Panleukopenia, koci tyfus czy nosówka?

Koci wirus parwowirozy (FPV) powoduje jedną chorobę, znaną pod wieloma nazwami. Koci tyfus, kocia nosówka, wirusowe zapalenie jelit oraz parwowiroza lub panleukopenia to ta sama jednostka chorobowa. W języku medycznym mówi się o panleukopenii, a potoczne nazwy powstały m.in. w związku z bliskim pokrewieństwem wirusa z parwowirusami psów, które powodują zapalenie jelit oraz objawami choroby.

Choroba może wywoływać objawy u wszystkich kotowatych, a nawet niektórych spokrewnionych gatunków (np. szopów praczy). Nie szkodzi jednak psowatym ani nie powoduje problemów u ludzi. Z drugiej strony wykazano jednak, że niektóre szczepy psiego parwowirusa powodują panleukopenię u kotów. Zdecydowanie główną przyczyną choroby pozostaje natomiast wciąż FPV.

Przed zakażeniem zwierzę mogą przez kilka tygodni ochronić przeciwciała matczyne, a następnie taką rolę przejmują szczepienia. Preparaty zawierające kociego parwowirusa chronią koty przed chorobą wywoływaną także przez CPV, chociaż wywołują znacznie niższe miana przeciwciał niż te przeciwko FPV.

Panleukopenia – co musisz wiedzieć?

Przenoszenie choroby u kotów

Ten koci wirus przenoszony jest ze wszystkimi wydzielinami i wydalinami, szczególnie w trakcie tak zwanej fazy ostrej. Następnie występuje w kale przez nawet 6 tygodni po wyzdrowieniu. Wirus charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki środowiskowe, a co za tym idzie może być przenoszony na butach lub odzieży ludzi.

Koty zarażają się drogą doustną podczas kontaktu z zakażonymi zwierzętami lub ich odchodami czy wydzielinami, a nawet skażonymi przedmiotami. Najbardziej narażone są koty wychodzące w pierwszym roku życia. Osobniki, u których rozwinie się subkliniczna infekcja uzyskują silną i długotrwałą odpowiedź immunologiczną. Jest to popularne zjawisko u dorosłych i w danej chwili zdrowych kotów.

Po wniknięciu do organizmu wirus infekuje i niszczy komórki szpiku kostnego, tkanki limfoidalnej, nabłonka jelitowego oraz móżdżku i siatkówki. U ciężarnych kotek może rozprzestrzeniać się także przez łożysko, powodując resorpcję zarodka, mumifikację płodu lub poród martwych kociąt. Tymczasem zakażenie młodych w okresie okołoporodowym może doprowadzić do hipoplazji móżdżku, braku koordynacji i drżenia. Ataksja móżdżkowa wywołana wirusem stała się jednak stosunkowo rzadką diagnozą, ponieważ większość kotek biernie przekazuje kociętom wystarczającą ilość przeciwciał, aby chronić je we wczesnym okresie życia. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o najczęstszych chorobach u kotów.

Objawy panleukopenii - co dzieje się podczas choroby?

Najczęściej chorują zwierzęta w wieku poniżej roku. Objawy choroby u kociąt to:

  • gorączka,
  • brak apetytu,
  • osłabienie,
  • wymioty,
  • ślinienie się,
  • nudności,
  • ból brzucha,
  • biegunka (w ok. 10% przypadków krwotoczna).

Polecane karmy weterynaryjne dla kotów

W wyjątkowych, ostrych stanach zwierzę może umrzeć bardzo nagle. Najczęściej na skutek wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Śmiertelność jest najwyższa w ciągu pierwszych 5 miesięcy życia kota. W innych sytuacjach wymioty i biegunka szybko spowodować mogą odwodnienie, które objawia się spadkiem elastyczności skóry, zapadnięciem gałek ocznych oraz suchością błon śluzowych. U takich ciężko chorych zwierząt rozwijają się także zaburzenia elektrolitowe, hipoglikemia, anemia i wtórne infekcje. U dorosłych kotów częściej spodziewać się można biegunki, choć większość zakażeń ma przebieg subkliniczny.

Badania sekcyjne ujawniają m.in.

