Tasiemiec (bąblowiec) - objawy, drogi zakażenia, leczenie, powikłania

Tasiemiec bąblowiec – co warto wiedzieć o pasożycie?

Tasiemiec „bąblowy” to E. granulosus lub E.multilocularis. Ten drugi wywołuje chorobę określaną jako bąblowica wielojamowa, a pierwszy bąblowicę jednojamową. Oba należą do rodziny Taenidae, do której należą także:

• E. vogel,
• E. oligarthus,
• E. shiquiqus, które obecnie nie występują w Europie.

Tasiemiec bąblowiec ma założony cykl rozwojowy, który obejmuje żywicieli pośrednich oraz ostatecznych. Żywicielami pośrednimi mogą być owce, łosie, wielbłądy, guźce i renifery, a w przypadku E. Multilocularis gryzonie. Do żywicieli ostatecznych należą takie zwierzęta, jak:

• lisy,
• jenoty,
• kojoty.

Echinococcus granulosus można znaleźć w postaci torbieli bąblowcowej w wielu narządach żywicieli pośrednich. Wielkość takich torbieli waha się od 4 do 7 cm. Dorosły pasożyt ma natomiast długość od 3 do około 9 mm. W budowie jego ciała wyróżnia się człony niedojrzałe, dojrzałe oraz ciężarne. Człon zwierający jaja ulega oddzieleniu, uwalniając jaja do kału żywiciela ostatecznego.

Sposób zakażenia polega na spożyciu odpowiedniej formy pasożyta. Żywiciel pośredni zakaża się, połykając jaja wraz z żywnością lub woda. W ciele takiego zwierzęcia dochodzi do powstania protoskoleksów. U drapieżników, które zjadają żywiciela pośredniego, rozwijają się one w kolejne dorosłe pasożyty.

Tasiemiec bąblowy może jednak trafić także do organizmów innych zwierząt, które nazywane są żywicielami pośrednimi przypadkowymi. Należy do nich m.in. człowiek. W takim przypadku nie dochodzi do powstawania protoskoleksów. Jest to „ślepa uliczka” rozwoju pasożyta, ale wciąż stanowi zagrożenie dla zakażonego osobnika.

U ludzi tasiemiec bąblowcowy najczęściej pojawia się w regionach, które zajmują się hodowlą owiec lub w miejscach, gdzie psy mają dostęp do odpadków poubojowych świń z bąblowicą. Znaczenie wydaje się mieć głównie ubój na użytek własny, choć przepisy związane z ubojem zmieniają się tak, by zminimalizować ryzyko rozwoju chorób odzwierzęcych.

Bąblowica – objawy u zwierząt i człowieka

Tak, jak wspomniano Echinococcus granulosus oraz E. multilocularis rozwija się w postać dorosłą u psów, wilków, a nawet psów dingo, czy lwów. Lokalizuje się on w jelicie cienkim zwierząt, gdzie przytwierdza się za pomocą swoich narządów czepnych. Inwazje potrafią sięgać nawet kilkuset tysięcy pasożytów w przewodzie pokarmowym jednego lisa lub jenota.

Objawy, tak jak przy cukrzycy u kota mogą obejmować spadek masy ciała! Częściej jednak opiekun zauważa:

• wymioty,
• biegunki,
• świąd okolicy odbytu.

Bąblowica (tak jak np. bruceloza) jest groźna dla ludzi. Zakażenie człowieka E. granulosus prowadzi do powstania torbieli bąblowcowych zlokalizowanych najczęściej w wątrobie i płucach, rzadziej w kościach, nerkach, śledzionie, mięśniach i gałce ocznej oraz mózgu. Co ważne, torbiele mogą znajdować się w ciele człowieka bezobjawowo przez lata, ale w innych przypadkach ucisk, jaki wywierają na otaczające tkanki, może prowadzić do ślepoty, a nawet nagłej śmierci, jeśli torbiel powstanie w sercu. Pęknięta cysta może doprowadzić także do wstrząsu anafilaktycznego. Leczenie tej choroby często obejmuje usunięcie torbieli podczas operacji. Najczęstsze objawy inwazji pasożyta u ludzi to:

• ból brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• kaszel,
• duszności,
• ból w klatce piersiowej.

Problemy ze strony przewodu pokarmowego pojawiają się, gdy dojdzie do zajęcia wątroby, a kłopoty z oddychaniem są typowe dla cyst zlokalizowanych w płucach. Dodatkowe nieswoiste objawy to także utrata wagi i ogólne osłabienie. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o tabletkach na o drobaczenie psa.

Jak wygląda leczenie bąblowicy?

Zgłaszając się do lekarza z opisanymi objawami, musisz być przygotowany na dość długi proces diagnozowania choroby. Symptomy są bowiem mało charakterystyczne i mogą pojawiać się w przypadku wielu różnych chorób. Najbardziej pomocne, by wykryć inwazję pasożyta, jest wykonanie badania USG, którego wynik dodatkowo potwierdza się tomografią komputerową lub rezonansem magnetycznym. Zdarza się także, że cysty wykrywane są przypadkowo podczas wykonywania zdjęć RTG.

Zarówno bąblowica wywoływana przez E. granulosus, jak i przez E. Muliocularis, jest trudna do leczenia. Proces powrotu do zdrowia jest kosztowny, długotrwały i skomplikowany, a w dodatku często wymaga rozległej operacji. Bąblowice leczyć można na kilka sposobów:

• metodą PAIR, która polega na nakłuciu i aspiracji treści torbieli oraz podaniu do niej środków przeciwpasożytniczych oraz ponownej aspiracji,
• operacją,
• podawaniem leków przeciwpasożytniczych doustnie!