Nużeniec u psa - rozpoznanie, objawy, leczenie, zapobieganie

Nużeniec u psa - wygląd pasożyta i sposoby jego przenoszenia u psów

Demodekoza jest efektem działania pasożyta Demodex canis. Ten psi roztocz ma około 0,3 mm długości i 0,04 mm szerokości. Ma cztery pary krótkich odnóży i wydłużony odwłok, na którym widać poprzeczne prążkowanie.

Nużeńce są przenoszone już z matki na jej potomstwo. Dzieje się to w ciągu 3 pierwszych dnia życia szczeniąt podczas karmienia i pielęgnacji. Demodex canis występuje zatem w niewielkich ilościach jako część normalnej flory skóry czworonoga. Zwykle nie powoduje jednak objawów klinicznych.

Pasożyty spędzają cały cykl życiowy na wybranym żywicielu, a choroba nie jest uważana za zakaźną. Nużeńce rozmnażają się na powierzchni skóry psa, a następnie nużeniec u psa lokuje się w obrębie mieszków włosowych. Pasożyt odżywia się łojem oraz zawartością komórek nabłonka. Cały cykl rozwojowy trwa około 3 tygodni.

W przypadku patologicznego namnożenia się pasożytów stan skóry ulega pogorszeniu. Zauważyć można wypadanie sierści, ropiejące oczy u psa, a także łupież u psa, choć jak się okazuje nie u każdego.

Nużyca - choroba "okularowa"

Objawy choroby - jak rozpoznać nużycę?

Patogeneza nużycy wciąż nie jest do końca poznana. Istnieją naukowo potwierdzone dowody na dziedziczną skłonność do uogólnionej postaci choroby. Choroba jest powiązana także z immunosupresją, czyli obniżeniem odporności organizmu. Może być ono naturalne lub jatrogenne, czyli spowodowane podawanymi psu lekami.

Powikłania takie jak bakteryjne głębokie zapalenie mieszków włosowych, furunculosis lub zapalenie tkanki łącznej może prowadzić do ostrzeżonego rokowania, choć standardowo nużyca nie jest niebezpieczna dla czworonoga.

W ogólnym ujęciu choroba objawia się:

• wypadaniem włosów
• zaczerwienieniem skóry
• łuszczeniem skóry.

Wyróżnia się jednak dwie (lub trzy) postacie choroby:

• zlokalizowaną/ograniczoną/miejscową
• uogólnioną (u osobników młodych i u osobników dorosłych)

W pierwszej wersji pasożyt zajmuje oczy, a dokładniej okolice powiek. Oczy psa wyglądają, jak w okularach, co idealnie obrazują zdjęcia psów z nużycą. Oprócz tego ograniczone obszary wyłysień mogą pojawić się w kilku innych częściach ciała. Miejscowa forma choroby jest charakterystyczna dla psów w wieku <1 roku. W większość przypadków ustępuje samoistnie i nie ma konieczności leczenia, a świąd jest łagodny lub umiarkowany.

Objawy postaci uogólnionej to:

• wypadanie włosów,
• zaczerwienienie i obrzęk skóry,
• zwiększona pigmentacja (przyciemnienie) skóry,
• wypukłe grudki i strupy,
• stan zapalny skóry stóp,
• powiększone węzły chłonne,
• letarg,
• gorączka.

Wyróżnia się także inny podział nużycy na:

• postać krostkową
• postać łuszczącą.

W pierwszej obserwuje się liczne krosty wypełnione płynem surowiczym, ropą lub krwią. W drugiej natomiast pojawia się intensywne łuszczenie naskórka, rumień i hiperpigmentacja. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o pasożytach i zwierząt.

U kogo rozwija się nużyca?

Nużyca (inaczej demodekoza) pojawia się głównie u szczeniąt, psów starszych i z obniżoną odpornością. Jeśli uogólniona forma pojawia się u młodego psa, to jest ona wynikiem wrodzonego niedoboru odporności. U osobników dorosłych natomiast wynika zwykle z procesów chorobowych. Nużyca towarzyszyć może niektórym nowotworom i wyniszczającym chorobom. Przykładem mogą być: czerniak złośliwy, niedoczynność tarczycy oraz cukrzyca. W wielu przypadkach trudno jest jednak ustalić podstawowy problem.

Z licznych obserwacji wynika, że nużycę obserwuje się częściej u pewnych ras. Choroby można spodziewać się u szczeniaka:

• buldoga angielskiego
• buldoga francuskiego
• shar-pei
• doga niemieckiego
• dobermana
• boksera
• beagle
• mopsa
• jamnika.

U west highland terrierów spodziewać się można natomiast postaci świądowej. Przypomina ona trochę atopowe zapalenie skóry, ale zmiany ograniczone są do mieszków włosowych.

Domowe psy nie mogą być przyczyną nużycy u ludzi. Pasożyt nie jest bowiem zaraźliwy. U człowieka nużyca pojawia się jako konsekwencja działania odmiennego gatunku - nużeńca ludzkiego. Choroba nie wymaga zatem izolacji psa od ludzi.

Nużyca - leczenie i zapobieganie

Czym wyleczyć nużycę?

Zanim zacznie się leczenie, konieczne jest postawienie odpowiedniej diagnozy. Lekarz weterynarii pobiera zeskrobiny ze skóry i analizuje je pod mikroskopem. Ponadto lekarz może wykonać inne badania w celu wykrycia infekcji lub chorób, które mogły osłabić układ odpornościowy.

Miejscowa nużyca może być zasadniczo nieleczona. Prognozy dla tej formy są zwykle dobre, a spontaniczne wyzdrowienie jest częste.

Leczenie formy uogólnionej obejmuje podanie mokosydektyny w preparacie łączonym z imidakloprydem, ale aby skutecznie wyleczyć psa należy podać leki kilkukrotnie w odstępach 1-4 tygodniowych. Koszty nie są duże, choć zależą od wagi psa. Stosowany środek zwalcza także pchły u psa i działa przeciwkleszczowo.

Koszty leczenia zwiększają się, gdy dochodzi do powikłań bakteryjnych i zastosować trzeba także leki przeciwzapalne, antybiotyki oraz szampony lub leki przeciwgrzybicze.

Domowe sposoby wspierania walki z pasożytem obejmują:

• ostrzyżenie sierści
• podawanie preparatów witaminowych i kwasów tłuszczowych
• kąpiele.

Na forum właścicieli krążą także wskazówki dotyczące samodzielnie produkowanych preparatów. Polecane środki do kąpieli psa składają się z wody destylowanej, boraksu i wody utlenionej wymieszanych w odpowiednich proporcjach.

Stosować można także szampon z nadtlenkiem benzoilu. Wybrany szampon oczyści mieszki włosowe i zapobiegnie nadkażeniom bakteryjnym. Kąpanie w szamponach przeznaczonych na okresy problemów ze skórą ograniczą także łupież u psa. W trakcie nużycy ważna jest odpowiednia pielęgnacja, dlatego ropiejące oczy u psa można przemywać specjalnymi środkami do oczu lub solą fizjologiczną, a łapy dezynfekować po spacerze wodą z niewielkim dodatkiem mydła.