Jak wygląda kiełż i gdzie występuje? Wyjaśniamy krok po kroku
Kiełż jest brzydkim robalem i jego występowanie jest powszechne. Nie oceniajmy go po wyglądzie, bo ma w sobie dużo uroku. W postaci białka, węglowodanów i wielu witamin. Jego znaczenie dla prawidłowego karmienia ryb jest zasadnicze.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o skorupiakach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kiełż zdrojowy - podstawowe informacje
Kiełż zdrojowy to skorupiak tak jak rak. Odróżnia go jednak to, że jest po prostu bez sensu. Każdy, kto chociaż raz spojrzał na to stworzenie, będzie miał podobną refleksję. Kiełż jest wygięty w półksiężyc i ma nogi tak bezsensownie ułożone, że po prostu trzeba to zobaczyć.
Z pozoru wydaje się, że rzeczywiście budowa kiełża nie ma sensu, jednak nic bardziej mylnego. Jeżeli zobaczymy, jak się te zwierzęta poruszają, docenimy, jak sprytna jest ich budowa. Odnóża formują „wachlarz”, który działa jak gąsienica w czołgu.
Dlatego kiełże doskonale radzą sobie w wartkiej wodzie, mogąc zaczepić się o korzeń lub kamień niezależnie od tego, czy są brzuchem do góry, czy do dołu. Doskonale pływają i mogą – podobnie jak raki – szybko zwiać w obliczu niebezpieczeństwa. Kiełż może być słodkowodny i morski.
Przydatny skorupiak
Opis środowiska kiełża
Życie kiełża jest jednak dość smutne. Przeważnie służy za pokarm, ale za to jaki! Jeden z najlepszych, o ile nie najlepszy pokarm dla rybek. Tak, tak pomyślicie, wszyscy tak mówią, a później się okazuje, że pływa w brudzie i je byle co.
Atutem lub nieszczęściem kiełży jest to, że są bioindykatorami. Nie, nie są na nich przeprowadzane biologiczne eksperymenty. Właściwie są przeprowadzane, ale bez szkody dla samych kiełży. Chodzi o to, że przez ich obecność można stwierdzić, czy woda jest czysta. Jeżeli jest brudna to i kiełży nie ma. Ot i cały eksperyment.
Jeżeli woda, w której coś się urodziło i żyło, jest czysta, to i sam organizm jest czysty. Opis jego środowiska ogranicza tylko fakt, że musi być czyste. Nie ma to znaczenia, czy to środowisko naturalne, czy sztucznie wytworzony hodowlany zbiornik. Ta zasada obowiązuje w każdych warunkach.
Występowanie i jego zasięg
Jak sama nazwa wskazuje, kiełż zdrojowy żyje w potokach i jego występowanie nie ogranicza się do Polski, ani nawet Europy. To bardzo popularne stworzenie, gdzie tylko czystość środowiska na to pozwala. Kiełży jest wiele gatunków (6 zamieszkuje Bałtyk, a najbardziej popularne w wodzie słodkiej są właśnie Gammarus pulex, czyli kiełż zdrojowy)(2).
Ten skorupiak ma dietę podobną do raka. Zje wszystko, co mu się nawinie. Może być padlina, mogą to być glony albo szczątki roślin i wszystko, co osadza się na dnie koryta rzeki. Kiełż może też wyłapywać pokarm z toni wodnej, jednak gatunki słodkowodne robią to bardzo rzadko (kiełż morski może nawet formować wielkie skupiska planktonowe).
Jeżeli chcemy założyć hodowlę kiełża (słodkowodny Kiełż zdrojowy) w akwarium, potrzebujemy filtra, podłoża, trochę roślin i kamieni. Zwykła woda kranowa będzie dla nich idealna. Te skorupiaczki dorastają do 3 cm, więc zbiornik nie musi być duży.
Polecane akwaria i akcesoria - ceny internetowe!
Informacje o korzyściach odżywczych
Skorupiak taki jak kiełż to bardzo wartościowy pokarm dla rybek. Opis analizy może być bardzo długi, ale ograniczymy się do podstawowych informacji. Ma dużo białka, bo 40% i niewiele tłuszczy (ekstrakt eterowy 5,5%). Ma też bardzo dużo witamin, które pozytywnie wpłyną na kondycję ryb (witaminy B2,B6,B12,A, E, D, a nawet beta-karoten) (3). Żywy kiełż stymuluje ryby do polowania i polepsza jego wartość, jako pokarmu. Największe znaczenie ma mała ilość tłuszczu i duża ilość białka.
Kiełże są doskonałym dodatkiem do gotowych karm dla ryb. Z powodzeniem mogą zastąpić mączkę rybną. W miarę, gdy coraz lepiej ochraniane są naturalne zasoby ryb, kiełże staną się całkiem ekologiczną alternatywą (4).
Oczywiście już są karmy z kiełżem, ale na razie przeznaczone do ryb konsumpcyjnych. Okazuje się, że powlekanie karmy dla ryb kiełżem i chitosanem (element składowy pancerzyka) znacznie poprawia wzrost ryb i ich odporność na choroby(3). Występowanie kiełży w karmach dla ryb ozdobnych może więc być tylko kwestią czasu. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat kraba tęczowego?
Pokarm dla rybek
Karmienie ryb kiełżami nie ma wad. Są zdrowe, czyste, nie tuczą i można je podawać żywe bez żadnych obaw. Jednak nadal ten sposób karmienia nie jest popularny. To ciekawe, bo można kupić kiełże w saszetkach żywe lub w tabliczkach mrożone.
Pierwszym powodem może być to, że ryby przyzwyczajają się do danego rodzaju pokarmu. Jeżeli cały czas jadły robaczki, to gammarusem mogą z początku pluć. Te skorupiaczki są dość twarde i jeżeli nie uda się rybie rozgryźć skorupki, to go po prostu zostawia (sprytne gammarusy). Kiełż morski i słodkowodny najlepszy jest żywy lub mrożony (ucieczka pokarmu to proste informacje dla ryb, że należy go dogonić i zjeść). Wysuszone kiełże mają dla ryb jeszcze mniejsze znaczenie pod względem atrakcyjności.
Kolejną kwestią jest cena, jaką osiąga ten pokarm dla rybek. Kiedy mamy małe drapieżniki i potrzebujemy niewiele pokarmu, to kiełż jest za duży, żeby go mogły zjeść. Gdy mamy duże pielęgnice, to potrafią zjeść saszetkę na jedno posiedzenie i tyle, co widzieli nasze ciężko zapracowane akwarystyczne fundusze.
- Partyka Kinga Bezkręgowce jako bioindykatory stanu środowiska https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/233715
- B. Wolska – Neja, W Piasecki, K Mazukiewicz-Zapałowicz, M Wolska Hydrozoologia Cz: I Bezkręgowce, WAR Szczecin, 2006
- Abo-Taleb, Hamdy & Zeina, Amr & Ashour, Mohamed & Mabrouk, Mohamed & Sallam, Ahmed & El-feky, Mohamed. (2020). Isolation and cultivation of the freshwater amphipod Gammarus pulex (Linnaeus, 1758), with an evaluation of its chemical and nutritional content. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries. 24. 69-82. 10.21608/EJABF.2020.78232.
- Jimenez Prada, Pablo & Hachero-Cruzado, Ismael & Guerra-García, José. (2021). Aquaculture waste as food for amphipods: the case of Gammarus insensibilis in marsh ponds from southern Spain. Aquaculture International. 29. 1-15. 10.1007/s10499-020-00615-z.