Bojownik – opis rybki, wymagania, usposobienie, pielęgnacja

Bojownik – jakie są wymagania, by hodować bojowniki?

Skąd pochodzą bojowniki? Jaką historię mają te małe rybki?

Bojowniki, czyli inaczej betta splendens, należą do ryb labiryntowych. Ich rodzina to zaś osphronemidae, czyli ryby guramiowate – a więc, bojowniki to kuzyni ryb gurami. Naturalnym środowiskiem bojowników są wody azjatyckie. W Azji często spotkać bojownika można z innymi rybami. Żyją one w wodach:

• Kambodży
• Tajlandii
• Wietnamu
• Malezji

Samiec czy samica bojownika nie pływają jednak wyłącznie w dzikich akwenach, jak np. rzeki. Można niektóre gatunki spotkać bowiem nawet na polach ryżowych. Mimo, że bojownik to ryba dość popularna na świecie, jej dzika forma narażona jest na wyginięcie.

Akwarystyka dawno oszalała na punkcie bojowników. Podobnie, jak inne ryby (np. welon), bojownik należy do ryb hodowlanych. W przeciwieństwie do ryb występujących w naturalnym środowisku, hodowla bojowników posiada jednak osobniki o bardzo efektownym wyglądzie – a więc, są to ryby o intensywnych barwach (np. niebieski i czerwony) czy z okazałymi płetwami. Hodowla działa na zasadzie selekcji i takimi metodami uzyskiwane są kolejne, efektowne ryby do akwarium.

Bojowniki z azjatyckich wód do Europy „przywędrowały” po raz pierwszy pod koniec XIX wieku. Datuje się, że hodować bojowniki zaczęto na naszym kontynencie w 1892 roku. Wówczas rybki akwariowe trafiły do Paryża, a stamtąd rozprzestrzeniono je na resztę Europy. Betta splendens to zestawienie dwóch słów. Pierwsze pochodzi od jawajskiego słowa betta, oznaczając walkę samców – w Tajlandii bowiem po dzień dzisiejszy samiec bojownika bierze udział w krwawych walkach ryb. Splendens zaś z łaciny oznacza „wspaniały”.

Jak wygląda samiec i samica bojownika?

Bojownik syjamski to jedna z najbardziej popularnych ryb hodowlanych głównie z tego powodu, że jest ona bardzo pięknym, zadziwiającym wręcz gatunkiem. Akwarystyka od lat zachwyca się długimi i falującymi w akwarium płetwami bojowników, przybierającymi różnorakie kolory i odcienie. Gatunki bojowników posiadają tzw. labirynt – czyli dodatkowy narząd oddechowy, dziki któremu rybki mogą oddychać powietrzem atmosferycznym. Bojowniki klasyfikuje się wg. wzorców i kształtów. Najpiękniejsze kolory mają jednak samce bojowników z tego względu, iż samica jest kolorystycznie monotonna. Rozmiar bojownika to zazwyczaj maksymalnie do 160 mm. Małe rybki dzielą się na 8 podstawowych odmian:

• Betta akarensis
• Chini
• Ibanorum
• Obsura
• Antonii
• Balunga
• Aurigans
• Pinguis

Najczęściej nazwy ryb odwzorowują ich kolory, wzory lub kształt płetwy ogonowej (np. bojownik Crown Tail z płetwą o wielu kolorach lub bojownik Halfmoon z płetwą w kształcie półksiężyca). Bojownik może być czerwony lub niebieski, jednak ryby różnią się nie tylko kolorami. Odmiany bojowników różnią się bowiem także pod względem sposobu opieki nad potomstwem – np. niektóre bojowniki będą składać ikrę na powierzchni wody, a jeszcze inne w gniazdach. Najbardziej popularny jest bojownik syjamski, który często żyje w domowym akwarium dla bojownika, ciesząc hodowców niesamowitą barwą i wyglądem. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o urządzaniu akwarium krok po kroku.

Charakter bojownika. Jakie usposobienie ma bojownik?

Bojownik wspaniały czy też bojownik strzępiasty, jak inaczej bywa nazywana rybka, nie bez powodu został tak ochrzczony. Bojowniki mają bardzo silny, dominujący charakter – a więc, są wojownicze i często bardzo zacięcie bronią swojego terenu. Wiele razy zdarzyło się, że np. bojownik atakował swoje… odbicie lustrzane. Taka już jest natura rybek, przez co wykorzystuje się je w Tajlandii do walk bojowników. Niestety, walki organizowane są cały czas, przez co mocno krzywdzi się obraz tych niesamowitych gatunkowo ryb.

Bojownik źle żyje z innymi rybami, dlatego powinno się go hodować samego bądź z osobnikiem tej samej odmiany. Należy bardzo starannie dobierać gatunki ryb, które ewentualnie miałyby dzielić akwarium z bojownikiem – niestety, inne ryby mogą zostać bezpodstawnie zaatakowane przez bojownika. Jeżeli chcesz, by bojownik mieszkał z innym rodzajem ryb, muszą być one przede wszystkim większe od bojownika. Nie mogą być to też ryby równie agresywne, bo na pewno zaczną się między nimi odbywać częste i krwawe walki – głównie o dominowanie na terenie akwarium.

Bojownik nie należy do drogich ryb. Jego cena zaczyna się już od kilku złotych w górę, kończąc na kilkudziesięciu.

Co warto wiedzieć o bojownikach? Jak hodować bojowniki?

