Wzruszające i trudne – jak naprawdę wygląda szkolenie psa przewodnika
Psy to wyjątkowe zwierzęta — lojalne, inteligentne i niezwykle oddane człowiekowi. Ich umiejętność współpracy sprawia, że mogą pełnić niezwykle ważną rolę, jaką jest pomoc osobom niewidomym. Zostanie psem przewodnikiem to jednak ogromna odpowiedzialność, dlatego tylko nieliczne psy są w stanie sprostać temu zadaniu. Wybór odpowiedniego kandydata wymaga starannej selekcji, a proces szkolenia trwa wiele miesięcy.
- Na czym polega praca psa przewodnika?
- Czy każdy pies może zostać przewodnikiem?
- Najważniejsze cechy psiego przewodnika
- Szkolenie i życie po kursie
Na czym polega praca psa przewodnika?
Podstawowym zadaniem psa przewodnika jest zapewnienie bezpieczeństwa osobie niewidomej. Wymaga to pełnej koncentracji, dlatego nie należy takiego psa rozpraszać ani zaczepiać. W tej relacji to właśnie pies pełni funkcję opiekuna, ułatwiając codzienne funkcjonowanie swojemu właścicielowi i zwiększając jego samodzielność.
Po ukończeniu szkolenia pies zna wiele komend, które pomagają mu poruszać się po mieście. Dzięki nim potrafi bezpiecznie prowadzić człowieka, wskazać wolne miejsce w autobusie, zatrzymać się przed przejściem dla pieszych czy ominąć przeszkody. W razie zagrożenia potrafi odmówić wykonania polecenia, jeśli mogłoby to narazić właściciela na niebezpieczeństwo.
Pies przewodnik prowadzi właściciela zazwyczaj środkiem chodnika, co pozwala mu lepiej obserwować otoczenie i reagować na przeszkody. Umie także ocenić zagrożenia znajdujące się na wysokości głowy człowieka. Właśnie dlatego mówi się, że pies przewodnik staje się oczami osoby niewidomej.
Czy każdy pies może zostać przewodnikiem?
Nie każdy pies nadaje się do tej odpowiedzialnej roli. Kandydaci muszą wyróżniać się określonymi cechami charakteru i predyspozycjami psychicznymi, by móc sprostać wymaganiom pracy przewodnika. Dlatego tylko wybrane osobniki są kwalifikowane do szkolenia.
Najczęściej wybierane rasy to labradory, które stanowią większość psów przewodników w Polsce. Są inteligentne, cierpliwe, łagodne i łatwo się uczą. Popularne są także golden retrievery oraz owczarki niemieckie, które wykazują doskonałe zdolności adaptacyjne i chęć współpracy z człowiekiem.
Nie oznacza to jednak, że inne rasy czy kundelki są wykluczone. Jeśli pies posiada odpowiedni temperament i zdrowie, może z powodzeniem przejść szkolenie. Kluczowe są predyspozycje i zrównoważony charakter, a nie pochodzenie czy wygląd czworonoga.
Najważniejsze cechy psiego przewodnika
Przyszły pies przewodnik musi być podatny na naukę i mieć dużą motywację do pracy z człowiekiem. Ważna jest również jego zdolność do oceny sytuacji oraz podejmowania szybkich, trafnych decyzji w stresujących momentach. Takie umiejętności są kluczowe, by pies mógł odpowiednio reagować na zmiany w otoczeniu.
Tego typu psy muszą być spokojne, pewne siebie i odporne na hałas czy stres. Nie mogą wykazywać agresji ani lęku, a jednocześnie powinny zachowywać czujność i gotowość do działania. W procesie selekcji unika się osobników dominujących lub nadmiernie bojaźliwych. Zwraca się także uwagę na zdrowie i genetykę psa.
Więcej informacji o tych wyjątkowych zwierzętach znajdziesz w artykułach na stronie o psach przewodnikach, gdzie opisano proces szkolenia i pracy psów przewodników.
Szkolenie i życie po kursie
Proces szkolenia rozpoczyna się już w okresie szczenięcym. Psy przechodzą testy behawioralne i obserwacje, które pozwalają ocenić ich predyspozycje. Następnie odbywają intensywny trening, trwający około dwóch lat, podczas którego uczą się reagowania na bodźce, dźwięki oraz komendy używane przez osoby niewidome.
Podczas szkolenia psy poznają różne środowiska — od ruchliwych ulic po centra handlowe — by nauczyć się zachowywać spokój w każdych warunkach. Uczą się też reagowania na konkretne polecenia, takie jak „pokaż przejście” czy „znajdź drzwi”. Ważnym elementem jest tzw. „wyuczone nieposłuszeństwo”, czyli umiejętność odmowy wykonania niebezpiecznej komendy.
Po ukończeniu kursu pies i przyszły właściciel przechodzą wspólny etap adaptacji, trwający około pół roku. W tym czasie uczą się współpracy i wzajemnego zaufania. Psy przewodniki pracują średnio do ośmiu lat, po czym przechodzą na zasłużoną emeryturę, często pozostając ze swoimi opiekunami.