Puchlina wodna (Posocznica ryb) - objawy, leczenie, zapobieganie

Rybia choroba a objawy

Dotarcie do tego artykułu może oznaczać, że jakaś ryba w akwarium spuchła. Oczy jej wyszły na wierzch (ale nie koniecznie), ma odstające łuski i po całości wygląda jak kulka. Pocieszające jest to, że puchlina wodna (w rozumieniu: posocznica) u ryb akwariowych nie jest zaraźliwa. Mniej pocieszający jest fakt, że przyszłość napuchniętej ryby wygląda nie najlepiej.

Puchlina wodna to po prostu wypełnienie ciała płynem. W przypadku niektórych chorób – na zaawansowanym etapie – przestają działać wątroba lub nerki. Wtedy płyn, zamiast wydobywać się na zewnątrz ciała, jest gromadzony wewnątrz.(1)

Ot cała tajemnica puchnięcia ryby. Opisy zdjęcia (w Internecie) nastroszonej ryby wyglądają mniej więcej tak: „Twoje ryby zachorowały na Mycobacterium marinum i można przeprowadzić leczenie przez podanie doxycykliny, rifampicyny lub chlorowodorek oksytetracykliny.(2)”  

Takiego przekazu szukamy. On nie jest fałszywy. Jest tylko prawdopodobny, bo przyczyn może być jeszcze z 50 rodzajów. Jednak każdy chce jak najbardziej skrócić i sprecyzować informację. Dać szybką i bezpośrednią odpowiedź, co należy zrobić, żeby wyleczyć ryby. Wszystko brzmi poważnie i profesjonalnie, jednak nie w tym tkwi problem. Ze zdjęcia nie zrobimy posiewu.

Puchlina wodna a bakterie

Mykobakterioza i nie tylko

Najlepsze jest to, że tak naprawdę powyższa informacja jest dla nas najmniej ważna. Tego, co może zaszkodzić naszym rybom, nie usuniemy z wody. Chyba że razem z rybami. Tak jak my, wszystkie organizmy są związane z całym kosmosem bakterii, wirusów i grzybów.

To, że mamy w akwarium bakterie Aeromonas hydrophila (3), grzyby Saprolegnia (4), czy pierwotniaki Ichthyophthirius mutifilis(5) albo wiciowce Ichthyobodo necator(6)  to nic szczególnego. Bo one zdarzają się w wielu zbiornikach. Najważniejsze jest to, dlaczego jedne ryby mają objawy choroby, a inne nie.

Odpowiedzią jest stworzenie dogodnych warunków do rozwoju tych paskudów. W małych ilościach bakterii i przy zdrowych rybach panuje równowaga, a przy dużych ilościach i słabych rybach są „odstające łuski”. Jeżeli zrobimy posiew (prawdziwy, nie na podstawie zdjęcia), okaże się, że zostały zaatakowane np. przez Mycobacterium marinum (rybia mykobakterioza).

Następnie zastosujemy proponowaną metodę leczenia. Ryby mogą wyzdrowieć, albo usnąć. Wyzdrowieją, jeżeli środowisko będzie czyste, zapewniające odpowiednie warunki dla życia tych ryb. Usną, jeżeli woda będzie brudna, a akwarium zaniedbane.

Nie zawsze sytuacja jest tak oczywista. Niekiedy sama zmiana środowiska np. ze sterylnego u hodowcy lub importera, na nasze bogate w materię organiczną („czyste”) akwarium może być czynnikiem stresowym dla ryby. Zawsze ciągnijmy za język sprzedawcę, jakie były parametry wody i czy ryby były odrobaczane, ewentualnie co było podawane. Oczywiście mowa tu o bardziej „wymagających” rybach.

Podstawy higieny w akwarium

Zanim przeprowadzimy leczenie puchliny wodnej u ryb (nie tylko u bojownika), należy się upewnić, że woda w akwarium jest czysta. Należy to zrobić przez zakup testów na NH, jeżeli może być problem z filtrem (też świeże akwarium) lub NO3, jeżeli nie podmieniamy regularnie wody. Podłoże nie powinno mieć osadu, więc warto je odmulić (w radykalnych przypadkach wymienić). Podmiany powinny być dostosowane do ilości ryb w akwarium.

Ryby akwariowe mogą chorować od stresu. Jego powody są różne. Najczęstsze to:

• Inne ryby gonią najsłabszą
• Pukamy w szybę akwarium
• Oświetlenie jest włączone za długo
• Brudna woda w akwarium
• Nieprawidłowe podłoże dla ryb dennych
• Nieprawidłowa temperatura.

Oczywiście powodem może być wprowadzenie chorej ryby do akwarium (np. mykobakterioza). Na to nie mamy większego wpływu, bo nie wszystkie choroby da się wypatrzeć i nie zawsze kwarantanna będzie skuteczna. Nie zmienia to postaci rzeczy, że kwarantannę warto przeprowadzać, o ile nie wiąże się to z dodatkowym dużym stresem dla ryb. Tu wiele zależy od okoliczności. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat posocznicy u ryb?

Odporna i zaraźliwa

Leczenie najlepiej przeprowadzić w osobnym akwarium. Stosujemy preparat sera Baktopur direct i działamy zgodnie z instrukcją zawartą na ulotce. Antybiotyki i inne preparaty lecznicze możemy zastosować po konsultacji z ichtiopatologiem.

I warto to sobie zabrać do serca. Niektóre bakterie mogą przenosić się na ludzi (puchlina nie jest zaraźliwa, ale wywołujące ją bakterie mogą być), a przyzwyczajanie je do antybiotyków, to uczenie ich odporności, czego możemy bardzo pożałować na przyszłość. Szczególnie jeżeli w domu są dzieci i wkładają ręce do akwarium (z krótką pamięcią wobec późniejszego ich umycia).