Strategia 5F, czyli jak reagują psy w sytuacji stresowej
Zachowania psa nie zawsze są dla nas czytelne. Często zastanawiamy się: „Dlaczego on szczeka?”, „Czemu warczy, czy zaatakuje?” Zrozumienie psich reakcji w obliczu stresu może znacząco poprawić nasze relacje z pupilami i pomóc lepiej zadbać o ich dobrostan. Jednym z kluczowych elementów tej wiedzy jest poznanie tzw. strategii 5F.
Stres jako nieodłączny element życia
Stres jest nieodłącznym elementem życia nie tylko ludzi, ale i zwierząt. Nawet nasi domowi pupile mają z nim do czynienia, choć staramy się im zapewnić jak najlepsze warunki życia. Głośny odkurzacz, wizyta gości, wyjazd do groomera to tylko kilka przykładów sytuacji, które mogą wywołać niepokój.
W obliczu zagrożenia czworonóg może wybrać jedną z pięciu strategii przetrwania. Fachowo nazywa się to strategia 5 F. “Strategie te pozwalają psu przeżyć trudną dla niego sytuację. Gdy jakaś strategia w konkretnej sytuacji sprawi, że źródło zagrożenia zniknie, pies będzie ją powtarzał w przyszłości w podobnych sytuacjach. To jaką strategię wybierze nasz pies, zależy od wielu czynników” — czytamy na blogu piesologia.pl
Strategie przetrwania
5 F pochodzi od angielskich słów: fight (walka), flight (ucieczka), freeze (zastygnięcie), faint (omdlenie), flirt (uspokajanie, rozbrajanie sytuacji). To biologiczne mechanizmy obronne, które aktywują się w sytuacjach stresowych – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Każdy pies może w różnym momencie zastosować inną strategię. Warto znać je wszystkie, by lepiej rozumieć, co komunikuje nasze zwierzę. Informacje o mowie ciała psa znajdziesz tu.
Strategia fight, czyli walka, najczęściej jest interpretowana jako agresja. Stosujący ją pies warczy, szczeka, pokazuje zęby. Pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy czworonóg czuje się osaczony i nie ma możliwości ucieczki. Flight, ucieczka, to jedna z najczęstszych psich reakcji na stres. Zwierzę próbuje oddalić się od źródła zagrożenia, czyli na przykład ciągnie smycz w przeciwnym kierunku, chowa się za opiekunem lub meblami, próbuje uciec z danego miejsca.
Co mówi ciało psa?
Freeze, czyli zastygnięcie, łatwo zauważyć. Pies nagle się zatrzymuje, przestaje się poruszać, nie reaguje na komendy. Może wyglądać na „posłusznego”, ale w rzeczywistości to reakcja na przeciążenie emocjonalne często widywana podczas pierwszych spacerów lub w zatłoczonych miejscach. Faint, czyli udawanie martwego, nie zdarza się często. Zwierzę może osunąć się na ziemię, mieć problemy z oddychaniem (hiperwentylacja ze strachu). To znak, żeby skonsultować się z weterynarzem i behawiorystą.
Rozbrajanie sytuacji, czyli flirt, czasem trudno jest zauważyć. Obejmuje zachowania uspokajające, mające na celu uniknięcie konfliktu, np.: merdanie ogonem; oblizywanie się, ziewanie, odwracanie głowy. To sposób psa na powiedzenie: „Nie chcę kłopotów, bądźmy przyjaciółmi”. Więcej na temat machania ogonem znajdziesz w tym artykule.