  • odwodnienie,
  • mały móżdżek u kociąt,
  • rozszerzone krypty jelitowe,
  • zmniejszenie kosmków jelitowych.

Panleukopenia - diagnostyka, leczenie i profilaktyka

Jak rozpoznać zakaźne choroby kotów?

Panleukopenia może zostać zdiagnozowana dzięki objawom klinicznym, dokładnemu wywiadowi oraz leukopenii widocznej w wynikach morfologii krwi. W niektórych przypadkach diagnozę można potwierdzić także za pomocą szybkiego testu przeznaczonego do wykrywania antygenu w kale. Jest on jednak wykrywalny tylko przez krótki okres, dlatego powszechne są wyniki fałszywie ujemne.

Chory na panleukopenię kot leżący na kocyku, a także najważniejsze informacje: rokowania, przyczyny choroby, leczenie i objawy
Wirus panleukopenii u kotów krok po kroku, czyli leczenie, zapobieganie, przyczyny, objawy choroby i rokowania

Diagnostyka różnicowa obejmuje inne przyczyny odwodnienia, leukopenii i zaburzeń żołądkowo-jelitowych, jak:

  • salmonellozę,
  • białaczkę kotów (FeLV),
  • wirusowy niedobór odporności kotów.

Jednocześnie zakażenie białaczką oraz FIV może sprzyjać wystąpieniu panleukopenii u kotów dorosłych. Infekcje występujące w połączeniu powodują znacznie cięższą chorobę.

Panleukopenia - terapia oraz immunoprofilaktyka

Leczenie opiera się na intensywnej płynoterapii i opiece medycznej. Stałe monitorowanie i szybka interwencja zwiększają szanse pacjenta. W przypadku podejrzenia hipoglikemii do płynoterapii dodaje się witaminy z grupy B oraz 5% glukozę. Zdarza się także konieczność transfuzji osocza, co pomaga w utrzymaniu ciśnienia onkotycznego i zapewnia czynniki krzepnięcia ciężko chorym kociętom. Wskazana bywa również antybiotykoterapia o szerokim spektrum działania, choć istotne jest unikanie leków o charakterze nefrotoksycznym. Kotom we wczesnej fazie choroby może zostać podana surowica lub interferon, które znacznie poprawiają stan zwierzęcia.

Obecność pasożytów w przewodzie pokarmowym kota komplikuje przebieg choroby, dlatego istotnym elementem leczenia jest zastosowanie środków odrobaczających zaraz po opanowaniu wymiotów. Terapia przeciwwymiotna opiera się na substancjach czynnych, jak:

  • maropitant,
  • ondansetron,
  • metoklopramid.

Leki szybko przynoszą ulgę i umożliwiają żywienie dojelitowe przy użyciu łatwo przyswajalnego pokarmu. Karmienie wspomaga gojenie się błony śluzowej przewodu pokarmowego i przywraca skuteczną barierę śluzówkową.

Prawdziwym kluczem do zdrowia kota są dostępne na rynku szczepionki, które zapewniają trwałą odporność. Zaleca się, aby kocięta otrzymały dwie lub trzy dawki w odstępie 3-4 tygodni zaczynając od 8 tygodnia życia. Ostatnią dawkę należy podawać po ukończeniu 16 tygodnia życia. Najnowsze zalecenia określają, że pierwszą dawkę przypominającą warto podać między 26, a 52 tygodniem. Dorosłe koty powinny być doszczepiane według zaleceń producenta bądź decyzji lekarza, co roku lub co trzy lata. Profilaktycznie u zdrowych kotów zastosowana może zostać także surowica, ale nie jest sposób na trwałe uodpornienie.

W profilaktyce choroby ważna jest prawidłowa dezynfekcja. Koci parwowirus może zostać zniszczony przez działanie 6% wodnego podchloryn sodu w rozcieńczeniu 1:32 w ciągu 10 minut w temperaturze pokojowej. Skuteczne są także inne środki dezynfekujące (np. peroksymonosiarczan potasu). Przed zaaplikowaniem preparatów dezynfekcyjnych trzeba jednak dokładnie oczyścić zanieczyszczone powierzchnie z materiału organicznego.

ikona podziel się Przekaż dalej