„Poczucie winy” pojawia się zawsze, gdy człowiek jest zły – nawet bez przewinienia
Przedstaw sobie sytuację: wracasz do domu, a twój pies spoczywa na kanapie otoczony resztkami podartych na kawałki poduszek. Na twój widok zwierzę kuli się, spuszcza głowę, unika kontaktu wzrokowego i ogólnie wygląda jak obraz nędzy i rozpaczy. "On zdaje sobie sprawę, że postąpił niewłaściwie, czuje się winny" – myślisz. Ale czy rzeczywiście tak jest?
- Psy i emocje: jak rozumieją ludzi?
- Czy psy naprawdę odczuwają poczucie winy?
- Poczucie winy u psów: mit czy rzeczywistość?
Psy i emocje: jak rozumieją ludzi?
Uznaje się, że pies to najwierniejszy towarzysz człowieka. Wielu właścicieli zwraca uwagę, że ich zwierzęta są niezwykle emocjonalne. Potrafią nie tylko okazywać gniew, lęk, szczęście i satysfakcję, ale również rozumieć podobne emocje u ludzi. Więcej o psiej komunikacji niewerbalnej znajdziesz tutaj.
“Uczucia doświadczane przez psy od dawna fascynują behawiorystów i zoopsychologów. Najświeższe badania, zestawiające budowę mózgu ludzi i psów, pokazały, że ciało psa i człowieka produkuje identyczne neuroprzekaźniki i hormony, a struktura mózgu jest zbliżona. Ustalono także, że rozwój umysłowy dorosłego psa można zestawić z umiejętnościami przeciętnego dziecka w wieku 2,5 roku” – podano na stronie ewanaworol.org.
Czy psy naprawdę odczuwają poczucie winy?
Skoro psy są tak zaawansowane emocjonalnie, to zapewne mogą odczuwać winę, prawda? Wyobraź sobie taką sytuację: wracasz do domu i widzisz, że pies zniszczył twoje ulubione buty, zostawiając z nich tylko strzępy. Czujesz gniew i frustrację. Idziesz szukać czworonoga, aby pokazać mu, że postąpił niewłaściwie.
Na twój widok pies natychmiast pokazuje skruchę. Spuszcza głowę, unikając kontaktu wzrokowego. Podkula ogon, kładzie uszy po sobie, a czasami nawet przewraca się na plecy w geście uległości. "On rozumie" – myślisz, nie zdając sobie sprawy, jak bardzo się mylisz.
Poczucie winy u psów: mit czy rzeczywistość?
Pies nie rozważa: "Zjadłem Twoje ulubione buty, więc teraz powinienem czuć się winny", ale raczej: "Mój człowiek jest zdenerwowany, więc muszę coś zrobić, aby go uspokoić i uniknąć kary". To zachowanie, które określamy mianem "poczucia winy", jest jedynie udawaniem mającym na celu załagodzenie sytuacji.
Dowodzi tego eksperyment zrealizowany przez profesor Alexandrę Horowitz. Opiekunowie biorący udział w badaniu zostawiali swoje psy w pokoju z przysmakiem, którego nie mogli im pozwolić zjeść. Po powrocie do pomieszczenia nie wiedzieli, czy pies przestrzegał polecenia, dowiadywali się tego od innych osób. Następnie wyrażali radość z posłuszeństwa lub dezaprobatę. Psy przejawiały "poczucie winy" zawsze, gdy opiekunowie byli niezadowoleni, niezależnie od tego, czy rzeczywiście zjadły przysmak, czy nie. Polecane psie przysmaki znajdziesz tutaj.
Pamiętaj, że Twój pies nie jest złośliwy ani umyślnie niegrzeczny. Jest stworzeniem, które reaguje na otoczenie zgodnie ze swoją naturą. Naszym celem jest zrozumienie tej natury i zapewnienie zwierzęciu środowiska, w którym poczuje się bezpiecznie. Następnym razem, gdy zobaczysz to pełne "poczucia winy" spojrzenie, zamiast się denerwować, pomyśl, jak możesz pomóc swojemu psu zrozumieć, czego od niego oczekujesz, w sposób, który jest dla niego klarowny i wzmacnia waszą więź.
