Europie Zachodniej choroba występowała bowiem powszechnie właśnie u lisa rudego. W niektórych krajach europejskich wścieklizna pojawia się także u jenotów i nietoperzy.