Jak powinno wyglądać akwarium dla bojownika?

Wymagania co do hodowli bojownika nie są szczególnie specjalne. Bojowniki są łatwym w utrzymaniu gatunkiem ryb, dlatego też popularne są one zwłaszcza wśród akwarystów-amatorów. Rybki nie są duże, więc nie będą też potrzebowały ogromnego akwarium. Najlepsza pojemność akwarium dla bojownika to 54 litry, a samo akwarium powinno być mniej więcej 60 centymetrów długości. Dzięki temu, że akwarium nie będzie wielkie, bojownik zajmie się ochroną mniejszego terytorium – rzecz jasna pod warunkiem, że w takim akwarium trzymać będziesz wyłącznie jednego osobnika.

Temperatura wody w akwarium powinna wynosić ok. 26 st C. Staraj się, by temperatura wody nigdy nie przekraczała poniżej 20 st C, ponieważ bojowniki będą mieć wówczas problem z pływaniem i poruszaniem się po akwarium. Wartość pH wody powinna wynosić 5-7, a twardość wody między 5-15 n. W akwariach dla bojowników nie poleca się instalacji sztucznego prądu, ponieważ ryby te w naturze żyją w wodzie stojącej. Możesz za to bez problemu udekorować akwarium roślinkami – lepiej azjatyckimi niż europejskimi (np. gęste zarośla). Zostaw rybom miejsce na powierzchni wody, by miały miejsce na budowanie gniazd piankowych. Dno akwarium wysypać możesz kamyczkami, piaskiem lub żwirkiem.

Jeżeli nie chcesz montować filtra w akwarium, wówczas powinieneś wymieniać w nim wodę raz w tygodniu. Żeby jednak było prościej, a ryba nie była narażona na stres, warto będzie zainstalować w akwarium bojownika chociaż mały filtr wewnętrzny, ułatwiający pielęgnację akwarium. Usuniesz dzięki niemu nie tylko domieszki chemiczne, ale też np. metale ciężkie znajdujące się w wodzie. Zanim jednak wpuścisz bojownika do akwarium, poczekaj na wykształcenie się w nim naturalnego ekosystemu. Najlepiej, by potrwało to ok. miesiąc. Dopiero po tym czasie możesz zakupić bojownika i wpuścić go do środka.

Dlaczego bojownik nie powinien mieszkać w kuli?

Kulka z kolorowymi kamykami jest często pomysłem rodziców, którzy chcą podarować swojemu dziecku wymarzoną rybkę, np. jako pierwsze własne zwierzątko. Jednak, nie jest to zbyt mądra decyzja. Bojownik strzępiasty nie powinien pełnić ozdoby dziecięcego pokoju – wszak to ryba, która potrzebuje odpowiednich warunków do życia. Jeżeli będziesz trzymał ją w kilkulitrowej kuli, z całą pewnością bojownik zbyt wcześnie zdechnie. Trzymanie bojowników w kuli odchodzi powoli w zapomnienie, jednak nie wszyscy wiedzą o tym, dlaczego nie powinno się trzymać bojowników w kuli.

Niektórzy uważają, że kula jest idealnym miejscem dla bojowników. Przecież wiele z nich mieszka w kubeczku, więc kula jest pozornie lepszym miejscem, prawda? Jednak, wiele bojowników przez życie w kubku doznaje urazów psychicznych. Wypuszczane do akwarium nagle tracą poczucie bezpieczeństwa, więc robią się agresywne. Czasem też przestają jeść, chowając się w kącie. Właśnie, a jaki kąt może mieć rybka w maksymalnie 10 litrowej szklanej kuli? Nie jest to idealna wielkość do mieszkania i życia dla bojownika. W takim małym zbiorniku woda szybko pozbawiana jest tlenu, więc bojownik zaczyna się dusić. Dodatkowo, okrągły kształt kuli uniemożliwia wymianę gazów w zbiorniku, więc woda kiśnie i zatruwa bojownika. Częste płukanie kuli może i coś zmienia, jednak ryba wówczas narażana jest na stres i zmiany temperatury oraz parametrów wody.

Jak już wspominaliśmy, w akwarium istotne jest zamontowanie filtra. W kuli niestety jest to wręcz niemożliwe. Dodatkowo, ciężko będzie się zasiedlić pożytecznym bakteriom w podłożu – powierzchnia kuli jest bowiem za mała na pomieszczenie większej ilości żwirku czy piasku, w którym te bakterie mogłyby „zamieszkać”. Kształt kuli ogranicza montaż jakiegokolwiek sprzętu akwarystycznego, więc może pojawić się problem z utrzymywaniem stałej temperatury w wodzie.

Warto wspomnieć również o tym, że ryba powinna pływać w linii prostej. A jak ma pływać w linii prostej w kuli, która zniekształca widok i powoduje nieprawidłowe załamywanie się światła? Bojowniki właśnie przez to uszkadzają błędnik w nieodwracalny sposób, tracąc wzrok. Brak kątów, o czym już mówiliśmy, to zaś brak bezpiecznej kryjówki dla rybki. Łączy się to ze stresem, spadkiem odporności i ostatecznie śmiercią rybki. Jeżeli chcesz, by bojownik dobrze czuł się w nowym domu, nie kupuj mu więc pod żadnym pozorem szklanej kuli! W ten sposób skażesz rybę na cierpienie, nie zapewniając jej odpowiednich warunków do życia.