Świerzb u kota - objawy, zwalczanie, zapobieganie, porady

Świerzb u kota – jakie pasożyty powodują objawy?

Świerzbowiec uszny – Otodectes cynotis

U kotów występują zarówno pasożyty (robaki) wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Do tych bytujących na skórze zwierząt zalicza się:

• pchły,
• kleszcze,
• wszy,
• wszoły,
• świerzbowce,
• nużeńce,
• swędzika jesiennego.

Otodectes cynotis występuje u kotów, psów, królików i fretek. Zwykle bytuje w zewnętrznym kanale słuchowym, choć może występować również na powierzchni skóry. Świerzbowce uszne są wysoce zaraźliwe wśród kotów, które zarażają się od siebie poprzez bezpośredni kontakt. Najczęściej spotykane są u młodych kotów lub osobników wychodzących na zewnątrz.

Podczas choroby zmiany pojawiają się albo w jednym, albo w obu uszach, a w rzadkich przypadkach może dochodzić do uogólnienia problemu. Zdarza się, że pasożyty są widoczne jako niewielkie białe kropki na tle ciemniejszej wydzieliny. Zawartość ucha podczas inwazji świerzbowca wygląda jak brązowa lub czarna “mielona kawa”. Bardzo często u kotów nie pojawiają się żadne inne objawy, choć świerzb może powodować świąd w uszach, prowokujący kota do ich drapania. Efektem mogą być zadrapania lub głębsze rany w uchu oraz jego okolicy. Do dodatkowych objawów należą:

• potrząsanie głową,
• wyłysienia,
• wysypka wokół uszu,
• krwiak ucha (częściej u psów, które potrząsając głową, uderzają uszami np. o meble)

W diagnostyce lekarze weterynarii bardzo często wykorzystują wymaz i ocenę mikroskopową wydzieliny znajdującej się w uchu chorego zwierzęcia. Zdjęcia mikroskopowe ujawniają wtedy obecność pasożyta.

Świerzbowiec skórny koci – Notoedres cati

Świerzb drążący koci to choroba objawiająca się świądem oraz powodowanymi przez niego zmianami skórnymi! W przebiegu choroby u kota pojawiają się:

• grudki,
• strupki,
• łuski,
• rumień,
• wyłysienia z samouszkodzeń.

Zmiany są zwykle uogólnione i obejmują tułów, uda, okolice ogona, czy przednie kończyny, choć początkowo pasożyt preferuje miejsca mniej owłosione np. łokcie, stawy skokowe oraz zewnętrzna powierzchnia uszu. U kotów pierwsze objawy to zwykle utrata sierści i zaczerwienienie skóry na końcówkach uszu oraz pysku. Z czasem skóra kota może stać się zgrubiała z wyraźnym pomarszczeniem.

Przyczyną choroby jest świerzbowiec, czyli pasożyt, który kopuluje na powierzchni skóry zwierząt domowych, a następnie zapłodniona samica drąży tunele w skórze, by złożyć w nich jaja. Cykl rozwojowy pasożyta trwa od 17 do 21 dni. Sprawdź także ten artykuł o częstych chorobach skóry u kota.

Czy świerzb u kota jest zaraźliwy?

Świerzb drążący należy do nadzwyczaj zaraźliwych chorób i jest potencjalną zoonozą. Oznacza to, że objawy inwazji mogą wystąpić także u człowieka, który miał styczność z chorym kotem!

Choroba ma zasięg ogólnoświatowy i występuje o każdej porze roku. Zachorowalność zależy głównie od możliwości kontaktu z chorymi zwierzętami, choć pasożyt może przenosić się na przedmiotach takich, jak szczotki! Znaczenie wydaje się mieć także kontakt z dzikimi lisami.

Zmiana na skórze u ludzi wygląda jak grudkowata wysypka, która rozwija się zwykle około 24 godzin po ekspozycji na pasożyta. Tworzy się ona zwykle na skórze ramion oraz tułowia. Co ważne, wykwity mają tendencję do ustępowania, o ile chore zwierzęta zostaną poddane leczeniu. Roztocza uszne również mogą powodować przejściową swędzącą wysypkę u podatnych osób, chociaż uważa się to za rzadkość.

Jak wygląda diagnostyka i leczenie świerzbu u kota?

Rozpoznanie przyczyny choroby – wskazane badania

Diagnoza jest zwykle szybka, gdyż niewiele kocich chorób daje podobne objawy zwłaszcza z tak znaczącym świądem. Najprostszym i zarazem najskuteczniejszym badaniem jest wykonanie zeskrobiny lub wymazu (w przypadku podejrzenia Otodectes cynotis) i ocena preparatu pod mikroskopem. Widoczne są w nim roztocza przypominające “odcisk palca”. Objawy świerzbu u kota mogą być jednak pomylone z:

• gronkowcowym zapaleniem skóry,
• chorobami tła alergicznego,
• innymi ektoparazytozami.

Nie występują predyspozycje wiekowe, rasowe czy płciowe.

Jak leczyć świerzb skórny i uszny, by wyleczyć go skutecznie?

W leczeniu stosuje się takie substancje jak:

• amitraza,
• moksydektyna,
• selamektyna,
• oksym milbemycyny,
•  iwermektyna.

W Polsce zarejestrowane do leczenia świerzbu drążącego u psów i kotów są jedynie selamektyna oraz moksydektyna. Dostępne są one w różnych preparatach, choć najczęściej stosuje się krople podawane na kark zwierzęcia. Podane w tej postaci leki wchłaniają się z miejsca aplikacji. Jest to niezwykle wygodna oraz bezpieczna dla wszystkich opcja!

Pamiętaj, że nie wystarczy jednorazowe podanie, by świerzb drążący zniknął! Jego cykl rozwojowy trwa do 3 tygodni, dlatego zaleca się 2 lub 3-krotne podawanie selamektyny. W przypadku pierwszej opcji preparaty aplikuje się co 30 dni, w drugiej co dwa tygodnie, choć skuteczność częstszego podawania nie jest potwierdzona “oficjalnie”!