Ustonogi - występowanie, opis, zdjęcia, ciekawostki

Ustonogie skorupiaki

Ustonogi (rawki) to rząd zwierząt obejmujący sporą ilość stworzeń wyglądających jak krewetki skrzyżowane z modliszkami i odwłokiem raka. Kiedy przejrzymy informacje na temat ich budowy, to aż dziw bierze, że są skorupiakami podobnie jak kryl, ośliczka, czy rak błotny. To stworzenia wyjątkowe pod każdym względem. Nawet ich pancerz różni się od tego, który mają raki, czy krewetki.

Najbardziej popularna jest rawka błazen ze względu na ciekawy tryb życia i przepiękny wygląd… przynajmniej dla niektórych entuzjastów. Mają opalizujące oczy i bajecznie kolorowy pancerz. Generalnie ustonogi (Stomatopoda) są drapieżnikami, a do tego wyjątkowo sprytnymi i wyspecjalizowanymi w zdobywaniu pokarmu, na który rzadko kto się pokusi.

Ustonóg  rawka błazen żyje w ciepłych wodach Oceanu Spokojnego. Występowanie wszystkich rawek nie ogranicza się jednak tylko do tego zbiornika. Ich tryb życia jest dość skryty, bo chowają się przy podłożu, eksponując się tylko z okazji godów lub wyjątkowo ciekawego obiektu do upolowania. Przeważnie wystawiają tylko przednią część ciała i gigantyczne ruchome oczy.

Wielkość skorupiaka

Harpuny rawki i parzydełkowce

Rawka wygląda ciekawie, ale jest też dość niebezpieczna. Ustonóg osiąga wielkość 30 cm! Z przodu ma dość spore dwa odnóża, które nie mają kleszczy (jak rak błotny), ale maczugi, które złożone są w taki sposób, jak u modliszki.

Zastosowanie jest jednak zupełnie inne. Modliszki łapią ofiary, zaciskając je między „ramię” i „przedramię”. Po „wewnętrznej stronie „łapek” mają wydłużone wyrostki, które pomagają im w zatrzymaniu ofiary po zgięciu łapki „w łokciu”. Rawki (Stomatopoda) natomiast wykorzystują swoje „maczugowate” odnóża do uderzania w ofiarę, trochę jak kula do wyburzania budynku.

Ich ofiary są bowiem „opancerzone”. To najczęściej kraby, ślimaki czy ostrygi. Jest też grupa ustonogów, która poluje bardziej w ruchu na ryby, czy krewetki. Jednak te stworzenia dysponują odnóżami, którymi bardzo szybko „nadziewają” ofiarę (jak harpuny, którymi dysponują parzydełkowce). Rawka błazen woli rozłupywać skorupki, niż gonić ryby.

Występowanie rawek

Każda rawka ma swoją norkę i jest do niej bardzo przywiązana. Broni ją przed konkurentami własnego i innych gatunków. Co ciekawe, niektóre ustonogi (Stomatopoda) potrafią rozpoznawać inne osobniki. Mogą stwierdzić, czy to wróg, czy przyjaciel. Umożliwia im to życie monogamiczne i bezproblemowy dostęp do nory tylko tym, którzy mają prawo się tam znaleźć (1).

Występowanie rawek nie ogranicza się do raf. Żyją też na dnie piaszczystym i skalnym, wystarczy, żeby było pod dostatkiem pokarmu i odpowiedniego miejsca na norkę. Stąd też dobrze sobie radzą nawet na większych głębokościach dochodzących do 36 m pod poziomem morza (2). Opis takiego środowiska znacznie różni się od dobrze naświetlonych, kolorowych wybrzeży.

Fenomenalne umiejętności rawek w adaptacji do różnych środowisk przez bardzo wyostrzone zmysły, umożliwiły im zasiedlenie dość sporej części wód. Dlatego też między gatunkami tych stworzeń są niekiedy ogromne różnice w budowie, a jedyne co je łączy, to ogólny podział ciała i budowa oka.

Opis drapieżnika

Skoro o zmysłach mowa, to nie sposób pominąć oczu rawek. Składają się z trzech części i są najbardziej skomplikowanym narządem wzroku u zwierząt! Rawki mają w oczach receptory odpowiedzialne za widzenie w ultrafiolecie, przestrzenne, widzenie kolorów i polaryzacyjne.

Rozpiętość skali, w jakiej widzą te stworzenia, jest ogromna i nie tylko daje im możliwość adaptacji do różnych warunków, ale też precyzję „sterowania wzrokiem” przez zastosowanie filtrów wybranych kolorów, czy „zaciemnienie” oka podczas rozbłysku przez zastosowanie filtrów polaryzacyjnych w całym polu widzenia(3).

Dodając do tego fakt, że oczy rawki są umieszczone na słupkach, które mogą poruszać się niezależnie, dając praktycznie pole widzenia bez „martwej strefy”, mamy zmysł doskonały, którym może się poszczycić prawdziwy drapieżnik. Wydaje się, jakby był przygotowany bardziej na konfrontację z inną rawką, a mniej ze ślimakiem czy małżem. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat kryla antarktycznego?