Giardioza (Lamblioza) - opis, sposób zakażenia, leczenie, rokowania

Czym jest Giardioza? Choroby zakaźne

Czynnik chorobotwórczy – Giardia lamblia

Czynnikiem, który wywołuje giardiozę, nie jest bakteria. Giardia lamblia (syn. G. duodenalis, G. intestinalis) to wiciowaty pierwotniak. Trafia on do organizmu żywieciela jako cysta i bytuje w obrębie jelita cienkiego. Jest to ważny patogen występujący u ludzi i zwierząt, który powoduje znaczącą zachorowalność i straty ekonomiczne.

Cykl życia pasożyta jest prosty i składa się z trofozoitów oraz cysty. Trofozoity aktywnie przyczepiają się do nabłonka jelita cienkiego. W przewodzie pokarmowym żywiciela przechodzą przemiany zależne od bodźców środowiskowych. Okres prepatentny wynosi zazwyczaj 3–10 dni, a wydalanie cyst może utrzymywać się przez kilka dni lub tygodni, choć często ma charakter cykliczny. Dzieje się tak szczególnie w przewlekłej fazie infekcji.

Cysta jest stadium zakaźnym i może przetrwać nawet kilkadziesiąt dni w środowisku. Przenoszenie pasożytów zachodzi drogą fekalno-ustną poprzez kontakt z zakażonym żywicielem lub skażone środowisko. Co ważne, cysty są zakaźne natychmiast po wydaleniu. Wysoka wilgotność sprzyja przetrwaniu cyst w środowisku, a przeludnienie ułatwia ich przenoszenie. W 1 gramie wydalanego kału może znajdować się nawet kilka milionów cyst.

U jakich gatunków występuje lamblioza?

Giardioza to choroba rozpowszechniona na całym świecie. Lamblie są bardzo częstą przyczyną biegunki u dzieci i dorosłych. Pasożyt może występować także u:

• bydła,
• kóz,
• owiec,
• psów,
• kotów oraz wielu innych gatunków zwierząt.

Biegunka pojawia się głównie u młodych zwierząt (w wieku 1–6 miesięcy). Pamiętaj, że czynniki takie, jak koronawirus (zarówno u psów, jak i kotów), bakteria E.coli lub parwowiroza powodują podobne objawy, dlatego zawsze konieczna jest diagnostyka różnicowa.

Objawy inwazji pasożytniczej u zwierząt i ludzi

U psa lub kota inwazja pasożytem Giardia Lamblia objawia się:

• spadkiem masy ciała,
• zmniejszone przyrosty u młodych osobników,
• wymiotami,
• przewlekłą biegunką,
• tłustszą konsystencją kału.

Kał jest miękki, blady i ma wyraźnie nieprzyjemny zapach. Biegunka powodowana przez pasożyta może zawierać śluz. Objawy pojawiają się głównie u młodych zwierząt (szczeniąt i kociąt).

Giardiozę u zwierząt domowych należy odróżnić od innych przyczyn nieprawidłowego przyswajania składników odżywczych:

• zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki,
• zespołu złego wchłaniania jelitowego,
• biegunek bakteryjnych,
• inwazji innych pasożytów.

U człowieka lamblie powodują podobne objawy jak te opisane u zwierząt. Należą do nich głównie biegunki oraz bóle brzucha. Szacuje się, że w rejonach świata, w których panują gorsze warunki sanitarne na chorobę narażonych jest nawet 30% ludzi. W Polsce odsetek zakażonych wynosi około 1% populacji. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chorobach odzwierzęcych.

Diagnostyka i leczenie G.lamblia - choroby zakaźne

Badanie kału – czy to wystarczy?

Diagnostyka inwazji Giardia Lamblia polega na wykonaniu kilku badań:

• rozmazu kału,
• flotacji kału,
• testów wykrywających  antygen giardia intestinalis.

Badanie kału polega na wykonaniu rozmazu, w którym czasami widoczne są ruchliwe trofozoity. Cysty giardia łatwiej znaleźć w bardziej zagęszczonym kale niż w stolcu biegunkowym. Wykorzystuje się do tego metodę flotacji. W identyfikacji pasożyta pomaga czasem barwienie preparatów przy użyciu jodu. Cysty giardia w kale pojawiają się jednak cyklicznie, co sprawia, że konieczne jest kilka badań, gdy lekarz weterynarii podejrzewa lambliozę.

Na rynku dostępne są także testy wykrywające  antygen giardia intestinalis. Są to testy immunofluorescencyjne i test ELISA. Są to przydatne narzędziem diagnostyczne, szczególnie jeśli zostają połączone z badaniem flotacyjnym kału.